Visserij in moeilijkheden
„Veilingplicht,
goede sanering
en een EG-zee"
„Sprotvisserij
en vismeel
dé schuldige
HARINGREDER
N. PARLEVLIET:
Katwijkse
vissers
voorbeeld
voor
anderen
DONDERDAG 7 OKTOBER 1976
13
Het
"kijken" bij de
haringafslag
in Katwijk:
het keuren
van de haring
vlak voordat
het veilen
begint.
KATWIJK - "Als Lardinois zegt
dat er volgend jaar eigenlijk he
lemaal geen haring mag w orden
gevangen, dan praat-ie gewoon
de biologen na. Maar of die daar
gelijk in hebben, betwyfel ik
ten zeerste. Van tijd tot tijd
wordt er toch nog genoeg ha
ring gevangen, ik kan nou niet
zeggen dat die zee zo leeg is. Het
staat me eigenlijk helemaal niet
aan om zoiets als die quotering
van bovenaf te dirigeren. Als we
allemaal gewoon vissen en er is
op een gegeven moment niet
genoeg meer, dan stopt men
wel. Als hét later dan weer aan
trekt, komen er vanzelf weer
vissers bij".
Directeur N. Parlevliet van de
Katwijkse haringrederij M. Par
levliet - tevens penningmeester
van de haring-rederij vereniging
"De Vuurbaak" in Katwijk -
reageert met enige vermoeide
matheid op de uitspraak die de
Europese landbouwcommissa
ris ir. Pierre Lardinois nog maar
kort geleden deed: "De harings
tand in de Noordzee is er zo
slecht aan toe, dat er volgend
jaar eigenlijk helemaal geen ha
ring meer mag worden gevan
gen".
Wat Parlevliet betreft blijft
welke Nederlandse visser dan
ook zonder beperkingen door-
vissen op de Noordzee, waarbij
hij aantekent dat het kwaad
voor de visstand duidelijk el
ders schuilt. De Katwijkse re
der, in zijn eenvoudige kantoor
aan het Prins Hendrikkanaal in
het vissersdorp: "Dat kleine
beetje haring dat Nederland
boven water haalt is op de in
ternationale vangst van geen
betekenis. Vooral niet als je dat
naast de sprotvisserij van de
Denen zet Denemarken mag
400.000 ton sprot vangen per
jaar. De biologen zeggen dat er
met de sprot minstens tien pro
cent kleine haring meekomt. En
dat is minstens 40.000 ton ha
ring die volwassen had kunnen
worden met een gewicht van
200.000 tot 300.000 ton. En dan
te bedenken dat Nederland
13.400 ton haring toegewezen
heeft gekregen
Russen
Wij halen het bericht van enige
dagen terug aan, waarin werd
gemeld dat er Kamervragen zijn
gesteld over Russische vissers
die zich mogelijk niet aan inter
nationale afpsraken houden. De
heer Parlevliet reageert direct
"Denemarken zit in de EG, en
als zo'n land dan op een derge
lijke manier met de sprot zijn
gang kan gaan Er wordt zo
veel geschreeuwd over de Rus
sen. Ze zouden zich niet houden
aan de verplichting op haring te
vissen met een maaswijdte van
veertig milimeter. Als je onze
overheid mag geloven worden
ze echter van tijd tot tijd gecon
troleerd. Bovendien hebben ze
quota, waarop ze door hun ei
gen overheid worden gecontro
leerd".
"De Noren en de Denen beper
ken hun vangst - wanneer ze
genoeg consumptieharing heb
ben gevangen - soms tot vissen
voor vismeel. De Russen vissen
niet eens alleen voor vismeel.
Die gebruiken daar alleen afval
voor. Nee, de sprotvisserij en
die voor vismeel zijn wel de
grote schuldigen voor het feit
dat er op een gegeven moment
minder haring is. Ga maar na: ze
halen jonge haring op. Volgens
de biologen hebben we nu te
maken met slechte broedjaren,
maar in 1975 was er volop kleine
haring te vangen. Die was ech
ter te klein voor consumptie. En
als de Hollanders daar niet op
vissen, terwijl de Denen die te
kleine haring ophalen voor hun
vismeel, tja, dan is ze het jaar
daarop uiteraard niet meer te
vangen. Dat is makkelijk zat,
dacht ik".
Oplossing
Reder Parlevliet - eigenaar van
de kotter KW 167 die met het
schip de WR 32 een span vormt
- gelooft dat er voor boven
staande problemen slechts één
oplossing is die uit drie onder
delen bestaat. Hij werkt daar
met het volgende betoog naar
toe:
"Nederland heeft dit jaar voor
lopig een quotum van 13.400 ton
toegewezen gekregen. Half ok
tober wordt bekend gemaakt
hoe groot het definitief zal zijn
voor dit jaar. Ik denk dat we dat
tonnage met z'n allen al aardig
aan het benaderen zijn. Maar we
vangen voorlopig gewoon door.
Wensen van Katwijkse
schol- en tongvisserij
KATWIJK - De ontevreden geluiden van de Nederlandse vis
serijwereld blijven week in week uit met grote hardnekkig
heid de kop opsteken. Steeds weer komen zaken rond deze
bedrijfstak in de actualiteit, die nimmer ook maar een ónder-
toon van vrolijkheid in zich dragen.
De krantenkoppen van de afgelopen twee weken spreken
daarbij voor zichzelf"Vissers boos over rechtsongelijkheid",
"Eten van vis in de toekomst een luxe", "Engelsen bezetten
Sowjet vissersschip" en "Visserijgrens van 200 mijl van het
grootste belang".
Het is slechts een greep uit al dat negatieve dat er jammerlijk
uxt de visserijwereld is te melden. De problemen doen zich met
name voor bij de haring- en de schol- plus tongvissers. Onder
deze twee groepen bevinden zich diverse zeelieden uit de
Leidse regio, uit het vissersdorp Katwijk.
Onze verslaggever Jos van der Meer ging in deze gemeente op
pad om daar de gevoelens van de direct betrokkenen voor
deze weinig opgewekte materie te peilen. Hierbij zijn
zwaarmoedige relaas.
Er staat toch nog niets vast. Ik
denk overigens dat 20.000 ton
voor Nederland al aan de
krappe kant zal zijn, maar met
een beetje beleid is daar wel een
besomming uit te maken".
"Verleden jaar is het voor ons
op de Noordzee geen slecht ha
ringjaar geweest, en toen is de
vangst niet zo gek veel hoger
uitgekomen als 20.000 ton. Ik
geloof dan ook dat als je een
quotum van die grootte hebt
met daarnaast een beperking
van de sprot-en vismeel-
visserij, de haringstand op den
duur wel zal verbeteren. Maar
als dat niet wordt gedaan, dan
schiet je met de hele vangstbe
perking zoals die nu is helemaal
niets op
Amper aanwas
De haringvisserij floreert niet
meer zoals vroeger. Om dat te
illustreren verstrekt de niet al te
juichend overkomende Parle
vliet enig cijfermateriaal: vorig
jaar zijn er liefst zeventien trai
lers afgevallen, zodat er nu nog
slechts 45 bij de Redersvereni
ging voor de Nederlandse Zee
visserij zijn aangesloten. Er
worden nu jaarlijks nog zo'n
300.000 kantjes haring van 90
kilo opgehaald, in 1952 zijn dat
er 1.250.000 geweest. De sche
pen die zijn uitgevallen zijn niet
meer vervangen. Hoe staat het
dan met de arbeidsmarkt? Par
levliet verzekert ons:
"Dit alles heeft toch niet tot
werkloosheid onder de vissers
geleid. Dat komt vooral doordat
er amper aanwas is onder vis
sers. Of vissers een uitstervend
ras zijn? Nee, dat zou ik niet
zo zuiver willen stellen. Ja, de
vissersstand wordt kleiner, er
wórdt meer geïmporteerd op
haring- en makreelgebied. Maar
daardoor sterven ze nog niet uit.
Zolang er nog een vloot
is .Maar er komen inderdaad
weinig jonge vissers bij, weinig
jongens uit Katwijk ook".
Onze conclusie: de heer Parle
vliet heeft de blik niet al te op
timistisch op de toekomst ge
richt. De reder zegt ietwat gela
ten: "Ach, je leeft met de dag,
hé. Zolang je tegen die van
gstbeperking zit aan te kyken,
zolang de vraag wat er met de
internationale visserijgrenzen
gebeurt nog niet is beant
woord .dat geeft onzekerheid,
hè. Je hebt je kosten, de olie
wordt bijna elke dag duurder en
het eind is nog niet in zicht. Dan
zeg ik: door de koude sanering,
doordat er bedrijven mee zijn
gestopt, kun je de prijzen beter
in de hand houden. Je bent met
een kleiner groepje, er is meer
eendracht, je kunt betere af
spraken maken. Daardoor ko
men er gunstiger prijzen uit de
bus. Dat is iets positiefs. Maar
door onze hoge inkoopprijzen
van met name olie en door de
hoge sociale lasten, wordt dat
positieve weer volledig teniet
gedaan
Kijken en nog eens kijken
KATWIJ K - De Katwijkse tong
en scholvissers, die toch altijd
de naam hebben gehad een
apart soort zeemansvolkje te
zijn doordat zij minder de nei
ging hadden zich van welke van
bovenaf opgelegde maatregel
dan ook maar iets aan te trek
ken, verkeren anno herfst 1976
op een heel andere manier in
een opmerkelijke uitzonder
ingspositie. Het blijkt namelijk
dat zij dezé opstandigheid nu
goeddeels hebben laten varen,
om haar in te ruilen voor een zo
volledig mogelijke aanpassing
aan de internationaal opgelegde
quoteringsmaatregelen. Een
opvallende vorm van stuivertje
wisselen, die overigens niet ge
heel van eigenbelang blijkt te
zijn gespeend.
Woordvoerder J. Ouwehand
van de Vereniging van Schip
pers Eigenaren (die voor 50%
tong- en scholbedrijven onder
haar leden heeft en voor de an
dere helft rondvisschippers)
zegt namelijk niet alleen met
enige opgewektheid twinke
lend in de ogen: "Ik heb er nog
niet van gehoord dat er ook
maar één Katwijkse visser door
de Algemene Inspectiedienst
van het ministerie van Land
bouw en Visserij is gepakt". Hij
voegt er meteen aan toe dat "het
ongebreidelde vissen van met
name tongvissers uit andere
gemeenten twee grote nadelen
met zich meebrengt, doordat ze
er bij het begin van het seizoen
meteen op los zijn gaan vissen
en al in mei aan hun quota wa-
De kwade gevolgen zijn: de
prijzen blijven ietwat lager door
de voor de Katwijkers niet-
verwachte grotere aanvoer in
deze tijd van het jaar; en de on
derhandelingspositie van Ne
derland zal slechter zijn wan
neer er over de verdeling van de
visgronden nieuwe internatio
nale afspraken gaan worden
gemaakt. Nadelen, die bij de
Katwijkers vanzelfsprekend
extra hard aankomen, omdat zij
aan de oorzaak ervan part noch
deel zeggen te hebben.
Afschaffing
Bij het kwade gevolg nummer I
speelt de afschaffing enkele ja
ren terug van de veilplicht een
niet onaanzienlijke rol. De heer
Ouwehand - in zijn kantoor-
van-de-stalen-bureaus in het
nieuwbouwpand aan de
tvpisch-Katwijkse Burgerdijk-
straat - verhaalt vol krachtda
digheid over die toch zo nood
zakelijk geachte plicht. Een be
toog, waarbij het voorbeeldige
gedrag van de Katwijkse vissers
niet onopgemerkt kan blijven
bij ons:
"Nu die veilplicht eraf is, kan de
zaak volkomen uit de hand lo
pen. Door dat buiten de veiling
om verkopen, dat trouwens al
leen buiten IJmuiden gebeurt,
wordt het hele marktbeeld ver
stoord. Een viskoper koopt bij
de veiling voor 12 gulden per
kilo tong. Die kan hij voor 15
gulden in Parijs verkopen. Maar
een andere viskoper koopt bui
ten de veiling om voor tien gul
den per kilo. Die rijdt dan naar
Parijs en verkoopt voor 13 gul
den. Het ligt dan voor de hand
dat die Fransman in het vervolg
bij die tweede handelaar koopt.
Het gevolg is: oneigenlijke con
currentie die nadelig is voor de
Katwijkse vissers omdat die
wel naar de veiling gaan. Zij
hebben hun quotum namelijk
uitgesmeerd over het hele sei-
Ver op zee
Dat laatste blijkt ook al weer het
nodige nadelige in zich te dra
gen: "De Katwijkers maken rei
zen waarbij ze alleen op schol
vissen. In twee weken tijd van
gen ze maar 150 kilo tong. Maar
schol vang je ver op zee. De vis
sers uit Urk, Texel, Den Helder
gaan intussen onder de kust
liggen en halen 1500, 2000 kilo
tong per week op terwijl ze al
aan hun quotum toe zyn. En dat
is nota bene de groep die je nu
het hardst hoort schreeuwen
over die vangstbeperkingDit
alles geeft onvrede bij de Kat
wijkse vissers, jongens die
overweekse reizen van tien da
gen maken om schol bij de
Doggersbank te vangen. Die
willen ook wel het weekeinde
thuis zitten en toch dezelfde in
komsten hebben
De conclusie van de heer Ou
wehand: "Een eerste vereiste
vind ik dat die veilplicht er weer
Komt. Om te voorkomen dat er
ongecontroleerd wordt aange
voerd, dat er geen marktversto
ring meer kan optreden. Anders
worden mensen die zich aan de
quotering houden daarvoor ge
straft. Want er is meer aanvoer
waardoor de prijzen zakken en
het jaar daarop zal er minder vis
zijn. Gecontroleerde aanvoer is
gewoon erg belangrijk voor de
visstand".
Typerend voor de omvang van
de visstand is de volgende op
merking van Ouwehand: "Ze
vissen nu met zwaardere sche
pen dan vroeger. In 1960 had
den wij een schip van 150 pk
thuis. Als je hoort waarmee we
binnenkwamen, dan sta je met
je oren te klapperen. Daar ko
men ze nu mee binnen met een
schip van 1500 pk Het ge
volg: tong kost in de winkel
momenteel zo'n 25 gulden per
kilo
Uitleg
Wanneer de heer Ouwehand
een nadere uitleg geeft van zijn
vrees voor een verslechtering
van de Nederlandse onderhan
delingspositie, komt het woord
Russen om de hoek kijken.
Ouwehand over de quotering,
die voor 1977 is vastgesteld op
9200 ton tong en 35.600 ton
schol:
"Wij van de Schippers Eigena
ren in Katwijk zijn erg bang
voor die positie, hè. Tweederde
van onze vangst gebeurt op een
ander z'n continent. Bovendien
hebben wy tachtig procent van
de tongaanvoer in Europa in
handen. En dan moet die minis
ter straks gaan verdedigen dat
je in eikaars wateren mag vis
sen .Wat zullen die buiten
landers dan wel niet zeggen?!
Als ze hun zones voor eigen
vangst door ons gedrag uitbrei
den tot vijftig mijl, dan kunnen
we wel dag met ons handje zeg
gen".
In het kader hiervan vind ik het
ook erg belangrijk dat die EG-
zee er komt, een 200 mijls-zone.
Je kunt dan ook de Russen we
ren, want hun schepen zijn net
stofzuigers. Die zuigen alles zó
op. Als je van de jongens hoort
wat die voor een schepen heb
ben En dan zegt men wel dat
zij niet op schol of tong vissen,
maar die vis komt toch mee bij
hun vangst en ze gooien heus
niks terug, hoor. Kijk, als die
EG-zee er komt, dan worden we
aan alle kanten gecontroleerd.
De Noordzee wordt afgesloten
en ieder land krijgt zijn eigen
strook. Je mag wel in eikaars
wateren komen, maar dat is dan
gebonden aan regels. Er kan
dan niets meer door de beugel
en dan zeg ik: dat is prettig,
want de Katwijkers houden
zich aan de regels, zoveel moge
lijk".
Grootte
Het grootste probleem voor de
tong- en scholvisserij vindt se
cretaris Ouwehand de grootte
van de Nederlandse vloot "Die
ongeveer 400 schepen die we
hebben zijr. veel te veel voor het
quotum. Er moet een stuk van
de vloot af, anders heeft nie
mand een bestaan aan deze vis
serij mits de minister ingrijpt
natuurlijk. Ik zie het volgend
jaar met angst en beven tege
moet als er maatregelen tegen
de overtreders van de quotering
gaan worden getroffen".
"Als de sanering van de vloot
volgend jaar niet op gang komt,
dan krijgen we nog een hoop el
lende. Maar als die 60.000 pk die
eruit moet inderdaad gaat, dan
is er niet veel aan de hand. Maar
ja, veel reders zitten met een
vreselijk hoge schuldenlast, er
is nu eenmaal in voorgaande ja
ren te gemakkelijk gefinancierd
buiten Katwijk. Die mensen
zijn blij met elk weekje
vangst
Opwekkend
En dan tot slot nog een opwek
kend rekensommetje van de
heer Ouwehand: "Werkloos
heid? Nee, daar is geen sprake
van. Omdat de meeste schepen
onderbemand varen. Als er een
schip gesaneerd is, kunnen ze
zo weer op een andere kotter te
recht. Pel de arbeidsbeurs
maar. er loopt niet één visser.
Als er door die nieuwe sane
ringsregeling zestig schepen
gaan, dan zijn dat 300 man. Je
houdt zo'n 300 kotters over en
die kunnen er makkelijk alle
maal één man bij nemen. Nou,
dan ben je er al".
,\v.
