TOPIFilL
De Bosgeest:
meer dan
curiositeit
DË
GELE
SPIN
/OENSDAG 15 SEPTEMBER 1976
'Vliegen isnietianger goedkoper
dan we denken, maar wel veili
ger. De statistieken, deze weten
schappelijk verantwoorde vorm
van vliegen, wijzen het steeds
weer uit: vliegen is veel veiliger
dan autorijden, en menige an
dere vorm van vervoer. Maar
ook al zouden de statistieken
onomstotelijk aantonen dat
vliegen zelfs nog veiliger is dan
het zitten in een schommelstoel,
dan nog zou ik datzelfde un-
heim lichte gevoel behouden dat
me elke keer weer bekruipt als ik
de riemen vastgesp voor het op
stijgen. Ik heb in de loop der ja
ren al verschillende malen in
een Joegoslavisch toestel geze
ten en ook enkele malen in een
Brits toestel, en ook ben ik een
stuk of vijf keer geland en opge
stegen van het vliegveld bij Za
greb, maar ik leef nog steeds,
conform de statistieken.
Zo hebben ook de passagiers in
die beide gebotste vliegtuigen,
net als ik dat altijd doe, zichzelf
voorgehouden dat vliegen het
veiligste middel van vervoer
volgens de statistieken), en dat
er natuurlijk wel eens ongeluk
ken gebeurenmaar dat het wel
verdomd toevallig zou zijn als
dat ene spaarzame ongeluk nou
juist met hun toestel zou plaats
grijpen. Ja, denk ik er dan al
tijd meteen achteraan, dat
dachten die mensen die zijn
neergestort ook, maar gelukkig
zegeviert dan elke keer weer
mijn gezond verstand (de statis
tieken - niet waar), en boven
dien heb ik nog altijd drie ne
venargumenten achter de hand
om mij gerust te stellen:
1Zo'n gezagvoerder vliegt zelf
mee en heeft er alle baat bij om
zo voorzichtig en safe mogelijk
te vliegen.
2. Als ik nu op het laatste nip
pertje nog uitstap omdat mijn
voorgevoel mij als vanouds
weer weinig goeds op deze
vlucht voorspelt, dan zal je zien
dat ik onderweg van Schiphol
naar huis bij een auto-ongeluk
betrokken raak, want je weet
het maar nooit.
3. Luns en Kissinger vliegen
zich hun hele leven al het lepla-
zerus en die zijn tenslotte ook
nooit neergestort
Maar je kan nog zoveel redene
ren, dat aanvankelijke onrust
gevoel praat je toch niet bij je
zelf weg. Hang je eenmaal in de
lucht dan slijt die onrust vanzelf
(vliegend in een jumbo naar
Canada betrapte ik mijzelf er
laatst op dat ik een splitsecond
lang het idee had in een trein te
zitten), bovendien zijn er na
tuurlijk middelen om je risico's
zoveel mogelijk te beperken. Ik
lees altijd de instructies die in
dat kangeroebuideltje voor
mijn knieën zitten, en ik volg
met grote overgave de panto
mime die het boordpersoneel
opvoert bij het demonstreren
van het zuurstofmasker. Bij el
kaar opgeteld heb ik in mijn le
ven al meer pantomime aan
boord van vliegtuigen gezien
dan aan boord van theaters.
Ook mik ik zoveel mogelijk op
een plaats in de buurt van een
nooduitgang, en als het even
kan ga ik zover mogelijk achte
rin zitten. Want als er al eens
overlevenden zijn van een neer
gestort vliegtuig, dan zijn het
meestal mensen die in eenstaart
zaten. Ik had het er zondag nog
over met een Joegoslavische
journalist die in Nederland
was. Hij ried me aan in noodge
vallen op de wc te gaan zitten,
omdat dat (vanwege de reuk
wellicht) het meest „gepantser
de" deel van het vliegtuig is. Ik
vertelde hem dat ik mijzelf ook
altijd inprentte dat ik, bij on
verhoopt neerstorten, op het
moment dat de romp de grond
raakte omhoog moest springen
om in mijzelf de dalende en de
stijgende heren Hinderickx en
Winderickx van Paul van Os-
tayen te kunnen verenigen die
laatste toevoeging heb ik mijn
Joegoslavische collega over
igens bespaard), maar hij
waarschuwde me dat ik dan wel
met zeer grote vaart omhoog
moest springen.
Levend
Ik zei dat ik dat wel besefte,
maar dat het toch leuk zou zyn
als het hielp. Te zyner tijd.
Waarop hij weer vertelde, dat er
eerder een Joegoslavisch vlieg
tuig op gelijke grote hoogte
door een explosie, en waar
schijnlijk door sabotage, ver
ongelukt was en wel boven
Tsjecho-Slowakije, enkele ja
ren geleden. Daarbij had een
van de stewardessen de val van
10.000 meter hoogte overleefd.
Zij zat in het staartstuk, was
daar vlak voor de val uitgeslin
gerd, en leeft nu gewoon weer,
net als u en ik. Het klinkt onge
looflijk en zelfs ongeloofwaar
dig, maar zulke dingen gebeu
ren, soms. In Bild am Sonntag
*stond eergisteren dat Milos Do-
san, Militiaman in het dorpje
Gt(j, een jongetje van een jaar of
vier nog levend en kermend had
aangetroffen, maar dat het kort
daarop toch was overleden.
NICO SCHEEPMAKER
van de mindere, dan de beste zelf
portretten, die Rembrandt schil
derde, zijn er toch geen exemplaren
fn de kelders opgeborgen. In de to
neelschrijfkunst kan zoiets wel.
Tsjechow's tweede grote stuk, „De
bosgeest" uit 1889, werd hier nooit
feespeeld. gedoodverfd als een
voorstudie tot „Oom Wanja" als het
Formeel heeft de komedie in haar
pandeling sterke overeenkomst
et „episoden uit het leven op het
land". Maar alleen die aanduiding
el wijst op accentverschillen even-
Zeer, die grote tegenstellingen mo
gelijk maken.
Het schrijven van „De Bosgeest"
begon voor Tsjechow op het mo
ment dat hij zich als verteller van
korte verhalen vermoeid voelde.
Zijn verblijf op de Krim om ge
zondheidsredenen had hem een
gevoel van overbodigheid gegeven,
de bewondering voor Dostojewski
had plaats gemaakt voor die van
jGogol naar wiens „Revisor" hij in
L,De bosgeest" een grappige kni
poog zou maken. Hij wilde op een
afstand een spel schrijven over de
gegoede Russische burgerij, een
soort totaalbeeld. Met een lichtere
loets dan de sombere stemming
waarin hij verzonken was.
Al deze omstandigheden hebben
L,De bosgeest" mee helpen bepalen.
Het is door talrijke oorzaken echter
toch wel veel meer dan een klad
versie van „Oom Wanja" geworden,
al zullen de echte Tsjechow-fans
evenzeer gefascineerd kunnen ra
ken door het zichtbare groeiproces,
dat zich over acht jaar uitstrekte na
de première in Moskou van „De
bosgeest", waarover Tsjechow aan
een vriend schreef „Ik haat dit stuk
en probeer het zo spoedig mogelijk
te vergeten".
Men komt ze weer tegen: de node
loze kunstprofessor in ruste, met
zijn veel jongere, knappe vrouw Je-
lcna, met zijn dochter Sonja wier
landgoed hij wil verkopen tot ont
zetting van Jegor (de naamgever
van het latere stuk „Oom Wanja"),
die aan dat landgoed zijn ziel en zijn
zaligheid gaf.
De Haagse Comedie kon bewijzen
dat het in dit geval om meer dan een
curiositeit ging. Wim van Rooy
toonde in de Koninklijke Schouw
burg hoe hij als regisseur toegewijd
heeft gepoetst aan een verzameling
mooie tot een glimlach nodende
stervelingen. Met meer succes in de
mannenrollen overigens dan in die
van de vrouwen, „wellicht vergif
tigd door die vervloekte ironie".
Marjon Brandsma als Sonja en
Francine Dreessen als Joelja ope
reerden binnen te nauwe grenzen.
Trins Snijders als Jelena - in haar
rentree - bleek veel gelukkiger.
Voorbestemd om de nuchtere
diepe kijk te verbeelden op een be
narde toestand om zich heen, bleek
zij fijn-psychologisch gemeten tot
zelfkennis niet in staat. Mooie Rus
sische karakters van Pim Dikkers,
Wim van den Heuvel en anderen.
Kees Coolen bleek de verrassende
uitspringer in de figuur van Rodor.
Als Tsjechow hem aan het werk
had kunnen zien, had hij deze rol
waarschijnlijk slechts met pijn in
het hart geschrapt. Een vertolking
om in een lijstje te zetten.
Deze Haagse speurtocht naar
diepmenselijke drijfveren heeft
vele mooie momenten geschonken,
maar ging bij de onvolkomenheid
van Tsjechow toen nog niet com
plete toneeltechniek bij het nade
ren van het slot minder overtui
gend werken.
Galerie Van der Vlist:
Botermarkt 3. Expositie Marjon de Wit
en Andries Beeftink - aquarellen. Piet
j Gertenaar - schilderijën en Hans Karre-
edelsmeedwerk. Tot 30 sept,
Galerie 't Straatje (Nieuwstraat): hand
werk Thea Gouverneur, dagelijks van
10-17 uur. behalve zondag en maandag
(tot 15 sept).
'Geopend di. t.m.s
21 uur.
Rijksmuseum van 01
I burg 28)' Werkd. 10 i
nam. zondag 1-5 uur i
n 10-171
Atelier "De Scherf. Nassaulaan 41.
Oegstgeest, tel. 150220. Ans v. d. Hei-
'de-Kort exposeert eigen werk glasbui-
do. tot 8en- houtwerk, tegels en mozaVceken.
Galerie JA, Sportfondsenbad, Wasse-
Van 26
Galerie Pulchri Studio, Passage lU,
Oegstgeest.
Tentoonstelling grafiek van Willy Rie-
ser. Van 27 aug. t/m 16 sept. Dag.
geopend van 10-16 uur.
De Ruif, Janvossensteeg 59. Speelse
landschapsfotogrnfie van Wouter
Daams. Tot 23 sept.
De Waag, Aalmarkt 21, artoteek, uitleen
tentoonstelling. Tot 24 sept., geopend
ma. t/m vr. van 11-18 uur. do. tot 21 uur.
(Kleine vaart)
Areas 13 te Rotterdam;
Carebeka-4 13 vn Rotterdam Tlr Ne
Ross.
Dutch/Faith pass 14 Flamborohead i
Rotterdam,
Dutch Sailor 13 te Dor
Rochab 13 145 wzw Li
dam.
(Grote vaart)
Aalsum 14 te Civitavecchia,
Achilles 14 te Bremen.
Acila 13 40 n Finisterre nr Malta,
Alcor 13 vn Salvador nr Hamburg,
Alkmaar 14 te Port au Prince,
Aludra 13 p Fogo nr Vitoria,
Amstelstad 13 110 zw Freetown nr K
stad,
Area 13 vn Stanlow nr Shellhaven,
Ares 13 180 zw Quessant nr Paramaribo,
Aristoteles 13 te Paramaribo,
Atlantic Crown 13 vn Le Havre nr New
York.
Begonia 13 115 wnw Kreta nr Toulon.
Bilderdyk 13 300 z Kp Race nr Rotter
dam.
Deltadrecht 13 475 zw Mizonhead nr
Port Churchill.
Eemhaven 13 725 nno Fernando do No-
ronha nr Rotterdam,
Kopionella 15 te Singapore,
Rotter- Leersum 13 425 w Finisterre nr Baltimo-
Loirelloyd 14 te Dammen,
Lovellia 13 p Finisterre nr Essider,
Maasbracht 14 te Sao Sebastiao,
Machaon 13 27 nw Algiers nr Rotterdam,
Macoma 13 160 w Freetown nr Lever
don,
Madisonlloyd 13 800 zzw Lochin nr Pi-
Meerdrecht 12 630 w Errishead nr USA,
Mercurius 14 te Fort de France,
Merseylloyd 13 85 z Flores nr Papeete,
Meta 13 200 nno Madeira nr Rotterdam,
Mississippilloyd 14 te New York,
Mitra 14 t.a. rede Ummsaid,
Moordrecht 13 285 zw Reykjavik nr Ma-
nitola.
Musilloyd 13 vn Keelung nr Cristobal,
Neder Eems 13 vn Suez nr Karachi,
Neder Linge 14 te Rotterdam.
Nedlloyd Delft 13 50 nnw Las Palmas nr
Singapore,
Nedlloyd Katwijk 13 t.a. Perz. Golf.
Nedlloyd Niger 13 65 zzw Freetown nr
Dakar,
Nedlloyd Nile 14 te Libreville,
Putten 13 110 z Luderitz nr Maputo,
Rynborg 13 vHudiksvallnr Amsterdam,
Salland 14 te Rotterdam.
Schelpwyk 13 420 zw Karachi nr Shuai-
- ba,
Scherpendrecht 13 vh Deceptionbay nr
Nordenham.
Schielloyd 13 200 ozo Aden nr Duinker
ken,
Seinelloyd 14 te Muttrah.
Skybird 13 68 ZO Flores nrBarranquilla,
Straat Nagasaki 13 te Tema,
Streefkerk 13 t.a. Doha,
Talamanca 13 vn Kingston nr Montego-
bay,
Thameshaven 13 60 nno Recife nr Bre-
Walcheren 13 70 z Kp Race nr Liverpool,
Westland 14 te Suez,
Wieldrecht 13 p Singapore nr Bangkok,
Zaria 13 vn Freeport nr Aukoilfield,
Zuiderkerk 14 te Singapore.
(Êlic/ ^llCUUM
15 september 1976
Honderd jaar geleden in de
krant:
- De Politische Correspon-
denz" deelt een en ander mede
over den nieuwen Turksche sul
tan. Deze heeft, temidden van
zijne ernstige regeeringszorgen
tijd gevonden om een aantal be
zuinigingen in te voeren. Zoo
heeft hij het gebruik afgeschaft,
dat ontelbare hofbeambten in
hunne woningen uit de keizer
lijke keuken gespijzigd werden,
hetgeen onder sultan Abdul
Hamid Aziz meer dan 40.000
Turksche ponden per maand
kostte. Sultan Abdul Hamid
heeft bepaald.dat die beambten
te zamen in het paleis kunnen
eten en daarvoor de helft be
schikbaar gesteld van de vroe
ger daarvoor uitgetrokken som.
Zelf geeft hij het voorbeeld door
te zamen met de leden van zijn
gezin het middagmaal te ge
bruiken: de vorige sultans aten
altijd alleen. Ook de kostbare
functie van grootmaarschalk
van het paleis is afgeschaft.
Zijne tweede moeder, die op den
rang eener "sultane-valide"
aanspraak maakt, heeft een
weigerend antwoord ontvan
gen. hetgeen de schatkist jaar
lijks minstens 150J000 bespaart.
Zijne ministers ontvangt de sul
tan niet volqens de oude étiquet
te, waarbij hij zat en de minis
ters bleven staan: Abdul Hamid
biedt hun een stoel aan en eene
sigarette. Midhat Pacha liet
zich dit laatste dadelijk welge
vallen: de grootvizier echter
moest door den sultan gedwon
gen worden in het bijzijn van
zijn souverein te rooken.
Vijftig jaar geleden
- Bij een feest van de brandweer
te Ostenhain, ten Oosten van
Dresden ontstond een twist tus-
schen twee leden van een mu
ziekcorps, waarbij de een zijn
revolver trok en alle perso
nen /He den strijd trachtten te
sussen, met den dood bedreigde.
Hij gaf ook werkelijk een schot
af op den broeder van den bur
gemeester, die toen iit het huis
van zijn broeder vluchtte. Toen
de aanvaller hem daar ver
volgde en ook de burgemeester
zelf bedreigde, schoot deze hem
uit noodweer dood.
♦PANDA EN DE GOUDDORST
22-134. Panda holde naar het raam en opende het gordijn. Daardoor de optrekkende stofwolken een vage figuur in de deuropening staan,
kon het daglicht weer binnen schijnen - en het belichtte een grote ..W-wie is dat?" vroeg Panda verbaasd,
wanorde Niet alleen was Jollipop verstrikt geraakt in de elektrici- Maar Aardvark schrok vreselijk.
teitsdraden. maar ook had hij bij zijn worsteling de lamp naar bene- .Ken spook!" riep hij. .Klopgeesten vind ik niet erg - m-maar sp-
den getrokken en die was op de heer Aardvark terecht gekomen. spoken kan ik niet verdragen. Help!" En met die woorden sprong hij
Met moeite maakte hij zich los uit de overblijfselen,en toen zag hij door door het gesloten raam naar buiten.
"RAISINE"
Neem voor jam berei
ding een tros van een
kilo witte of blauwe
druiven van een zoete
soort. Halveer de drui
ven met een scherp
mesje en leg ze in een
zeef. Druk ze met een
houten lepel of een vork
door de zeef (druk niet
te hard op pitten). Zet
het druivesap op boven
laag vuur, breng het
langzaam aan de kook,
leg er kleine stukjes niet
al te rijpe appel, peer en
perzik in en voeg een
eetlepel suiker toe. Roer
voortdurend met een
houten lepel en laat het
sap zo tot een dikke jam
inkoken. Probeer de
stukjes fruit niet stuk te
roeren. Laat het geheel
afkoelen en doe het over
in glazen potten. Sluit af
met deksel. Bewaar de
"raisine" niet langer dan
een maand.
V
no-T.
De
avonturen
van
Jommeke.
'"Hf Oef! Die was al open!
LUXOR: "The Outlaw", dag 2.30. 7 00
en 9.30 uur. zo. 2.00.4.30,7.00 en 9.30 uur.
14 jaar.
CAMERA; "Once upon a time in the
West", dag. 8.00 uur 14 jaar.
Kindermatinee: "Aladin en de Wonder
lamp". za. en woe. 2.30 uur, zo. 2.00 en
4.15 uur. Al.
Nachtvoorstelling: "A gunfight", vr. en
za. 11.30 uur 18j.iar
STUDIO: "One flew over the cuckoo's
nest", dag. 2.30, 7.00 en 9.15 uur, zo. ook
4.45 uur. 18 jaar.
LIDO: "Familv plot", dag. 2.30. 7.00 en
9.15 uur. zo. ook 4.45 uur. 14 jaar
TRIANON: "De Max Havelaar dag
2 en 8 uur. 14 jaar
REX: "André van Duin's pretfilm", dag.
7.00 en 9.15 uur. Al.
Nachtvoorstelling: "Vrouwen waaraan
je een puntje kan zuigen", vr. en za. 11.30
uur. 18 jaar.
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00
Uur tot woensdag 13.00 uur (Diacones-
senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za
terdag 13.00 uur (Elisabeth-ziekenhuis).
.Bezoekuren ziekenhuizen
Diaconessenhuis: Middagbezoekuur.
13.45-14 30 uur. Avond bezoeker
18.30-19.30 uur. Kinderafdeling dage
lijks van 14.00-19.00 uur alleen voor ou
ders zondag 14.00-15.00 uur voor overige
familieleden. Kinderen beneden 14 jaar
hebben geen toegang op de kinderafde
ling.
"Sint Elizabeth-ziekenhuis volwassenen
dagelijks van 14 00-14.45 uur en vai:
18.30 tot 19.30 uur; klasse-afdelingen ook
11.15 tot 12.00 uur. Kraamafdeling dag.
van 11.15 tot 12.00 uur (alleen voor echt-
gen.)v. 15.00 tot 16.00 uur en van 1830 tot
19.30 uur. Laatste kwartier middag- en
.avondbezoek babyshow. Kinderafde
ling dag. 15.00 tot 18.30 uur. CCU (hart-
ibewaking) dag. van 14.15 tot 14.45 uur en
'van 19.00 tot 19.30.
Sport-Medisch Adviescentrum Spreek
uur, do. 19.30-20.30 uur in het St.
Elisabeth-Ziekenhuis.
Endegeest: dinsdag en vrijdag 13-14.30
uur 's zondags 11-12 uur en 14-15 uur.
eerste klasse: de gehele dag.
Annakliniek:
Klasse afdeling van 13.00-14.30.uur van
18 30 tot 20.00 uur.
Derde klasse bezoekuur van 13.00-14.00
uur en 18.30-19.30 uur.
Kinderzaal: van 13.00-14 00 uur. Op
woensdagavond (uitsluitend voor de
ouders) van 18.10-19.30 uur.
ACADEMISCH ZIEKENHUIS
Voor alle patiënten (behalve kinderen
zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag:
14.15-15 00 uur.
18 30-19.30 uur
Voor de prematurenafdeling gelden de
volgende bezoekuren (alleen voor ou
ders):
Maandag tlm vrijdag:
Zaterdag en zóndag:
14.45-15KJ0 uur.
Bezoek aan ernstige patiënten:
Wanneer voor ernstige patiënten door
lopend bezoek wordt toegestaan kan de
hoofdverpleegkundige hiervoor spe
ciale kaarten verstrekken.
Bezoektijden Kinderkliniek:
Dagelijks:
15.00-15.45 uur.
18.30-19.00 uur
Bezoektijden kinderafdeling:
Elke dag:
14.15-15.00 uur.
18.30-19.00 uur.
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: le en 2e klas 11-11.30; 13.30-
14 15 en 18 30-19 30 uur; 3e kla4 13 30-
14.15 en 18 30-19.30 uur; Kraamafdeling
13 30-14.15 uur alleen voor echtgenoten:
19-20 uur; Kinderafdeling 15-15.30 uur
alleen voorouders 18-18.30 uur.
Geluidshinder Schiphol
Klachten over geluidshinder van vlieg
verkeer van en naar Schiphol' kunnen
dag en nacht worden'gemeld bij het in-,
format.iecentrum Geluidshinder Schip
hol (020-175000)
De deur inbeuken!
