Speed": geen MASH
Jeugddienst had
geen voet meer
bij de jongeren
„Mother, Jugs and
^iinnii:wwn
OPGEHEVEN NA TELEURSTELLEND
RESULTAAT IN PROEFJAAR
Films
deze week
Amateurfilmer wint
zilver op festival
Evel Knievel
als filmster
VRIJDAG 3 SEPTEMBER 1976 ^MgiBnnilIBMa
LEIDEN - "We zijn tot de conclusie gekomen dat we er de jeugd niet
meer mee bereiken, althans in de Leidse situatie niet, en daarom
hebben we besloten ermee te stoppen".
De voorzitter van de Leidse Hervormde
Jeugdraad, Tymen van der Ploeg, kan
moeilijk blij zijn met het verdwijnen van
de maandelijkse jeugddiensten in de
Hooglandse kerk, maar hij vindt het wel
juist dat de jeugdraad, in overleg met de
Met hem en de jeugdwerklei
ders Ploni en Jan Robbers
hadden wij een gesprek hier
over.
Het einde van de jeugddiensten
verplicht eerst, een moment
bij hun geschiedenis stil te
staan.
commissie die de jeugddiensten voorbe
reidde, tot dit besluit gekomen is, omdat
het eenvoudig geen zin heeft, iets in stand
te houden - en daaraan tijd en zorg te
blijven geven - waaraan kennelijk geen
behoefte meer bestaat.
Kanselreuzen
Van het begin af zijn ze in her
vormd Leiden in trek ge
weest, ondanks de tegen
stand die ze aanvankelijk in
bepaalde kerkelijke kringen
opriepen. Dominee Riemens,
die enkele jaren geleden op
99-jarige leeftijd overleed en
die indertijd ook de initiatief
nemer van de kerstnacht-
diensten is geweest, is er in de
jaren 30 mee begonnt
zag in de jeugddienst
middel om jonge
meer bij de zondagse
dienst te betrekken en on
het heel voorzichtig,
liturgische vormen te intro
duceren die in de meer tradi
tionele diensten toen nog
geen kans maakten. Boven
dien erkende hij de aanspraak
van de jeugd op een eigen be
nadering. De jeugddienst
stond de predikanten een gro
tere vrijheid toe.
Het waren niet alleen jongeren
die daar gretig op ingingen.
De trek van de ouderen naar
de jeugddienst was soms zo
massaal, dat de jeugddienst
commissie zich genoodzaakt
zag, mensen van boven de 35
jaar pas 5 minuten vóór de
dienst toe te staan een zit
plaats in te nemen; op die
manier probeerde men vol
doende ruimte voor de toege
stroomde jeugd vrij te hou
den. Bij jeugddiensten was de
galerij van de toch al "royale
kerk, die met een beetje in
schikkelijkheid goed was
voor 1400 mensen, altijd be
lezingen, i
het slot ee
repertoire
het zich
de r
zorgde i
gel voor "gekwalificeerde''
voorgangers. Ze haalde die
overal vandaan, vooral uit de
grote steden, waar de kansel
reuzen zaten. Leidse predi
kanten gingen ook wel voor,
vooral toen een van de wijk-
predikanten was aangewezen
om naast zijn gewone werk
jeugdland te verkennen. Ds.
Piet Spruyt, nu in Amster
dam, was de eerste die als zo
danig fungeerde.
Uit de jeugddienstbezoekers is
indertijd ook nog een flink
koor voortgekomen. Het had
meer een opluisterende dan
een liturgische functie. Mees
tal zong het tussen de bijbel-
a de preek en aan
vrij lied uit eigen
ms waagde
meerstem
mige samenzang met de ge
meente.
Kortom, de jeugddienst heeft
goede tijden gekend.
Dat nu ook deze traditie het
heeft moeten afleggen tegen
de tendens van de tijd, zal
sommigen, die er nog een le
vendige herinnering aan
hebben, wellicht weemoedig
stemmen.
Nog een jaar
Maar de jeugddienstcommis
sie en de jeugdraad anno
1976, die deze historische
achtergrond niet hebben,
kijken daar toch wel wat an
ders tegenaan. De tijd staat
nu eenmaal niet stil en de
reactie van de jeugd op de
kerk is evenmin een statisch
gegeven.
Ploni Robbers: "De zorg om de
jeugddiensten is niet van
vandaag of gisteren. Eind vo
rig seizoen al hebben we ons
afgevraagd, of er nog moge
lijkheden waren om de dienst
meer aan zijn doel te laten
beantwoorden. We wilden het
nog een jaar aanzien. We heb
ben er, vooral om de jongere
jeugd te interesseren, com-
Tymen van der Ploeg: Vroeger namen ze elkaar mee".
bo's en jongerenkoren bijge
haald en thema's in de dien
sten verwerkt, maar het resul
taat bleef teleurstellend. Als
er een combo was, hadden we
wel wat meer jongeren in de
dienst, maar of zij zich nu zo
bij thema en inhoud betrok
ken voelden, betwijfelen we.
Het optreden van de groep
sprak ze aan, méér dan de
zaak waarmee we bezig wil
den zijn".
rymen van der Ploeg ziet als
een van de oorzaken van het
teruglopende bezoek dat ve
len vroeger meer in groeps- en
verenigingsverband naar de
dienst gingen en dat daarvan
vrijwel niets is overgebleven
"Ze namen elkaar mee, in het
besef: die jeugddiensten zijn
van ons. Dat onderlinge ver
band is er niet meer. Men is
veel meer op zichzelf aange
wezen. En dat terwijl juist de
behoefte aan gemeenschaps
beleving sterker is geworden.
Als de jeugddienst daaraan
dan niet tegemoetkomt, is dat
een reden er niet meer heen te
gaan. Er kwamen de laatste
tijd nog zo'n 200 mensen, van
wie 20 tot 40 jongeren".
Jan Robbers wijst erop dat de
jeugddienst zijn reputatie
van "iets bijzonders" te zijn
is kwijtgeraakt.
"Ze brachten een bepaalde ver
nieuwing in de kerk op gang,
maar die voortrekkersfunctie
is steeds minder geworden,
doordat het verschil met an
dere diensten meer en meer
vervaagde. Als je na zoveel ja
ren moet vaststellen dat
jeugddiensten in het dien
stenpakket van de kerk als
bindend element niet meer
functioneren, dan heeft dat
konsekwenties. Je moet dan
naar andere vormen gaan
zoeken om jongeren te berei
ken. Zij hebben - dat is wel
duidelijk - behoefte aan we
zenlijke ontmoeting. De
jeugddienst wordt als te on
persoonlijk ervaren. Ook de
ruimte waarin hij wordt ge
houden kan tegenstaan. Hij
heeft geen voet meer binnen
de belevingswereld van de
jongeren. Daarom willen ze,
vermoed ik, zelf de route aan
geven waar ze willen uitko-
Overigens heeft Robbers niet
uitsluitend de jeugddienst op
het oog. Die is maar een on
derdeel binnen het grotere
kerkelijke kader, waar te
midden van een geseculari
seerde samenleving gewor
steld wordt met de vraag hoe
men de jeugd nog kan be
trekken bij een zinnig kerke
lijk bezig zijn.
CAMERA - "Once upon a time
in the west", onverwoestbare
klassieker van Sergio Leone.
STUDIO - "One flew over the
cuckoo's nest", Milos Forman
en Jack Nicholson weten nog
niet van wijken.
TRIANON - "Andre van Duin's
pretfilm", het is maar watje pret
noemt.
KINDERMATINEE
NACHTFILMS
REX
Dustin Hoffmann
GOEDE FILMS IN
ANDERE STEDEN
sterdam en Calypso 1, Rotter
dam
"Wan Pipel', van Pim de la
Parra met Borger Breeveld en
Willeke van Ammelroov, Cine
rama en Flora, Amsterda-m en
Calypso 11. Rotterdam.
"Woman is beautiful" van Ser
gio Bazzini met Joe Dalle-
sandro en Andrea Ferrol, Krite-
rion Amsterdam
"The girl can t help it" van
Frank Tashlin met Jayne Mans
field, City 1, Amsterdam.
"All the president's men" van
Alan Pakula met Robert Red-
ford en Dustin Hoffman. Tu-
schinski 2 en Alhambra 2. Am
sterdam.
"Cousin, Couslne" van Jean-
Charles Tachella met Marie-
Christine Barrault en Victor
Lanoux, Kritenon, Rotterdam.
"Monty Python" van Terry Gil-
ham met het ZMonty Python-
team, Cinema Oscar, Rotter
dam.
Haagse bioscopen
APOLLO 1 - "Andre van Duins
pretfilm", dag. 2.30,7.00 en 9.15 uur,
zo. 2.00, 4.15, 7.00 en 9.15 uur, al
APOLLO 2 - "The man from the
organization", dag. 2.00,7.30 en 9.45
uur, zo. 2.30,4.45,7.30en 9.45 uur. 18
jaar
ASTA - "Taxi driver", dag. 2.30,
7.00 en 9.30 uur, zo. 1.30.4.00.7.00 en
9.30 uur, 18 jaar.
BIJOU - "Wan Pipel". dag. 2.00,
7.30 en 9.45 uur, zo. ook 4.15 uur, al.
CALYPSO - "Barry Lvndon", dag.
2.00 en 8.15 uur. za. en zo. 1.15, 4.30
en 8.15 uur, 14 jaar.
CAMERA - "Montv Pvthon", dag.
2.00, 7.00 en 9.45 uur, zo. 1.30, 4.15,
7.01) en 9.45 uur, 14 jaar.
CIN EAC - "The partv", dag. 7.00 en
9.30 uur. al
CORSO - "One flew over the cuc
koo's nest", dag. 2.15, 6.45 en 9.30
uur. zo. 1.15,4.00,6.45 en 9.30 uur. 18
jaar.
DU MIDI - "Smokkelschip Lucky
Lady", dag. 8.15 uur, vr., zat. en zo.
7.00 en 9.30 uur, 14 jaar.
EURO - "De tien geboden", dag.
1 30 en 7.30 uur, zat., zo. en woe. 3.45
en 7.30 uur. al.
Enkele weken geleden werd in deze krant naar
aanleiding van de André van Duins pretfilm be
toogd dat humor een moeilijke zaak is. Wat de één
leuk vindt, zal de ander hoogst vervelend vinden
werd gezegd. Een conclusie waar men zich waar
schijnlijk gemakkelijker in kon vinden dan de in
die recensie geuite mening dat Van Duins humor
van onderbroekenformaat is; zijn grote populari
teit in aanmerking genomen.
Kijkend naar de Amerikaanse
filmkomedie "Mother, Jugs and
Speed" moest ik steeds aan die re
censie denken. Terwijl andere bio
scoopbezoekers zich uitstekend le
ken te vermaken, kon ik er (en God
weet dat ik het echt probeerde) met
de beste wil van de wereld niet om
lachen. Onderbroekenlol naar mijn
mening; een pretfilm op z'n Ameri
kaans. Een dikke mevrouw die ba
lancerend op een stoel een lamp in
een fitting draait, waarop de stoel
(uiteraard) omvalt en de dame met
haar volle gewicht hangend aan de
lamp met plafond en al ter aarde
stort. En grap die misschien zelfs
Van Duin, zijnde te platvloers naast
zich neer zou leggen. Nou valt er
behalve de boerse gein wel wat
meer op deze komische kijk op het
ambulancebedrijf aan te merken.
Zoals bijvoorbeeld het verhaal dat
ondanks dat het uiterst magertjes
en in feite ongeschikt is, nogal war
rig is. Wellicht omdat de personen
nauwelijks worden gekarakteri
seerd en het geheel erg fragmenta
risch is. Wat echter het meest
"steekt" is de kreet op het aanplak
biljet dat de film een "MASH op
wielen" zou zijn. Met hetzelfde
recht zou je dan de Mounties (om
nou niet weer Van Duin te noemen)
de "Neerlands Hoop van de televi
sie" kunnen i
"Mother, Jugs and Speed"; regie:
Peter Yates; hoofdrollen: Raquel
Welch en Bill Cosby; theater: Li-
do; leeftijd: 14 jaar.
BART JUNGMAN
BLIJVERS
LUXOR - "Taxidriver", prach
tige film van regisseur Martin
Scorcese met Robert de Niro in
een glansrol.
Er wordt nogal ge stoet ha speld in "Mother, jugs and speed"
PAGINA 19
"Als je op meer fronten met el
kaar in de weer bent, kan de
jeugddienst, in welke vorm
dan ook. daar misschien nog
bij komen". Robbers sluit dan
ook de mogelijkheid niet uit,
dat de werkgroep, die zich nu
gaat beraden over andere
mogelijkheden van commu
nicatie en verkondiging, nog
eens zal adviseren tot een
hervatting van de jongeren-
dienst, zij het in gewijzigde
vorm, bijvoorbeeld in
kleinere groepen.
Jeugdpredikant
De vraag of een jeugdpredi
kant nog wel nodig is,
beantwoorden Ploni, Jan en
Tymen zonder enig voorbe
houd bevestigend.
"Keihard", versterkt Robbers
onmiddellijk. "Ook voor dat
beraad al. We hopen er binnen
afzienbare tijd weer een te
krijgen. De kerkeraden heb
ben er zich positief over uit
gesproken. De zaak ligt nu bij
de kerkvoogdijen van de vier
samenwerkende gemeenten:
Leiden, Leiderdorp, Voor
schoten en Oegstgeest. Met
de stopzetting van de jeugd
diensten hebben we niet wil
len wachten tot er eventueel
een nieuwe jeugdpredikant
is. Daarvoor lag de zaak nu te
duidelijk. Hij zou dan al me
teen een blok aan z'n been
krijgen. Nu ligt het terrein
voor hem open en kan hij on
gehinderd eh vrij zijn richting
bepalen".
Tymen: "Als jeugdraad hadden
we een heel takenpakket voor
hem ontworpen om de cen
trale organen van de nood
zaak te overtuigen. Zij rea
geerden daar wat terughou
dend op om te voorkomen dat
wij de man, zo hij er komt, al
vantevoren te veel zouden
binden. Daarom kan ik wat
Leiden betreft alleen zeggen
dat het accent van zijn werk
op het jongerenpastoraat zal
liggen. Naast de vormen die
er zijn moeten nieuwe kun
nen ontstaan, al zal de kerk
daarin wel herkenbaar moe
ten zijn".
Jan Robbers dacht even aan ge
spreksgroepen, voettochten
en leerhuizen, om maar een
paar punten te noemen uit de
scala van alternatieven.
Wie wat ziet in de te vormen
werkgroep kan zich nog op
geven bij Ploni en Jan Rob
bers, Koekoekstraat 16, Lei
derdorp, telefoon 893361, of
op donderdagavond tussen
half 8 en 10 uur in het LHJ-
gebouw. Oude Vest 13. De
groep zal onder anderen be
staan uit jeugddienstmensen,
jeugdkapellers en andere
geïnteresseerden.
S J DE GROOT
Omdat haar man, de heer W.
Koopmans, een functie bij het on
derwijs in Rotterdam heeft aanv
aard, zal mevrouw J. T.
Koopmans-Schotanus haar werk
als kerkelijk medewerkster van de
hervormde wijkgemeente Pniël
(Hooglandse kerk) in Leiden bin
nenkort neerleggen. Mevr. Koop-
mans legde zich vooral toe op huis-
en zielenbezoek. Zij ging in Leiden
en omgeving ook voor in kerkdien
sten.
Vanavond om half 9 vertelt prof.
dr. C. H. Lindijer in ..Het Zoldertje"
bij de lutherse kerk aan de Hoog
landse Kerkgracht 28 in Leiden
over zijn reis naar Amerika en zijn
ontmoetingen daar met gemeenten
en pastorale opleidingen.
Het onderzoek van het Instituut
voor praktische Theologie van de
Vrije Universiteit in Amsterdam
naar de waardering en beleving van
de kerkdienst onder de gerefor
meerden in Haarlem-Oost heeft
niet uitgewezen, dat zij die in kerke
lijk en religieus opzicht behoudend
zijn, dat ook in politiek opzicht zul
len zijn, evenmin dat progressivi
teit in kerkelijk en theologisch op
zicht een aanwijzing is voor poli
tieke progressiviteit. Simpel ge
zegd: kerkelijk links denkt niet
meer of minder politiek progressief
dan kerkelijk rechts. Het rapport
ziet in deze conclusie een afwijking
van de gangbare opvattingen op dit
punt.
Binnen de ondervraagde groep
bleek grote overeenstemming te
bestaan over de gedachte dat de
kerk zich moet bezighouden met
brandende sociale en politieke
kwesties, zoals racisme, buiten
landse werknemers, atoombewa
pening en abortus, maar dan niet in
algemene bewoordingen.!
Dr. John Taylor, voorzitter van
een commissie van de Wereldraad
van Kerken die probeert oplossin
gen te vinden voor de taalmoeilijk
heden bij internationale ontmoe
tingen, krijgt een uitnodiging om
volgend jaar het in Schotland te
houden congres van de wereld
bond van Christen-esperantisten
bij te wonen. De bond heeft in 1974
al een brief naar de Wereldraad ge
stuurd met een opsomming van de
mogelijkheden en voordelen van
Esperanto.
De afdeling ..Bestratingen" van
de gemeente Rotterdam heeft het
terrein rond de Laurenskerk gron
dig laten opruimen nadat jeugdi
gen achtergebleven materialen
hadden gebruikt om glas-in-lood-
ruitjes in te gooien.
RODEN (SP) - De amateur-cineast
Menno Mennes (30) uit Roden (Dr)
heeft zaterdag op het wereld-
filmfestival voor amateurs in het
Oostenrijkse Baden zilver gewon
nen met de film "Wat blijft is ge
noeg". Achttien landen namen deel
met in totaal 102 inzendingen.
Mennes: "Ik miste eén stem, anders
had ik goud gehaald". De vijftien
minuten durende speelfilm werd al
viermaal eerder bekroond.
"Het is een surrealistische film",
vertelt Menno. "Het gaat over een
jongeman die zich bezig houdt met
het tekenen en schilderen van dode
materie: dode vogeltjes, botjes, en
schedeitjes. Hij is daar zo intensief
mee bezig, dat hij nietziet water om
hem heen aan leven is. Tijdens één
van zijn speurtochten ontdekt hij
een hand, die uit het zand steekt. De
jongeman gaat graven en ontdekt
het lijk van een vrouw. Hij knielt
naast haar neer en droomt hoe het
leven met deze vrouw zou kunnen
zijn. Een lang eindschot laat zien
dat hij de vrouw optilt en met haar
in zee loopt. Een open eind, een
vorm van bezinning: stilstaan bij
leven en dood".
De jongeman wordt gespeeld door
de tekenleraar Theo van Egeraat,
die ook het scenario schreef, de
vrouw door Carla Mennes.
De film gaat volgend jaar meedin
gen op het festival voor amateur-
filmers in Cannes. "Dit jaar kon dat
helaas niet, want ik had geen extra
kopie meer".
Artsenbezoeker Menno Mennes
heeft vooralsnog geen plannen be
roepsfilmer te worden: "Het is
moeilyk in de Nederlandse Film
wereld een voet aan de grond te
krijgen. Bovendien is het voordeel
van een amateur datje kunt maken
wat je wilt".
Menno Mennes volgde nooit een
opleiding als filmer: "Ik ben een
self-made man. Van mijn vijfde jaar
af ben ik al geboeid door het bewe
gende beeld".
LOS ANGELES (AP) - De 38-jarige
Evel Knievel, vermaard in de V.S.
en daarbuiten wegens de krankjo-
reme strapatsen die hij uithaalt met
motorfietsen - over hele rijen auto
bussen heenspnngen om wat te
noemen - is naar Hollywood ge
trokken en treedt daar nu op in een
film waarvoor hij het draaiboek
heeft geschreven.
De film die 5 miljoen dollar gaat
kosten heet "Viva Knievel" en gaat
over het smokkelen van verdo
vende middelen; een kwaad waar
tegen Knievel zich met alles wat hij
heeft en kan, en dat is nogal wat,
heeft ingezet
In de film treden met hem op be
kende vakmensen als zijn huidige
vriendin Lauren Hutton, Gene Kel
ly, Red Buttons en Marjoe Gortner
Regisseur is Gordon Douglas.
In de film zal Knievel niet veel ge
waagde dingen uithalen en wel
omdat de verzekeringsmaatschap
pijen daar zich geen buil of erger
aan willen vallen als de ster dat wel
doet.
METROPOLE - "Al the president's
men", dag. 6.45 en 9.30 uur, zat. en
zo. 1.00, 3.45, 6.45 en 9.30 uur, 14
ODEON 1 - "Patton", dag. 2.00 e
14
ODEON 3 - "De 7e compagnie is
weer boven water", dag. 2.15, 7.15
en 9.45 uur. zo. ook 4.45 uur, al.
ODEON/the movies - "Tarzoon, de
schande van de jungle", dag.
M5 en 9.45 l
i. ook 4.45 uur, 18
jaar.
OLYMPIA - "Chinatown", dag.
2.00 en 8.00 uur. 18 jaar
PASSAGE - "Family plot", dag
2.00,6.45 en 9.30 uur, zat. en zo. 1.15.
4.00, 6.45 en 9.30 uur, 14 jaar
REX - "The magnificent seven"
dag. 11.30, 1.45, 4.00, 7.00 en 9.30
uur, 14 jaar.
ROYAL '70 - "Vrouwen in hun
vrije(rs) uren", do., zat. en zo. 2.0
7.00 en 9.30 uur, vr. 2.00 en 6.45 uu
ma. 2.15 en 8.00 uur. di. en woe 2.
uur, 18 jaar.
ROYAL - "De man van Okinawa
ma.,di.en woe. 2.15 en 8.00 uur. do.,
vr en zat., 2.00, 7.00 en 9.30 uur. zo.
1.45. 7.00 en 9.30 uur, 14 jaar
STUDIO 2000 - "Once upon a time
in the West", dag. 8.00 uur, do., vr.,
zo., ma. en di. ook 2.00 uur. 14 jaar.
DE UITKIJK - "Wan Pipel", dag.
2.00, 7.00 en 9.30 uur, al.
