Abortus wordt straks een gewone operatie Schotland: tevreden niets vangen Kabinet Den Uyl bedriegt zichzelf 1 vis I sport De in stevig plastic verpakte jongeman wierp met een verveeld gebaar de lijn van zijn hengel in het zilte water. Als hij beet had draaide hij de lijn met een trage beweging landinwaarts. Daarbij zakten zijn gelaatstrekken zo mogelijk nog iets af. En als het beest vlakbij de hoge pier was gearriveerd, haalde hij flink uit en smeet de vis met een daverend geweld op de houten planken. Verstilde lochs met alleen het geratel van de werpmolen. In de Tweede Kamer zijn de dagen rond de bij ons zo feestelijke 3 oktober steeds gewijd aan de voorbereiding van de algemene beschouwingen op politiek en financieel gebied. Worden ze dit jaar spannend? Als men de fractievoorzitter van de K VP mag geloven niet zo erg. Hij heeft immers zo ongeveer laten weten dat een fundamentele discussie over de hoogte van de overheidsuitgaven het beste later, bij de kabinetsformatie kan plaatsvinden. Als dat zo zou zijn - maar men kan dat nooit weten - zou ik het betreuren, want juist op dit terrein met zijn verstrekkende gevolgen speelt zich de grote strijd af tussen de politieke partijen. Wat zijn de feiten, ook vermeld in de miljoenennota: De overheidsuitgaven zijn onder het kabinet Den Uyl gestegen met 100%. Om dat te financieren zijn de belastingen verhoogd en daarnaast is het begrotingstekort tot een te grote hoogte gestegen. Het kabinet is ip de afgelopen jaren praktisch doof gebleven voor waarschuwingen van alle kanten, dat het zo de ver keerde kant uitging. Verleden jaar, onder invloed van de motie-Andriessenkwam er een lichte kentering: bij de plannen die het kabinet naar aanleiding van die motie indiende, laat in 1976, werd de stijging van die uitgaven beperkt tot 1% per jaar. De WD en anderen vonden die stijging nog te hoog, omdat daardoor van de stijging van alles, wat wij met elkaar verdienen viervijfde naar de overheid gaat, slechts éénvijfde naar de burgers: de greep van de overheid op de burgers neemt dus nog teveel toe. Doof Heeft het kabinet-Den Uyl dan aanleiding zo doof te blijven voor de opvat tingen dat het helemaal anders moet, waarbij de president van de Neder landse Bank zicK duidelijk aansluit? Hoogstens uit eng-politieke dogmati sche overwegingen. Want de resultaten van de kabinetspolitiek zijn ron duit slecht, en dat staat allemaal in de miljoenennota. Door mr. F. Portheine lid VVD-fractie Tweede Kamer Voor dit jaar wordt daarin een verder daling van de investeringen en werkgelegenheid en verdergaande prijsstijging voorspeld. De regering wijst er zelf op, dat het elders in het omringende buitenland, waar men andere maatregelen heeft genomen, beter gaat met werkgelegenheid en inflatie. Hier haalt het kabinet voor 1977 zelfs niet de norm, die het zichzelf in juni stelde: van de voorspelde f1800 miljoen bleef er slechts f 800 mil joen bezuiniging over. Gezien deze ongunstige feiten is het dan ook een raadsel, dat het kabinet in de Troonrede nog een zeker blijmoedig perspectief biedt en daar n.b. nog de aankondiging van allerlei maatschappijhervormdende maatregelen aan verbindt. Winstherstel Een eenvoudige conclusie ligt voorde hand: Laat het kabinet nu eindelijk eerst eens de tering naar de nering zetten en de daad voegen bij het woord dat het zelf uitspreekt dat er weer een winstherstel bij de burger moet plaatsvinden, wil onze economische toestand in de toekomst werkelijk beter worden. Dit alles is uiteraard levensgroot betrokken bij de verkiezingen van vol gend jaar. Voor de kiezer gaat het om duidelijkheid over dat wat men voorstaat als politieke partij, en de gevolgen daarvan. Eerlijkheid, geen demagogie en naar elkaar kunnen luisteren zijn daarbij geboden. De premier is de verkiezingscampagne in die zin niet gelukkig begonnen. Hij heeft de stellingen van hen die hem bestrijden "onvaderlandslievend" genoemd. Een uitlating beneden zijn niveau. Verder heeft hij ook gezegd, dat zij die verlaging van overheidsuitgaven propageren geen alternatieven bieden. Dat geldt niet voor de WD, die al in juni met een tegenplan met bezuinigingen tot 1980 kwam. Een plan, dat voor 1977 wordt aangescherpt. Een onjuiste voorstelling van zaken dus door de premier. Eenzelfde trekje in de miljoenennota: de indruk wordt gewekt dat de belastingen niet omhoog gaan. Dat is niet waar, want de B.T.W. is pas verhoogd, er wordt te weinig van de door de geldontwaarding teveel geheven inkomstenbelasting teruggegeven, de plannen met de kinderaf trek en levensverzekering houden juist belastingverhoging in! Ik geloof dat door zó de verkiezingscampagne te beginnen het kabinet zichzelf bedriegt De verkiezingsresultaten in Zweden wijzen uit dat de kiezers genoeg hebben van te ver gaande socialistische experimenten, die het evenwicht in de economie en de toekomst bedreigen. Ik voorspel dat dat hier ook zo zal zijn: laten alle partijen zich dat realise ren. Misschien, dat zelfs het kabinet zelf tot inkeer komt en het beleid ombuigt. Het zou goed zijn voor ons land. En wat het beste is voor de burgers van dit land, dat blijft de werkelijke inzet van de verkiezingsstrijd. Het abortusdebat in de Tweede Kamer is achter de rug. De stem ming, die woensdag 29 september werd gehouden, met amendemen ten en al, was betrekkelijk snel voorbij. Naar de mening van de meerderheid was er genoeg gedis cussieerd en de stemming zou uit wazen, welke fractie of leden daar- vap door die discussie waren beïn vloed. Mijn conclusie? Eigenlijk geen en kele verrassing. Hoogstens de una nimiteit in de WD-fractie, waar, naar horen zeggen, het oude WD-wetsontwerp door sommigen als te ruim was bekritiseerd. Je had dan mogen verwachten dat het WD/PvdA wetsontwerp, dat aan merkelijk verder ging, die kritiek zou hebben versterkt. Conclusie Er is veel gediscusièerd, maar niet altijd even helder. De conclusie dat eigenlijk alle kamerleden anti abortus zijn, is wellicht juist. De gronden waarop dit wordt gecon cludeerd zijn duidelijk uiterst ver schillend, alsmede de wetgevende consequenties die men uit die stel- lingname trok. Het varieerde van: Abortus: een nare zaak voor de vrouw. Als zij het zelf wil, heb ik verder geen wetsregelen no dig. abortus: een nare zaak voor de vrouw en voor de arts. Zij mag wel zelf beslissen, maar de arts dient zorgend en controlerend op te treden. abortus: een noodoplossing voor de vrouw, en een ingreep in het leven van een derde. Daarom een zaak van de samenleving, de rechtsgemeenschap. De arts, die de ingreep verricht, zal getoetst dienen te worden. abortus: het afbreken van leven, alleen toegestaan als de vrouw in levensgevaar is. Er bestond een tweede unanimiteit, namelyk dat de huidige wetgeving niet functioneert. Ook de reacties en conclusies daarop weken ver uiteen. Medicus De erkenning dat de huidige wet niet functioneert, omdat de medi cus daarin van het begin af een uit zonderingspositie innam, bestreed niemand. Toch vielen links en rechts beschuldigingen over het niet-vervolgen. Mijns inziens onte recht. Het ontbreken van de norm stelling voor de medicus maakte toch juist het hanteren van de hui dige wet op de medicus onmoge lijk. Het door mevrouw Van Leeuwen en mij verdedigde voorstel trachtte die leemte te ondervangen. Niet zo eenvoudig, omdat daarbij de be perking aanvaard bleef van de voor de volksgezondheid noodzakelijke medische geheimhoudingsplicht. Uitgaande van de tot nu toe door onze samenleving aanvaarde rechtsnorm, dat bescherming van uw en mijn leven zich uitstrekt tot en met de fase vóór de geboorte, sloot dit voorstel aan bij jurispru dentie, waarbij niet tot strafvervol ging werd overgegaan, toen een arts aborteerde op niet- levensreddende gronden (uit spraak hof Den Bosch 22-11-*53). Abortus provocatus werd dan ook gehandhaafd als misdrijf tegen het leven gericht, met strafuitsluiting voor de arts, vastgelegd in de norm Vermoedelijk was het dier dan al dood of het zou toch op z'n minst een aureool van kleine zeesterren rond de ogen hebben gehad. Maar kennelijk wilde de jonge man meer zekerheid - op zichzelf natuurlijk niet zo onbegrijpelijk in deze complexe samenleving. Dus zette hij resoluut zijn stevige laars op de kop van de vis en draaide de zool enkele malen flink in het rond. De vis ver zuimde daarbij te kermen; zo snel voltrok zich het vonnis. Na deze volstrekte slachting, die in geen enkele discussie over vissen-ethica hier te lande zou passen, smeet de jongeman an dermaal zijn spinner in het water. En toen hij een leuke kudde vis naar de eeuwige visgronden had verwezen, trok hij met zijn kame raad naar een nabij gelegen pub, waar de geur van houtvuur en whisky domineerde. Slachting Zo gaat dat, daar aan de westkust van Schotland, waar de vissport niet alleen een veelzijdiger maar ongetwijfeld ook driester karak ter draagt dan bij ons. Want op veel plaatsen in Schotland wordt de sport van het vissen welbe wust niet ingezien. Een oude Schot in het plaatsje, waar voornoemde slachting zich afspeelde, haalde er zelfs hoor baar zijn neus voor op. Hij deed liever zaken en bood een halve pond (ca. f2,35) voor vier makre len. We gaven hem er twee om hem subtiel terecht te wijzen en zelf pikte hij een derde van de wallekant, die iemand daar had laten liggen. Met de vingers door de vissebek- ken gestoken, zwalkte hij vervol stelling van het wetsontwerp, na melijk indien de lichamelijke of geestelijke gezondheid van de vrouw ernstig wordt bedreigd, en die bedreiging alleen door abortus kan worden afgewend. De noodsi tuatie van de vrouw, die ongewenst zwanger is, wordt gesteld tegen over het afbreken van leven van de wordende mens. Waarborgen op controle en nale ving van de wet werden toever trouwd aan het staatstoezicht. Het fabeltje van z.g. vierscharen, zelfs door een NRC/Handelsblad ver meld, vindt u in de wettekst niet terug. Wél een adviesteam voor de geneeskundige, en de bereidheid om de vrouw, maar alleen als zij dat wenst, door één van de deskundi gen uit die overleggroep te laten bijstaan. Vrouw en arts Geheel anders wordt de wet- sleemte in het voorstel van WD/PvdA weggenomen. De arts mag voortaan abortus verrichten indien hij zich overtuigd heeft dat de vrouw in zorgvuld igheid tot haar besluit is gekomen en als hij daarbij de juiste medische zorg, ook na zorg, geeft. Het gaat dan ook uit sluitend om de vrouw en om de arts, maar niet langer over de rechtsbescherming waarop iedere burger aanspraak kan maken. In dien dit wetsontwerp in het staats blad zou worden opgenomen, be schouw ik dit als een uiterst ingrij pende, en vermoedelijk niet om keerbare stap in het Nederlandse rechtsstelsel. Eén van de meest elementaire normen van de samen leving, de bescherming van het le ven, die door wetten wordt gega randeerd, wordt dan voor de eerste fase weggenomen. Ja, er is in de Kamer gesproken over een andere vorm van rechts bescherming voor de ongeborene en dan in een soort glijdende schaal. Ik kan het niet anders kwa lificeren dan mooipraterij. Hoe wil men dat dan waarmaken? Door de toepassing van het medisch tucht- rechtHet medisch tuchtrecht, dat boven andere, dus als een extra, re gels stelt voor de groep medici naast de voor alle burgers be staande rechtsregelen. Extra regels om die geneeskundigen te oorde- .len, die het vertrouwen in hun gens naar de kade. Een lucht van minachting achter zich latend. Het plaatsje Inveraray in de streek Strathclyde ligt aan een- loch (meer) dat uitkomt op zee. In droge tijden spoedt het zoute wa ter zich landinwaarts en brengt dan makrelen en schelvissen mee, die door iedere leek vrij ge makkelijk aan het water kunnen worden onttrokken. Ditmaal in deze wekelijkse visru- briek een "gastschrijver". Col lega Wim Wirtz ging voor een korte visvakantie naar Schot land. Teruggekeerd schreef hij bijgaande impressie. Niet om dat daarmee alle artikelen over vissen in Schotland overbodig zouden zijn, maar om de sport visser iets te laten proeven van de "hengelsfeer" in het Schotse. Als men niet gedwongen werd zich in het schone, onovertroffen landschap te verdiepen, zou men misschien zelfs de visstand schade kunnen toebrengen. Een theoretisch staaltje van natuur lijk evenwicht stand ondermijnem, ofwel de pa tient schade toebrengen, ofwel blijkgeven van grove onkunde. Wellicht kan men binnen die tuchtwet de zorgvuldigheid t.a.v. de behandeling regelen en t.a.v. de vrouw. "Wellicht", stel ik, want de Door Til Gardeniers Kamerlid KVP gepubliceerde uitspraak waarbij het tuchtcollege een arts uitslui tend een waarschuwing gaf, geeft weinig vertrouwen. Het ging bij die uitspraak om door het staatstoe zicht geconstateerde en als klacht gedeponeerde herhaalde onzorg vuldigheid by indicatiestelling én nazorg van abortus, bij een aantal (buitenlandse) vrouwen. Maar waar dan die rechtsbescherming voor het leven kan bestaan binnen dat tuchtrecht heeft geen kamerlid, voor of achter de regeringstafel, kunnen aantonen. Neen, de ware viskunde manifes teert zich meer in het binnenland en in het noorden aan verstilde lochs en grillig stromende rivie- Met name de Highlands - vooral in het noordwesten zonder enige twijfel het ruigste en mooiste ge bied van Schotland - herbergt enkele paradijselijke visstekken, waarvan "Apple Cross" de spreekwoordelijke neus van de zalm vertegenwoordigt. Zalm inderdaad, en natuurlijk fo rel. Zy het dat er om allerlei sociaal-culturele en misschien ook wel economische motieven, een zware handicap wordt opge legd. Want een vaste stok en een pen zijn daar uit den boze - waar schijnlijk rust daar de doodstraf op. Wurmen en soortgelijk aas worden dan ook zorgvuldig aan de con sument onthouden. In deze stre ken zijn spinner en vlieg veruit superieur. Vermeende kenners als ikzelf kenschetsen deze attri buten doorgaans als "killer" res pectievelijk "deadly construc tion". En het resultaat - moet ik zeggen - duidt ook wel eens in die richting. "Buldo" Op goeden dag had ik mij, in gezel schap van twee echte kenners, zorgvuldig aan het gigantische Loch Awe gezet om daar een zo genaamde "buldo" uitte werpen. Een "buldo"-een apparaat dat ik helaas niet in mijn twee sigaren kistjes mocht aantreffen - is een doorzichtig plastic balletje dat men met water vult en waaraan men één, twee en soms zelfs drie "made in Hongkong" kunstvlie gen bevestigt. Ook de pogingen om die bescher ming bewezen te achten door te verwijzen naar het aantal door de klinieken afgewezen abortusaan- vragen zijn ontoereikend. Men vindt de afwijzingen van de Stimezo-klinieken in het rapport van "de permanente registratie po liklinische abortus Nederland 1974" door Paul Schnabel, uitgave van Stimezo. Op blz. 219 vermeldt men de redenen van de ongeveer 5% afwijzigngen, welke alle sa menhangen met omstandigheden van de vrouw, en nimmer met het oog op het veiligstellen van het kind. Schimmig Indien het wetsvoorstel WD/PvdA wet wordt, lijkt dan in derdaad de abortus niet meer en niet minder dan een gewone me dische handeling of operatie. "Lijkt!" Want deze wet zou iets nieuws brengen in het medisch ge beuren. Door de indieners is op vele manieren betoogd, dat de vrouw beslist! Niet de arts! Wanneer de vrouw abortus eist, en de arts moet concluderen, dat er geen lichame lijke bezwaren zijn voor zijn pa tient, en als hij niet kan aantonen dat ze niet in zorgvuldigheid tot haar besluit is gekomen, dan zal hij de ingreep moeten verrichten. De artsen die op grond van gewe tensbezwaren deze handeling wei geren, zijn van deze dwang uitge sloten. Wel blijft by de schimmige discussie over de doorverwijzing van huisartsen onzekerheid be staan over wat de huisarts wel of niet voor gewetensvrijheid heeft. "Lijkt" voor de tweede keer! Want de wérkelijkheid blijft bestaan dat deze medische handeling naar zijn aard, al is het een gevolg van een eis of verzoek van de vrouw, het leven van een derde opeist. Die derde, het kind, is geen patiënt van de arts, is gehuisvest bij de vrouw, maar geen organisch deel van haar (ik herin ner aan het kind van de rhesus- negatieve moeder, met ander bloed). Die werkelijkheid bestaat, voor ie dere vrouw in verwachting, als zij het kind wenst. Zij zal geen be schadiging van het door haar ge wenste kind toestaan. Alleen, lou ter en alleen op grond van het on Mijn gerenommeerde "vismaten"! zoals courante vissers hun gezel schap plegen aan te duiden, wa ren nog bezig met hun zeldzame en vooral dure spinners, toen ik de "buldo" met het weinige élan dat men van een leek mag ver wachten, naar de horizon smeet. Als vanouds werd ik vervolgens sterk afgeleid door het prachtige kleurenpalet van het ons omrin gende landschap. De vaag ogende stenen gestalten die op de achtergrond met hun hoogrei- kende toppen de wolken kusten. En de volstrekte stilte, slechts doorbroken door ratelende werpmolens, die het krkkende gewenst zyn, krijgt zij het recht aan de arts de abortus te vragen. Mondig Ik ken het.tumult, dat ontstaat na een dergelijke constatering. Men weerlegt dan, dat de mondige vrouw dit besluit kan nemen. Maar mijn vraag luidt: "Is een vrouw, al leen omdat zij in verwachting is, zo mondig?" Is in die zin niet ieder mens mondig genoeg om juiste be sluiten te nemen? Toch hebben wij een rechtsstelsel om de besluiten van mondige men sen, die zij in persoonlijke, indivi duele vrijheid nemen, te oordelen, indien die besluiten de grenzen overschrijden van rechten van an deren, en dat moet zeker bij een recht op levensbescherming. Is een besluit altijd juist, alleen omdat men er zorgvuldig over nagedacht heeft? Een vrouw die na de geboorte haar gehandicapt kind doodt, dient voor de rechter gedaagd te worden, stelde mevrouw Kappeyne v. d. Coppello (VVD) desgevraagd. Hoe verwerkt die vrouw het recht, in dien een andere vrouw (in een zwangerschap van enkele weken korter) kan eisen dat een wellicht volstrekt normaal kind, geabor teerd wordt? Wanneer alleen het feit van onge wenst zijn kan bepalen of men wel of niet tot de samenleving wordt toegelaten, in de fase waarin de mens nog ongeboren is, gaat dit tot consequenties leiden in de beoor deling van een ingreep van andere vormen van niet geheel volwaardig menselijk leven, of dit nu door een handicap, dan wel door aftakeling wordt veroorzaakt. Bescherming De WD-woordvoerster vertolkte de mening van haar fractie door te stellen, dat het juridisch leven be gint bij de geboorte. Dit betekent de verwijdering uit ons rechtsstel sel van de bescherming van het le ven in nog niet geboren staat. Dat deze ingrijpende wetswijzi ging, gekoppeld aan de overmatige waardering van de beoordelings capaciteit van één sexe, de meer derheidsmening van het Neder landse volk zou zijn, betwijfel ik niet alleen, maar bestrijd ik. Niet alleen op grond van enquêtes, zoals die in het AVRO-programma Delta op zondag 25 september werden gebracht, niet alleen op grond van de reacties van mijn honderden spreekbeurten over dit onderwerp, maar veel meer nog uit mijn veel vuldige contacten met geabor teerde vrouwen, die zich in de steek gelaten, en allerminst geholpen voelen. Taboes Dat het wetsontwerp, dat mede door mij verdedigd werd, het zin loos vasthouden zou betekenen aan levensbeschouwelijke taboes, doet tekort aan het rechtsgevoel van vele leden van alle politieke par tijen, die zich in woord en geschrift tot ons richtten. Het doet echter vooral aan hen te kort die ons bij de wording van het wetsvoorstel metterdaad steunden, en van wie velen zich als humanis ten of z.g. buitenkerkelijken even betrokken voelden als wij: om een hanteerbare wet tot stand te bren gen, zonder daarbij het Neder landse rechtsstelsel te schaden. geluid van een kruiwagen aan de overkant tot op enkele meters af stand bracht. Ik zonk weg ik een schone dag droom, maar werd-daar al spoe dig uit opgerukt door een felle tik aan mijn hengel. En inderdaad: een volwassen forel had zich ver waardigd in één van mijn natte vliegen te bijten. Ongelukkiger wijs bleek de andere vlieg in een van zijn ogen terecht te zijn ge komen, zodat het dier terstond een sterfbed moest worden be reid om verder leed te voorko- Triomf en treurnis stroomden door mij heen. Aan het eind van de dag bleek het tenslotte de enige forel te zijn die wij hadden gevangen. De zalm hebben wij helemaal niet aan de haak mogen ontmoeten. Het beest schijnt door de gemid delde visser slechts sporadisch te worden binnengehaald. Het is dan ook niet verwonderlijk dat er voor een flinke zalm in Schotland grif zo'n zeventig gul den wordt betaald. Want ze zijn er wel. Soms zie je ze minzaam aan de oppervlakte ver schijnen. In de rivieren wandelen ze soms kaarsrecht tegen de stroom van een waterval op. Maar De enige speciaalzaak voor al uw HENGEL SPORTARTIKELEN DE SPORT Haarlemmerstraat 11tel. 124020 ELAN VISB0TEN Zeew. vis/tourboten met nemen en certificaat va. 1495.- YAMAHA buitenboordmotoren van 2 tot 55 pk v a 675.- BOOT - CENTRUM B.V. Hoge Rijndijk 93 - Zoeterwoude tel 071-126966-146824. in de lochs ligt dat anders. Daar spoeden ze zich met grote snel heid naar de oppervlakte, sprin gen dan een weinig boven het wa ter uit en duiken vervolgens met stoïcijnse kalmte weg in de diep te. Op den duur ontlokte dat aan ons een hartelijke verwelkoming, waarbij we de beweging van de soms eén meter lange zalm nauwgezet volgden met de lang gerekte kreet "Woeham" of iets van dien aard. We konden niet anders: we waren machteloos en vervloekten onszelf in stilte. 's Avonds spraken wij een rood- hoofdige Schot, die een sterk na tionalistische uitstraling bezat en derhalve niet helemaal serieus mocht worden genomen. Er was een poel in de buurt, zei hij, waar recentelyk vijftig zalmen uit wa ren gehaald. En terwijl hij dat zei begon hij welhaast zeker aan zijn zevende of achtste pint en tiende Hiskey, maar dat belemmerde nauwelijks onze nieuwsgierig heid. Goud De volgende dag togen wij met op merkelijk zware hoofden naar de plaats waar het goud moest blin ken. Maar we vingen er niets. Daarentegen bezaten we het land schap. De langgerekte weerspie geling van de berg Ben Cruchan op de vlakke water. De felle kre ten van in ruitvorm passerende scholeksters. En de schoonheid van de bruin-groen-rode kleu- rencom posities. En dat is iets wat we in Hollland niet vaak hebben. Dat je kunt gaan vissen om in tevredenheid niets te vangen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1976 | | pagina 17