Carter krijgt geen
steun van r.k. kerk
Breek economisch
met Zuid-Afrika"
ABN
Schendt Egypte
Sinai-akkoord?
Koudgewalste profielen
METAAN - ALPHEN
Uw wintervakantie begint bij de ABN.
Telex 32276
Tel. 01720-74941
Rol van
Stalin
in de
Russische
historie
neemt af
Minister Genscher
aan dood ontsnapt
Washington - De Democratische kandidaat voor het Ame
rikaanse presidentschap, Carter, is er vandaag niet in ge
slaagd de steun te krijgen van het Amerikaanse roomska-
tholieke episcopaat, omdat hij zich niet officieel heeft wil
len uitspreken ten gunste van het abortusstandpunt van de
kerk.
ST. ETIENNE - De prefect van de Loire wordt hier hevig belaagd door
woedende boerendie een bijeenkomst van ambtenaren in het stadhuis van
St. Etienne waren binnengedrongen.
De boeren kwamen protesteren tegen de in hun ogen oneerlijke subsidië
ring aan agrarische bedrijven die door de grote droogte in moeilijkheden
zijn geraakt.
De prefect kwam er zonder kleerscheuren van af.
FNV tot regering:
WOENSDAG 1 SEPTEMBER
MOSKOU (UPI) - Dc rol van die
dictator Josef Stalin in de Rus
sische historie inneemt neemt
duidelijk af. Dit blijkt uit de
nieuwe uitgave van de grote
Russische encyclopedie die de
hem geboden ruimte met de
helft heeft teruggebracht. In de
gisteren verschenen uitgave
wordt Stalin weliswaar nog ge
prezen om zijn rol in de oorlog
en wordt hij nog een prominent
communistisch theoreticus ge
noemd, maar zijn politieke
"fouten en misrekeningen",
zoals excessen bij de gedwon
gen collectivisatie van de land
bouw, worden gekritiseerd.
De nieuwe, 24ste, uitgave van
de encyclopedie wijdt vier ko
lommen tekst en een foto ter
grootte van een postzegel aan
Josef Stalin. In de vorige uitga
ve, die in 1957 uitkwam, waren
dat nog tien kolommen en een
pagina-grote foto. Dat was een
jaar na het communistische
partijcongres waarop de toe
nmalige Russische leider Nikita
Chroesjtsjov in een geheime
toespraak het regime van Stalin
veroordeelde. De encyclopedie
bevatte toen een uitgebreide
veroordeling van de persoon
lijkheidscultus rond Stalin, van
zijn gedrag aan het begin van de
Tweede Wereldoorlog en zijn
beslissingen na de oorlog.
De nieuwe uitgave over Stalin is
gematigder en veel korter. Hij
wordt omschreven als "een van
de leidende figuren van de
communistische partij, de
Sowjet-staat, de internationale
communistische en arbeider
sbeweging, een prominent
theoreticus en propagandist
van het Marxisme-Leninisme.
Naast de positieve aspecten van
Stalins activiteit moeten theo
retische en politieke fouten
worden geplaatst. Bepaalde
trekken van zijn karakter kwa
men negatief naar voren". Met
verwijzing naar de politiek van
landbouwcollectivisatie (die
naar men aanneemt honder
dduizenden Russen het leven
heeft gekost) zegt de encyclo
pedie "dat tekortkomingen en
overdreven maatregelen voor
kwamen" en Stalin draagt ook
"een verantwoordelijkheid
voor deze fouten", al werden ze
later gecorrigeerd.
De verbannen Russische
schrijver Aleksander Solzjenit-
syn wordt in de nieuwe ency
clopedie niet vermeld en oud-
wereldkampioen schaken Boris
Spasskv krijgt slecht 17 regels
toebedeeld, terwijl de Ameri
kaan Bobby Fischer, die
Spassky als wereldkampioen
onttroonde, helemaal niet
wordt genoemd. Daarentegen
wordt wel plaats ingeruimd
voor de Amerikaanse schrijver
John Steinbeck. Op hem wordt
kritiek geoefend omdat hij ach
ter de oorlog in Vietnam stond.
De officiële Russische encyclo
pedieën worden in Moskou na
gevorst om enigszins de Russi
sche beleidslijnen te kunnen
vaststellen.
HANNOVER - De Westduitse mi-
nistewr van Buitenlandse Zaken,
Genscher, is gisteren tijdens een
verkiezingstournee in Neder-
Saksen ontsnapt aan een ernstige
verkeersongeluk, waarbij vier do
den en drie zwaar gewonden vielen.
De minister die voorzitter is van de
liberale FDP, reed mee in een co
lonne auto's met partijgenoten.
Tussen Uelzen en Lüneburg wilden
enkele auto's van de colonne ander
verkeer inhalen in een bocht. Twee
voertuigen gelukte dit, maar de
derde auto botste in volle vaart op
een tegenligger. De bestuurder van
deze tegemoetkomende auto kwam
om het leven, terwijl twee andere
inzittenden zozeer in het wrak be
klemd zaten, darde brandweer hen
moest uitzagen.
Drie van de gewonden overleden
later in het ziekenhuis.
Minister Genscher die de gewon
den naar het ziekenhuis begeleid-
Carter, baptisruit het Amerikaanse
zuiden, vertrok haastig na een ge
sprek van een uur in Washington
waarin hij heeft geprobeerd de ka
tholieken voor zich te winnen.
Zonder de verslaggevers te woord
te staan reisde Carter door naar
New York.
Mgr. Bernadine, voorzitter van de
Amerikaanse nationale bisschop
penconferentie, verklaarde tegen
over de pers: „Wij blijven teleurges
teld in de gouverneur".
De campagnemedewerkers van
Carter hebben enquetes gehouden
waaruit is gebleken dat hun man
niet hoeft te rekenen op veel steun
uit het katholieke kamp, dat eens
uit getrouwe democraten bestond.
Weigering
Met aan weerszijden twee kardina
len en andere hooggeplaatste
rooms-katholieke geestelijke lei
ders, zei aartsbisschop Bernadine
dat Carter had geweigerd zich op te
stellen achter hun uitnodiging een
grondwetsamendement ter beper
king van de mogelijkheid tot zwan
gerschapsonderbreking te steunen.
Bernadine zei dat Carter had ge
zegd dat hy, zoals president Ford,
persoonlijk gekant is tegen abor
tus. „Maar persoonlijke tegenstand
is niet genoeg", aldus de aartsbis
schop.
Een woordvoerder van Carter zei
dat geen nieuwe bijeenkomsten
met de rooms-katholieke hiërar
chie op het programma stonden,
hoewel de kandidaat van plan is de
bisschoppen ruimere informatie
over zijn standpunt te verschaffen.
Vakcentrale
Wel kreeg Carter later de steun van
de Amerikaanse vakcentrale
AFL-CIO en ditmaal heel wat harte
lijker dan bij voorverkiezingen en
conventie.
Na een rede van Carter tot het
AFL-CIO hoofdbestuur, zei voor
zitter George Meanv over het kop
pel Carter-Mondale: „Amerika
heeft hen nodig. Wij hebben hen
nodig en zullen hen op alle moge
lijke manieren bijstaan.
Op zich zelf is vakbondssteun voor
de Democratische kandidaat niets
bijzonders, want de AFL-CIO is
traditioneel een van de pijlers der
partij. Wat echter dinsdag opviel
was de warmte waarmee de oude
„kingmaker" Meany zich achter
Carter opstelde. Gedurende de
voorverkiezingen en ook nog tij
dens de Democratische conventie
had Meany een kille neutraliteit be
tracht tegenover Carter, een
Snelrecht voor
rellenm akers
LONDEN - Een veertigtal Westin-
dische inwoners van de Londense
wijk Notting Hill, maandagavond
betrokken bij een grootscheepse
vechtpartij met de politie, is giste
ren door diverse rechters veroor
deeld tot straffen die varieërden
van vijf pond (25 gulden) boete tot
een maand hechtenis onvoorwaar
delijk.
de, gelastte de verkiezingsbijeen
komst in Lüneburg af.
Het ongeluk met de verkiezingsco
lonne van de FDP was het vierde
verkeersongeval in Neder-Saksen
in drie weken, waarbij vooraan
staande politici betrokken waren.
Op 10 aug. kreeg oud-premier Kie-
singer een ongeluk in een door hem
bestuurde auto bij Hildesheim. De
voormalige bondskanselier liep
daarbij aanzienlijke verwondingen
op. Enkele dagen later kreeg de mi
nister van Volkshuisvesting, Ra
vens, op de autosnelweg Kassel-
Hannover een klapband. Daarbij
deden zich geen persoonlijke onge
lukken voor. Tenslotte schampte
de minister-president van de deel
staat Sleeswijk-Holstein, Stolten-
berg, met zijn auto langs een tege
moetkomende vrachtauto. On
danks veel materiële schade, ble
ven de premier en zijn gezin onge
deerd.
„nieuwkomer" die geen deel uit
maakte van het partij
establishment Hoewel de kansen
van een democratische kandidaat
zeker niet staan of vallen bij steun
van de vakcentrale, is het demon
stratief uitblijven van die steun
weinig plezierig. George McGo-
vern, de Democratische kandidaat
van 1972, weet daarover mee te pra
ten.
De sfeer tussen Carter en de vak
centrale is sinds de conventie
merkbaar'beter geworden, ook al
doordat Carter heeft beloofd als
president fel te zullen strijden
tegen de werkloosheid.
Kennedy
Carter heeft ook de formele steun-
toezegging gekregen van senator
Kennedy, lange tijd de „stiekeme
favoriet" der Democraten.
Na een gesprek met Carter kon
digde Kennedy aan, dat hij in sep
tember actief voor de oud
gouverneur van Georgia op het
verkiezingspad zal gaan.
AMSTERDAM - De Federatie Ne
derlandse Vakbeweging (FNV)
heeft de regering gevraagd, wette
lijke maatregelen te nemen te
neinde de Nederlandse economi
sche betrekkingen met Zuid-Afrika
te verbreken. De FNV dringt er te
vens bij de regering op aan, de aan
bevelingen van de Verenigde Na
ties te onderschrijven, die daarop
zijn gericht. Verder wil de FNV, dat
de regering zich wendt tot
secretaris-generaal Waldheim van
de VN met het verzoek om bin
dende sancties tegen Zuid-Afrika
uit te vaardigen.
Een en ander staat in brieven van
de FNV aan het kabinet en aan het
Internationaal Verbond van Vrije
Vakverenigingen (IWV) en aan
het Wereldverbond van Arbeid
(WVA).
Volgens de FNV worden de Wes
terse landen steeds meer genood
zaakt om te kiezen tussen economi
sche betrekkingen of met Zuid-
Afrika of met de rest van Afrika. Er
zal volgens haar nu moeten worden
gekozen voor dat laatste. De FNV
wijst er op, dat het toenmalige over
legorgaan van de drie vakcentrales
(NW, NKV en CNV) in 1973 al een
verklaring hebben uitgegeven,
waarin investeringen in Zuid-
Afrika werden veroordeeld. Ook
heeft de vakbeweging in het verle
den al eens de emigratie naar
Zuid-Afrika veroordeeld en heeft
zij aangedrongen op het verbreken
van de culturele betrekkingen tus
sen dat land en Nederland, aldus de
brief.
De Nederlandse regering zou er
geen enkel bezwaar tegen hebben,
indien de Veiligheidsraad van de
Verenigde Naties een dwingend
wapenembargo tegen Zuid-Afrika
zou uitvaardigen, aldus heeft de
woordvoerder van het ministerie
van Buitenlandse Zaken verklaard.
Het bestuur van de PPR heeft er
dinsdag bij de regering op aange
drongen om de Verenigde Naties te
vragen de consequenties te trekken
uit eigen besluiten en uitvoering te
geven aan resoluties die een boycot
vragen van Zuid-Afrika.
De Afrikaanse landen hebben gis
teren in de Veiligheidsraad van de
VN om sancties tegen Zuid-Afrika
gevraagd omdat het weigert af
stand te doen van Namibië
(zuidwest-Afrika), vanwege de
apartheidspolitiek en wegens zijn
steun aan de blanke minderheids
regering in Rhodesië.
De Veiligheidsraad was bijeenge
roepen omdat het de uiterste datum
was waarop Zuid-Afrika zich be
reid moest verklaren in Namibië
verkiezingen te laten houden onder
toezicht van de VN.
Het Zuidafrikaanse plan voor een
latere onafhankelijkheid van Na
mibië wezen de Afrikaanse landen
nadrukkelijk af omdat er niet van
opheffing van de apartheid wordt
gesproken, er geen vrije verkiezin
gen worden aangekondigd en geen
samenwerking met de bevrijdings
beweging Swapo.
Enkele uren tevoren had de rege
ring van Zuid-Afrika zich in begin
sel bereid verklaard waarnemers
van de VN toe te laten bij verkie
zingen in Zuidwest-Afrika, zo
wordt van gezaghebbende zijde in
Windhoek vernomen. Zuid-Afrika
blijkt eveneens te hebben inge
stemd met deelneming van zwarte
nationalistische guerrillastrijders
aan besprekingen over de onaf
hankelijkheid van het gebied.
"Schandalig en volslagen onwaar".
Zo heeft het Amerikaanse minis
terie van Buitenlandse Zaken in
heilige (verkiezings)verontwaar-
diging de berichten gekarakteri
seerd van Matti Golan, de diplo
matieke correspondent van het
Israëlische blad Maariv. Volgens
Golan heeft Washington opzette
lijk de Egyptische schendingen
van het tweede Sinai-akkoord in
de meest letterlijke betekenis van
het woord verdoezeld.
Matti Golan, die al geruime tijd zijn
eigen oorlog voert met Henry
Kissinger en o.a. een boek over
hem heeft geschreven, meldde
dat de foto's die door Ameri
kaanse verkenningsvliegtuigen
en satellieten van de Sinai wer
den gemaakt, zodanig zijn gere
toucheerd, dat men het aantal
Egyptische troepen op de ooste
lijke kanaal-oever niet meer dui
delijk kan onderscheiden.
Twee weken geleden klaagde Israël
reeds dat Egypte - in plaats van
de acht bataljons, die het volgens
het vorig jaar gesloten tweede
Sinai-akkoord op de oostelijke
kanaal-oever mocht stationeren -
er nu maar liefst 18 had gelegerd,
dat wil zeggen tien meer dan was
toegestaan.
Bovendien zouden Egyptische of
ficieren het bevel voeren over de
nomadische bedoeïenen in de
Sinai, in plaats van de afgespro
ken burger-functionarissen; en
die bedoieïenen zouden zich
voortdurend begeven naar de
voor hen verboden buffer-zóne,
met het kennelijke doel spionage
te plegen.
Tenslotte zouden Egyptische heli
kopters boven de zóne van de
VN-troepen hebben gevlogen
(wat niet mag) en belangrijke mi
litaire installaties van Israël heb
ben gefotografeerd. En - om de
maat vol te maken - zou Egypte
ook nog nieuwe SAM-
luchtafweerbatterijen hebben
opgesteld op de oostelijke ka
naaloever, in strijd met alle vast
gelegde bepalingen daarover.
Schijn
De waarnemers van de VN gaven
de bestandsschendingen min of
meer toe en spraken in hoogst di
plomatieke taal van "technische
bestandsschendingen". De op
perbevelhebber van de VN-
troepen in het Midden Oosten,
generaal Siliasvuo, besprak de
zaak in Cairo met de Egyptische
minister van oorlog, generaal
Gamassi.
Deze liet weten dat hij zijn troepen
slechts "opnieuw organiseerde"
en dat het teveel aan Egyptische
bataljons in de Sinai slechts
schijn was, aangezien het hier om
"skelet-bataljons" ging.
De Israëlische regering zat in een
uiterst nmoeilijk parket. Het is
precies een jaar geleden dat zy
onder enorme Amerikaanse druk
het tweede Sinai-akkoord met
Egypte tekende. De zwakke
regering-Rabin wil niets anders
dan dit bestand als een groot poli
tiek succes aan de eigen, wat cy
nisch gestemde bevolking ver
kopen. Rabin gaf dan ook een
zeer rooskleurig beeld van de ge
volgen van dit bestand, toen de
ëen-jarige verjaardag ervan en
kele dagen geleden herdacht
werd.
Maar als het bestand zo'n succes is
en de vrede met de Arabieren
daardoor meer in zicht, zoals de
regering het voorstelt, dan is het
niet mogelijk om alarmerend te
Premier Rabin
doen over schendingen van dat
zelfde bestand.
Aan de andere kant echter kan Is
raël dergelijke schendingen on
mogelijk over zijn kant laten
gaan. Ten eerste zou de politieke
oppositie daarvan onmiddellijk
dankbaar gebruik maken. Ten
tweede vreest de regering op
recht dat als zij er nu niets tegen
zou doen, nieuwe en nog veel
ernstiger bestandsschendingen
zullen volgen, die op den duur
niet meer terug te draaien zijn,
omdat dat de Egyptenaren te veel
gezichtsverlies zou opleveren.
Men herinnert zich in Israel nog
maar al te goed augustus 1970,
toen een bestandsakkoord -
eveneens onder Amerikaanse
auspiciën - een eind maakte aan
de "slijtage-oorlog", die sinds
1968 aan het Suezkanaal had ge
woed. Op het moment dat dit be
stand van kracht werd - dat wil
zeggen middernacht - kwam de
Egyptische genie in actie en ver
plaatste de SAM-luchtafweer-
batterijen tot vlak bij het kanaal,
waardoor het bestand direct al
verbroken werd.
De Amerikanen, die ook deze over
eenkomst hadden gearrangeerd
en, evenals nu, zich verplicht
hadden de toepassing ervan met
satelliet-foto's te controleren,
hielden aanvankelijk vol dat er
geen enkel bewijs bestond dat
het bestand was geschonden, zo
dat het dus niet was geschonden.
Pas veel later en nadat Israël zeer
fel had geprotesteerd en de Ame
rikaanse publieke opinie lastig
dreigde te worden, gaf Washing
ton toe dat Egypte het bestand
had geschonden. Maar toen was
het reeds te laat om aan de vol
dongen feiten iets te veranderen.
En het waren juist die SAM-
raket-batterijen die er in de be
gindagen van de oktober-oorlog -
drie jaar later - voor zorgden dat
de Israëlische luchtmacht niets
meer kon uitrichten tegen de on
verhoedse oversteek van het
Egyptische leger over het Suez
kanaal.
Dilemma
Niet alleen de Israëliërs, ook de
Amerikanen zitten voor een
moeilijk dilemma. Nu zij Egypte
onder hun hoede hebben geno
men om de Russische invloed uit
het Midden Oosten te weren en in
die opzet tot dusver wonderlijk
wel slagen, willen zij absoluut
niets doen dat uitgelegd zou
kunnen worden als een anti-
Arabische of een anti-Egyptische
maatregel. De hele politiek van
Washington is er integendeel op
gericht om Egypte en Israël een
"gelijke behandeling" te geven.
Israëlische klachten tegen Egyp
te, die door Amerika openlijk ge
steund worden, passen aller
minst in dit kader van de "even
wichtige politiek".
Aan de andere kant kan Ford het
zich allerminst permitteren om
zijn toch al niet briljante herver
kiezingskansen als president van
de VS tegenover Jimmy Carter in
de waagschaal te stellen, door
openlijk Israëlische klachten te
negeren en daarmee joodse kie
zers af te schrikken.
Washington en Jeruzalem hebben
nu de oplossing voor hun pro
bleem gevonden. Na een gesprek
tussen Kissinger en de Israëli
sche ambassadeur in Amerika
hebben zij afgesproken om een
bijeenkomst te beleggen van de
functionarissen van de geheime
diensten van de VS en Israël. Die
moeten de beweerde Egyptische
schendingen dan maar met el
kaar uitzoeken.
Het zal niemand verbazen als de re
sultaten van dit onderzoek door
alle partijen streng geheim wor
den gehouden. Opdat niemand
de onaangename politieke gevol
gen zal ervaren van bestands
schendingen, die volgens Ame
rika niet bestaan maar die vol
gens Israël "van technische aard
zijn doch zeer ernstig".
De zomervakantie is weer lang en breed achter de rug.
En wat is er prettiger dan aan de volgende vakantie te denken?
Daarbij zal de ABN u graag een handje helpen. Wilt u naar
de sneeuw? Of liever naar zon en strand? Of iets ertussenin?
Bij de ABN vindt u vast en zeker de wintervakantie van uw keuze.
Verstandig om er vroeg bij te zijn!
Coupon voor meer informatie.
Ja, ik ben geïnteresseerd in uw winterreizenprogramma.
Stuurt u mij daarom snel uw reisgidsen. Mijn voorkeur gaat uit r
winterzon wintersport korte steden-reizen
In een ongefrankeerde envelop zenden aan Algemene Bank Nederland,
Afd. O.D. 50, Antwoordnummer 1555, Amsterdam.
Algemene Bank Nederland
