LEIDSCH DAGBLAD Rellenvuur slaat over naar wijken Kaapstad WINST SHELL 1,5 MILJARD Republikeinse „Salomon" In Zuid-Afrika 23 doden ®m MTF vandaag PvdA opnieuw voorstander nationalisatie Remm Tel Al Zaatar gevallen Fritessaus literemmertje DONDERDAG 12 AUGUSTUS 1976 OPGERICHT I MAART I860 35010 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Op de Bezuidenhoutseweg bij de Landscheidingsweg is vanoch tend een bus van de NZH (lijn 91), die uit Katwijk kwam, voor een groot deel uitgebrand. De oorzaak va nde brand is nog niet bekend, maar zou in een moto risch defect moeten worden ge zocht. De ongeveer vijftien bus passagiers en de bestuurder kon den ongedeerd met hun bezittin gen uit het voertuig komen. De chauffeur kreeg moeilijkhe den met de versnelling en ont dekte even later in het motor gedeelte vonken. Hij bracht direct zijn voertuig tot stilstand. Nau welijks was dat gebeurd of de motor vloog in brand. De Haagse brandweer voor- kwam dat de bus totaal uit brandde. Griekse leger gemobiliseerd ATHENE (UPI) In militaire kringen in Athene is vanmorgen vernomen dat het Griekse leger is gemobiliseerd in verband met het conflict waarin het land is gewik keld met Turkije. Bijna de hele luchtmaofyt staat klaar om tot actie over te gaan en het leger is in staat van alarm ge bracht. Veel eenheden liggen aan de grens met Turkije. De Griekse marine patrouilleert in de Egeïsche Zee in de buurt van het Turkse seismografische schip de Sis- mic-1, de uiteindelijke aanleiding van de uit de hand gelopen ruzie tussen beide buurlanden. Waarne mers menen dat de militaire opera ties, het in staat van alarm brengen van legereenheden, bedoeld zyn om de Griekse onderhandelingspositie bij het debat in de Veiligheidsraad te versterken. De raad komt vanavond bijeen om zich te buigen over de Griekse klacht. Mocht de raad er niet in slagen een oplossing te bren gen in het geschil dan, zo wordt al gemeen aangenomen, zijn de kansen op oorlog tussen de erfvijanden ar de Egeïsche Zee bijzonder groot. Meer bewolking Zonnig maar in de middag tijdelijk meer bewolking en kans op een lokale bui. In he* algemeen weinig wind. Minima omstreeks 14, maxima 22 tot 28 graden. (Opgemaakt om 11.15 uur) 13 AUGUSTUS Zon op 5.21, onder 20.08 uur. Maan op 21.04, onder 9.20 Hoogwater in Katwijk aai 5.06 en 17.30, laagwater 1X24 uur. In tweede kwartaal KAAPSTAD (AFP/UPI/Reuter V Bij heftige onlusten in de zwarte woonwijken van het Zuidafrikaan- se Kaapstad zijn 23 mensen om het leven gekomen, zo heeft het hoofd van de Zuidafrikaanse politie, ge neraal Gert Frineloo, vanmorgen meegedeeld. In de recente opleving van het ras- sengeweld in Zuid-Af rika is dit de eerste keer dat zich onlusten voor- doen in Kaapstad, 1500 kilometer van Johannesburg. Felle gevechten tussen demonstre- '4 rende zwarte studenten en de po litie, die gisteren overdag al waren begonnen, duurden vannacht tot i" ver na middernacht voort. Honder- den jonge Afrikanen trokken plun- i derend door de straten van de woonsteden. Minstens vijftien ge- bouwen gingen in vlammen op en i.j de drankwinkels werden volledig i leeggeplunderd. De onlusten waren voornamelijk geconcentreerd in de woonsteden Langa en Goegoeletoe. p Hier wonen ongeveer 100.000 ne- l i gers. Demonstraties tegen de apartheids- politiek van de Zuidafrikaanse re- gering hadden in de afgelopen week al minstens 35 slachtoffers 1 geëist. Gisteren waren in verscheidene an- dere plaatsen in Zuid-Afrika op- 1 nieuw incidenten voorgekomen. In 'i'i het zwarte woongebied Kagiso, 30 kilometer ten westen van Johan- I nesburg, maakte de politie gebruik van vuurwapens en traangas toen ongeveer 300 studenten een politie wagen molesteerden. Er werden 76 studenten gearresteerd, die een school en andere openbare gebou wen met stenen bekogelden Hoeveel van de 23 slachtoffers in Kaapstad door politiekogels zijn gedood, is niet bekend. „Wij zijn verontrust over de situatie in de zwarte stadsgebieden van Zuid- Afrika. Nog steeds is de politie in het hele land in staat van alarip", aldus Prinsloo. Op de universiteit van de Westkaap hebben de autoriteiten alle open bare bijeenkomsten verboden. Een gelukkig weerzien tussen familie, nadat een Israëlisch El Al vliegtuig veilig in TeL Aviv is geland. Palestijnse': guerrillastrijders poogden j gisteren op het vliegveld van J de Turkse hoofdstad Istan- boel dit vliegtuig te kapen. De kaping mislukte, maar de: aanslag op het vliegveld zelf kostte drie passagiers en één Palestijn het leven. Tiental-fj len mensen werden min of meer ernstig gewond. PAGINA m. NOS gebogen over nieuwe voorstellen voetbalclubs. PAGINA sg De jeugd heeft geen trek in de bouw. PAGINA 7 20 PAGINA'S DEN HAAG (ANP) Het olie concern Shell heeft over het tweede kwartaal van 1976 een netto winst behaald van 303 miljoen pond ster ling (ongeveer 1,5 miljard gulden). Over het tweede kwartaal van 1975 bedroeg de netto winst 110 poind sterling (550 miljoen gulden). Hierdoor komt de netto winst van Shell over de eerste helft van dit jaar op ruim 2.9 miljard gulden. Dat is ruim een miljard gulden meer dan over de eerste helft van het vorig jaar, toen by na 1,9 miljard gulden netto winst werd gemaakt. Volgens Shell was het aanmerke lijk hogere resultaat over het afge lopen kwartaal het gevolg -van de waardedaling van het pond sterling. Shell Oil Company in de Verenigde Staten rapporteerde een netto-resul taat dat ongeveer 40 procent hoger was dan over het tweede kwartaal van 1975, met betere resultaten in de sectoren olie, gas en chemie. Buiten Noord-Amerika waren de verkochte hoeveelheden olieproduk- ten 3 procent lager dan in het twee de kwartaal van 1975. voornamelijk door het wegvallen van de markt in Venezuela als gevolg van de natio nalisatie. De verkochte hoeveelheden en de resultaten in de aardgassector liepen door sedzoensdnvloeden terug, maar liggen boven het Miveua van het tweede kwartaal van vorig jaar. De afzet en resultaten in de chemi sche sector en eveneens in de me taalsector waren aanzienlijk beter. De omzet over de tweede kwartaal van dit jaar bedroeg 29,4 miljard gulden, tegen 22,2 miljard gulden in het tweede kwartaal van 1975. Autogordel en bromfietshelm sparen levens 11 VOORBURG (ANP) Door het gebruik van de autogordel zyn vorig jaar 200 mensen minder om het le ven gekomen dan anders het geval zou zijn geweest. Het gebruik van de bromfietshelm heeft in datzelfde jaar 100 mensen het leven gered. Door het gebruik van autogordel en bromf ietshelm is het aantal ver keersdoden in 1974 en 1975 drastisch verminderd, constateert dan ook de Stichting Wetenschappelijk Onder- ozk Verkeersveiligheid (SWOV) in haar publikatie ,Tien Jaar verkeers onveiligheid in Nederland". Uit resultaten van SWOV-enquêtes blykt, dat het gebruik van autogor dels tussen 1971 en 1973 langzaam begon te stijgen, in 1974 stabiel bleef en in 1975 sterk steeg, namelijk met 30 pet. Deze laatste stijging was vooral een gevolg van de wettelijke maatregel per 1 Juni van dat jaar. Het gebruik van autogordels ver mindert de leans om by een ongeval gedood te worden met minstens 60 procent. De SWOV berekende, dat het toe genomen heOmgebiuik in 1974 onge- 50 levens en in 1975 zelfs 100 levens heeft gespaard. Andere maatregelen, die een rol hebben gespeeld bij de dialing van het aantal verkeersdoden in 1974 en 1975, zjjn de alcoholwet en de snel- NICOSIA (AFP) In de Cyprische hoofdstad Nicosia is een radiobericht uit Libanon opgevangen waarin het „Libanese leger" (dat trouw is aan president Soeleiman Franjieh) in een communiqué meedeelt, dat het Palestijnse vluchtelingenkamp Tel Al-Zaatar by Beiroet vandaag is ge vallen. In het communiqué worden kamp en omstreken tot „verboden militair gebied" verklaard in verband met de aanwezigheid van mijnen en het ge vaar van epidemieën. DEN HAAG (SP/ANP) De Partij van de Arbeid is nu toch weer voorstander van nationalisatie van be drijven. In het ontwerp voor een nieuw beginselprogramma van de PvdA staat dat basis-industrieën, banken, levensverze keringsmaatschappijen en farmaceutische ondernemingen ,,in gemeenschapsbezit" moeten komen. Ook andere grote bedrijven maken kans genationaliseerd te worden. geleden politiek asiel aan vroeg in ons 'land, heeft zich gisteren voor het eerst in het openbaar vertoond. Hij was op bezoek bij de Vrije! Universiteit in Amsterdam,! waar het Europees schaak kampioenschap voor compu ters wordt gehouden. Overj zijn motieven om de Sowjet-j Unie voorgoed te verlaten! zei Kortsjnoj, dat de autori teiten daar hem het spelen in de afgelopen twee jaar hadden bemoeilijkt. „Ik ken de twee jaar lang een ge-; brek aan vrijheid", vertelde; hij in gebroken Engels. Korts jnoj, die zich gïstereijr aanmeldde als lid van dë KNSB zei desgevraagd, dat hij zijn schaakactiviteiten in Nederland zal voortzetten, Hy hoopt m november een tweekamp te spelen tegen Jan Timman, Nederlands beste schaker. Inmiddels is Korts jnoj door de Bond ge vraagd de training van dé' Nederlandse schaakploeg, dif| zich voorbereidt op de Olym piade in Israël, op zich te nemen. PAGINA Nieuwe regering in Rome krijgt vertrouwen. PAGINA l$i Dit betekent dat de PvdA is afge stapt van het standpunt diat in het beginselprogramma van 1959 is vast gelegd. Toen is het socialistische beginsel dat alle bedrijven in over heidshanden moeten komen uitdruk kelijk afgezworen. Het nieuwe programma wil de in ternationale solidariteit voorop stel len en gaat uit van de noodzaak van beperking van de economische groei. Toetsing aan het beginselprogramma moet plaatsvinden by het opstellen van het verkiezingsprogram, by de stelling-name van partijorganen en partijleden in actuele kwesties en by het aanvaarden van regeringsverant woordelijkheid. „Bij dit alles geldt, dat compromissen niet verwerpelijk behoeven te zyn", zo staat in het ontwerp? Behalve belangrijke delen van het bedrijfsleven wil de PvdA-van-1976 ook dat de grond in handen van de „gemeenschap" komt. Democratisch-socialisten zijn lange tijd betrekkelijk optimistisch geweest over de economische groei. In de laatste jaren is het inzicht ontstaan, dat de snelle economische groei plaats moet maken voor een zeer beperkte. Dit moet geschieden tegen de achtergrond van solidariteit met de Derde Wereld, de onderdrukten en achtergestelden in de eigen samen leving, de toekomstige generaties, en van een samenleving, waarin vrijheid en gelijkheid gewaarborgd zijn". Ook bedryven die niet genationa liseerd worden komen onder strenge toezicht van de overheid. Het PvdA-beginsel-programma pleit voor „een democratische controle op de prodfuiktóe". Nationalisatie en een grote greep van de overheid op het bedrijfsleven wil nog niet zeggen dat de werkne mer méér te vertellen krijgt. „Binnen de grenzen van een door het parlement vastgestelde planning" moeten de genationaliseerde bedrij ven zelfbestuur krijgen", vindt de PvdA. Op die manier krijgen de werknemers meer invloed op de pro- duktie en de benoeming van de di rectie. In niet-overheidsbedrijven moe ten volgens het PvdA-beginselpro. gramma „duidelijke stappen" gezet worden op de weg naar arbeiders- zelfbestuur. De strijd tegen „eeconomische machten" (zoals mammoetonderne mingen) staat voor de PvdA voorop. Want die houden de ongelijkheid in stand. Het beginselprogramma van de PvdA zal in oktober aan de orde komen op het congres van de socia listen. ADVERTENTIE Een aantal punten uit het ontwerp voor een nieuw begin selprogramma voor de PvdA: de energievoorraden moeten onder internationaal beheer ko- de arbeidsdag moet geleide lijk aan verkort borden. geen dwang om onaange name arbeid (zoals ploegen dienst en schoonmaakwerk) le venslang te verrichten. alle inkomens moeten open baar worden. tegengaan van de bio-indus- trie. uiteindelijke ontbinding van militaire machtsblokken als NAVO en Warschau-pact en vervanging door een alles om vattend veüigiheidsstelsel. garantie door de overheid van een recht op inspraak. democratisering van de over heidsdiensten, opdat ook ambte naren aanspreekbaar worden op hun verantwoordelijkheid. ambtelijke documentatie moet zo veel mogelijk openbaar worden gemaakt. euthanasie moet op verzoek van de betrokkenen mogelijk worden. daadwerkelijke invloed van de kiezer op de regeringsvor ming. de gevangenisstraf moet te ruggedrongen worden. bevordering openbaar ver voer, fietsverkeer, voetsgangers. verkeer en terugdringen van autogebruik. 9 garantie voor de instandhou ding van scholen met verschil lende levensbeschouwelijke grondslagen, zolang daaraan behoefte bestaat. nationalisatie van de gezond- 397 Man (58) wegens oorlogsmisdaden gearresteerd ROERMOND (SP) De officier van Justitie in Roermond heeft gis teravond de 58-jarige fabrieksarbeid der L. J. L. uit Horn laten aanhou den, omdat hij wordt verdacht van oorlogsmisdaden en misdaden tegen de mensheid. Hij zou die hebben gepleegd in 1942 en 1943 in een concentratiekamp in Bobrüsk in Wit-Rusland. Zyn slacht offers waren voornamelijk uit Tsje- cho-Slowakije en Polen afkomstige Joden. L. zou samen met andere SS'ers, maar voor een groot deel zelfstandig, honderden Joden hebben gedood, vaak op de meest gruwelijke wijze en zonder dat er enige aanlei ding voor bestond. Op grond van artikel 27a, besluit buitengewoon strafrecht, zijn de fei ten waarvan L. wordit verdacht, niet verjaard. JAMES BUCKLEY KANSAS CITY (UPI) James Buckley, een conservatief-Republi keinse senator uit New York, zal zich volgende week op de Conventie van de Republikeinse party te Kansas City kandidaat stellen wanneer een eerste stemming geen beslissing mocht brengen tussen president Ford en diens tegenstrever oud-gou verneur Ronald Reagan. Buckley doet dat niet omdat hij denkt zelf hoge ogen te kunnen gooien, maar louter om een eventuele pat stelling Ford-Reagan te doorbreken. Zowel Fords als Reagans campag ne-medewerkers houden om strijd vol dat hun kandidaat al voldoende stemmen heeft om de Republikeinse kandidatuur te verwerven. Om bij eerste stemming te worden gekozen heeft de Republikeinse presidents kandidaat 1130 stemmen nodig. Met de tellingen die Ford en Reagan op geven, moet iets mis zijn aangezien ze opgeteld een hoger aantal stem men laten zien dan er gedelegeerden zijn. Typerend voor de nek-aan-nek race van Ford en Reagan is dat zy Buckley's Salomonsambitie allebei in hun voordeel uitleggen. Ron Nessen, „hierdoor is de presi dent er definitief, want Buckley zal stemmen by Reagan wegsnoepen". John Sears, Reagans campagne chef, zei echter: „Onze rijen zullen ferm gesloten bylven, maar volgens sommigen zal Buckley aantrekkelijk zijn voo.1 kandidaten die al steun aan Ford hebben beloofd". Buckley zelf zei in New York dat hij zich bij een eventuele tweede stemronde op de kandidatenlijst zal laten bijschrijven „om de Conventie en de gedelgeerden in staat te stel len een vrije en weloverwogen keus te doen".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1976 | | pagina 1