'Nederland
geen
operaland?
Nonsens!'
NCRV begint
winterseizoen
met bloeme
toegelicht
C/Rli\ Rmgmmma]
BOVAG occasionshow
Te koop: ruim 350 personenaufo's.
Prijs van de kritiek
Hans de Roo:
6 DONDERDAG 9 SEPTEMBER 1976
AMSTERDAM - De Prijs van de Kritiek is een erkenning van baanbrekend
of stimulerend werk: de produkties van de Nederlandse Operastichting
getuigen juist van die eigenschappen,en daarom is de Prijs dit jaar terecht
aan de Opera toegekendDat onderstreepte de voorzitter van de Kring van
Nederlandse Theatercritici voor dit jaar, Karei Korswagen, in de toe
spraak waarmee hij de prijs uitreikte aan Hans de Roo, intendant van de
Nederlandse Opera. Die prijs is dit jaar een klein beeldhouwwerk van de
Zwijndrechtse jonge kunstenaar Lucien den Arend.
Na het dankwoord van Hans de Roo hield de componist Peter Schat een
bitter-humoristisch pleidooi voor een operagebouw in Amsterdam. "Neder
land is het land zonder operaen Amsterdam is de stad waar die opera niet
staat. Op de plaats waar die opera had moeten staan, staat nu de Neder-
landsche Bank, met goud in de kelders, waar boven die kelders het geluid
van gouden kelen had moeten klinken."
Een prijs voor de Ne
derlandse Operastich
ting anno 1976 is indi
rect een prijs voor Hans
de Roo. Als intendant
van ons nationale
opera-instituut dat gis-*
teren de prijs van de
Kring van Nederlandse
Theatercritici mocht
incasseren heeft hij in
de afgelopen vijf jaar
niet stilgezeten.
De Nederlandse Operastichting, in
1964 opgericht na een niet zo sym
pathieke en voor velen abrupte li
quidatie van het vaste ensemble
van de voormalige Nederlandse
Opera, heeft de laatste jaren bij het
publiek duidelijk aan goodwill ge
wonnen. Veel vooroordelen van
nuchtere Nederlanders zijn weg
genomen, hoewel men hier en daar
nog steeds verneemt dat iemand uit
tftalié moet komen om Verdi te
kunnen zingen.
."Nederland geen operaland? Non
sens". Aldus Hans de Roo die heilig
gelooft in een verdere groei van het
operapubliek in ons land. De kaart
verkoop aan het begin van dit sei
zoen lijkt hem gelijk te geven. In
Amsterdam zijn al meer dan 40 a 50
procent meer opera-abonnementen
verkocht dan in het vorige seizoen.
Over de prijs van de Nederlandse
theatercritici zegt Hans de Roo: "Ik
vind het fijn dat dit nu eens niet een
prijs voor één produktie is, maar
een die voor onze activiteiten in het
hele seizoen '75-'76 is toegekend.
Het is tenslotte minder moeilijk om
eventueel onder druk en met veel
geld een bijzonder goede produktie
te maken, dan om een heel seizoen
goed te programmeren en te reali
seren. Juist de continiïteit is zo be
langrijk om onder het publiek een
basis van vertrouwen ten opzichte
van de Operastichting te leggen. De
mensen lopen nu eenmaal harder
naar de ene sopraan dan naar de
andere en ze vinden de ene opera
mooier dan de andere; dat zal je al
tijd houden. Belangrijker dan het
nastreven van incidentele succes
sen is het streven om in de continuï
teit vertrouwen te
Talent
De eerste operaproductie van het
nieuwe seizoen, Prokofjefs "Liefde
voor de drie sinaasappelen" die
morgenavond in Amsterdam in
première gaat, is er één in een Ne
derlandse vertaling, gezongen door
- afgezien van een Engelse tenor -
uitsluitend Nederlandse vocalis
ten. Vijfjaar geleden, toen Hans de
Roo de Belg Maurice Huysman op
volgde. was iets dergelijks on
denkbaar geweest.
De Nederlandse Operastichting
heeft vooral rond 1970 veel kritiek
te verduren gekregen vanwege het
feit dat Nederlandse zangers en
zangeressen er bijna niet aan te pas
kwamen. Die kritiek heeft nu geen
geldigheid meer. Vooral uit de
Opera-Studio, het opleidingscen
trum van de Operastichting, is veel
talent naar voren gekomen, jonge
Nederlandse vocalisten die gere
geld in de grote producties worden
ingezet.
"Er loopt hier, nu meer dan ooit,
beslist veel operatalent rond", zegt
Hans de Roo, "maar we moeten ook
weer niet te nationalistisch worden.
Het lijkt me niet goed dat het pu
bliek op het toneel steeds dezelfde
mensen ziet en hoort.
Onze grote orkesten werken trou
wens ook op internationaal niveau.
Dan kunnen wij met onze voorstel
lingen in Amsterdam, Rotterdam
en Den Haag moeilijk in een natio
naal kringetje blijven ronddraaien.
Het is fout om te proberen alle
goede Nederlandse stemmen hier
te houden. Op operagebied hebben
wij uiteindelijk niet veel te bieden.
Alle mensen die bij ons in de Studio
komen raad ik aam concentreer je
niet alleen op de Nederlandse Ope
rastichting".
Wagner
Zijn er duidelijke hoofdlijnen in de
programmering voor de komende
jaren?
"Ja, een paar. Alle opera's van
Wagner tot 1983 en onder leiding
van onze nieuwe chefdirigent Hans
Vonk alle belangrijke opera's van
Mozart. Ook willen we
minstens één Nederlandse opera
realiseren. Peter Schat gaat na zijn
opera "Houdini" die we volgend
seizoen opvoeren voor ons waar
schijnlijk een werk in kleinere be
zetting maken. Ton de Leeuw
werkt ook nog aan een opdracht
stuk".
Hans de Roo drukt duidelijk een
persoonlijk stempel op de Operas
tichting wat programmering en
keuze van solisten, orkesten en di
rigenten betreft. De vroegere direc
teur van het Residentie-Orkest - hij
begon er als violist - is nu intendant
en dat is een functie met een in 1976
zeldzame vorm van autoriteit in een
bedrijf dat toch niet van hem is.
Hij is benoemd door de minister
van CRM - "een baas die ik niet
iedere dag tegen kom" zegt De Roo
- en hij kan alleen door de minister
ontslagen worden. "In een opera
gezelschap" zegt Hans de Roo "is
het goed wanneer één man ja of nee
kan zeggen. In een bedrijf als dit
geloof ik niet in een leiding van
meer koppen".
ir@[p piirati
1 1) Dancing Queen/Abba
2 6) Smile/Pussycat
3 5) Tango d'amore/Vicky
Leandros
4 2) Kiss and say good
bye/Manhattans
5(3) Let's stick together/Bryan
Ferry
6(7) Now is the time/Jimmy
James
7 4) Don't go breaking my
heart/Elton John/Kiki Dee
8 (11) 5.05 p.m./Lia Velasco
9 8) Wild Bird/George Baker
10 (17) My love/Rosie en Andres
11 (20) Monza/Ferrari
12 9) Allright/Long Tall Ernie
Shakers
13 (18) Don't tell me stories/Saskia
en Serge
14 (27) Le matin sur la rivière/Eve
Brenner
15 (21) Playa blanca/Afric Simone
16 (16) You are my love/Liverpool
Express
17 (nieuw) In Zaire/Johnny Wake-
lin
18 (10) A little bit moore/Dr. Hook
19 (28) Rhiannon/Fleetwood Mac
20 (15) Moe zijn/Nico Haak Pa-
niekzaaiers
21 (12) Standing on the insi
de/Full house
22 (30) Brown eyed girl/Ian Mat
thews
23 (nieuw) Long may you
run/Stills Young Band
24 (nieuw) Blue brown eyed la-
dy/Jack Jersey
25 (26) Afternoon delight/Star-
land Vocal Band
26 (23) Nice and slow/Jesse Green
Een nationale bloemsierkunstwedstrijd. Er is er nooit één
geweest. Toch wel merkwaardig in een land dat zo door
bloemen wordt beheerst. Daarom komt er nu één op zater
dag 9 oktober. Een kleurrijk feest in het Congresgebouwin
Den Haag, dat door de NCRV via de televisie wordt uitge
zonden onder de titel: "NCRV Bloemengala 1976".
■Nü^iLttUAND I
18.45 - Toeristische tips (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
19.05 - De kinderkrant (EO)
19.30 - Het kleine huis op de prairie (EO)
20.20 - Muziek uit studio 2 (EO)
20.45 - De zilveren berg (EO)
21.35 - Journaal (NOS)
21.50 - Nader bekeken (EO)
22.20 - Ars musica (EO)
22.45 - Tenslotte (EO)
22.50 - Journaal (NOS)
22.55 - W.K. Wielrennen (NOS)
NEDERLAND II
18.45 - Ti-ta-tovenaar (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
19.05 - Pipo en de piraten van toen (VARA)
19.30 - Dokter Hogg terug (VARA)
20.00 - Journaal (NOS)
20.25 - Beryl's lot (VARA)
21.25 - Boulou en zijn vrienden (VARA)
21.55 - Reuben m'n jongen (VARA)
22.20 - Achter het nieuws (VARA)
23.10 - Den Haag vandaag (NOS)
23.25 - Journaal (NOS)
Kerk, Bijbel en God hebben het
moeilijk bij de jeugd. Zelfs als
Wim Neijman zich ermee be
moeit. Niet dat hij zijn gesprek
jes voert om zieltjes te winnen.
Dat is zijn stijl niet, maar het
gesprek over "God en geloof'
ging hem gisteravond niet zo
makkelijk af. Het is voor een
omroep als de IKON, en laat
staan voor hele volksdelen, na
tuurlijk nooit zo leuk als glas
hard gesteld wordt dat de paus
geen christen is. Zich tenminste
weinig christelijk gedraagt zo
lang hij niets doet om de leven
somstandigheden voor de men
sen in Zuid-Amerika te verbete-
De wegen van de paus zijn in de
regel nauwelijks makkelijker te
doorgronden dan die van God,
maar in het navolgende pro
gramma van de IKON werd de
stelling van het rebellerende
jongetje uit "Ik spreek jou nog
wel" van wat achtergronden
voorzien. Eén en al Zuid-
Amerika wat de klok sloeg in
Kenmerk, en hoe bestaat het, de
toonaangevende geestelijk
heid, de gelijken onder wie de
paus de eerste is, kreeg de pen
op de neus.
Een prima aflevering van Ken
merk over Zuid-Amerika. Het
bloed en de martelingen straal
den er nu eens niet van af. Een
bescheidenheid die mogelijk
tot een wat groter effect leidt.
Op hetzelfde net liet de VPRO
in herhaling zien waar het im
perialisme waar het Latijns-
Amerikaanse volk tegen meent
te vechten, binnenskamer toe
leidt.
Verder de ook in herhaling nog
altijd voortreffelijke ontmante
ling van de bijstand in New
York, door Frederick Wiseman.
Niemand hoeft zich enige illu
sies te maken. Ook in Neder
land gaat het net zo toe, zij het
op wat kleinere schaal. We heb
ben tenslotte over heel Neder
land verspreid misschien nog
niet eens zoveel bijstand- en so
ciale wetten-trekkers als de hele
stad New York. Schokkende
hoeveelheden wantrouwen,
wanhoop, leugens en bedrog
gingen in deze film over de
toonbank.
De laatste aanval van de avond
op het westerse etablisment
kwam van Panoramiek dat er in
slaagde met een minimale hoe
veelheid filmbeelden toch nog
een half uur vol te maken. Eerst
Klaas Jan Hindriks persoonlijk,
die de twijfelachtige bedoelin
gen van Kissinger in zuidelijk
Afrika blootlegde. Daarna een
grote hoeveelheid vliegdek
schepen met steeds dezelfde
vliegtuigjes ter illustratie van
een nieuwe wisseltruc van het
Pentagon, op weg naar een
Vietnam, aldus Panora-
iiek.
AI.
De EO-actualiteitenrubriek Nader Bekeken' spratc in Vietnam
met vluchtelingendie in bootjes op zee ronddrijven omdat zij niet
in Thailand worden toegelaten. De reportage is vanavond te zien.
In Thailand had Meindert Leerling een gesprek met de vertegen
woordiger van het Hoge Commissariaat voor de Vluchtelingen A.
W. Bijleveld. In de studio wordt met de gynaecoloog dr. AW. Mante
en met prof. dr. W. H. Velema gesproken over de abortuswetgeving
Tenslotte is er nog een reportage over het in Hong Kong gehouden
Chinese evangelisatiecongres.
Een televisieteam van Achter het Nieuws" was in Israël voor
gesprekken met daar wonende Arabieren. De reportage wordt van
avond uitgezonden. Er zullen dan ook gesprekken zijn met Chi
leense vluchtelingen en een interview met de directeur van de Arn
hemse abortuskliniek. Verder wordt aandacht besteed aan het
nieuwe boek van dr. A. Vondeling dat vandaag onder de titel
„Tweede Kamer, lam of leeuw?" is verschenen. Aan de dood van
Mao Tse-toeng zal evenmin voorbij worden gegaan.
In het Amsterdamse City-theater
heeft gisteravond de wereldpre
mière plaats gevonden van de film
,Max Havelaar" naar de roman
van Douwes Dekker. Na de film
voorstelling lieten de spelers en ge
nodigden zich een .Jndische" hap
best smaken. Op de foto v.l.n.r. His-
ware Darmapoetera (co
producent), de Indonesische am
bassadeur Soepoto Joewono Projo-
handoko, Menny Zulaini Adinda)
minister van Doom van CRM, Sa-
cha Bulthuis (Tine) en producent
Fons Rademakers.
27 (nieuw) Fly like an eagle/Steve
Miller Band
28 (13) Racing car/Air Bubble
ADVERTENTIE
KOOP RECHTSTREEKS UW
I- ORGEL OF PIANO [-
•J IN BODEGRAVEN
Produktieleider Stef Boers en re
gisseur Wim van Schaik verwach
ten er heel wat van. Want behalve
de wedstrijd, die mede bepaald
wordt door aantrekkelijke vrou
wen, zorgt de NCRV voor een mu
zikale show waarin artiesten met
klinkende namen optreden. De na
tionale krachtmeting op het vlak
van bloemsierkunst wordt uitge
voerd op levende modellen. Daar
toe is door de vereniging "De Ne
derlandse Bloemisterijen" uit elke
provincie een top-
bloemenarrangeur geselecteerd die
met zijn vrouwelijk model mee gaat
dingen naar de gouden, zilveren of
bronzen tulp. Voor Zuid-Holland is
gekozen Koos Zuidgeest uit de
Lier.
Rijnsburg
De idee is vorig jaar geboren, toen
de NCRV opnamen maakte in het
1000-jarige Rijnsburg. In verband
met de uitzenddatum en de daartoe
geplande voorbereidingen konden
geen opnamen worden gemaakt
van het jaarlijkse bloemencorso al
daar. Om toch een vleugje van die
sfeer te proeven, besloot de NCRV
de plaatselijke arrangeurs te bena
deren met het verzoek aardige da
mes uit Rijnsburg met bloemen op
te sieren. Het resultaat was zo ver
bluffend mooi dat dit jaar werd be
sloten tot de organisatie van een na
tionaal bloemengala.
Stef Boers heeft gisteren verteld
hoe dat in zijn werk gaat. Op
woensdag 15 september worden in
het Congresgebouw de opnamen
gemaakt die voor het publiek toe
gankelijk zijn. Enkele dagen daar
voor reeds komen de arrangeurs
(twee dames en negen heren) met
hun modellen naar Den Haag om
hun creaties uit te proberen. Elke
deelnemers neemt zijn eigen bloe
men mee, voor het behoud waar
voor een grote koelwagen is ge
charterd.
Twee ronden
De wedstrijd bestaat uit twee ron
den. In de eerste ronde krijgen alle
elf modellen exact dezelfde japon
uitgereikt, die de arrangeurs met
bloemen moeten opsieren. In de
tweede ronde is de keuze van de
kleding vrij. Alles mag, de arran
geur kan zich volledig uitleven.
De modellen zullen in beide ronden
zoals in een modeshow met hun
creaties voor het publiek paraderen
en de arrangeurs zullen een expli
catie moeten geven van hun eigen
werk. Ook die bijdragen worden
beoordeeld door een jury van vijf
leden, van wie twee afkomstig uit
de bloemisterij, twee uit de mode
wereld en een beeldend kunste
naar.
Artiesten
Voor de NCRV is dit bloemengala
tevens het feestelijk begin van het
winterseizoen. Een 40 man sterk
orkest onder leiding van Harry de
Groot zorgt voor de begeleiding
van Louis Neefs, Corry Neefs,
Freddy Breek, The New Seakers,
Freddy Cole (de broer van wijlen
Nat King Cole), Oscar Harris,
Sandra Reemer, Tumble Weeds,
het complete Scapino Ballet en het
tweehonderd man sterke Christe
lijk Residentie Mannenkoor. Alle
bijdragen van de artiesten zijn af
gestemd op het begrip bloemen.
De NCRV maakt er een bont feest
van. Voor de zaal versiering is Cor
de Koning ingehuurd, dezelfde die
het Weense Nieuwjaarsconcert op
fleurt.
DONDERDAG 9 SEPTEMBER
HILVERSUM I
NCRV: 18 09 (S) T\jd vrij voor muziek in
vrije tijd. 18.30 Nws. 18.41 Wereldpano
rama. 18.53 De kerk vandaag. 19 10 (S)
Leger des Heilskwartier. 19.25 (S) De
wereld zingt Gods lof. 20.05 (S) Schut-
tersweg 8. Rechtstreeks progr. 22.25
Avondoverdenking. 22.30 Nws. 22.40 (S)
Hier en nu. 23 00 Rondom het Woord.
23.10 (S) Stairway to the stars. 23.55-24.00
HILVERSUM II
AVRO: 18.00 Nws. 18.11 Radiojournaal.
PP: 18.20 PSP. IKON: 18.30 Kleur.
AVRO: 19.00 (S) Tourix Folk. 19.30 (S)
Hoogtepunten uit operettes. 20.00 Nws.
20.05 Radiojournaal. 20.10 Programma
overzicht. 20.15 Radio Kamerorkest.
21.10 (S) De kleine prins, hoorspel. 22.13
(S) Jazzspectrum. NOS: 23.00 Met het
oog op morgen. 23.5S-24.00 Nws.
HILVERSUM III
NOS: 18.03 De vakaturebank. 18.10 (S)
NOS-maal. TROS: 19.02 (S) Poster. 20.02
(S) Ferry Maat. 21.02 (S) Luister uit en
thuis. 22.02 (S) Als dat zou kunnen. 23.02
Sesjun. 0.02 (S) Hugo van Gelderens
how. 1.02-7.00 (S) De Nachtwacht.
VRIJDAG 10 SEPTEMBER
HILVERSUM I
KRO: 7.00 Nws. 7.02 Het levende woord.
7.07 (S) Gev. programma door Hans van
Willigenburg. 8.30 Nws. 8.36 Gymnas
tiek voor de huisvrouw. NOS: 8.45 Spie
gel van België. KRO: 9.15 (S) Anne van
Egmond, gev. programma. (10.30 Nws.).
12.00 (S) Hans van Willigenburg. gev.
programma. (12.26 Med. 12.30 Nws.).
14.00 (S) Anne van Egmond. (15.30
Nws 16.00 (S) Spreekuur. 17.00 (S)
Kinderprogramma. 17.30 Nws. 17.32 (S)
Echo magazine.
tiek. 7.20 Te Deum Laudamus: gewijde
muziek (gr.). 7.54 Herkenning, lezing.
8.00 Nws. 8.11 Hier en nu. 8.25 Rozegeur
en prikkeldraad: het leven van alledag.
NOS: 9.00 Olie uit de ijskast, klankbeeld.
9.35 Waterstanden. 9.40 Schoolradio.
10.00 Wat heeft dat kind?: pedagogische
rubriek. 10.15 De taal in je hand: samen
praten over het leven in de taal. 10.30
Eurolight. 11.00 Nws. 11.03 Meer over
minder de stem van de sprekende min
derheid. 12.30 Toerismo: toeristische in
formatie uit binnen- en buitenland.
Overheidsvoorlichting: 12.49 Uitzen
ding voor de landbouw. NOS: 13.00 Nws.
NCRV: 13.10 Hier en nu NOS: 13.30
Vonken onder de as: Nederlandse
volksverhalen en -gebruiken. 13.45 On
der de Groene Linde: Liedjes en balla
den. 14.00 Aspekten van de kamermu
ziek: bariton en piano. 15.00 Zoeklicht
op Nederland, met om 16.00 Nws. 16.30
Kijk op buitenland. VPRO: 17.00 Welin-
HILVERSUto III
EO: 7.02 (S) Gospe|f©und. 8.03 (S) Tijd
sein: informatie en müziek (8.03, 8.30 en
8.45 Akt.). 9.03 (S) De muzikale fruit
mand, verzoekplaten voor zieken. 10.03
(S) Te elfder ure. TROS: 11 03 (S) Drie
draait op verzoek. 12.03 (S) De Hugo van
Gelderen Show, met de Nedèrlandsta-
Lige top-tien. NCRV: 13.30 (S) Pop-
kontakt en de nationale tip-30. NOS:
16.03 (S) Hitmeesters. Nationale Hitpa
rade met de top 30.
HILVERSUM IV
NOS: 7.00 Nws. 7.02 (S) Vroeg klassiek.
9.00 Nws. 9.02 (S) Stof van eeuwen. (9.02
Marijke Ferguson. 9.45 Ernst Vermeu
len). 10.30 (S) Vocalise. 12.00 (S) Pianore
cital. EO: 13.00 (S) Klankspiegel. 14.00
Nws. 14.02 Klankbord. 14 20 (S) Daar
waar de molens staan, muzikale rondreis
door Nederland. 14.45 (S) Woord der
Waarheid. VPRO: 15.00-17.00 (S) Muziek
op vier.
DUITSE TV
DONDERDAG 9 SEPTEMBER
DUITSLAND I
I
17.55 Journaal. 17.57-18.00 Verkiezings
praatje. (Regionaal programma NDR:
18.00 Die Assistenzarzte, serie. 18.30 Akt.
18.45 Zandmannetje 18.55
Nordschau-magazine. 19.59 Program
maoverzicht. WDR: 8.05 tot en met 11.50
Schooltelevisie. 18.00 Nieuws uit
Noordrijnland-Westfalen. 18.05 Umoge-
licher Auftrag. AansL Van der Eifel zum
Weserbergland. 19.15 Hier und Heute.
19.45 Tip um 4tel vor 8). 20.00 Journaal,
weeroverzicht en verkiezingspraatje.
20.15 Pro und Contra. 21.00 Einsatz in
Manhattan, serie. 21.45 Cultureel maga
zine. 22.30-22.50 Journaal, commentaar
en weerbericht.
DUITSLAND II
17.00 Journaal. 17.10 Tekenfilmserie.
17.40 Akt. en muziek. 18.20 Wege ins Le-
ben. 18.55 Geschichten aus der Ge-
schichte. 19.00 Journaal en verkiezings
praatje. 19.30 Die merkwu'rdige Lebens-
geschichte des Friedrichs Freiherm von
der Trenck. 21.00 Journaal en verkie-
zingspraa(je. 21.15 Burgers vragen - po
litici antwoorden. 22.15 Eine schlimme
oder eine gute Zeit, tv-spel. 23.25 Jour
naal.
BELGISCHE TV
DONDERDAG 9 SEPTEMBER
BELG IE NEDERLANDS
18.00 De O ruk sen 18.05 Kim en zijn
vrienden, leugdserie. 18.30 Tienerklan
ken. 19.15 Natuurserie. 19 42 Med. 19.45
Journaal. 20.15 Coronation Street. 20.40
Panorama. 21.30 Filmmagazine 22.15-
22.45 Journaal en samenvattingen we
reldkampioenschappen wielrennen.
Hans de Roo: „Vertrouwen van publiek
daar gaat het
Kom kijken in Houtrust.
geopend op:
donderdag 0 september 16-21.30 uur
zaterdag 11 aeptember 10-17Ï» uur
