Halva-huis helpt
alleenstaanden
Gezelligheid
in de keuken
Klein
maar
echt huis
Muur d'r uit
hout er in
ZATERDAG 2 OKTOBER 197i
Het "Halva-huis" heeft een
grondvlak van slechts 24 vier
kante meter (5.70 m. diep, 4.20
meter breed). De woning telt,
twee of drie bouwlagen. De ach
tergevel kent geen ramen, is een
blinde muur. Hierdoor kan het
tegen andere gebouwen (par
keergarage, bedrijf, remise)
worden aangebouwd wat
vooral iri de stadsvernieuwing
van pas kan komen.
De kleinste heeft een eetkeuken
op de begane grond en een zit-
slaapkamer op de verdieping.
Een ander type ent op de be
gane grond koken en eten, op de
eerste verdieping een slaapka
mer en op de tweede verdieping
een woonruimte. De woon
ruimten zijn steeds 3.20 by 3.50
meter. Er is een type met twee
zitslaapkamers en een eetkeu
ken. Vervolgens nog een met
pen woonkamer met open keu
ken en èèn of twee slaapkamers,
'geschikt dus voor gezinnen tot
maximaal vier personen.
Uitgaande van de hoge kwali
teit van het wonen, is er cv gep
land, een ruime keuken met
plaats voor apparaten, ruime
sanitaire voorzieningen. De
privacy wordt bevorderd door
speciale spouwmuren, onaf
hankelijke toegang vanaf de
weg, een eigen voorhof en geen
doorkijk door de woning.
Volgens Stad en Landschap
biedt het kleinste Halva-huis
164 kubieke meter inhoud, zou
den de stichtingskosten f 52.000
bedragen en een maandhuur
moeten opbrengen van f 187.
Voor het grootste type zijn deze
getaljen en bedragen respectie
velijk 340 kubieke meter in
houd, stichtingskosten f 79.300
en een maandhuur van f 396.
fA
ROTTÈRDAM - Na de Halvarinè,
de Halvamel en de Halvarette, is er
nu ook een Halva-huis. Geen wo
ning voor mensen die willen af
slanken, maar voor gezinnen die,
reeds een beperkte omvang heb
ben. Een woning voor alleenstaan
den en tweepersoonshuishoudens.
Een kleine woning dus, maar toch
een vrij huis, compleet en goed
.geoutilleerd, met een tuintje. Vol-
Door
Aad Bergman
gens de ontwerpers, het Adviesbu
reau voor Ruimtelijke Ordening en
Vormgeving "Stad en Landschap''
te Rotterdam ook nog een goed
koop huis dat als huurwoning maar
rond de f200 per maand zou behoe
ven op te brengen.
Ir. P. J. Risseeuw van Stad en
Landschap zegt over zijn geestes
kind: "Alleenstaanden èn zeer
kleine gezinnen moeten te vaak
hun toevlucht nemen tot flatwo
ningen. Dit Halva-huis is een vol
waardige woning, alleen veel
kleiner dan de doorsnee woning.
Huizen tekenen is eigenlijk niet het
werk van Stad en Landschap. Het
bureau maakt in opdracht be
stemmingsplannen, verzorgt des
gewenst inspraakprocedures, deelt
het landschap in en gaat verkeer
sproblemen te lijf. Niet de woning
bouw zelf. "Dat is de zaak van bou
wers zelf', aldus ir. Risseeuw. Maar
daarop zijn uitzonderingen. "Wij
maken wel studies over het wonen.
Je moet namelijk ook als stede-
bouwkundige goed op de hoogte
blijven. Maar zowel in ons dagelijks
werk als tijdens dergelijke studies
stuiten we op woningproblemen
waarvoor de markt in feite geen
pasklare oplossingen kent. Wij
gaan er dan op studeren met al onze
mensen, dus architecten, sociolo
gen, sociografen en stedebouwèrs,
maar met het doel de ruimtelijke
ordeping te verbeteren.
Uit een dergelijke studie ontstond
ook de "Pas-in woning", geschikt
om gaatjes in stadsvernieuwings
gebieden op te vullen en de Kan
goeroewoning, een eengezinswo
ning met ingebouwd een eenper
soonswoning bestaande uit een
woonslaapkamer met kookhoek en
entree. Die Kangoeroewoning is
bedoeld voor zelfstandigen die in
een bepaalde relatie tot de hoofd?'
bewoner -staan. "Met deze woning
legden we toen al een link naar de
alleenstaanden, en de tweeper
soonshuishoudens Wij weten dat
ook een aantal gemeenten stuur
groepen heeft ingesteld om de
woonproblemen van de alleen
staanden te bestuderen. Wij probe
ren ze nu met het Halva-huis een
volledige, kleine en betaalbare wo
ning te geven.
Di* Halva-huis biedt ook stede
bouwkundig veel mogelijkheden.
Ze kunnen worden gegroepeerd in
de vorm van ouderwetse hofjes
omdat de huizen gesloten achter
kanten hebben. Daardoor kunnen
ze ook rug-aan-rug worden ge
bouwd, of als geluidswand langs
een verkeersweg worden neerge
zet. Een andere mogelijkheid is als
hoekoplossingen tussen rijtjes tra
ditionele woningen.
Omdat de bezonning in het geval
van de blinde achtergevel een pro
bleem kan zijn, zijn de Halva-
huizen veel minder diep, namelijk
5,70 meter. Bovendien heeft men de
woonslaapkamer op de eerste ver
dieping gepland onder een schuin
dak met licht door dat dak. Wat va
ker tröppen lopen maakt het
Halva-huis ongeschikt voor be
jaarden en invaliden.
Volgens ir. Risseeuw is het Halva-
huis uitstekend geschikt bij de
stadsvernieuwing omdat het huis
op kleine stukjes grond in moei
lijke situaties kan worden ge
bouwd, zoals in smalle straten en
op ondiepe kavels.
En juist in deze gebieden wonen
vaak alleenstaanden en is er dus
ir Ir. P. J. Risseeuw
juist behoefte aan kleine goedkope
woningen waarbij toch een hoge
bebouwingsdichtheid kan worden
verkregen.
ir- Risseeuw: "Maatwerk zou beter
zijn, maar dit ontwerp is in feite een
studie waarvan wij hopen dat het
inspirerend werkt en de gedach-
tenvorming over de kleine zelf
standige woning op gang brengt".
Hij constateert een verstarring in
de bouwontwikkeling van de laat
ste tien jaar. Meestal waren er
slechts doorbraken in de vorm.
"Conventionele huizen hoeven wij
daörom niet te bouwen, daarvoor
zijn voldoende architecten", meerft
ir. Risseeuw.
Een anderé klacht van hem is dat in
de bouw men te lang alleen maar
over de techniek van het bouwen
heeft gesproken. "Wij bekijken het
wonen van de sociale kant, want
daar zitten we dichtbij. De samen
levingsverbanden, die kennen we.
We moefèn nu inspelen op de ver
geten categorie. Zelfstandigen wil
len ook zelfstandig wonen. Ze moe
ten noodgedwongen te vaak naar
een flat. Ze willen een eigen woning
en het liefst in de stadsgebieden",
meent ir. Risseeuw.
Hij zegt ook dat de woningen in de
laatste jaren steeds groter en dus
duurder zijn geworden en vraagt
zich af of we niet terugkunnen naar
eenvoudiger huizen. Volgens hem
zouden talrijke mensen daarvoor
voelen. Tenslotte merkt hij op dat
de nieuwbouw in stadsvernieu
wingsgebieden meer zou moeten
worden aangepast aan bestaande
gebouwen en vooral aan er reeds
wonende mensen.
'De keuken wordt aangekleder, ro
mantischer, meer "een kamer". Die
trend komt er vlug in, de laatste ja
ren. Nog maar even geleden was het
mooiste van het mooiste een spier
witte keuken.
Toen kwamen er voorzichtig kleur
tjes op de deurtjes van de 'kastjes.
Heel teer groen, heel licht geel.t't
Mocht nauwelijks kleur heten.
Maar toen gebeurde er iets ingrij
pends. Allemaal in een paar jaar
tijds.
De "open keuken" kwam In de mo
de. De keuken, die in èèn keer in
verbinding stond met de woonka
mer. En de woonkamer was juist
toe aan een mode van veel hout.
Planken wanden naast bloot met
selwerk. donkere zware meubelen,
soms zelfs namaak-balken aan het
plafond. Daar kun je al helemaal
geen koel keukentje aan koppelen.
Zo onderging de aankleding van de
keuken ineens een totale verander
ing.
Hij moest er warm gaan uitzien, een
bewoonbaar deel van het huis zijn,
kortom, "ogen" naast het eiken
wandmeubel in de woonkamer.
Velen zullen in de komende paar
jaar een gooi doen naar'een mooie
open houten keuken. Ze zullen hun
keukenwanden uitbreken, betim
meren en betegelen, hun kastjes en
aanrechten slopen en er houten in-
bouwkeukens voor in de plaats zet
ten, en misschien zullen ze er zelfs
een paar kunstbalkjes van ge
kleurde piep-plastic tegenaan
plakken.
Maar hoe aardig je het aanzien van
een keuken ook graag zou maken,
je moet hem wel kunnen blijven
gebruiken voor wat hij is: een plek
om de etenswaren te bewaren, ze
klaar te maken, te koken, af te was
sen, en dan minstens ook nog eerr'
paaf kléine wasjes te doen.
Daarom verzamelden wij voor u
wat tips en opmerkingen uit docu
mentatiemateriaal van het Bouw
centrum en van de Nederlandse
Vereniging van Huisvrouwen.
Hier volgen ze:
Elleboog-hoogte
Als er nieuwe kastjes en een aan
recht geplaatst moeten worden,
laat dan de vrouw die er mee wer
ken moet, de maat nemen. Wanneer
zij voor het aanrecht staat met een
onderarm horizontaal, dan moet de
afstand van haar onderarm tot het
aanrechtblad bij voorkeur 5 a 10
centimeter bedragen. De hoogte
van het aanrechtblad kan worden
veranderd door de plint onder de
kastjes te verhogen of te verlagen.
Hebt u een beetje ruimte, stop dan
het gaskomfoor niet in een hoekje.
Het werkt veel en veel makkelijker
als er ook aan de "buitenkant" van
het komfoor nog wat ruimte is om
iets neer te zetten. In grote keukens
mag dat "afzetvlak" best 60 centi
meter breed zijn, en als dat niet kan,
in elk geval 30 centimeter. Het
zelfde geldt voor de gootsteenbak.
Ook daarnaast-graag nog een beetje
neerzetruimte, desnoods dan maar
ten koste van de overige ruimte op
het aanrechtblad.
Je moet kunnen lopen
Vóór het aanrechtblad is een
ruimte nodig van een meter a 1.20
m.. anders kun je er niet langs als er
een kastdeurtje open staat. Neem je
de breedte van het aanrecht op 60
centimeter, dan wil dat dus zeggen
dat de keuken minimaal 2.40 m
i houten keuken
breed moet zijn, wil er aan de an
dere kant ook nog een kast van 60
cm diep kunnen staan.
Wordt een aanrecht in een L-vorm
of U-vorm in de keuken gebouwd,
dan is dat wel een fraai gezicht en
het werkblad wordt ook groter,
maar met uw kastenruimte raakt u
achterop. Want u hebt er dan een
paar hoekkastjes bij, met weinig
bruikbare ruimte.
In kleine keukens is soms niet eens
een plaats om te gaan zitten als er
aardappels geschild of groente ge
sneden moet worden. Dat is dan
niets
jammer, ma
doen.
Maar onverstandig wordt het, als je
terwille van een verbouwing voor-
heUmooi die belangrijke zitplaats
gaat afstaan. Dat bezorgt degeen
die in de keuken werkt een
kromme rug.
Een "kookeiland"
De nieuwste mode is een "kookei
land". Leuk om te zien. Het gasstel,
spoelbak en bijbehoren midden in
de keuken, met vaak nog een eetbar
er aan vast.
Maardat geeft wel eventjes wat
extra werk aan het verplaatsen van
leidingen van gas, water en elektri
citeit, en de afvoerpijp.
Meestal is er nog een extra werk- en
bergruimte langs een wand nodig,
waardoor meer geloop ontstaat dan
je zonder zo'n eiland zou hebben.
Aanrechtblad
Houten aanrechtbladen zijn mooi.
Mooier dan het ouderwetse granito
(dat op den duur invreqt en
scheurt); of roestvrijstaal (dat plas-
sen verzamelt), kunststof (dat bij de
naden problemen geeft).
Een houten aanrechtblad is geluid
dempend en er breekt niet zo gauw
vaatwerk op. Houten bladen wor
den in de fabriek afgewerkt met
olie of enige malen gelakt. Als het
blad is afgewerkt met olie is het niet
vlekbestendig. Beschadigingen
aan een houten blad kunnen mees
tal wel worden bijgewerkt.
Wel kan zo'n blad lelijke schade op
lopen van hete pannen.
Veel bezwaren zijn er echter niet
tegen, behalve dan dat het heel erg
Door L. Bakker
duur is. Datzelfde geldt voor
mozaïek- en tegelaanrechtbladen.
Bij tegels en mozaïek loop je wel
het risico dat de specie waarmee ze
zijn vastgezet, niet helemaal zuur-
bestendig is en dan komen daar pu
tjes in. Het toch al niet makkelijke
schoonhouden van een tegelaan-
recht wordt daar dan nog lastiger
door. En: je breekt veel glas en kop
jes op tegels.
Zo, dat waren wat opmerkingen die
we voor u noteerden. Mocht u er
nog meer over willen lezen, dan is
er een "Kopers Kompas" over keu
kens te bestellen bij het Instituut
voor Huishoudtechnisch Advies
van de Vereniging van Huisvrou-,
wen. U ontvangt dit voorlichtings
stencil per post thuis wanneer u
2,50 overmaakt op giro 338944 van
het IVHA te Den ,Haag, en erbij
vermeldt: "Koper Kompas keu
kens s.v.p."
Ook kunt u het informatieblad
"Keukens" van het Bouwcentrum
laten komen. Het wordt u toeges
tuurd als u 6,50 overmaakt op giro
367696 van Bouwcentrum Rotter
dam, en erbij vermeldt: "informa
tieblad keukens s.v.p."
vandaag. Een huis-
