Levenslange
deportatie
voor Custers
Marcus Bakker:
koude oorlog
met Vondeling
Acht jaar geëist
voor moord
uit hartstocht
WELLICHT BOETE VOOR
SCHIETENDE POLITIEMAN
Systeem-Sparen
Een schoolvoorbeeld
van hoe vlotte, sterke
meisjes-en jongensjassen
eruit moeten zien,vindt u
bij de Bonneterie.
College Coat
Geheim wetsontwerp openbaar
"JOENSDAG 22 SEPTEMBER 1976
BINNENLAND
Vondeling.
DEN HAAG - Zonder twijfel zal
Anne Vondeling (PvdA) voor
zitter blijven van de Tweede
Kamer. Bij het opmaken van de
gebruikelijke, jaarlijkse voor
dracht aan de Koningin stem
den gisteren 112 Kamerleden
op het PvdA-lid. Zeventien
Kamerleden gaven de voorkeur
aan iemand anders. Onder die
zeventien de voltallige, zeven
man sterke fractie van de CPN
Het standpunt van CPN-
fractievoorzitter Marcus Bak
ker Vondeling is niet geschikt
voor het voorzitterschap.
Marcus Bakker. "Vondeling is
de afgelopen weken beneden-
maats tegen ons in de aanval
gegaan Op zeer denigrerende
en bovendien feitelijk oryuiste
manier heeft hij in zijn boek
"Tweede Kamer lam of leeuw"
en in een interview met het
weekblad de Nieuwe Linie uit
latingen over de CPN gedaan.
Vondeling zegt daarbij even
hoe de CPN zou denken over de
parlementaire democratie.
Nou, toevallig maken wij ons
daar iets drukker over dan de
heer Vondeling In zijn boek
spreekt hij over mij als de
"volksdemocraat". Dat is een
koude-oorlogsterm. Daarnaast
schetst hij een oryuist beeld van
de wijze waarop bij ons de
kandidaat-stelling plaats vindt
Daarover heen kwam dat inter
view. Daar stond bijvoorbeeld
in dat als je bij de CPN niet tot
de 51 procent hoorde, je dan je
"bek" moest houden. Onzin.
Wel is het zo, dat wij door om
standigheden de besluitvor
ming binnenskamers houden.
Maar er vindt natuurlijk wel
omstandige discussie plaats. En
daarbij zijn er uiteraard min
derheden en meerderheden.
Vondeling kondigde aan dat in
het volgend regeringspro
gramma een wet moet worden
opgenomen die de wijze waarop
politieke partijen hun kandida
ten stellen regelt. Met daarbij de
opmerking dat hij daarbij spe
ciaal de CPN op het oog heeft.
Komt het niet in het program
ma, dan overweegt Vondeling
zelf met een initiatiefwet te ko
men Als partijlid mag hij die
mening hebben, maar als voor
zitter niet.
Daarom hebben we met zijn ze
venen op Van der Doef ge
stemd. Van der Doef is vice-
voorzitter van de PvdA en het is
duidelijk dat de stoel van Ka
mervoorzitter aan de grootste
Marcus Bakker
fractie toekomt. Wel zullen we
vandaag de functie van zesde
vice-voorzitter voor de CPN
claimen waarmee we in het
presidium komen Kijk, inder
tijd hadden zowel de PPR, de
CHU als de CPN zeven kamer
zetels, terwijl er nog maar twee
functies van vice-voorzitter te
verdelen waren. Omdat de PPR
en de CHU meer stemmen had
den dan wij, kregen zij de func
ties. Nu Huijssen echter niet in
de CHU-fractie wil zitten, heb,
ben zij er maar zes. Dus claimen
wij die plaats voor Wim van het
Schip, die heeft grote bestuur
lijke ervaring".
En nog even terugkomend op
Vondeling: "Als voorzitter
moet hij zich hoeden voor grove
en denigrerende uitlatingen
Die beperking moet hij a
len. Zo niet, dan is hij niet ge
schikt voor het voorzitter
schap".
Vondeling heeft CPN-
fractievoorzitter Bakker schrif
telijk bedankt voor de medede
lingen van de fractie over het
stemgedrag in de Tweede Ka
mer by het opmaken van de
nominatie voor het voorzitter
schap.
"Wel bedankt voor het brieve
over jullie stemgedrag straks.
Niet dat ik het erom heb ge
daan, maar vanzelfsprekend
had ik niet anders van jullie
verwacht", aldus de Kamer
voorzitter. Hij schrijft vervol
gens dat nu de CPN-fractie hem
niet als voorzitter wilde, dit
geen enkele invloed zal hebben
op zyn houding tegenover de
CPN-fractie.
DACCA (UPI) - Een speciaal hof in Dacca heeft de Neder
lander Peter Custers en zes inwoners van Bangladesj ver
oordeeld tot levenslange deportatie (transportation for life)
wegens poging tot omverwerping van de regering.
Het vonnis van deportatie betekent gewoonlijk verbanning
naar een strafkolonie.
Drs Peter Custers, Nederlands
ontwikkelingswerker en corres
pondent van de Volkskrant en De
Groene, werd in december 1975
met 12 inwoners van Bangladesj
gearresteerd, kort nadat het hui
dige bewind krachtens de noodtoe
stand aan de macht kwam. Zij wer
den beschuldigd van „samenzwe
ring tot omverwerping van de rege
ring door middel van geweld en van
tegen de staat gerichte activiteit."
Ondermijnend
Het bewind beschuldigde Custers
er ook van dat hij ,.in 1973 het land
binnenkwam onder het mom van
freêlance journalist en daar achter
bleef'.
Het zei dat Custers het hele land
doorgereisd.had en contacten met
„ondermijnende" elementen had
gevestigd die zich verzetten tegen
de huidige regering, die onder lei
ding staat van generaal-majoor
Ziaur Rachman
Peter Custers werd op 8 december
van het vorige jaar door de veilig
heidsdienst van Bangladesj gear
resteerd, eind augustus besloot een
speciaal hof dat de zaak tegen hem
achter gesloten deuren zou worden
behandeld.
De Nederlandse regering protes
teerde tegen het feit dat geen con
sulaire vertegenwoordiger aanwe
zig mocht zijn bij het proces dat
voor een krachtens de noodtoe
stand ingestelde rechtbank dient
Verzacht
Uit het onderzoek van de Neder
landse arts Lelkens, een oom van
Peter Custers, dat eind augustus in
Dacca is verricht bleek dat Custers
geestelijk en lichamelijk ernstig
verzwakt was. Familieleden van
Custers deelden mee dat uit het
rapport zou blijken dat hij de eerste
weken na zijn arrestatie in de ge
vangerfis werd mishandeld. De
verhoren zouden gepaard zijn ge
gaan met psychisch en lichamelijk
geweld.
In maart brak hij een pols. Medis
che verzorging werd geweigerd zo
dat nu een operatieve ingreep
noodzakelijk is geworden. In au
gustus was hij zodanig verzwakt
dat hij bij een val een hersenschud
ding opliep en enkele uren buiten
bewustzijn was. Bovendien consta
teerde de arts verwondingen aan
voor- en achterhoofd.
Gratie
Volgens welingelichte kringen
zou Custers de president van
Bangladesj, Abu Sadat Moham
med Sayem, om gratie hebben ge
vraagd.
Het speciale hof deelde in een ver
klaring aan de pers mee, dat Cus
ters bekend had dat hij een sleutel
figuur in het komplot was en dat hij
geprobeerd had een systeeem van
„wetenschappelijk socialisme" in
Bangladesj te vestigen.
Het hof zei dat hij bekend had de
steun te hebben geworven van ko
lonel Abu Taher, die vorige maand
werd opgehangen nadat hij schul
dig was bevonden aan oorlogvoer
ing tegen Bangladesj. Het hof vor
derde een bedrag van ca. 7.500 pond
sterling (ca. 37.000 gulden), dat Cus
ters naar verklaard werd, op een
bankrekening had gezet onder de
naam van een niet bestaande.orga-
nisatie met de naam „Bangladesj-
organisatie voor functioneel on
derwijs".
Geheim
Het ministerie van buitenlancfse
zaken heeft desgevraagd meege
deeld, dat het officieel niets weet
van het proces tegen Custers omdat
het een geheim proces is. Berich
ten, dat Custers is veroordeeld tot
levenslange deportatie kon een
woordvoerder van het ministerie
dan ook niet bevestigen. Hij ver
klaarde wel, dat hem over het pro
ces geruchten ter ore zijn gekomen,
dat Custers is veroordeeld tot een
gevangenisstraf van veertien jaar
ADVERTENTIE
Bi|voorbeeld de originele
Exclusief voor de Bonneterie:
marineblauwe College Coats, gevoerd met Schotse
ruit,vanaf f190,-. Losse capuchon f 19,75.
Kalverstraat/Rokin Amsterdam
Gravenstraat/Buitenhof Den Haag
DRUNEN - Een Franse vrachtwagenchauffeur werd gisteren door slaap overmand toen hij met zijn met autoban
den geladen wagen over een viaduct bij Drunen daverde. De wagen schoot door de vangrail en kwam met ee.
daverende klap terecht op de lager gelegen weg. De chauffeur werd niet gewond, wel wakker
MAASTRICHT (SP) - Moord uit
hartstocht in een achteraf-
straatje in Heerlen. De betrokke
nen waren geen prille geliefden.
Zij, het slachtoffer Gerda Cober,
was 56. Hij, de dader Joop H. is 63.
Mr. J. Ek. officier van justitie bij de
Maastrichtse rechtbank, geeft in
zijn requisitoir een treffende ka
rakteristiek van het gebeurde:
"Het gaat hier om een welover
wogen daad van een uiterst
agressieve man die zich bedrogen
wist door een overspelige vrien
din. Zijn achterdocht sloeg om in
haat".
De officier eist tegen Joop H., een
gevangenisstraf van acht jaar. De
verdachte, die tijdens de zitting
voortdurend snikkend zijn relaas
doet. lijkt niet te schrikken, hij
heeft tenslotte ooit een zwaardere
eis aangehoord, levenslang, we
gens het ophalen voor de Duit
sers van Joden in de oorlog. Dat
was in 1949 voor het bijzondere
gerechtshof in Den Bosch. Van
het vonnis van 20 jaar heeft hij er
15 uitgezeten.
"Haar dood is mijn zwaarste straf',
zegt Joop tegen de rechtbank, die
onder aanvoering staat van mr. G.
Hermesdorf. "Ik ben drie keer
eerder getrouwd geweest, al die
huwelijken zijn mislukt. Toen
kwam ik Gerda tegen, dat is nu
negen jaar geleden. Zij bete
kende alles voor me. Nog steeds
heb ik twee foto's van haar in m'n
cel staan. Medegevangenen zeg
gen tegen me dat ik ze weg moet
Meer geld voor
de koningin
DEN HAAG (SP) - Het inkomen
van koningin Juliana gaat volgend
jaar opnieuw een stuk omhoog.
Ook prins Bernhard, prinses Bea
trix en prins Claus krijgen meer uit
de schatkist.
Dit is een gevolg van de loon- en
prijsstijgingen, zo laat de regering
aan de Tweede Kamer weten.
In 1977 zal het inkomen van de ko
ningin 4.450.000 (dit jaar 4.1
miljoen) zijn. Prins Bernhard krijgt
een toelage van 872.000 (in "76
748.000), prinses Beatrix
1.021.000 (in '76 938.000) en
prins Claus 911.000 (in '76
837.000).
ROTTERDAM (ANP) - Vijfhon
derd gulden boete is er gisteren
voor de rechtbank in Rotterdam
geëist tegen de 28-jarige Bastiaan
N wachtmeester bij de rijkspolitie
in Bleiswijk. Deze was in april van
dit jaar zo onvoorzichtig met zijn
dienstpistool omgesprongen, dat
een Rotterdammer een kogel door
zijn neus had gekregen. De officier
van Justitie, mr. H R. G. Feber,
kwalificeerde dit als „grovelijk on
achtzaam handelen
het slachtoffer ongetwijfeld ge
dood zou zijn De getroffen man
werd nu slechts betrekkelijk licht
gewond en is inmiddels geheel her
steld
Wachtmeester N. zat op de 28ste
april in een dienstauto van de ge
meentepolitie Rotterdam, die over
igens niet als zodanig te herkennen
was. Samen met een Rotterdamse
rechercheur was hij op weg om een
vrouw te arresteren, die verdacht
werd van een diefstal in Be-
erop, dat als het schot twee centi- rgschenhoek. Beide
meter naar achteren was geweest,
Oplossing moord
op programmeur
AMSTERDAM (SP) - De illegaal in
Nederland wonende Algerijn Ben
Nabi heeft tegenover de Amster
damse politie een moord bekend,
die hij eind augustus heeft ge
pleegd. Zijn motief was roof, maar
de buit was zeer gering: het slach
toffer, de 47-jarige IBM-
programmeur Lambertus Kolder,
had slechts 25 bij zich. Dit geld is
door de Algerijn samen met een
polshorloge en persoonlijke papie
ren meegenomen. De Amster
damse politie heeft de afgelopen
weken met een grote groep recher
cheurs gezocht naar de moordenaar
van de programmeur. Het spoor
leidde tenslotte naar de 22-jarige
Algerijn, die na zijn arrestatie de
roofmoord toegaf. Hij was de man
gevolgd tot in de bosjes bij het
Rembrandtpark in Amsterdam-
West. Hier sloeg hij de program
meur in elkaar en beroofde hem.
Het ontzettend toegetakelde li
chaam van het slachtoffer is op 27
augustus in het water van de Post-
wetering aangetroffen De politie
heeft tijdens de intensieve speur
tocht naar de dader ondermeer een
van de eigen rechercheurs als lok
vogel door het park laten rond
zwerven, maar dit leverde niets op.
Het onderzoek bracht de politie
ook op een ander spoor, namelijk
dat van een grote groep jeugdige
misdadigers die talloze diefstallen,
inbraken en geweldplegingen heeft
gepleegd. Het gaat om jongens tus
sen 14 en 20 jaar. die allemaal uit
dezelfde oude stadswijk komen: De
Kinkerbuurt.
burger. Op de Nieuwe Binnen
weg werd de politie-Opel van ach
teren licht aangereden door een
andere personenauto, een Datsun
De bestuurder hiervan weigerde uit
te stappen om de zaak te regelen en
ging er in volle vaart vandoor. De
beide politiemannen zetten de ach
tervolging in Op een zeker moment
zou de rechercheur tegen N. gezegd
hebben: „pak je pistool". De
wachtmeester deed dit en stak het
wapen door het rechterzijraampje,
toen zij naast de vluchtende auto
kwamenEr ging een schot af en de
bestuurder van de Datsun werd ge
troffen.
Voor de rechtbank verklaarde
wachtmeester N. dat hij de opmer
king van zyn collega betreffende
het trekken van een pistool had op
gevat als een dienstbevel. Dit om
dat de rechercheur hoger in rang
was en meer ervaring had in zulke
situaties. „We wisten per slot niet
wat ons te wachten zou staan, als
we de wagen eenmaal tot stoppen
hadden gedwongen", aldus N. Hij
had het wapen ook maar meteen
doorgeladen, „omdat dat nu een
maal een routine-handeling is". Het
uit het raampje steken van het pis
tool zou bedoeld zyn geweest als
een poging om zich te legitimeren,
omdat de vluchters nergens anders
aan konden zien dat ze met de poli
tie te maken hadden. De wacht
meester verklaarde zich niet te
kunnen herinneren dat hij de trek
ker had overgehaald. „Het moet
wel gebeurd zijn, maar het was be
slist niet myn bedoeling".
De president van de rechtbank, mr.
J. M. L. Elders, maakte de ver
dachte erop attent, dat het tonen
van een wapen een zeer ondeugde
lijk legitimatiemiddel is. „Men had
u evengoed kunnen aanzien voor
een lid van de onderwereld". Ook
meende de president dat er onder
de gegeven omstandigheden in het
geheel geen reden was geweest
voor wapenvertoon. Dit omdat er
geen vermoeden bestond dat de
vluchters zich hadden schuldig
gemaakt aan een ernstig misdrijf.
De officier van Justitie voegde daar
het verwyt aan toe dat de wacht
meester de pal van zijn pistool niet
op veilig had gezet.
Raadsman mr. P. H. Louwers ei-
kende de juistheid van dit verwijt,
maar meende toch dat zyn cliënt
recht had op vrijspraak. De „gangs
terachtige" achtervolging wettigde
naar zijn mening het trekken
een pistool. Dat het wapen
gegaan, moest
caat, niet zozeer de verdachte
wijten, alswel de instructeurs van
de rijkspolitie. „Dezen geven zelfs
toe, dat de schietopleiding zeer te
wensen overlaat. Men schiet erg
weinig en dan alleen nog maar op
schijven en stilstaande poppen.
Naar mijn mening wordt er te.
weinig gedaan om de rijkspolitie
mensen voor te bereiden op de
praktijk", aldus mr. Louwers.
Uitspraak op 5 oktober
doen. maar dat kan ik gewoon
weg niet".
De eerste zeven jaren van de
vriendschap met de van tafel en
bed van haar man gescheiden
Gerda gaan goed, de laatste twee
jaar bleek Gerda ook nog met
twee andere mannen om te gaan.
Joop, gisteren: "Ik had ontdekt
dat ze me regelmatig bedroog. Ik
ben haar toen gaan controleren".
De officier van justitie noemt
hem ziekelijk jaloers: "U lag bij
nacht en ontij op de loer".
Als Gerda zich begin dit jaar drie
weken lang nauwelijks laat zien
in Joops huisje belt hij haar op
om te komen praten. Drie dagen
heeft Joop dan uit liefdesverdriet
niet gegeten. Gerda komt, op 16
februari, tegen de avond. Joop:
"Het was niet mijn bedoeling
haar iets te doen, maar tijdens ons
gesprek kregen we ruzie.Toen ze
wilde opstappen trok ik haar de
keuken in waar ik m'n revolver
pakte". Gerda smeekt Joop of ze
bij hem terug mag komen. Joops
antwoord is duidelijk: "Nee Ge
rda, dat kan niet meer. Het is te
laat".
Vervolgens schiet hij zijn omge
bouwde gasrevolver leeg. Een
schot treft Gerda. Als het wapen
weigert pakt Joop uit de keu
kenla een knipmes en steekt hij
negen keer op haar in. De steken
zijn dodelijk. Het laatste dat Ge
rda uitbrengt is: "Ik sterf, ik sterf,
ik haal het niet meer". Joop
vraagt zijn buurvrouw de politie
te bellen. Thuis draait hij alle
lichten uit en sluit hij de gordij
nen. Als de politie er is zegt hij:
"Neem me maar mee, zij heeft me
het leven ook al zuur gemaakt".
Uiterlijk is hij dan volkomen
kalm. Gerda sterft op weg naar
het ziekenhuis.
Joop: "Tot het laatst toe heb ik alles
geprobeerd om het weer goed te
rnaken. Ik was niet bij m'n volle
verstand. Nooit eerder heb ik er
aan gedacht haar zelfs maar te
verwonden, haar zelfs maar pijn
te doen. Daarvoor hield ik teveel
van haar. Maar op dat moment
kon ik het allemaal niet meer
verwerken, na alles wat ik in m'n
leven heb meegemaakt".
Joop had zich enorm geërgerd aan
de zinsnede "kalm beraad en rus
tig overleg", waarmee de officier
in de dagvaarding het primair ten
laste gelegde moord inleidde.
Ook op de zitting kan Joop zich
daar nog flink over opwinden.
"Daar zal ik tegen blijven vech
ten. Niks geen rustig overleg en
kalm beraad".
Mr. Ek legt welwillend uit: "Ik ge
loof best dat u haar niet in koelen
bloede heeft gedood, maar u
heeft wel op een bepaald moment
het besluit genomen haar te do
den".
De officier haalt dat uit de opmer
king van Joop zelf. waarin hij Ge
rda toeschreeuwt dat het te laat is
om bij hem terug te komen. De
voorbedachte raad ziet mr. Ek in
de aankoop van het vuurwapen
in oktober vorig jaar. De officier
"U kocht het wapen nadat de
verhouding langzaam maar zeker
verslechterde",
aldus de advo- In zyn eis houdt de officier reke
ning met het psychisch rapport
waarin Joop verminderd toere
keningsvatbaar wordt genoemd.
Uit het rapport "Joop H. is een
man met een neurotische en psy-
chopatische geestelijke ontwik
keling. Het is niet nodig hem ter
beschikking van de regering te
stellen. Wel moet hij tijdens het
uitzitten van zijn straf psychia
trisch worden begeleid.
Uitspraak over twee weken.
GERARD VAN ZUUREN.
DEN HAAG (SP) - Morgen wordt
in de Raad van Advies voor de
Ruimtelijke Ordening een wet
sontwerp behandeld dat nog in de
ministerraad besproken moet wor
den en dat dus evenmin reeds ter
advisering aan de Raad van State is
voorgelegd.
roep gelegen laat liggen. De secre
taris van de (niet-ambtelijke) Raad
van Advies voor de Ruimtelijke
Ordening, drs. J. Tegelaar, geeft toe
dat het een vreemde indruk maakt
wanneer een nog geheim wetsont
werp, dat alleen aan de leden van de
raad is rondgestuurd, in nei open
baar wordt geadviseerd.
"Maar ja. de laatste tijd zit dat er
vanwege de haast die de ministers
hebben om sommige zaken nog af
te maken, wel een beetje in natuur
lijk," aldus drs. Tegelaar.
ADVERTENTIE
Het nog niet gepubliceerde ont
werp tot wijziging van de Wet op de
Ruimtelijke Ordening (dat morgen
in de vergadering in het Haagse
SER-gebouw in het openbaar
wordt besproken) behelst o.a. een
veranderde beroepsprocedure.
Milieu- en natuurorganisaties, die
geen zakelijk belang hebben, zullen
dan niet meer tot voor de Kroon in
beroep kunnen gaan tegen ge
meentelijke bestemmingsplannen.
Rond de wetswijziging, die gisteren
in de Troonrede werd aangekon
digd, wordt ook binnen het kabinet
nog een stevige partij touwtrekken
verwacht omdat niet iedere minis
ter het bij voorbaat met minister
Gruijters (Volkshuisvesting en
Ruimtelijke Ordening), de indiener
van het wetsontwerp, eens is dat
het Kroonberoep voor niet-zakelyk
belanghebbenden moet worden af
geschaft.
Natuur- en milieuorganisaties heb
ben Gruijters in dit verband al eens
eerder verweten dat hij zich niet
veel aan zaken als inspraak en be-
Hoe u automatisch meer kunt sparen
en u vlugger iets moois bij elkaar heeft
Lijkt het u prettig om ongemerkt een
mooi bedrag by elkaar te sparen? Vindt u
het verstandig om automatisch meer rent
met uw geld te maken''
Systeem-Sparen is éen van de nieu'
diensten van de spaarbank Het maakt
sparen zo gemakkelijk, dat u er geen
omkijken naar t
Loopt u eens
LEIDSE SPAARBANK
