Lynxen komen er weer bovenop Beeldende kunstenaars als landschapsvormers Eenvoudige zege Kinzo Markten NIEUWE UITGAVEN TEKENAAR-CONSTRUCTEUR Zijn geelzwart gevlamde huid maakt de tijger één met de mans hoge grassen in zijn Aziatische jachtgebied. De leeuw heeft de bruingele kleuren van de Afri kaanse savannen waar hij heerst. In het flakkerende spel van licht en donker in de wouden versmelten de gevlekte panters en jaguars met hun achtergrond. De opvallende huidpatronen, aan gebracht om de drager van het vel juist aan het zicht te onttrekken, doet de harten der ijdelen reeds lang van begeerte heftig kloppen. ZoTi fraaie versiering van huiska mer, lijf of leden in het wild laten rondlopen is zonde. En jagers op groot wild en stropers voldoen graag aan de verlangens. Onwettig Thans worden alle grote wilde kat ten in hun voortbestaan dodelijk bedreigd. De leeuwen, in hun so bere dracht, het minst. De ge streepte en gevlekte katten, tijgers, luipaarden, panters en jaguars het meest. Beschermende maatregelen zijn makkelijker uit te vaardigen en te aanvaarden dan te controleren. En in menig ontwikkelingsland beuren tal van hooggeplaatsten in komsten uit de nwettige handel in, onder meer, huiden van wilde dieren. Het ziet er voor de mooisten aller katten dus zeer somber uit. Indien ze niet rustig in een dieren tuin leven. Want zo ver zijn we al gekomen. Beter Met onze eigen grootste Europese kat gaat het steeds beter. De lynx, die eens ook in Nederland inheems was, steekt ook in een mooi vel, maar verminderde vooral in aantal door het opdringen van de mens. Honderd jaar geleden was hij nog een gewone doch weinig geziene (in beide betekenissen) verschijning in Europa's bossen. Nu komt hij alleen nog voor in de schamele resten aan ongereptheid die de mens tijdens zijn opmars in Noord-Europa, de Balkan en Spanje heeft overgelaten. Daarbij beschouwden veehouders en her ders de lynx als een grote vijand. Omdat hij wel eens een al te makke lijk te vatten kalfje of lammetje at, werd er driftig op hem geschoten. Het lynxenvel was mooi meege- De nieuwe denkbeelden omtrent het nut van het roofdier, die de laat ste jaren in de beschaafde landen wortelschoten, kwamen ook de lynx ten goede. In verschillende landen waar hij was uitgeroeid werd hij opnieuw uitgezet in West-Duitsland, Zwitserland en Italiè bijvoorbeeld. Jongen Uit Joego-Slavië kwam onlangs eveneens goed nieuws. Met steun van het Wereld Natuur Fonds had men daar in 1973 zes lynxen uitge zet in een gebied van zeshonderd vierkante kilometer. Deze dieren waren afkomstig uit Tsjecho- Slowakije, net als Roemenië, nog een echt lynxen-land. Joegoslavi sche bosbeheerders zagen al spoe dig na de vrijlating jonge lynxjes. Zouden de wijfjes dit jaar jongen hebben geworpen, en dat is wat men verwacht, dan zouden er in het hele gebied nu zestien lynxen zijn, verdeeld over vijf vaste plaaten. De nieuwe lynxenstand heeft op het bestand van het overige wild nog geen nadelige invloed gehad. Datzelfde is gebleken in de andere gebieden waar de lynxen be schermd leven. Logisch. De lynx kijkt wel uit. Hij heeft zestien tot achttien jaar te leven en altijd, honkvast, in het zelfde gebied. Uitmoordpartijen zal hij nimmer verrichten. Hij eet altijd van wat er aan prooidieren het meest voor handen is en daar de makkelijkst te pakken exemplaren van. Oude, zieke en zwakke dieren derhalve. Zodoende zich nauwkeurig hou dend aan de gestelde opdracht. Reeën, hazen, zwijntjes, eekhoorns, konijnen, knaagdieren, hoenders, slangen en hagedissen. Dat is lynx- envoedsel. Met uiterst geduld beja gen de lynxen hun territorium, dat zij met uitwerpselen en bekrabde bomen markeren. Zij kunnen ein deloos in hinderlaag liggen om dan na urenlang loeren de prooi op de nek te springen. De lynx doodt door de tanden in de keel te slaan of meteen maar de hele kop van de prooi af te happen. Richtingzoekers De biologen rekenen Europa's grootste kat (in Noord-Amerika le ven eveneens lynxsoorten, maar zij worden in afmeting nog iets over troffen door de poema of be rgleeuw) tot de kleine katten. Tij gers en zo zijn de grote. De lynx staat hoog op de forse poten, kan langer dan een meter worden en veertig kilo wegen. Hij heeft een sluw gezicht met gele ogen, dat een zeer breed aanzien biedt dankzij ongemeen fors ontwikkelde tocht latten. Zijn spitse oren hebben een verlenging van vier centimeter in de vorm van oorpluimen, uitste kende richtingzoekers. Een wel erg kort uitgevallen staart is zfjn andere uiteinde. De kat heeft grote en ook aan de onderkant sterk behaarde klau wen. De klauwen van een jager in een wereld van sneeuw en ijs. De vacht is grijsachtig in de winter, bruinachtigrood in de zomer, effen of gevlekt. Lynxen paren in februari en maart. De wijfjes zoeken dan, zoals zo vaak bij katten, de mannetjes op, die he vig om zo'n begeerlijk wezen kun nen vechten. Na bijna een jaar van eenzaamheid (buiten de paartijd leven de manne tjes op hun eentje) gaan ze er vrese lijk op los. Het bevruchte wijfje werpt na zeventig dagen twee tot vier jongen die zij twee maanden zoogt. Zij verzorgt hen in een uit erst beschut nest, dat zij heeft ge maakt in rotsholten, onder omge vallen bomen of in het struikgewas. De jongen verlaten het na een jaar voorgoed en gaan op zoek naar een eigen jachtterrein. Toen er nog wolven waren hoefde ZATERDAG 9 OKTOBER 1976 De Bengaalse tijger wordt, evenals andere grote wilde kattensoorteni zijn voortbestaan bedreigd. de lynx behalve de mens slechts hen te vrezen. Verder haat hij de helle dag, die hij al slapend van zich zet. De uren van duisternis en schemering zijn de zfjne. In de bergen en bossen die de men sen te sterk zijn. Wij zien hem nooit meer terug. Nederland is op z'n leegst nog duizend keer te vol voor de lynx. Staatsamateurs °P Buitoni HAARLEM - De als topper in de eredivisie basketbal aangekon digde wedstrijd tussen Buitoni en Kinzo (84-101), gisteravond in Haarlem gespeeld, is dat zeker niet geworden. Van een topper was ze ker geen sprake meer, toen in de tweede helft Kinzo naar een grote voorsprong liep. In de eerste helft was het een en ander nog wel het aankijken waard vlak na toen valk za rust de formidabel sterk spe lende Kinzo-ploeg Buitonie ge woon naast zich neerzette, was het allemaal voorbij. In Buitoni eerste helft opende Kinzo sterk, kwam er een goed antwoord van Buitoni en leek het echt een topper te zullen worden. Maar Joe Wallace, de su perbe spelverdeler van Kinzo dacht daar anders over. Geheel alleen besliste hij de wed strijd. Voor rust liet hij scoren en als hij vrij stond schoot hij de bal er zelf in, na rust bepaalde hij snelheid en het technisch wapen van Kinzo ge heel. Buitoni had daarop geen ant woord. De Amerikaan Colling faalde in de eerste helft volledig en zijn-landgenoot Freeman moest enige tijd geblesseerd aan het oog op de bank blijven. Wat de Haar lemse ploeg toen restte was een groep middelmatige spelers die het uiteraard niet kon bolwerken tegen de vloeiend spelende Kinzo-ploeg. In de tweede helft kwam Collings weliswaar nog sterk terug, maar het verschil was toen al dermate groot dat de Haarlemse ploeg nooit meer in de wedstrijd kon komen. Tops corers: Kinzo: Kruithof 27 en Faber 20. Buitoni: Collins 23. bij biljarters WYCHEN - De werkloosheid dreigt ook al een woordje te gaan meespreken in de biljarterij. Niet dat de spelers gebrek aan wedstrij den hebben. Integndeel, maar er lopen de laatste tijd nogal wat top- spelers verdacht lange tijd in de WW, omdat de .normale werkkring en topbiljarten zo langzamerhand moeilijk te combineren is. De pres taties worden de laatste jaren inter nationaal zo ver opgevoerd, dat het steeds moeilijker wordt bij te blij- Ereklasser Hans Sundqest heeft zelfs al aangekondigd dat hij niet meer aan nationale titeltoernooien •zal deelnemen als er meer dan vier spelers meedoen die in de WW lo pen! „Die hebben de hele dag de tijd om te trainen en dan kom je er als iemand die wel een normale werkkring heeft helemaal niet meer aan te pas", vindt hij. Dergelijke bedenkelijke ontwikke lingen bewijzen andermaal dat het biljarten steeds meer in de richting van de beroepssport wordt ge duwd. Biljartofficials mogen dan nog zo roepen, dat het professiona lisme in deze sport uit den boze is omdat het internationaal domweg niet is „toegestaan", iedere insider weet maar al te goed dat dit een hy pocriete houding is. Sommige top- biljarters in binnen- en buitenland zijn of waren al vele jaren verkapte profs. NOORDWIJKERHOUT - Zal de beeldende kunstenaar moeten worden ingeschakeld bij de vorm geving van het landschap? Ir. F.C. Prillevitz, hoofd van de directie Na tuurbehoud en Openluchtrecreatie van het ministerie van CRM meent van wel. Tijdens een tweedaags congres over "recreatie in het bui- tengebeuren" sprak hij over de re latie tussen recreatie en landschap als zijn mening uit dat met name bij de vormgeving van de overgang van stad naar landelijk gebied en bij het uitdrukking geven van de "vrijetijds cultuur" in het land schap "recreatiebouw" of "land schapsbouw" zal moeten worden gepleegd. Behalve de planoloog (voor bestemming van de ruimte), de recreatiedeskundige (voor. het gebruik van de ruimte) en de be- plantingsspecialist (de groen "ver sierder van de ruimte), zal het naar zijn mening de moeite waard zijn om voor elke situatie ook een steeds wisselend beroep te doen op de medewerking van - voor deze materie gevoel hebbende - onaf hankelijke beeldende kunstenaars. "Dat creativiteit verlangd wordt bij de hier toch wel aan de orde zijnde, forse ingreep in het landschap, staat als een paal boven water. Dat estetische en visuele criteria een belangrijke rol dienen te spelen bij de opstelling van landschapsplan nen staat wel vast. In zo'n situatie is de keuze van de vormgevers heel belangrijk, dat is duidelijk" vindt hij. Ook minister Van Doorn had zich bij de opening van het congres in die zin uitgesproken. "De taak van de kunstenaar zal vooral moeten zijn de versterking en verduidelij king van de beeldende waarde van het landschap", zei de minister. "De kunstenaar staat dan zowel naast de toeschouwer als naast de gebruiker en biedt beiden een handreiking. Een goede samen spraak met de bevolking is daarbij essentieel". Aan de zijde van de landschapsar chitecten ontstond enige ongerust heid over hun eigen positie hierbij. Zij vreesden dat, wanneer beel dende kunstenaars evenals bij de stadsvernieuwing ook bij de "land schapsbouw" worden ingescha keld, zij dan opzij zouden worden geschoven. De heer Vellekoop mo tiveerde zijn standpunt zo vriende lijk mogelijk. "Het gevaar voor de landschapsarchitect bestaat", zo meende hij, "dat hij dreigt af te vloeien in de richting van de plano loog". De beeldende kunstenaar zóu daarentegen vrij staan ten op zichte van de diverse belangen en overwegingen die bij het beleid verder een rol kunnen spelen. Een van de deelnemers aan het congres, de heer D. Bouman van de Dienst der Landelijke Eigendommen, meende uit het betoog van de heer Prillevitz te mogen concluderen dat deze door zijn ministerie naar het congres zou zijn afgevaardigd met de opdracht om te proberen dien mensen (de beeldende kun stenaars) "te slijten". Overigens bleek uit de woorden van Prillevitz dat bij het opzetten van bepaalde recreatieprojecten deze tendens al begint door te werken. AALSMEER - Bloemenveiling 8/10-76. Anjers: William sim 16-28, Rose sim 14-28, White sim 10-25, G.J. sim 10-26, Charmeur 20-32, Arthur sim 14-41, Shocking sim 16-32, Keefers sim 10-32, Gemengd 10-28, Orchid Beauty 22-43, 40-105, Bridal pink 15-45, Carina 20-40, Jofitali 20-44, Meigerium 25-52, Dr. Ver- hage 30-52, Nordia 14-22, Peer Gynt 60-100, P. Sensation 20-46, Roselandia 10-16, Sonia 20-57, Meinastur 20-67, Ilona 30-62, White Master P. 60-105,Geh. Duisberg 15-39, Jelico 20-46, G. Fantasy 16-24, Promonent 10-26, Laminuette 25-57, Shocking Blue 18-36, Roklea 15-34, Tubantia 20-51, Carlita 20-40, Lara 20-42, Lucretia 15-38, Zwemania 10-24, Visa 20-61, White Weekens 30-73. Rozen kl. bl.r Carol 9-20, Coronette 16-35, Evergold 15-28, Jack Frost 14-28, Marimba 13-25, Miss Ellen 14-35, Motrea 18-37, AnnabeUe 21-32, Belinda 20-43, Yellow Belinda 8-12, Ester Ofarim 16-28, Golden Belinda 13-24, R. Garnette 13-25, Roswytha 8-13, Spanish sun 10-16, Mercedes 34-57, Golden Times 28-54. Diverse bloemem Alstroemeria 20-74, Anthurium 125-220, Chrysanten jaarrond 100-285, tros 20-115, Cycla- menbloemen 60-130, Euphorbia fulgens 30-80, Freesia enkel 300-470, Gerbera 30-125, Gladiolen 100-520, Gloriosa 15-80, Iris pr. Blaauw 50-115, overige 60-210. Lelies kelk 85-120, per tak 55-175, Nerine 20-370, Orchideeën cymb. 180-225, Strelitzia 180-220, Snij- groen 60-180, Ornithogalum 100-220, Liatris 60-380. RIJNSBURG - bloemenveiling 8/10. Alstroemeria stuk 14, amaryllis 1,07, anemonen bos 1,06, anjers am. stul 21, anthurium stuk -?, asters bos 94, chrys. gepl. n stuk 24, tros 24, tros bos 53, gepl. stuk 46, tros bos 1,24, Wirral super stuk 22, dahlia stuk 5, eikeblad bos 64,Eup horbia stuk 9,reesia bos 1,93, gerbera stuk 15, gladiolen stuk 16, colvillei stuk 28, nanus stuk 11, iris bos 65, lelie kelk stuk 33, tak stuk 21, liatris stuk 10, griet bos 1,00, narcis kas bos 1,11, thogalum stuk 15, rozen gr.bl. stuk 20 kl.bl. 7, scabiosa stuk 15, snijgroen bos 7 statice bos 46, tulpen ge soort bos 31 2e stuk rozen baccara stuk 36, sonora stuk 19, ilona stuk 29, stro/droogbloe men stuk 1,73, bos 87, div. snybl. stuk 20, bos 97, orchid, arach stuk 59, dendr. stuk 7, protea 77, div. bladstr. bos 1,62, div. snijbl. stuk 28,53, begonia stuk 1,18, st. Paulea stuk 65. PAARDENSPORT - Hartwig Steenken heeft gisteren zijn eertse overwinning behaald in de "Horse of the year show". Op Wembley kwam de Duitser met zijn paard Early Warning foutloos rond en was hij bijna zes seconden sneller dan de Brit David Broome. NAGEKOMEN FAMILIEBERICHTEN Bij de hoofdafdeling Bouwkunde van de Dienst van Gemeentewerken vaceert de functie van Na een moedige strijd ontsliep in haar Heer en Heiland mijn geliefde schoondochter, onze schoonzuster en tante AAGJE VAN DIJK geboren HAASNOOT in de leeftijd van 42 jaar. Noordwijkerhout: WED. J. v. DIJK-^JONKER Katwijk aan Zee: FAM. J. JONKER-v. DIJK Noordwijkerhout: FAM. J. PASSCHIER-v. DIJK Noordwijkerhout, 7 oktober 1976. NOORDWIJK - Op het strand van Noordwijk zijn gisteravond opnamen gemaakt van de film "Soldaat van Oranje". Op de foto een opname van de scene waarbij Rutger H auwer links) kort na een landing per boot aan Lex van Delden, die een verzetsman uitbeeldt;een revolver overhandigt. Het avontuur van de grote meaul- nes, door A. Foumier. Uitgeverij Nijgh Van Ditmar, Den Haag. f 19.90. De blauwe vogel, door M. Maeter linck. Nijgh Van Ditmar. f 14.50. De postpoèet, door W. Zaal. Nijgh Van Ditmar. f 10.50. Japanse motieven, Gedichten door B. Decorte. Nijgh Van Ditmar. f 12.90. Achilleus, door Saint-Rémy. Nijgh Van Ditmar. f9.50. Niets dan de waarheid. Vijftien in terviews met voormalige leden van de Waffen-SS, door Walter Roland. Nijgh Van Ditmar. f 10.50. De koning van de bijen, door F. Auwers. Nijgh Van Ditmar. f 18.50. Pas op jezelf, lieveling, door D. Lessing. Uitgeverij Meulenhoff, Amsterdam, f 14.50. In de Nederlanden zingt de tijd, door Bertus Aafjes. Meulenhoff. f 16.50. Rijmpjes en versjes uit de nieuwe doos, door Han G. Hoekstra en Fiep Westendorp. Meulenhoff. f 19.50. Nijgh Van Ditmar f 10.50. Een heel leven voor je, door E. Ajar. Uitgeverij De Arbeiderspers, Amsterdam, f21.50. Ze doen maar, door S. Carmiggelt. De Arbeiderspers, f 15.~ (gëb. f23.50). Stormvogels, door Sal Santen. De Arbeiderspers, f 19.50. De schutter, door G. S warthout. De Arbeiderspers, f21.50. Brat Farrar, door J. Tey. De Arbei derspers. f21.50. Het Egyptische kruis, door Ellery Queen. De Arbeiderspers, f21.50. Clare, door H. Kane. Uitgeverij El sevier Nederland, Amsterdam. f24.50. Voor de eerlijke vinder, door Irwin Shaw. Elsevier, f22.50. Elseviers gids van nuttige en schadelijke dieren in en om het huis, door H. Mourier en O. Win ding. Elsevier, f32.50. Hoe dieren leven: Insekten, door W. M. Blaney. Elsevier, f22.50. De dochter van de miljonair, door D. Eden. Uitgeversmaatschappij "West-Friesland", Hoorn, f27.90. Stephanie (III). "De prijs van de vrijheid", door M. Gobineau. "West-Friesland", f 29.90. Het is maar een straathond, door H. Griffiths. "West-Friesland", f 16.90. Het land Narnia (II). De wonder- reis van het drakenschip. De zilve ren stoel, door C. S. Lewis. "West- Friesland". f 17.90. De grote koning, door Lloyd Alexander. "West-Friesland", f 16.90. De oma met de vliegende schom melstoel, door A. Bakker. "West- Friesland". f 12.90. Drie prinsen naast de troon", door Fred J. Lammers. Uitgeverij Hol- landia, Baarn. Sensitivity training, door Martin Lakin. Aula Paperback. Uitgeverij Het Spectrum, Utrecht, 29,50. De complete wijnliefhebber. Alles over wijn kiezen, wijn kopen, wijn schenken en wijn drinken, door Hubrecht Duijker. Uitgeverij C. A. J. van Dishoeck/Unieboek, Bus- sum. 16,90. Het groot Cocktailboek door U. Klever. Uitgeverij Van Dis hoeck/Unieboek. 14,90. Het vegetarisch kookboek, door Berty van Essen. Uitgeverij Van Dishoeck/Unieboek. 9,90. Even ademhalen, door Hans Koe koek. Uitgeverij Van Holkema en Warendorf, Bussum. 14,50. Dubai, door Robin Moore. Van Holkema Warendorf. 26.90. De Hulzenhof, door Annie Oosterbroek-Dutschun. Van Hol kema Warendorf. 16.90. De spektakel maatschappij, door Guy Debord. Uitgeverij Het We reldvenster, Baam. 18.50. Stukloon. Een fabrieksreportage, door Miklós Haraszti. Het Wereld venster. 17.50. Vrijmoedige liefdesverhalen, door Paul Rodenko. Uitgeverij Zomer en Keuning, Wageningen. 24.50. Gelderland monumenteel. Gelre's verleden in foto's van nu, door Ka- rel Janssen en Cees Ippel. Zomer Keuning. 17.50. Woord voor woord. Kinderbijbel. Het Oude Testament door Karei Eykman en Bert Bouman. Zomer Keuning. 17.50. Een reis door het demiurgenrijk, door J. Hamelink. Uitgeverij De Bezige Bij, Amsterdam, 19.50. Gifslangen, door M. Vaughan. Ro man. Uitgeverij Meulenhoff Neder land, Amsterdam, 24.50. Bekijk het maar. 25 jaar televisie belevenissen, door Willy van He- mert. Uitgeverij Elsevier Neder land, Amsterdam, 17.50. De taak van deze functionaris bestaat onder meer uit: - bouwkundig tekenwerk - het maken van begrotingen en bestekken - het opstellen van rapporten - berekenen van bouwkundige constructies van scholen, sportaccommodaties en andere openbare gebouwen onder andere met behulp van een tafelcomputer. Vereist: diploma HTS-bouwkunde of gelijkwaardige opleiding. Enkele jaren ervaring in een overheidsdienst. Enige ervaring in het berekenen van bouwkundige constructies. Salaris: afhankelijk van leeftijd en ervaring maximaal 2829,- bruto per maand. Aanstelling: zal in eerste instantie voor tenminste 2 jaar zijn. Sollictaties te richten aan Burgemeester en Wethouders van Leiden, Stadhuis te Leiden, met vermelding van vacaturenummer 76092. DREMPELVREES? Nou, dat is bij ons niet nodig. U bent bij ons vrij om één of acht boeken met geboorte- of huwe- lijkskaarten door te kijken. U wordt daarbij niet op de vingers gekeken. Mocht u geen tijd hebben om samen te komen dan kunt u monster boeken mee naar huis nemen. (Geheel vrijblijvend). En snel? Sneller kan niet DRUKKERIJ BRER0 Haven 58. Leiden tel. 144483 donderdag 's avonds en zater dags geopend. Te koop gevraagd door particulier vooroorlogse woning minimaal 4 slaapkamers. Koopsom tot 200.000.- Brieven onder no. 41955 SLEUTELTJES tot 20 woorden6,10 21-30 woorden9,50 31-40 woorden13,25 41-50 woorden18,25 Administratie brieven onder nummer 2,- Teksten kunnen wij aanne men tot 14.00 uur dag voor plaatsing. Bewijsnummers f 0,50 In plaats van kaarten. ,De God van leven en dood heeft uit onze familiekring weg genomen, onze zorgzame broer, zwager, oom, oud-oom en neef KAREL VAN EES op de leeftijd van 72 jaar. Heerlen: A. VAN DELFT-VAN EES Oegstgeest: D. W. VAN EES Rijnsburg: W. D. VAN EGMOND-VAN EES G. VAN EGMOND Leiden: J. MECHELSE-VAN EES J. MECHELSE H. VAN EES J. VAN EES-CHRISTIAANSE C. NIEUWENHUIS-VAN EES P. VAN EES-NOORT Oegstgeest: W. MECHELSE-VAN EES Leiden: J. REGEER-GERRITSEN nichten en neven De rouwdienst is bepaald op dinsdag 12 oktober a s. om 1 uur in de "Groene- ot Willibrorokerk" tt Oegstgeest, waarna de begrafenis zal plaatsvinden. Voor de vele blijken van deelneming, ondervonden tijdens de ziekte en na het overlijden van onze geliefde moeder en oma MARIA GROENEWEG-KARSTENS betuigen wij U onze welgemeende dank. In het bijzonder gaat onze dank uit aan directie e "Leythenrode" voor de liefdevolle verzorging. Leiden, oktober 1976.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1976 | | pagina 10