Aanval op de gulden
doet koersen dalen
MAANDAG 23 AUGUSTUS 1976
ECONOMIE
De aanhoudende aanval op de gul
den heeft repercussies op de Am
sterdamse effectenbeurs. Aan het
begin van de vorige week daal
den de koersen van obligaties
met 2 tot 2'/2 punt. Dat is een gro
tere daling in één dag dan sinds
heugenis is voorgekomen. Ook
de aandelen hadden het zwaar te
verduren. Zelfs de koersen van
ondernemingen die met gunstige
berichten kwamen - zoals Philips
daalden fors. De koersindex
kwam op een nieuw dieptepunt
voor het jaar en was aan het begin
van deze week al tien procent la
ger dan aan het eind van 1975.
Buitenlanders verkochten hun Ne
derlandse obligaties en aandelen
teneinde zo een valuta-verlies op
hun bezit te vermijden indien de
gulden devalueert Binnenlandse
BLOEM EN DAAL. - Brandweer
korpsen uit Bloemendaal, Over-
veen en Aerdenhoutmoesten gis
termiddag uitrukken om een
duinbrand ten zuiden van de
Zeeweg in Bloemendaal te be
dwingen. Ook militairen spron
gen bij om te helpen blussen. In
totaal is ongeveer 10 hectare
duinbeplanting verloren ge
gaan.
"Weer geld voor
aanvullende
werken in bouw"
UTRECHT (ANP) - "Als de rege-
ring niet snel besluit, opnieuw geld
ter beschikking te stellen voor aan
vullende werkgelegenheid in de
bouw, kunnen we binnen niet al te
lange tijd ruim 15.000 extra werklo
zen verwachten".
De federatie Bouw- en Houtbonden
zegt dit in haar bondsbladen van
deze week. Het werkloosheidscijfer
voor de bouw vertoont de laatste
maanden weliswaar een iets gun
stiger beeld dan voor de meeste an
dere sectoren, maar dat wordt
kunstmatig lager gehouden dan het
in feite is, aldus de federatie.
Weerrapporten
van hedenmorgen 7 uur
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Luchth. Rtd.
Twente
Vlissingen
Zd. ZLimburg
Aberdeen
Athene
Barcelona
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Helsinki
Innsbrück
Kopenhagen
Lissabon
Locarno
Londen
Luxemburg
Madrid
Malaga
Mallorca
München
Oslo
Split6
Stockholm
Wenen
Casa Blanca
Istanboel
obligatiehouders verkochten te
neinde hun geld tijdelijk op de
posito te zetten waar percentages
van tien procent voor een vastzet
ting van een jaar tot twintig pro
cent bij vastlegging op een
maand kon worden gemaakt.
Aandeelhouders die hun aande-
lenportefeuille gedeeltelijk met
bankkrediet hadden gefinan
cierd verkochten omdat ze nu
maar liefst li1/* procent rente
over hun schuld moeten betalen
en omdat de koersdalingen ze de
vrees aanjaagt dat ze gedwongen
kunnen worden geld bij te stor
ten of hun aandelen te verkopen
op mogelijk nog lagere koersen.
Tegenover aanbod uit dien
hoofde stond nauwelijks enige
vraag, hetgeen leidde tot ernstige
koersdalingen.
tot leven tijdens de zaterdag op het IJsselmeer gehouden botter-wedstrijden.
Marktberichten
Leidse groenten en fruitveiling
Appels 63. aardappelen 54-77, andijvie
146-177, pronkbonen 125, snijbonen
230-265, kroten-gek. 125, rode kool
79-83, postelein 28-42, rabarber 62, spi
nazie 78-123, spruiten A 92-99, spruiten
B 113-148, Spruiten C 70, tomaten A
310-380, tomaten B 320-330,tomaten C
250-270, uien 67, witlof 550-640, meloe
nen 170-240, komkom AAA 50, komkom
AA 33-37, A 28-32, komkom B 26-30, C
27-28, komkom D 24-25, E 22, sla zwaar
47-81, bleekselderij 43-74, bospeen
66-72, peterselie 8-33, radys 22-25, sel
derij 37-39, paprika st 14-40 kg. 48-50.
KATWIJK AAN DEN RIJN - Groente
veiling 23/8 - waspeen AI 15-20, A2
13.60-16.80, BI 14.40-17.20, Cl 11.10, C2
9 90-10.20, bloemkool 61 2.57-3.43, 611
76-1.60, 81 1.84-3.15, 811 90-2.63, 1011 30,
121 1.07-2, 1211 55, bospeen II 1.02-1 86,
krulpeterselie 23-35, sla 38-66, uien
43-82, snijbonen 1.90-1.92, spitskool
1.05-1.44, pronkbonen 1.20, rode kool
79-96, breekpeen 3.70-14, tomaten
2.40-4.60, selderie 60-97, spinazie 58-86,
postelein 29-31, andijvie 1.50-1.53.
Aanvoer 52.000 kilo waspeen, 6300
stuks bloemkool, 1300 bossen bospeen.
2492 st. w.v. 1292 slacht-
runderen. 200 varkens en 1000
schapen/lammeren. Prijzen slacht
vee: Slachtrunderen: stieren 1ste
1. f 6,70-f 7.20
stieren 2de kwal.
zen 1ste kwal. f 6,35-f 6,80,
2de kwal. f 5,75-f 6,15, koeien 1ste
kwal. f 6,05-f 6,80, koeien 2de kwal. f
5,10-f 5,60, koeien 3de kwal. f 4,65-f
5,05, worstkoeien f 4,00-f 4,70.
Slachtvarkens: extra kwaliteit: bo
ven notering, 1ste kwal. f 3,33-f 3,35
per kg levend gew. 2de kwal. 3,31-
3,33,3de kwal. f 3,29-f 3,31, slacht-
zeugen f 2,55-f 2,65, zware varkens f
3,05-f 3,15. Gebruiksvee: schapen f
150-f 175, lammeren f 160-f 200.
Toelichting: slachtrundereb: aan
voer ruim, handel: kalm, prijzen -
stabiel, varkens: normaal, matig,
slachtvarkens iets minder, schapen
lage
lammeren: redelijk, matig, iets
Nog geen rust
op geldmarkt
AMSTERDAM - Evenals vorige
week hebben de valutaperikelen
maandag bij de opening van de
Amsterdamse effectenbeurs een
stempel gedrukt op het koersver
loop. Het aanbod overheerste,
waardoor forse koersverliezen ont
stonden.
De beurs kijkt reikhalzend uit naar
het ogenblik dat de rust op de
geldmarkt zal zijn teruggekeerd.
De verklaring van de voorzitter van
de bankiersvereniging dat de maat
regel van de centrale bank een oor
logsverklaring was aan de inflatie
en dat de waarde van de gulden ge
handhaafd zal blijven, werd door de
beurs als kennisgeving aangeno-
Gunstig
Maar er is een grote kans dat die
lage koersen juist een uitgelezen
kans waren om aandelen te ko
pen. Want indien het tot een deva
luatie van de gulden komt dan
kan het beeld op de beurs snel
veranderen. De vrees voor een
verdere daling van de gulden
wordt dan bij buitenlanders voor
lopig weggenomen. Zij kunnen
dan op erg lage koersen weer in
de markt stappen. De hoge rente
kan dan weer worden verlaagd.
Voor het Nederlandse bedrijfsle
ven zou een devaluatie aan één
kant een goede zaak zijn. De ex
portpositie wordt dan wat ver
gemakkelijkt. Momenteel is die
concurrentiepositie in het bui
tenland bijzonder moeilijk Dat
werd ook bij Philips benadrukt.
Een ander aspect is dat de onder
nemingen, die veel exporteren of
veel activiteiten in het buitenland
ontplooien, dan in een klap in het
eerste halfjaar van 1976 meer
hebben verdiend dan ze nu heb
ben berekend.
Philips bijvoorbeeld boekt over het
eerste half jaar van 1976 valuta-
verliezen af van 32 miljoen.
Maar de situatie aan het eind van
het jaar telt. Indien de gulden dan
lager staat tegenover andere va
luta's dan nu dan draait een der
gelijk verlies mogelijk zelfs om in
een winst. De omrekening van
winsten die in andere valuta's
zijn behaald resulteert dan auto
matisch in een hoger bedrag dan
tot dusver het geval was.
Op de obligatiemarkt daalden de
koersen als gevolg van de ontwik
kelingen op de geldmarkt nog ver
der. De handel was bijzonder kalm
en de omzetten klein. Het terugne
men van de f75 min 10 pct-
obligatielening van de Amro Bank
werd door de beurs verstandig ge
noemd. De maatregel had echter
geen invloed op de markt, aange
zien ze niet als een verrassing
kwam. zo werd gezegd.
Bij de internationale waarden lie
pen Kon. Olie en Unilever forse ver
liezen op. Het olieaandeel werd f 2
goedkoper op f119 en Unilever
f 1,60 op f 113,30. Philips verloor 30
cent op f 28. Op het vorige week be
reikte sterk lagere koersniveau
kwam er nu kleine publieke vraag
opzetten voor Akzo en Hoogovens
bij opening. Het staalfonds werd 50
cent duurder op f 50 en Akzo 40
cent op f32,80.
De bankaandelen konden zich re
delijk handhaven. Amro Bank ver
loor 40 cent op f 68,70, terwijl ABN
onveranderd f 289 noteerde.
Oude tijd
Gunstig
Een devaluatie heeft derhalve gun
stige kanten voor het bedrijfsle
ven. Mogelijk ook voor de werk
gelegenheid omdat meer activi
teit bij de export ook meer werk
betekent. Dat de regering en De
Nederlandsche Bank zich zo
hardnekkig verzetten tegen een
devaluatie werd in een perscon
ferentie van de Amro-bank ten
dele' een prestige-politiek ge
noemd.
Anderzijds is een devaluatie even
wel ook ongunstig.
De importpnjzen gaan dan om
hoog, hetgeen een zekere infla
tieversterking geeft. Dat brengt
dan weer nieuwe looneisen. Door
die kostenstijgingen komt men
dan weer in een nadelige export
positie. Dat vraagt dan weer om
een daling van de waarde van de
gulden en de vicieuse cirkel is
weer rond. Een voorbeeld heb
ben we aan Engeland, waar dit
proces zich al jarenlang afspeelt.
In de goede oude tijd met vaste wis
selkoersen was een devaluatie
een ernstige zaak. Het betekende
dat er een slechte politiek was
gevoerd. Om uit de problemen te
komen moest er worden gedeva
lueerd maar tevens moest er in
tern orde op zaken worden ge
steld. Nu zweven de meeste valu
ta's, maar de gulden, de Belgi
sche franc, de Duitse mark en de
Deense, Zweedse en Noorse
kroon zijn gebonden in de zoge
naamde slang. Dat is een af
spraak om de onderlinge koersen
alleen binnen bepaalde grenzen
te laten zweven.
Nu is er een aantal ontwikkelingen
aan de gang waardoor die af
spraak niet lang meer kan wor
den volgehouden in de bestaande
vorm. Er is sprake van een grote
internationale liquiditeiten-
stroom die steeds de veiligste en
meest lucratieve beleggingsvorm
zoekt. Arabisch geld zit daarbij,
maar ook overtollige middelen
van bedrijven alsmede van ver
mogende particulieren. Het heeft i
zijn toevloed gezocht in goud en'
laatstelijk in Zwitserse francs.
Die valuta is daardoor sterk geste
gen. Door de geringe rentever
goeding of zelfs boeterente die
moet worden betaald is die geld
stroom zich gaan richten op de
Duitse mark. Een valuta die al
herhaaldelijk als revaluatiekan
didaat is afgeschilderd.
Terecht, gezien het overschot op de
betalingsbalans en de lage infla-1
tie. De mark lijkt te goedkoop
Maar de Duitse autoriteiten wil
len geen duurdere mark omdat ze
hun concurrentiepositie willen
beschermen. Daarom moest ook
de Franse franc uit de slang. Een
franc die sindsdien is gedeva
lueerd.
Schijn
Aan de ene kant was er een opwaar
tse druk op de mark. Aan de an
dere kant evenwel een afnemend
vertrouwen in de gulden. De
enorme begrotingstekorten van
de overheid, de aanhoudend
hoge inflatie, de selectieve inves
teringsheffing, het afketsen van
de order voor Zuid-Afrika en als
klap op de vuurpijl de VAD wa
ren zaken, die het buitenland aan
het denken zette. Men realiseerde
zich dat de gunstige betalingsba
lans maar schijn was dankzij de
incidentele en tijdelijke voorde
len van het aardgas
Zodra er maar wat onrust is komt
de spekulatie om de hoek kijken
maar ook het bedrijfsleven moet
zich dan sterker en sneller dan
voorheen indekken tegen de gul
denrisico's die men loopt. Dat
aanbod van guldens werd ge
kocht door De Nederlandsche
Bank tegen afgifte van vooral dol
lars en marken om de prijs van de
gulden - en de mark - maar bin
nen de slang te houden. De rente
in Nederland steeg daardoor
sterk, zodat het aanhouden van
guldenstegoeden voor buiten
landers aantrekkelijker werd.
Het lijkt niet te helpen. De aanval
op de gulden en de voorkeur voor
de mark houdt aan. Of de mark
moet omhoog of de gulden om
laag teneinde een nieuw even
wicht te vinden. Of van allebe.'
wat.
SlangarTangement
Volgens deskundigen kan de hui
dige toestand niet lang voortdu
ren en zal een nieuw slangarran-
gement moeten worden gemaakt
of zullijn ook de gulden en de
mark moeten gaan zweven. Voor
de beurs is het te hopen dat het
niet te lang op zich zal laten wach
ten. Dan kunnen de koersen van
obligaties en aandelen zich weer
herstellen - temeer waar nu vrij
gunstige tussentijdse berichten
van veel ondernemingen begin
nen los te komen.
Maar indien we er in Nederland niet
in slagen de overheidstekorten te
verminderen, de loonkostenstij
ging in te dammen en de inflatie
te beperken, dan ziet het ernaar
uit dat we in komende jaren bij
herhaling met onrust rond de
gulden zullen worden gekonfron-
MAANDAG 23 AUGUSTUS 1976
ACTIEVE
vorige
koersen
AANDELEN
koers
heden
AKZO 20
32,4
32.50e
ABN 100
289
289.00
AMRO 20
69,1
69.00
Deli-Mij 75
92,3
91.30
Dordtsche 20
153,7
149.40
Dordtsche Pr.
151,4
147.00
Heineken 25
135,5
135.00
Heineken H. 25
128,4
128.00
H.A.L. Hold 100
85,5
84.50
Hoogov. 20
49,2
50.10
HVA-Mijen eert.
53,9
53.00
KNSM eert 100
129.5
128.00
KLM 100
115
114.00
Kon. Olie 20
121
118.00
Nat. Ned. 10
83,5
82.50
Ommeren Cert.
207
204.00
Philips 10
28,3
28.00e
Robeco 50
193
192.10
Rolinco 50
146
145.00
Scheepv. U. 50
104,8
105.00
Unilever 20
114,9
113.90
ACF
249
250
Ahog-BOB
38,5
37.5
Ahold
96
97.3
AMAS
10
10
AMEV
54.5
53.2
Amfas
Asd. Droogd.
Asd. Rijtuig.
Aniem Nat.
Ant. Brouw.
Ant. Verf
Amh. Schbw.
Asselberg
Ass. St. R'dam
AUDET
Ant. Ind. Rt.
Ballast-N.
BAM
Batenburg
Beek, van
Begemann
Bergoss
Berkel P.
Blydenst. C.
Boer Druk.
Bols
Borsumij W.
Bos Kalis
1320
66,5
67.5
82.4
84.3
95.6
Braat Bouw
178
175.00
Bredero VG
1260
id. cert.
1205
1190.00
Bredero VB
243.00
id. Cert.
242
237.00
Buhrm. Tett.
-
id. cert.
62,8
63.70
Calvé-D cert.
156
153.00
id. 6 pet. cert.
1190
12200.00
Centr. Suik.
92
93.00
id. cert.
87
89.00
Ceteco
175.1
176.00
id. cert.
176,1
176.00
Chamotte
31,5
31.50
Cindu-Key
37,5
38.30
Crane Ned.
725
725.00
Desseaux
65,4
65.00
Dikkers
74,5
74.50 v
Dr.Ov.Hout
222,5
217.00
Droge
1260
1260.00
Duiker App.
208
206.00
Econosto
37,5
37.20
Elsevier
253
252.00
id. cert.
252
251.00
EMBA
133
131.00
Enkes
10,6
10.6
Ennia
107,5
108.00
Fokker
32,6
33.00
Ford Auto
381
375.00
Fr.Gr.Hyp.
98
96.3
Furness
68
66.20
Gamma H.
id. 4 pet. PW
Gel.Delft c.
Gelder eert.
Geld. Tram
Gerofabr.
Giessen
Gist Broc.
id. cert.
Goudsmit
Grasso
Grinten
Grofsmed.
Hagemeijer
Hero Cons.
Heybroek
27,5
205,5
50,5
Hoek's Mach.
Holec
Holl.Beton
Holl. Beton c.
Hunter D.
ICU
IHC Holland
Ind. Maatsch.
IBB Kondor
Interlas
Internatio M.
Inventum
Kappa cert.
Kempen Beg.
Key Houth.
Kiene S.
Kloos
Kluwer
KBB
id. cert,
id. 6 cum.
Kon. Ned. Pap.
Krasnapolsky
Landre&Gl.
Leids.Wol
Macintosh
Maxw. Petr.
Meneba
Metaverpa
Moeara En.
id. 1-10
id. 1-4
Moluksche
Mijnb.W.
Naarden
Naeff
Nat.Grondb.
NBM-Bouw
71
70.4
Nedap.
140,1
140
Nederhorst
65e
64.5
Ned. Bontw.
64,5
62.1
Ned.Crediet
23
22.6
Ned.Dagbl.
77,5
76.5
id.cert.
17,7
17.6
NMB
185
187
Nelle
57
57
Netam
97
96
Nieaf
36
35.8
Neirstrasz
551
552
Norit
131,5
129
Nutricia GB
76,5
76.2
Nutricia VB
-
Nijverdal
172
127
OGM Hold.
152,6
153
Orenstein
79
78
94
92.8
93
92.8
Oving-D-S
11.8
11.8
Pakhoek H
99,5
48.3
id. cert.
166
169
Palembang
35,1
35.1
Palthe
17,2
17.2
Philips
Pont Hout
Porcel.Fles
145
145
Proost Br.
Rademakers
284,5
281
Reesink
Reeuwijk
Reiss en Co.
RIVA
id. cert.
Rohte&Jisk
Rommelholl.
Rijn-Schelde
Sanders
Sarakreek
42.40
Scheepshyp.
2620
26,00
85
Schev.Expl.
17,1
17.10
41
Schlum berger
1235
1210
29
Schokbeton
900
918
245
Schuitema
118
118
2.50
Schuppen
382
381
220
Schuttersv.
81,5
80
44.80
Slavenb.Bnk
2230
2230
161
id. cert.
223
223
402.5
Steven Gr.
84
84
132.50
Stoomsp. Tw.
60,3
60.10
297
Tab.Ind.Phil.
79
78.5
45
1120
Telegraaf
78
79.3
90
THV Intern.
166,5
166
Tilb.Hyp.bk.
Tilb.Waterl.
Tw.Kabelf.
Ubbink
Unikap
Unil. cert.
id. 7 pet.
id. 6 pet.
v.d.Vliet-W.
Veneta
Ver.Glansf.
Ver. Hand.S.
VMF
Ver.Uitg.my.
Ver. Touw.
id cert.
Vezelverw.
VihamijButt.
VRG Papier
Vulc.oord
Wegener C.
id. cert.
Wessanen c.
W.U.Hyp.
Wyers
Wijk en Her.
Zaalberg
400
71.4
62.5
57.50
Alg. Fondsenb.
America Fnd.
Asd. Belegg. D.
Binn.Belf.VG
Breevast
Converto
Butch Int.
Goldmines
Holland F.
IKA Belegg.
Interbonds
Leveraged
Ned.Vastgoed
jNefo
Obam
.Rorento
Tokyo PH(S)
Tokyo PH
'Uni-Invest.
Wereldhaven
Concentra
Europafonds
Eurunion
Finance-U.
Unifonds
Chemical F.
Col.Growth
Dreyfus F.
Fidelty F.
Investors M.
Japan Fund
Lehman Corp.
Madison F.
Manhattan
Massachus.
Oppenheimer
Technology
^alue Line
Cance.Sand.
113,5 113.00
158 156.00
148,5 147.00
555.00
106.00
370.00
124.70
118.00
526.00
75.00
545.00
72.00
99.70
68.80
219,5
1120
208
11,8 23.80
30.00
40 31.00
21,50 -
24 28.00
31 30.00
31,6 31.00
6,30
28,4 28.1
15,20
18,1 18.10
