Komst monnik maakt einde
aan Thaise
democratie
Sadat wil in 1977
akkoord met Israël
Mogelijk twee
zetels meer
voor SPD/FDP
Smith houdt vast aan oorspronkelijk plan
Een grote boodschap vraagt
zware maatregelen.
AUTOMATISCH SPAREN Vandaag denken
g» LEIDSE SPAARBANK
ventilatietechniek
PONDERDAG 7 OKTOBER 1976
BUITENLAND
SALISBURY/LONDEN/
WASHINGTON
(UPI/DPA) - De Rhodesische
leider Ian Smith heeft reeds de
mogelijkheid van een impasse
aangestipt op de komende be
sprekingen over een zwart
meerderheidsbewind in zyn
land, nog voor de constitutio
nele conferentie is vastgesteld.
Smith zei gisteren dat hij naar
de conferentie gaat met de be
doeling vast te houden aan de
voorstellen die hem door Henry
Kissinger zijn voorgelegd en die
Rhodesiê heeft geaccepteerd.
Zwart-Afrika heeft deze voor
stellen echter grotendeels af
gewezen en de Verenigde Sta
ten hebben het standpunt inge-
dat de voorstellen on
derwerp van onderhandeling
zijn. Gezien de recente toe
spraak voor de algemene ver
gadering van de Verenigde Na
ties van de Britse minister van
Buitenlandse Zaken Anthony
Crosland sluit ook Londen zich
bij dit laatste standpunt aan.
Als reactie op de toespraak van
de Britse bewindsman zei pre
mier Smith gisteren dat Cros-
lands opmerking dat de "vijf
punten (van het Kissinger-
pakket) open zijn voor onder
handeling schijnt aan te duiden
dat de Britse regering afwijkt
van de voorwaarden van de
Brits-Amerikaanse voorstellen
die mij op 19 september in pre
toria door dr. Kissinger werden
voorgelegd. Ik wens duidelijk
te stellen", zo zei Smith, "dat
mijn collega's en ik naar de ko
mende conferentie gaan met
het positieve doel de voorlopige
regering in te stellen aan de
hand van de Brits-Amerikaanse
voorstellen die ik heb aanvaard.
Het is in het belang van alle
Rhodesiërs, zowel blank als
zwart, dat dit zo snel mogelijk
wordt verwezenlijkt. Ik hoop
daarom dat op de conferentie
geen tijd wordt verspild aan
niet ter zake doende problemen
die buiten het terrein van de
goedgekeurde voorstellen val
len".
De blauwdruk die door Kissin
ger is voorgelegd, en die later
door de vijf zogenaamde
"frontlijn-staten" van Afrika is
afgewezen, behelst de invoer
ing van een meerderheidsbe
wind in Rhodesiê binnen twee
jaar. Als eerste stap daartoe
moet een voorlopige regering
worden ingesteld, bestaande uit
een raad van state en een raad
van ministers. De raad van state
zou half blank, half zwart moe
ten zijn, meteen blanke voorzit
ter zonder stemrecht. Zijn taak
is het toezien op het totstand
komen van een grondwet. De
raad van ministers zou overwe
gend zwart zijn, maar de porte
feuilles van defensie en open
bare orde zouden bij blanke
bewindslieden moeten berus
ten.
kan worden genomen over de
plaats en de datum van de con
stitutionele conferentie. Dit
hebben regeringsfunktionaris-
sen gisteren bekendgemaakt.
Ze wisten echter niet wanneer
precies de details zullen worden
openbaar gemaakt.
Minister Crosland is morgen te
rug van zijn bezoek aan de al
gemene vergadering van de VN.
Hij zal dan een bespreking heb
ben met Ted Rowlands, zijn
onder-minister voor Afrikaanse
Zaken die gisteren in Londen
terugkeerde van een reis voor
een week, in gezelschap van zijn
Amerikaanse collega William
Schaufele, door zuidelijk Afri
ka.
WOLFSBURG (Reuter, SP) - Een
fout in de stemmentelling na de
jongste algemene verkiezingen
zou de links-liberale regerings
coalitie in West-Duitsland twee
zetels meer kunnen opleveren.
Dit hebben verkiezingsfunctio
narissen gisteren bekendge
maakt.
Het verkiezingsbureau in Wolfs-
Premier Seni Pramoj van Thai-
BANGKOK (Reuter) - In Thailand heeft de verschijning van een kaalge
schoren monnik op straat het einde ingeluid van het experiment met de
democratie dat drie jaar heeft geduurd.
Een snelle militaire staatsgreep volgde gisteren na bloedige ongeregeldhe
den die hun oorsprong vonden in diezelfde monnik, ex-maarschalk Kitti-
katsjorn.
Admiraal Sa-ngad Tsjaloryoo
greep, aan het hoofd van een uit
sluitend uit militairen bestaand
"regeringshervormingscomité", de
macht nadat eerder op de dag bij
hevige gevechten tussen linkse
studenten, rechtse demonstranten
en de politie dertig mensen waren
gedood en honderden gewond.
De 60-jarige admiraal, die pas dins
dag als minister van Defensie in de
regering was opgenomen, heeft
inmiddels in een radiotoespraak
gezegd dat de "principes van de
mocratie strikt zullen worden nage
leefd". Hij kondigde de staat van
beleg af, verbood alle politieke bij
eenkomsten in de hoofdstad Bang
kok en stelde een uitgaansverbod
in van middernacht tot vijf uur 's
ochtends. Ook censuur op de pers
is ingesteld.
De grondwet is buiten werking ge
steld, evenals de wet op de partijpo-
litek, hetgeen inhoudt dat de mili
tairen direct zullen regeren en dat
vooralsnog een eind komt aan de
normale politieke activiteit.
Monnik
Oud-premier Thanom Kittikats-
jom die in 1973, na een studente-
noproer waarbij 72 mensen werden
gedood, tot aftreden werd gedwon
gen en in vrijwillige ballingschap
ging leven, keerde 19 september in
Thailand terug om als monnik zijn
intrek te nemen in een boeddhis
tisch klooster. Hij zei hiermee ge
volg te geven aan een wens van zijn
ziekelijke vader en weigerde in te
Portugese
parlement
aan het werk
LISSABON (UPI) - De Portugese
wetgevende vergadering, het eerste
vrije gekozen parlement in een
halve eeuw, is gisteren aan zijn zit
tingsperiode begonnen.
Het parlement hield zijn inaugurele
vergadering op 3 juni en ging
daarop vrijwel meteen op reces. In
die tijd hebben partijvertegen-
woordigers in commissievergader
ingen gewerkt aan het opstellen
van de regels voor de parlementaire
procedure.
gaan op „een verzoek van de rege
ring van premier Pramoj om weer
naar het buitenland te vertrekken."
De studenten, met name van de
Thammasat-universiteit in Bang
kok, vreesden dat de ex-
maarschalk opnieuw een greep
naar de macht zou doen en demon
streerden voor zijn uitwijzing.
De regering-Pramoj, die de laatste
tijd al aan gezag had ingeboet, zette
Kittikatsjom echter niet het land
uit en de betogingen werden hevi
ger tot de autoriteiten dinsdag be
sloten de universiteiten te sluiten.
Actie politie
De studenten bezetten de
teit en gisteren ging de politie tot
actie over. Gedurende zes uren
klonk het oorverdovende lawaai
van automatische wapens, grana
ten en terugstootloze geweren
waarmee de politie zich een weg
vocht naar de universiteitsgebou-
Sommige studenten sprongen in
een snel stromende rivier en ver
dronken. Anderen gaven zich aan
de hoofduitgang over en werden in
elkaar geslagen en gelynched door
een woedende menigte rechtse be
togers. Hun lijken werden ver
brand.
In een regeringsverklaring, vlak
voor de militaire machtsgreep, kre
gen de studenten de schuld van het
geweld omdat zij de universiteit
hadden bezet.
Na de slag vormden rechtse aan
hangers van de ex-maarschalk een
levende muur om het boeddhisti
sche klooster waar de 65-jarige Kit
tikatsjom vorige maand was inge
trokken.
Ongeveer 10.000 betogers trokken
naar de regeringsbgeouwen en eis
ten het ontslag van drie ministers
uit het kabinet van premier Pramoj.
Zij dienden te worden vervangen
door twee ministers van de rechter
vleugel die hij eerder had verwij
derd. Seni Pramoj beloofde ontslag
te nemen als de drie weigerden op
te stappen. Twee uur later, om zes
uur in de avond, grepen de militai
ren de macht
„Bescherming"
Met de coup lijkt een einde te zijn
gekomen aan Thailands experi
ment van de democratie, dat drie
jaar geleden begon na de val van
Kittikatsjom. De nu afgezette pre
mier Seni Pramoj gold als een han
dig politicus, die al 30 jaar de woe
lige politiek van Thailand heeft
overleefd. In april werd hij geïnstal
leerd als premier, voor wat zijn
derde ambtstermijn had moeten
worden. Pramoj leidde een coalitie
regering nadat zijn democratische
partij 115 van de 179 zetels had ge
wonnen. De 71-jarige Seni Pramoj
nam toen het roer over van zijn jon
gere broer Kukrit Pramoj, die Seni
in 1975 was opgevolgd maar die bij
de parlementsverkiezingen niet
werd herkozen.
Te oordelen naar hun uitlatingen
zijn de gebroeders Pramoj niet el-
kaars politieke vrienden Kukrit le
verde vaak kritiek op de bekwaam
heid van zijn broer als regeringslei
der. Hy zei eens dat Seni de demo
cratische partij bestierde "als een
oude man die voor zijn particuliere
postzegelverzameling zorgt".
De besluiteloosheid van het
kabinet-Pramoj over de vroegere
heerser Thanom Kittikatsjom
leidde tot scherpe protesten van
zowel links als rechts. De premier
bood 23 september zijn ontslag aan,
maar kwam de volgende dag terug
met een gewijzigd kabinet.
De spanningen verdwenen echter
niet en zij vonden gisteren hun
hoogtepunt in de militaire staats
greep.
Leider
Admiraal Sa-ngad Tsjaloryoo, de
leider van de militaire coup, was
voorheen bevelhebber van de
strijdkrachten en dinsdag pas was
hij beëdigd als minister van Defen-
De militairen spelen al tientallen ja
ren een grote rol in het Thaise be
stuur sedert in 1932 een militaire
staatsgreep een einde maakte aan
de absolute macht van de monarch,
de koning van Siam.
De naam van het land werd in 1939
gewijzigd in Thailand. Gedurende
de ruim 40 jaar die op de eerste mili
taire staatsgreep volgden, heeft het
land verscheidene experimenten
met parlementaire democratie ge
kend, maar de militairen bleven de
dominerende rol spelen. Het oproer
van oktober 1973, dat een einde
maakte aan het bewind van Kitti
katsjom, bracht meer diepgaande
veranderingen. Thailand scheen
zich langzamerhand te gaan aan
passen aan de nieuwe situatie die
was ontstaan door de Amerikaanse
terugtrekking uit Zuidoost-Azië.
En ook nu weer schint de rol van
koning Bhoemibol, hoofdzakelijk
ceremonieel maar hoog gewaar
deerd, onaangetast.
Tijdens de Egyptische militaire parade werden gisteren ook wapens v
van het type Sam 6 passeren hier het pyramide-achtige monument voo
ADVERTENTIE
aan morgen. Recht op het doel af: studeren, trouwen,
bouwenreizen ...QT
n spaarplan
elke maand
een vast bedrag -
maakt f
^Tyv)wensen snel bereik
baar. Dat kan^A
automatisch Van 5/
uw salaris of 4pE=
30^ pensioen bij de takkr
CAIRO (UPI) - Na het afnemen van
een militaire parade t.g.v. de derde
verjaardag van het begin van de
oktober-oorlog heeft de Egyptische
president Sadat gisteren verklaard
dat 1977 het jaar moet zijn van het
werken aan een algemene vredes
regeling tussen de Arabische lan
den en Israël.
Op een bijeenkomst zei het staats
hoofd dat aan de stap-voor-stap-
benadering van de Amerikaanse
minister van Buitenlandse Zaken,
Henry Kissinger, een einde geko
men was. "Na de Amerikaanse pre
sidentsverkiezingen in november
en de komst van het jaar 1977 moet
de volgende stap zijn een poging
om een algemeen akkoord te berei
ken".
Voor het eerst werden in de parade
zes grond-raketten van het Russi
sche type Scud getoond die doelen
in Israël kunnen treffen.'Voorts
werden Russische Mig-23-
onderscheppingsvliegtuigen,
Franse Gazelle- en Britse onder-
zeebootbestrijdingshelikopters, en
Britse anti-tankraketten meege
voerd.
Voor de parade zei de minister van
Oorlog, generaal Gamassy: "Wij ge
loven dat de politieke inspannin
gen moeten worden gesteund door
een waakzame en deskundige mili-
Ongeluk met
Cubaanse DC-8
door sabotage?
BRIDGETOWN (BARBADOS)
(Reuter) - Een Cubaanse DC-8 is
gisteren bij het eiland Barbados in
de Caraïbische Zee gestort. Alle 78
inzittenden kwamen daarbij om het
leven. Van officiële zijde wordt niet
uitgesloten dat het toestel door sa
botage is verongelukt. Er zou zich
een explosie aan boord hebben
voorgedaan.
Het vliegtuig stortte in zee binnen
twintig minuten nadat het van het
vliegveld van Barbados was opge
stegen. De gezagvoerder meldde
dat hij in moeilijkheden verkeerde
en naar Barbados terugkeerde.
Men brengt de mogelijkheid van
sabotage in verband met de activi
teit van Cubaanse vluchtelingen,
die voor het Castro-bewind zijn uit
geweken.
alle bij de burgeroorlog be-
taire macht. Maar terwijl wij
wijden aan het (Israëlische) gevaar trokken partijen het daarmee
in het oosten, zijn wij bedroefd over zijn.
het feit dat onze veiligheid wordt
bedreigd dcor een broederlijk Ara
bisch land in het westen", aldus
Gamassy, zinspelend op Libië.
korte verklaring voor de pers
zei Joemblatt dat hij in Parijs "ge
willig oor" had gevonden. In Liba
non zelf riep Libanees links een al-
De Libanese linkse leider Kamal gemene mobilisatie uit en legde het
Joemblatt is gisteren uit Parijs
trokken naar Algiers en Tripoli
de burgeroorlog in zijn land te be- langs de hoofdweg ten oosten
spreken met Algerijnse en Libische Beiroet,
leiders, voordat hij naar Egypte Links bereidt zich op
Joemblatt is drie dagen in Parijs
geweest, waar hij verscheidene af- onderhandelaars in Damascus het
gevaardigden van regering en op- niet eens konden worden. "Dit be-
positie heeft gesproken. Dat blijkt tekent dat Assad en Arafat elkaar
niet meer te hebben opgeleverd niet zullen ontmoeten en dat de Sy-
dan een voorzichtige belofte
Franse hulp bij het organiseren v
een rondetafelconferentie, w;
5 zullen voortgaan met hun i
litaire ambities in Libanon", aldus
de radio.
burg liet weten dat een vergissing
heeft geleid tot de verdwijning
van 10.000 stemmen in het dis
trict Wolfsburg-Helmstedt. Vol
gens een woordvoerder van het
bureau waren de meeste stem
men voor de SPD.
Een voorlopige berekening heeft
uitgewezen dat niet de christen
democratische kandidaat Kohier
de meerderheid in het kiesdis
trict Wolfenbütl kreeg, maar de
socialistische kandidaat Hauck.
Na de telling van zondag had de
SPD/FDP in de Bondsdag een
voorsprong van acht zetels op de
CDU/CSU.
Zorgen
De zorgen van Helmut Kohl, de
CDU-kanselierskandidaat die
het zondag bij de parlementsver
kiezingen net niet haalde, wor
den nog vergroot doordat nu ook
een conflict dreigt met zijn col
lega Franz Josef Strauss, voorzit
ter van de Beierse zusterpartij
CSU. Volgens het weekblad
Quick heeft Strauss zich tijdens
een nachtelijk feestje na de ver
kiezingen in München in ondub
belzinnige en weinig kiese be
woordingen over CDU-politici
uitgelaten.
Hij zou zijn kritiek gericht hebben
op al die CDU-kopstukken, die
door hun slechte verkiezings
campagne er schuld aan zijn dat
de Unie de absolute meerderheid
niet heeft gehaald. Ongenadig
trekt de grillige Beier van leer
tegen de CDU-leiders die nog
steeds de illusie van een bondge
nootschap met de liberale FDP
koesteren. Aangezien ook kanse
lierskandidaat Helmut Kohl tot
gisteren in dit opzicht nog hoop
vol gestemd was, kan de kritiek
van Strauss niet anders dan ook
op Kohl persoonlijk gericht zijn
geweest.
Geheim
Gisteren hebben de twee bondge
noten en rivalen elkaar op een
lang geheim gehouden plaats de
Bonner woning van Strauss ge
troffen en een uur lang naar men
mag aannemen in duidelijke taal
van gedachten gewisseld.
Voordien had Köhl trouwens al een
bezoek bij de FDP-voorzitter
minister van Buitenlandse Zaken
Genscher gebracht, om daar te
vernemen wat iedereen in Bonn
al lang wist dat Genscher vas
thoudt aan de coalitie met de
sociaal-democraten.
Labiel
Overigens laat Köhl het publiek en
zijn verontruste achterban ook
weten dat hij niet de gewoonte
heeft zijn informaties te betrek
ken uit geïllustreerde tijdschrif
ten of uit geruchten. Het is duide
lijk dat de krappe nederlaag van
zondag de toch al uiterst labiele
verhouding tussen Köhl en
Strauss niet heeft verbeterd.
Extra zorg voor Köh, die al gekweld
wordt door de vraag of hij het vei
lige minister-presidentschap van
de deelstaat Rijnland-Palts nu
moet opgeven voor de ongewis
heden van het parlementariërs-
bestaan in Bonn (vermoedelijk
wordt het dan toch dat laatste).
Daar vindt hij Strauss niet alleen
naast, maar ook tegenover zich.
En steeds is er de dreiging dat de
Beier besluit zijn partij CSU over
het gehele Bondsgebied uit te
breiden, om bij komende verkie
zingen de nu nog ontbrekende
procenten binnen te halen.
Tegenover iedereen die het wilde
vertoonde Köhl gisteren ook nog
zijn stralende overwinnaarsglim-
lach. Maar het gebaar werkte al
routineus, hij was al lang niet blij
ADVERTENTIE
Het toilet en z'n direktc
omgeving worden regelmatig
geteisterd door kwalijke dampen.
En dan bedoelen we niet alleen
de direkte gevolgen van een grote
boodschap. Ook de penetrante
spuitbusgeurtjes waarmee we die
gevolgen te lijf gaan. Lapmiddelen!
Je verdrijft vieze lucht niet
met andere geurtjes. Neem liever
de volautomatische toiletventilator
van Itho (f 121,-). Die zuigt
onverbiddelijk af en geeft er frisse
lucht voor terug. Er is ook een
niet-automatische uitvoering
voor f 92,50.
Als u een beetje fijnsnuiver op
het gebied van frisse lucht bent,
dan stapt u vandaag nog naar uw
Itho-installateur.
Een fijne neus verdient't beste.
Postbus 21 - Schiedam
