Gemeente-ambtenaren:
met plezier naar werk
'T SONNEHUYS SLUIT
Wie komt er in
de Witte Poort?
Minderheid is ontevreden
Projectgroep: geld nodig
opknappen Maredorp
bloemen via
fleurop kan altijd en
Verzorgingstehuis voor demente bejaarden
VRIJDAG 1 OKTOBER 1976
LEIDEN
LEIDEN - De kermis is terug
in de binnenstad. Na een ja
renlang verblijf op het terrein
van de Groenoordhal zal het
vermaak van de ongeveer 115
attracties dit maal gelokali
seerd zijn op het gedeelte van
Lammermarkt tot Schutters
veld. De opbouw van de ker
mis, met nieuwe attracties als
de Blauwer Enzinan.de Snow
Valley, de Rota Nostra en de
Telescoop-Zeppelinis in volle
gang. De kermis is onverbreke
lijk verbonden aan 3 oktober
en alle festiviteiten die daar
mee gepaard gaan. Met het te
rugbrengen ervan in het cen
trum voldoet de 3 October Ver
eenig ing aan een wens van ve
len. Morgen om vijf uur gaat
de kermis open tot twaalf uur
LEIDEN - Een ruime meerderheid van de Leidse
gemeente-ambtenaren heeft redelijk of zelfs veel
plezier in het werk. Een kleine minderheid is
minder tevreden, en heeft weinig of geen plezier
in het werk.
Dit is de belangrijkste conclusie uit
een onderzoek naar de arbeidsvol
doening onder Leidse ambtenaren,
dat in het eerste kwartaal van dit
jaar in opdracht van B en W is uit
gevoerd door de Amsterdamse stu
dente politicologie Ingrid Vorrink.
De arbeidsvreugde in het ambtelijk
apparaat van de gemeente blijkt
niet zozeer door de beloning of de
promotiekansen veroorzaakt te
worden, maar veel meer door de
volgende factoren:
ontplooiingsmogelijkheden;
prettige sfeer op de afdeling;
optreden van de chef.
Uit het onderzoek is gebleken, dat
er op deze gebieden nog wel het een
en ander mankeert. Toch is het to
taalbeeld van de arbeidsvoldoe
ning vrij gunstig, doordat boven
genoemde factoren slechts door
weinigen alle drie negatief worden
beoordeeld. Wie in één opzicht niet
goed zit, heeft het in een ander op
zicht wel weer getroffen. Zelfs de
minderheid van ontevreden amb
tenaren is over bepaalde werkom
standigheden tevreden.
Zwakke kant
Voor het onderzoek werd gebruik
gemaakt van een steekproef van
150 ambtenaren uit het totaal van
2400. Van de 150 gekozen ambtena
ren waren er 16 ziek, of inmiddels
met ontslag of met pensieon ge
gaan. Van de 134 die overblevejj,
hebben er 101, dat is driekwart, het
enquête-formulier ingevuld.
Hoewel een opkomst van driekwart
op zichzelf heel mooi is, noemt de
onderzoekster toch de opkomst
van de deelnemers een zwakke
kant van het onderzoek. Dat geldt
ook voor de grootte van de steek
proef.
Uit het onderzoek zijn ook een aan
tal gegevens gekomen over de me
dezeggenschap. In de beleving van
de ambtenaar verschilt de „grote"
medezeggenschap van de „kleine".
De grote medezeggenschap, het
overleg in de dienstencommissies,
daar is men niet over te spreken. De
helft van de ondervraagden heeft
naar zijn oordeel te weinig invloed
op de gang van zaken. Ook over de
„kleine" medezeggenschap in afde
lingszaken zijn er klachten: velen
hebben behoefte aan werkoverleg.
HEEERLIJK ZITTENDE
BANKENSTELLEN EN
"LEEFKUILEN"
Andere uitkomsten zijn;
een groot aantal ambtenaren
vindt het promotiebeleid onduide
lijk;
een ruime meerderheid wil meer
informatie over het gemeentelijk
gebeuren'
de contacten met het publiek ver
lopen nogal eens minder prettig.
Bij 23 procent van de ambtenaren is
dat nooit het geval, maar bij 36 pro
cent soms, bij acht procent regel->
matig en bij vier procent zelfs vaak.
Reorganisaties
Reorganisaties, in het groot en in
het klein, hebben geen invloed op
de arbeidsvoldoening, evenmin als
een college-wisseling. Veruit de
meeste ambtenaren raakt het zelfs
helemaal niet.
Wethouder Van Aken (personeels
zaken) zei gisteren bij de presenta
tie van het onderzoekingsrapport
erg gelukkig te zijn met de uitkom
sten van het onderzoek. Op het
ogenblik wordt bekeken, of het
gewenst is, eventuele vervolg-
onderzoekingen te houden. Bo
vendien zullen de nu bekende re
sultaten verwerkt worden in de no
ta's over het personeelsbeleid, die
nog op stapel staan.
grondzaken van de gemeente Lei
den bij B en W een aantal nieuwe
kandidaten heeft aangemeld voor
de huisvesting in de Witte Poortka
zerne aan het Noordeinde, wachten
de muziekverenigingen "Caecilia"
en "Nieuw Leven" al anderhalfjaar
lang tevergeefs om een gedeelte
van deze kazerne in gebruik te
kunnen nemen.
Gisteravond, tijdens een vergader
ing van de raadscommissie die zich
o.m. bezighoudt met cultuur,
kwam de bestemming van de Witte
Poortkazerne opnieuw ter sprake
naar aanleiding van een brief van
de Culturele Raad waarin erop
wordt aangedrongen de muziek
verenigingen in de Witte Poortka
zerne onder te brengen. De twee
verenigingen zitten nu in het in
slechte staat verkerende Caecilia-
complex in de Camp (achter de
Haarlemmerstraat), maar moeten
daar uiterlijk 1 januari '77 uit omdat
het complex dan wordt overgehe
veld naar het rijk. Zoals bekend
wordt het Caeciliacomplex grondig
gerestaureerd ten behoeve van het
"Boerhaave" (natuurlijke
historie).
In de brief van de Culturele Raad
wordt eraan herinnerd dat het ge
bouw aan het Noordeinde op éen
benedenruimte na al anderhalf jaar
leegstaat. Dit nadat B en W op 4
maart van het vorig jaar hadden be
sloten het pand commercieel te
verhuren. Toen in november van
het vorig jaar een belangrijke kan
didaat voor de Witte Poortkazerne,
het Leidse confectiebedrijf Van Es,
zich terugtrok en naar Oegstgeest
verhuisde, werd in de raadscom
missie voor cultuur uitgesproken
dat er nog een halfjaar gewacht zou
moeten worden. Als zich dan nog
geen commerciële kandidaat had
aangemeld, dan zou bekeken moe-
In 1977 425.000 gulden
LEIDEN - De projectgroep Mare
dorp, die de verbetering en ver
nieuwing van deze buurt voorbe
reidt, wil dat de gemeente in 1977
een bedrag van 425.000 gulden voor
deze werkzaamheden uittrekt. Dit
bedrag zou voornamelijk moeten
worden besteed aan het aankopen
of onteigenen van panden in de Mi-
rakelsteeg. Alleen daardoor wordt
het mogelijk om in de toekomst in
dit gebied nieuwe woningen te
ten worden in hoeverre het gebouw
een culturele bestemming kon
krijgen.
Maria Vos, directeur van de Cultu
rele Raad, wees er gisteravond nog
eens op dat wethouder Oosterman
bovendien in april van het vorig
jaar al de toezegging had gedaan
dat tweederde van het gebouw
commercieel verhuurd zou worden
en dat eenderde een culturele be
stemming zou krijgen. Hetgeen na
anderhalf jaar leegstand nog altijd
niet is gebeurd.
Wethouder Oosterman kwam gis
teravond wel met een lijst van de
afdeling grondzaken ter tafel,
waarop gegadigden stonden voor
huisvesting in de Witte Poortka-
Technisch Bureau De Jong uit Lei
den, een firma die er drank wil gaan
opslaan, de Leidse Woning Stich
ting eveneens voor opslag, de
Leidse Studenten- en
Aktiegroepen-drukkerij (Stag), Mi
grantencentra en Terre des Hom
mes. Bovendien, zo liet de wethou
der weten, zou er materiaal van de
afgebrande Burcht kunnen worden
opgeborgen, wat in de praktijk
overigens al is gebeurd.
De raadsleden Höppener en Dui-
vesteijn lieten blijken dat ze met
deze gang van zaken niet erg inge
nomen waren. De laatste ver
klaarde dat B en W een keuze moe
ten maken tussen een pakhuisfunc
tie, waar het raadslid zelf bezwaren
tegen had, en een culturele be
stemming. Wethouder Tesselaar,
die de vergadering eveneens bij
woonde, stelde toen voor om alle
gegadigden te inventariseren, ver
volgens de exploitatie te bekijken
en dan tot een besluit te komen. Het
ziet er naar uit dat met deze proce
dure op z'n minst een maand ge
moeid zal zijn.
De wens van de projectgroep, die
bestaat uit bewoners van de buurt,
aangevuld met een gemeentelijke
ambtenaar, staat in tegenstelling
tot wat uit de begroting van 1977
die door B en W is aangeboden
blijkt. Volgens deze begroting
wordt er namelijk volgend jaar
geen geld uitgetrokken voor het
opknappen van Maredorp. Hetgeen
door de projectgroep in een brief
aan de gemeenteraad "zeer veron
trustend" wordt genoemd. "De tot
nu toe in goed overleg tussen de
gemeente en de buurtvereniging
verrichte werkzaamheden en de op
grond daarvan gewekte verwach
tingen worden daardoor op zijn
minst gefrustreerd", aldus de brief,
die is ondertekend door mr. A. de
Jong, de project-coördinator.
Wel wordt er op de be'groting van B
en W geld beschikbaar gesteld voor
de rehabilitatie van het gebied tus
sen Emmastraat en Oostdwars-
gracht. Als argument daarvoor
heeft wethouder Waal gebruikt dat
dit gebied klein en daardoor over
zichtelijk is. De projectgroep wijst
er in haar brief op dat
Oostdwarsgracht-Emmastraat
geen rehabilitatiegebied is. Het
heeft van het ministerie van Ruim
telijke Ordening en Volkshuisves
ting nog geen zg. registratienum
mer gekregen en komt daardoor
ook nog niet in aamerking voor
rijkssubsidie. Het kost volgens de
projectgroep minstens een halfjaar
om een dergelijk nummer te krij
gen; een procedure die Maredorp al
achter de rug heeft. Bovendien, zo
schrijft de projectgroep, geldt het
voordeel van klein en overzichte
lijk te zijn ook voor Maredorp als de
aandacht wordt geconcentreerd op
een deel van deze wijk.
Als vervolg op het rapport "Een
fundament voor Maredorp"
waarmee de gemeenteraad zich in
principe heeft verenigd; verschijnt
van de projectgroep binnenkort het
rapport "Maredorp in de Steigers"
Daarin zijn de volgende conclusies
getrokken:
-voordat op uitgebreide schaal met
woningverbetering wordt begon
nen, dient de infra-structuuren met
name de rioleringen hersteld te
zijn. Voor deze plannen is rijkssub
sidie te krijgen. Maar de voorberei
dingen zullen zo lang duren dat in
1977 nog niet met deze werkzaam
heden kan worden begonnen.
- Het meest ingrijpende project in
Maredorp is de geplande nieuw
bouw rond de Mirakelsteeg.
Het is de bedoeling dat dit project
over ongeveer drie jaar wordt uit
gevoerd. Voor het onteigenen van
panden is een bouwplan noodzake
lijk, waarvan de kosten op 25.000
gulden worden geraamd. Voor
verwervingen moet volgens de pro
jectgroep door de gemeente 400.000
gulden in '77 worden uitgetrokken
Voor het aankopen van dit soort
panden krijgt de gemeente tachtig
procent subsidie van het rijk, zodat
er tot een bedrag van twee miljoen
gulden kan worden uitgegeven.
De hierboven genoemde punten
worden door de projectgroep als
een minimumprogramma be
schouwd. Vandaar het verzoek aan
de raad, om toch 425.000 gulden op
de begroting voor 1977 voor Mare
dorp uit te trekken.
Voor meer Leids
nieuws zie pagina
21
De vervolg-onderzoeken kunnen
nodig zijn om verder in te gaan op
de problemen in bepaalde sectoren
van het ambtelijk apparaat. Het nu
afgeronde onderzoek geeft name
lijk geen inzicht in de arbeidsvol
doening in de verschillende dien
sten en afdelingen. Het is echter
best mogelijk, dat de problemen
juist bij bepaalde diensten gecon
centreerd zijn.
Natuurroutes
LEIDEN - De afdeling Leiden van
het Instituut voor Natuurbescher
mingseducatie (IVN) heeft in sa
menwerking met de afdeling
Plantsoenen van de dienst Ge
meentewerken, een tweetal na
tuurbeschrijvingen uitgegeven.
Het gaat om toelichtende teksten
bij wandelingen door de "Leidse
Hout" en het wijkpark van de Me-
renwijk. De natuurroutes zijn
vooral bedoeld voor schoolklassen.
Winkels blijven
maandag dicht
LEIDEN - Als de winkeliers het
advies van het Leids City Centrum
opvolgen zijn de winkels maandag
4 oktober de hele dag dicht. Zater
dag zijn de winkels tot zes uur
open.
overal... in de gehele wereld, 't Is maar
een weet! Uw Fleurop-bloemist: de
meest attente "groeten"-besteller.
't Sonnehuys aan de Zoeterwoudse-
singel.
LEIDEN - 't Sonnehuys - het parti
culiere verzorgingstehuis voor
vrouwelijke demente bejaarden
aan de Zoeterwoudsesingel (67)
gaat sluiten. Officieel per 30 ok
tober a s. In de praktijk per 15 no
vember. Er worden in elk geval
geen nieuwe patiënten meer op
genomen.
De sluiting van het tehuis - op
"Solglytt" (Plantsoen) na het
laatste particuliere verzorgings
tehuis in Leiden - is een duidelijk
uitvloeisel van het beleid van de
(provinciale) overheid dat erop
gericht is de particuliere verzor
gingstehuizen te laten verdwij
nen (en ze dus uit de Algemene
Wet Bijzonder Ziektekosten te
halen) en in plaats daarvan nieu
we, grotere eenheden neer te zet
ten. Achterliggende gedachte
van dat beleid is dat particuliere
tehuizen maar moeilijk te contro
leren zijn en in principe veelal de
vrijheid hebben om maar te doen
en te laten wat ze willen. Wat na
tuurlijk niet wil zeggen dat elk
particulier tehuis ook per defini
tie slechts is.
De provinciale inspectie voor de
geestelijke volksgezondheid
heeft in elk geval aan mevrouw G.
M. Bolland-v.d. Velden (44), eige
naresse van 't Sonnehuys, al dui
delijk gemaakt dat haar tehuis
"ten dode is opgeschreven": als
haar vergunning voor 't Sonne
huys volgend jaar november af
loopt, kan ze de hoop op een
nieuwe vergunning wel laten va-
Aan de ene kant wel te begrijpen,
vindt mevrouw Bolland. Maar
aan de andere kant toch moeilijk
te verkroppen. Ze zegt "Er wordt
dan wel gezegd dat er grotere
eenheden moeten komen. Maar
ik betwijfel of dat juist is. In die
grotere tehuizen zal de lichame
lijke zorg wel beter zijn, daar twij
fel ik niet aan. Maar ik ben bang
dat de patiënten de huiselijkheid
en de menselijke warmte daar
toch zullen missen. Hier heb ik
altijd geprobeerd ze dat te geven.
En er heerst hier een echt huis
elijke sfeer".
Goodwill en inventaris
Zo'n vijftien jaar geleden verhuisde
mevrouw Bolland van Rotter
dam naar Leiden om het tehuis
Mevrouw Bolland,eigenaresse: "De
sluiting heeft nare gevolgen".
aan de Zoeterwoudsesingel, dat
toen onderdak verschafte aan 22
bejaarden, "met goodwill en in
ventaris" over te nemen. Aan
vankelijk viel het niet mee. Het
huis had so-wie-so niet de capaci
teit om 22 oudere mensen een fat-
Volgens mevrouw M. C.
Zwart-Veenstra, directeur van
de Gemeentelijke Geneeskun
dige en Gezondheids Dienst in
Leiden, is de capaciteit voor het
huisvesten van Leidse demente
bejaarden voldoende. Ook met
het wegvallen van het particu
liere verzorgingstehuis 't Son
nehuys zou de capaciteit toe
reikend zijn.
soenlijk onderdak te bieden. En
bovendien waren de verzorgende
omstandigheden waaronder me
vrouw Bolland de bejaarden aan
trof verre van ideaal. Tien jaar ge
leden besloot zij van 't Sonne
huys een verzorgingstehuis voor
vrouwelijke demente bejaarden
te maken. Een functie die het te
huis tot op de dag van vandaag
heeft behouden.
Mevrouw Bolland werkt al geruime
tijd in de sfeer van de geestelijke
volksgezondheid. Aanvankelijk
als verpleegkundige B (psychia
trie) in het toenmalige Maasoord
in Rotterdam - nu Deltazieken
huis geheten nu als directrice
van 't Sonnehuys. En straks - als
het tehuis is gesloten - als
adjunct-directrice van verzor
gingstehuis Waelestein in Rot
terdam.
Over de demente bejaarden zegt ze:
"De demente bejaarden zijn een
vergeten groep. Ze vallen tussen
de wal en het schip, dat is gewoon
verschrikkelijk. Maar mensen
vergeten dat deze mensen vroe
ger ook een volwaardige positie
hadden in de maatschappij. Dat
dat mensen waren die idealen
hadden. Toevallig zijn ze dan
dement geworden. Maar dat kan
ons allemaal gebeuren. Maar
daarom zijn ze nog niet minder".
"Ik hou echt van ze, dat kan ik ge
rust wel zeggen. En ik probeer me
Demente bejaarden uit Leiden
worden nu voornamelijk on
dergebracht in nabij Leiden ge
legen instellingen als De Wil-
bert in Katwijk en Mariënhaven
in Warmond. Volgens de direc
trice van de GG en GD is de
huisvesting van demente be
jaarden en het toezicht daarop
intussen volledig een provin
ciale aangelegenheid gewor-
ook zoveel mogelijk in hun ge-
dachtenwereld te verplaatsen, ze
te begrijpen. Want ze noemen
bijvoorbeeld wel eens zo namen
van mensen die plotseling in hun
gedachten opkomen, Sien of
Martien. En ik vind dat je dan
moet weten wie Sien en Martien
zijn. Daarom vraag ik voordat ze
hier komen altijd eerst naar hun
achtergrond".
Controle
De controle op 't reilen en zeilen
binnen het Sonnehuys was jaren
geleden nog een taak van de Ge
meentelijke Geneeskundige en
Gezondheidsdienst. Nu berust
het toezicht bij de provinciale in
spectie, zowel wat de exploitatie
aangaat als de verzorging en de
accommodatie.
Over de financiële bijdrage uit 's
rijks kas - de Algemene Wet Bij
zonder Ziektekosten - is me
vrouw Bolland niet erg tevreden.
Per patiënt krijgt zij 34.88 per
dag. Maar dat zou volgens haar
minstens 50 moeten zijn, "want
anders kun je het financieel niet
bijbenen".
Inmiddels heeft ze van het ministe
rie van Economische Zaken toe
stemming gekregen om de prijs
te verhogen. Ook de controle, met
name op het gebied van de
brandveiligheid, laat naar haar
den. "En het is bekend dat de
provincie geen particuliere te
huizen meer wil, maar grote,
nieuwe voorzieningen. Ik sta
daar wel achter. Maar ik weet
nog niet of de mensen in die
voorzieningen ook de huis
elijkheid krijgen die ze toch
vaak hadden in de particuliere
huizen", aldus mevrouw Zwart.
mening nog duidelijk te wensen
over. "Brandpreventie, noemen
ze dat dan. Dan komt hier iemand
van de brandweer en die zegt er
moeten gaten komen in die deur
Later komt er weer iemand an
ders van de brandweer en die
zegt wie heeft er gezegd dat er
gaten in die deur moeten? Dan
zeg ik: een collega van u. En dan
moeten die gaten weer dicht.
Hetzelfde heb ik gehad met de
trap. Dié mocht eerst niet dicht
zyn, moest open worden. En nu
is-ie weer dicht".
Los van deze feiten gaat de sluiting
van 't Sonnehuys mevrouw Bol
land erg aan het hart. "Ik had het
nog wel zes jaar willen doen.
Want eigenlijk ben ik er helemaal
nog niet rijp voor dat het huis
dichtgaat. Ik vind het verschrik
kelijk leuk werk".
Van de in totaal veertien bewoners
zijn er inmiddels nog acht over.
De rest heeft elders een plaatsje ge
vonden. Hetzij in het Warmondse
Mariënhaven, hetzij in De Wilbert
in Katwijk aan den Rijn. "De slui
ting heeft hele nare gevolgen
voor de dames hier", zegt me
vrouw Bolland met duidelijke
teleurstelling in haar stem. "Ze
snappen er helemaal niks van. En
ze willen het ook helemaal niet.
Maar ja, er is nou eenmaal niets
aan te doen".
WIM WIRTZ.
