Het liefst een
mooie serenade
'Als je meedoet
ben je verknipt
VAN STADSHERBERG
TOT BIBLIOTHEEK
v.d. Water
Bakfiets -
wedstrijd
Leiden-
Zandvoort
Iv.d. Water
7ATERDAG 21 AUGUSTUS 1976
LEIDEN
LEIDEN - "Iemand die hier
voor inschrijft is natuurlijk so
wieso verknipt. Helemaal nigt
erg, want daar gaat het juist om.
Het is een grap en het belang
rijkste is, dat alle deelnemers lol
hebben".
Het wereldkampioenschap
bakfietskoppelkoers wordt za
terdag 18 en zondag 19 septem
ber tussen Leiden en Zandvoort
gehouden. Organisator Hans
Seisveld getroost zich bijzonder
veel moeite om duide lijk te ma
ken dat zijn initiatief geen se
rieus te nemen evenement be
treft, al denken sommige poli
tiecorpsen van gemeenten, die
voor een vergunning zijn aan
geschreven, van wel.
Het wereldkampioenschap
roept direct herinneringen op
aan de praktijken van de "club
der verlepten," een groepje re
gelmatige bezoekers van het
cafe van Seisveld, die een jaar of
vijf geleden al grappen uithaal
den met bakfietsen. Dat ge
beurde toen niet tussen Leiden
en Zandvoort, maar op het ter
rein bij Molen de Valk. met veel
drank, veel herrie en hier en
daar een deuk in een in de buurt
geparkeerde auto. Ook toen
ging het louter om de lol.
Het wereldkampioenschap
vergt echter wel meer organisa
tie, dan destijds de wedstrijden
bij De Valk. Seisveld is boven
dien het enige oud-lid, mede
organisator Karei Bösecke
heeft nimmer iets met de ver
lepten te maken gehad.
Aan het kampioenschap wordt
deelgenomen door 24 equipes,
waaronder twee buitenlandse.
Geen van de deelnemers is er
varen op de bakfiets Het ligt in
de bedoeling dat er afwisselend
wordt gefietst en in de bak
wordt gezeten. Zaterdagmor
gen om negen uur beginnen de
behendigheidswedstrijden op
de Molenwerf, waarna om tien
uur wordt vertrokken. Langs de
Leidse vaart, nabij Noordwij-
kerhout, wordt over een lengte
kilor
eter
el-
tit
heidswedstrijd gehouden.
Daarna, rond een i
vertrokken naar Zandvoort,
waar op het parkeerterrein van
het circuit nog wat wedstrijden
plaatshebben.
De dag wordt beëindigd met
een diner en een overnachting
in hotel "Keur" in Zandvoort.
Op zondagmorgen is er een op
treden van de bakfietsers in het
voorprogramma van de races
op het circuit van Zandvoort.
Op die dag wordt een interna
tionale tourwagen race gehou
den om de „Trofee of the Du-
nes". Via dezelfde route rijden
de bakfietskoppels dan weer
De bakfietsers vieren na afloop
van het kampioenschap het af
scheidsfeest in de kantine van
voetbalvereniging Lugdunum.
Besprekingen zijn daar nog
over gaande.
Deelnemers, die afkomstig zijn
uit het hele land, worden tijdens
de tocht intensief begeleid.
Chris Meyer doet mee als tou
rarts en Dirk de Zwart als tech
nische man, voorts zijn er nog
een aantal wedstrijdcommissa
rissen Wie het startschot van de
bakfietskoppelkoers gaat ge
ven is nog niet bekend. Seisveld
denkt op dit moment aan de he
ren Koot en Bie of Andre van
Duin.
TON VAN BRUSSEL
Leidse
draai-
orgels(l)
In Leiden zijn er nog vier orgelmannen met een ver
gunning om in de stad met hun pierement rond te
gaan. Hoe lang deze orgels nog tot het Leidse straat
beeld zullen horen, is niet zeker: het manzen levert
steeds minder op, en de jongeren nemen het orgeld-
raaien niet meer automatisch over van hun ouders.
Reden om eens te neuzen in het kleurrijke wereldje
van draaiorgels en hun bespelers.
LEIDEN - „Het wordt steeds moei
lijker. Omdat alles steeds duurder
wordt, geven de mensen minder.
Het is al een heel stuk minder dan
vijfjaar geleden". Orgeldraaier Van
Putten is somber gestemd over de
toekomst van de draaiorgels in
Leiden. Zelf staat hij elke dinsdag
en donderdag met zijn een paard
voortgetrokken orgel „Het Buikie"
in de Haarlemmerstraat, terwijl op
woensdag en zaterdag de drie an
dere Leidse orgels in de binnenstad
te vinden zijn. Van Putten ver
wacht dat over een aantal jaren
geen orgels meer in Leiden te vin
den zullen zijn: de baten wegen dan
bij lange na niet meer tegen de kos
ten op. „Het publiek is niet erg voor
het orgel, de mensen denken dat
het niets kost".
Het orgeldraaien is in de familie
Van Putten van vader op zoon
overgegaan. Veertig j^ar lang liep
de vader met een huurorgel uit Am
sterdam. „Dat is nu niet meer te be
talen, dat is soms bijna-200 gulden
per week". Toen Van Putten ging
trouwen is hij voor zichzelf begon
nen met een huurorgel, samen met
zijn broer.
Maar in de loop der jaren bracht het
orgeldraaien steeds minder op, en
hij en zijn broer konder er niet meer
van leven. Ze besloten uit elkaar te
gaan zeven jaar geleden. Van Put
ten kocht toen in Rotterdam Het
Buikie. Hij moest zich voor dat
kleine pierement flink in de schul
den steken, maar kon het doen van
de kinderbijslag die hij kreeg voor
zijn negen kinderen. Het kostte ze
venduizend gulden, en in de loop
der tijd moest er nog eens zoveel
aan opgeknapt worden.
Het Buikie is zestig jaar oud en
komt oorspronkelijk uit Amster
dam. Het is een orgel in Franse stijl
met 54 toetsen en drie registers. Die
„Franse stijl" is afkomstig van de
Franse Limonaire-fabrieken.
Draaiorgelfabrieken zijn verder
nog te vinden in België en Duits
land.
„Hij heet Het Buikie omdat-ie zo'n
dik frontje heeft, waar die poppen
opstaan. Er zitten zestien rijen flui
ten in met een grote en kleine trom.
Het orgel is helemaal opnieuw be
leerd, de windbalg en de windkast.
Daar zit leer aan, dat was helemaal
verrot".
De eerste drie jaar liep Van Putten
zonder vergunning met Het Buikie;
de gemeente meende dat er al ge
noeg orgels waren. Nu mag hij op
dinsdag en donderdag lopen. Het
zijn mindere dagen natuurlijk dan
op de drukke marktdagen dat de
andere orgels draaien in het cen
trum Omdat de vijfenveertige-
jarige orgelman geopereerd is aan
zijn knieen kan hij er niet meer
zoals vroeger elke dag op uit trek
ken. Vroeger liep hij van 's morgens
acht uur tot zes uur 's avonds. „Ik
ben altijd door weer en wind er op
uit geweest; nooit een dag thuis ge
bleven. We zijn erin geboren, we
weten niet beter
Zelf hoort Van Putten het liefst een
mooie serenade. Maar in het reper
toire zitten ook stevige marsen en
klassieke walsen. „Wat je draait
hangt ook af van de plaats waar je
bent. In Rijnsburg kun je gerust
psalmen draaien, in de stad draai je
meer moderne
Het Buikie is van verre te herken
nen omdat het het enige orgel in
Leiden is dat nog door een paard
voortgetrokken wordt. „Eerst had
ik een motortje ervoor, maar de
mensen zeiden: je doet er niets
meer voor, je draait ook al niet
meer. Vroeger draaide een man en
gingen twee of drie anderen man
zen. Maar voor het draaien kun je
geen mensen meer krijgen". Vier
jaar geleden had Van Putten het
geld om een klein paard te kopen en
de benzinemotor die het orgel liet
draaien verving hij door een geruis
loze elektro-motor. Zoalng Van
Putten het nog kan, zal hij op dins
dag en donderdag het Leidse straat
leven van een muziekje voorzien.
Burgemeester Vis heeft dezer dagen
op de Turfmarkt zijn kano gewas
sen. (Zie foto). Naar het kabinet van
de burgemeester ons meedeelde had
het alg van met name de Witte Sin
gel en het Galgewater zich zo stevig
op het bootje vastgehechtdat een
fikse schoonmaakbeurt noodzake
lijk was geworden. Zoals bekend
gaat de burgemeester altijd per
kano naar het stadhuis.
De gemeente Oegstgeest geeft einde
lijk toe dat er bij haar geen „niet-
jood" verklaringen worden afgege
ven. Nu moet alleen nog de vraag
worden beantwoord of er in deze
gemeente wel of geen olievelden zijn
aangetroffen.
De Leidse voetbalvereniging UVSis
afgelopen week met een voetbal
krant (oplaag 40.000) verschenen
Dit ondermeer met het doel uitge
breide propaganda te maken voor
de eigen verenigingAndere ver
enigingen hebben inmiddels laten
weten eveneens op de publiciteit-
stoer te zullen gaan. LFC is direct
na het verschijnen van de UVS-
krant in onderhandelingen getre
den met de STER, Leidse Boys heeft
al zes reclamevliegtuigen gechar
terd. Oranje Groen heeft een uiterst
gedetailleerd plan ontworpen voor
het illegaal plakken van muur
kranten, Roodenburg gaat de Wil
lem de Zwijgerlaan afzetten met
spandoeken en borden en LDWS
schijnt inmiddels de Leidse Post te
hebben opgekocht.
Een bekende verschijning in de Haarlemmerstraat orgelman Van Putten met Het Buikie. Als vanouds wordt
het orgel getrokken door een paard.
bouw, dat thans al niet minder aan
restauratie toe is: het Koetshuis, in
1700 uitgebreid met een volière.
Ook van later tijd dateert de poort
op de hoek van de Nieuwstraat en
de Burgsteeg met quasi-
middeleeuwse torens, en een fiere
leeuw, die door Rombout Verhulst
is'gebeeldhouwd. Poort, Koetshuis
en Heerenlogement liggen aan de
voet van de al gerestaureerde
Burcht en in de onmiddelijke na
bijheid van de Hooglandse Kerk,
waarvan het herstel in volle gang is.
Huidige staat van de gebouwen:
deplorabel. Een kwalificatie die
evenzeer geldt voor het aangren
zende Van der Heidecomplex in de
Nieuwstraat en de Hooglandsc-
kerkgracht. Ook deze bebouwing
krijgy straks ten dele de bestem
ming bibliotheek.
Na de bouwvakvakantie 2ijn de
eerste werkzaamheden, die moeten
leiden tot een volledige restauratie,
begonne. In de eerste fase worden
de daken van het Heerenlogement
onder handen genomen. De tweede
fase worden de rest van de bebou
wing en het Koetshuis aangepakt.
Een tweede fase, die in ieder geval
"droog" kan plaatsvinden. Ook zijn
de gebouwen afgespoten met een
middel, dat zwam geen geen kans
meer biedt.
Het Heerenlogement bestaat van
oorsprong uit een voorhuis en een
achterhuis, met daartussen een
binnenplaats. Deze is in de loop der
eeuwen kleiner geworden door uit
breiding van de bebouwing. Het is
de bedoeling van Van der Sterre dat
het Heerenlogement in zijn uiter
lijke vorm zoveel mogelijk terug
krijgt van wat het eens is geweest.
De gebouwen die van laterjaren da
teren, worden weer afgebroken. Zo
wordt de Jacobazaal, die voor de
sluiting van het Heerenlogement
de laatste jaren vaak als vergader
ruimte werd benut, teruggebracht
tot de oorspronkelijke afmetingen.
Het podium verdwijnt. Wie het
Heerenlogement dezer dagen bin
nentreedt, vraagt zich in gemoede
Dezer dagen wierp zich de vraag op
hoeveel industrieterreinen Leiden
nodig heeft. Het blijkt nu dat de ene
ambtenaar daar een zeer uitvoer
ige rekensom aan wijdt en de ander
een wat eenvoudiger berekening
maakt. Conclusie: het hangt ervan
af hoe hard de Leidse ambtenaar
werkt.
Maandagavond in de Leidse ge
meenteraad: spandoeken. Vrijda
gochtend op de Steenstraat: span
doeken. Je moet als actievoerder
toch wel verschrikkelijk goed in je
ouwe lakens zitten.
Heerenlogement wordt ingrijpend gerestaureerd
Zo zag de toegangspoort tot De Burcht
gevestigd. De poort, die sterk verzakt
De chauffeur van de NZH-bussen
hebben tegenacties aangekondigd
na het gebarricadeer van de winke
liers op de Steenstraat. Ze zijn van
plan in vier richtingen over de
Steenstraat te gaan rijden.
af: wat moet daar ooit van terecht
komen. De puinhoop is gigantisch;
met stutten wordt de bebouwing
links en rechts overeind gehouden.
De galerijgang is nochtans in elkaar
gestort. "En toch staat hier straks
een bibliotheek, die aan alle mo
derne eisen voldoet", voorspelt
Van der Sterre. Hij is eerder opge
treden als de heler van wonden in
de oude stad: de Hooglandse Kerk
bijvoorbeeld wordt (is) eveneens
;aaar een ontwerp van hem geres
taureerd. De eerste fase zal hopelijk
nog dit jaar afgerond zijn. Alle dak
pannen moeten eraf, waarna de
kapconstructie wordt hersteld.
Waar nodig worden de dakpannen
vernieuwd. Voor de tweede fase-
moet in jaren worden gedacht. Het
aantal is voornamelijk afhankelijk
van de som geld die jaarlijks door
de overheid beschikbaar wordt ge
steld Hoe meer geld. hoe meer
mankracht. Van der Sterre heeft
een tijdschema in voorbereiding.
Ook een opknapbeurt van het
Koetshuis valt in de tweede fase.
Dit gebouw zal blijvend van het
Heerenlogement worden geschei
den, doordat er vanaf het Burcht
plein in de toekomst een wandel
pad naar de Oude Rijn wordt aange
legd. Ook aan groen is gedacht: de
gemeente is nu al bezig lindebomen
te reserveren, die bij het Heerenlo
gement zullen worden neergezet.
JOHN KROOV
ADVERTENTIE
ANTIEKE
KLOKKEN
Uw vakadres
Haarlemmerstraat 181
ETALAGE IN DE STEEG.
X X
Sommige O eg stg eestenaren hebben
van het gemeentebestuur geëist dat
op hun uittreksel uit het persoon
sregister wordt vermeld dat ze
NIET uit Oegstgeest komen.
Tip voor onze Leidse hamsteraar.
de aardnotenoogst is volledig mis
lukt, zo bericht onze correspondent
in Roeanda Oeroendi. Dus op naar
kruidenier en supermarkt en even
een voorraadje pindakaas en bor
relnootjes in de gangkast gezet. Het
is beter nog even te wachten met het
ruilen van koffie voor deze artike
len.
In het café van Seisveld
wordt de trofee bewaard met
de namen van de winnaars
van de bakfietswedstrijd van
de club der verlepten. De na
men van de wereldkampioe
nen worden daar straks aan
toegevoegd.
flet Heerenlogement: in de steigers
tweeledig effect. Het monument
"dat er het beroerdst aan het toe is"
(wethouder Waal) komt na een ja
renlange periode van krakemik-
kige leegstand en instortingsgevaar
weer tot leven; bovendien wordt
een einde gemaakt aan de ook al
geruime tijd steeds nijpender wor
dende ruimtenood van de biblio
theek.
Arent van 's Gravensande, als hij al
de architect van het Heerenloge
ment was - honderd procent zeker
is dat niet - kreeg in de zeventiende
eeuw de opdracht om een stads
herberg te ontwerpen. In 1652 werd
het gebouw door het stadsbestuur
gesticht. Bij de bouw was men
zuinig te werk gegaan: er werd ge
bruik gemaakt van ouder muur
werk. "Men was milieubewust",
concludeert Piet van de Sterre, de
Leiderdorpse architect, die een res
tauratieplan voor het Heerenloge
ment heeft ontworpen. Want om
nieuwe muurstenen te bakken, zou
veel turf verbrand hebben moeten
worden. Naast het -Heerenlgement
verrees zeven jaar later een ge-
LEIDEN - Het zal nimmer in de
(bedoeling van Arent van 's Grave-
isande hebben gelegen dat aan zijn
[schepping nog eens de bestem
ming openbare bibliotheek zou
worden gegeven. Maar ruim drie
honderd jaar later is zijn college
Piet van der Sterre daar maar wat
blij mee. "Ikzelf beleef het monu
ment pas als ik het zie functione
ren", zei hij ooit in deze krant. Wel-
inu, als het Heerenlogement straks
(gerestaureerd is, heeft dat een
Quarts - Horloges
De Aller Beste
