In najaar cursus
archiefonderzoek
voor "amateurs"
Bezwaren tegen
de Sumatrabrug
bij de Kroon
V@®ff
LEIDEN
Service gemeentearchief steeds groter i
LEIDEN - In het Gemeente-archief aan de Boisotkade wordt dit najaar begonnen met een
cursus archiefonderzoek. De opzet is dat belangstellenden die in het verleden de cursus
oude handschriften voor gevorderden hebben gevolgd, nu onder leiding van archivaris
Rudi Maanen archiefstukken bekijken over een tevoren bepaald onderwerp. Aan het
einde van de cursus, die op twaalf avonden wordt gegeven, worden de resultaten van het
onderzoek wellicht gepubliceerd.
Maanen heeft de deelnemers aan de
cursus oude handschriften een
briefje gestuurd met inschrijffor
mulier en heeft een drietal onder
werpen voorgesteld: de vermo
gensverhouding aan het eind van
de zestiende eeuw, de economische
plaats van de Leidse regerings
kringen (veertig raden, vroed
schappen) en als laatste mogelijk
heid de problemen rond het schou
tambt in de zestiende eeuw. De ar
chivaris voelt zelf het meest voor
het eerste onderwerp. "We hebben
in het arqhief een groot aantal co-
hieren die inzjcht geven over de be
lastingheffingen die in de zestiende
eeuw door de staten aan de steden
werden opgelegd om de oorlog te
bekostigen. De stad liet die belas
ting dan weer door een bepaalde
groep burgers betalen. De cohieren
zijn boeken waarin de heffingen
werden bijgehouden. Er is nooit
onderzoek naar gedaan op het ar
chief en er bestaat ook nauwelijks
literatuur over, dus het leek me een
aardig onderwerp. Vereist is na-
In 1972 werd begonnen met het or
ganiseren van een cursus oude
handschriften. "Mijn collega Le-
verland leidde die cursus en deed
dat met veel enthousiasme. De be
doeling was om regelmatige bezoe
kers van de lees- en studiezaal van
het archief met de cursus een
steuntje in de rug te geven, wat van
pas komt bij het bekijken van stu
diemateriaal. Daarna werden op
nieuw een beginnerscursus, maar
ook een gevorderdencursus ge
houden."
Opvallend was dat zich onder de
cursisten van het afgelopen jaar in
verhouding tot voorgaande jaren
veel academici bevonden. "Voor
het onderzoek dat we gaan doen
wel een voordeel", vindt Maanen,
"omdat dan op een hoger niveau
gewerkt kan worden en het werk
meer een wetenschappelijk karak
ter kan dragen. Dat geeft een even
tuele eindrapportage meer waar
de."
Het komend jaar wordt er niet op
nieuw begonnen met een begin-
Rudi Maanen in het depot waar de gegevens voor het onderzoek zijn opgeslagen
nerscursus handschriften. Archi
varis Leverland is dit jaar niet in de
gelegenheid en Maanen heeft ge
noeg aan de lessen archiefonder
zoek en zijn eigenlijke opdracht: de
inventarisatie van de archieven van
gemeente en gemeentediensten uit
de periode van 1575 tot 1851. Hij is
daar al vier jaar mee bezig en om de
zaak af te ronden heeft hij nog zeker
een dergelijke periode nodig. Op
dit moment heeft zijn ïnventarisa-
tiewerk tijdelijk neergelegd om
samen met zijn collega Leverland
te werken aan een boekje over de
geschiedenis van de Leidse veem
arkt. dat uitkomt bij de opening van
de nieuwe Runderhal, die op het
terrein van de Groenoordhal wordt
gebouwd."Het is moeilijk om men
sen van buiten af voor de cursuslei
ding aan te trekken. Dat zou ie
mand moeten zijn met ervaring in
archiefwerk, een collega van een
andere archiefdienst dus eigenlijk,
maar die hebben meestal zelf werk
genoeg. Gebrek aan geld speelt na
tuurlijk ook wel een rol."
Personeelstekort is een probleem
dat de plannen van de dienst om
meer naar buiten te treden her
haaldelijk doorkruist. Tijdens de
jongste vergadering van de raads
commissie voor het archief wees
het hoofd van de dienst, mr. Dow
ner, op de moeilijkheden bij het be
vredigend opvangen van bezoekers
van de studiezaal en ook van de
scholen, die het archief in het kader
van het projectonderwijs in toene
mende mate bezoeken. Een oplos
sing is door gebrek aan geld voor
lopig niet voorhanden.
Aan de cursus, die in het najaar be
gint kunnen twaalf geïnteresseer
den mee doen. De kosten bedragen
25 voor twaalf avonden. Deel
name is echter alleen mogelijk voor
degenen, die de cursus oude hand
schriften voor gevorderden hebben
gevolgd.
Toenemend
bezoek van
scholieren
tuurlijk dat mensen al ervaring
hebben met het lezen van hand
schriften en dat de begeleider het
een en ander van sociaaleconomi-
sche geschiedenis afweet."
Het gemeente-archief doet de laat
ste jaren, overeenkomstig een ten
dens die zich op meer plaatsen in
het land aftekent, steeds meer om
het bezit toegankelijk te maken
voor grote groepen burgers. Zo
worden er jaarlijks twee tentoon
stellingen georganiseerd. Dit voor
jaar was er één gewijd aan de So
ciale Zorg in Leiden, in het najaar
staat een expositie over de Leidse
grachten en walkanten op het pro
gramma.
Treinverkeer
tussen Leiden
en Alphen
drie uur lang
gestremd
LEIDEN - Het treinverkeer tussen
Leiden en Alphen aan den Rijn is
gisteravond drie uur lang gestremd
geweest. Omstreeks zeven uur be
merkte de machinist van de trein
uit Leiden op het station van Alp
hen dat er een stuk draad in de
stroomafnemer van zijn trein zat.
Vermoed werd toen dat de trein een
stuk van de bovenleiding had mee
genomen. Nader onderzoek met
een rail wagen van de NS wees uit
dat dit niet het geval was, zodat om
streeks kwart voor elf het treinver
keer kon worden hervat
Tussentijds zette de NS een aantal
autobussen in, met het gevolg dat
de reizigers van Leiden naar Alp
hen en terug wel enige vertraging
ondervonden. Een woordvoerder
van NS deelde vanochtend mee dat
nog steeds niet duidelijk is waar het
stuk draad in de stroomafnemer
van de trein vandaan kwam. Moge
lijk is het een stuk van een onder
steunende draad geweest. Met deze
draden wordt de bovenleiding ge
steund.
Rijnzichtbrug
nacht dicht
LEIDEN - De Rijnzichtbrug zal
worden afgesloten in de nacht van
zaterdag 1 op zondag 2 augustus
voor alle verkeer. Dit in verband
met onderhoudswerkzaamheden
aan het brugdek van deze brug tus
sen de Morsweg en de Haagweg.
Het verkeer zal worden omgeleid
via Morssingel, Steenstraat, Kort
Rapenburg, Noordeinde en
Kans op
hardere
acties
LEIDEN - „We geven ze een week de
tijdEn als er dan nog niets gebeurd
is, gaan we gewoon verder met onze
acties. Alleen zal het dan wel wat
harder wordenWat we nu hebben
gedaanwas nog netjes". Aldus een
van de winkeliers van de Steen
straat die vanochtend de straat met
vliko-bakken en auto's een dik hal
fuur blokkeerden om aan hun grie
ven over de verkeersmaatregelen
uiting te geven. De winkeliers wil
len dat de autobussen uit de Steen
straat verdwijnen, althans de bus
sen die in de richting van het sta
tion gaan. Al een halfjaar geleden
maakten ze dat kenbaar tegenover
B. en W., maar volgens de winke
liers stoort het college zich op geen
enkele manier aan hun bezwaren.
De maatregel om de bussen van
beide kanten door de Steenstraat te
laten gaan, werd indertijd geno
men nadat de Turfmarktbrug voor
het verkeer was afgeslotenFoto: de
afzetting op de Nieuwe Beesten
markt bij het kruispunt met de
Steenstraat.
Deze week heeft de Werkgroep
Fiets/ENWB een route uitgestip
peld door het polderland in de rich
ting van Boskoop. De route die on
geveer 35 kilometer lang is, is van
een beschrijving voorzien door het
ivrv
gebleven wipmolen met stel
ling in ons land
Bij Hazerswoude-Dorp richtin
gaanwijzer nr. 4236 slaan we
links-af. Aan de rechterkant
passeren we een Ned. Herv
Kerk. Deze dateert uit 1646. Van
1941-1942 heeft men de toren en
m de jaren '46 tot '49 het gehele
kerkgebouw gerestaureerd Hot
meubilair is in renaissancestijl
gemaakt
We rijden als maar rechtdoor op
deze weg met in het begin aan
een kant en later aan beide zij
den boezemwater. Het achter
liggend polderland ligt veel la
ger In het water kan men hier
en daar de kleine witte bloeme
tjes van de waterranonkel zien.
We rijden tot de Loete Hier
hebben we de volgende moge
lijkheden; aan het eind links af
en vlak daarna rechts af en voor
de spoorlijn weer linksaf; ofwel
links af. dan rechts-af en hier
het kleinste fietspaadje aan de
andere kant van de sloot ne
men. Wij deden dit laatste
Het pad is erg smal en in het
begin vrij slecht Wij rijden zo
langs boomkwekerijen. Bos
koop is hier immers niet ver
vandaan De wegkanten zijn
pas gemaaid
Bij een oude boomstronk veel
zwarte nachtschade, een piant
met een wit stervormig bloe
metje en een geel hartje De
en zijn giftig
duizendknoop-familie het
zikskruid met zijn roze 1
pen en knoppige duizendk
met witte knoppi n. Ook
t Achter de weelderige be
groeiing van deze oude boer
derij aan de Hazerswoudse
Rijndijk zit het zeshoekig
kamhuisje verscholen.
er hoge planten met een pyra-
midevormige pluim, en blade
ren gelijkend op een ganzevoet
het melganzevoet.
Op het eind van dit pad moeten
we over een klein sluisje, en
rondom een huis lopen: dit is
een poldergemaal uit 1915. In de
plassen voor dit gebouw zagen
we een paar futen waarvan bij
een fuut drie jongen op de rug
zaten
Verderop zien we nog een zu a-
We verlaten Leiden via de Hoge
Rijndijk. Na de bierbrouwerij
Heineken gepasseerd te zijn,
zien we parallel aan de weg een
brede sloot met verschillende
mooie oeverplanten.
Makkelijk te herkennen is het
pijlkruid, genoemd naar de
vorm van het blad, dat veel
overeenkomst vertoont met het
voorste deel van een pijl Grote
waterweegbree heeft grote le-
pelvormige bladeren en een
pluim van boven elkaar ge
plaatste kransen van kleine
bloempjes. Tussen de groene
oeverbegroeiing kan men hier
en daar veel egelskop vinden
De vrouwelijke bloempjes die
tesamen ook een rondje vor
men, zitten onder de manne
lijke stuifmeelbolletjes.
Elk bloemetje heeft een draad
vormige stempel, waaraan een
puntje overblijft dat bij rijping
hard en scherp wordt. Het doet
denken aan een opgerolde egel
Een eindje verderop wordt de
sloot onderbroken door een
weg naar de boerderij "Laan-
lust". De bewoner van huis nr
62 heeft in zijn achtertuin, vanaf
de Hoge Rijndijk goed te zien,
een klein model stellingmolen
gebouwd. Van de originele mo
len bestaat alleen de onder
bouw nog. Geheel vreemd is de
belangstelling van de bouwer
niet. Zijn vader was molenaar
en zelf werkt hij ook in een mo
len. Met deze hobbymolen wil
hij zelf houtjes gaan zagen
We vervolgen de Hoge Rijndijk
Aan beide kanten van de weg
zien we prachtige boerderijen
Vele zijn nog volop in gebruik
als boerenbedrijf, andere wor
den uitsluitend als woonhuis
gebruikt, zoals nr. 69.
Deze boerderij is een der
mooiste aan deze weg. Ze is
ruim 400 jaar oud en heeft, toch
wel uniek voor deze omgeving,
een karnhuisje waarin door
middel van een rondlopend
paard vroeger kaas gekarnd
werd. Vanaf de weg is het moei
lijk te zien door omringende
begroeiing.
Bij wegwijzer nr. 1104 gaan we
rechtsaf de Gemeneweg op tot
Hazerswoude-Dorp De weg
kant is gemarkeerd door bo
menrijen Aan het begin van de
weg een jonge aanplant essen,
later afgewisseld door wilgen
en populieren Tussen de ho
gere bomen zijn elzen bosjes en
hagen van liguster Hierin valt
meteen de haagwinde met zijn
witte klokvormige bloemen, in
de volksmond pispotjes ge
noemd, op
In de sloot plaatselijk een tapijt
van watergentiaan, met blade
ren kleiner dan die van waterle
lies en een geel bloemetje. Deze
plant gedijt alleen in zoet water
en verbreidt zich zo snel dat een
sloot makkelijk dichtgroeit. Dit
is hinderlijk voor de boeren.
Hier en daar zien we in het wa-,
ter meerkoeten, zwarte vogels
met een witte bles, met hun
jongen; deze zijn nog grijs
zwart met een lichtere borst.
Aan de rechterkant passeren we
een wipwatermolen van 1816
Met "het Haantje" aan de Geesp
bij Weesp is dit de enige over-
ook al geeft een verkeersbord
een doodlopende weg aan.
Rechtsaf de bocht vervolgend
komen we langs de Gouwe
Ook langs deze weg is pas ge
maaid Op het eind zien we een
essen aanplant met als onder-
begroenng groot hoefblad, dui
zendblad, smeerwortel, rode
klaver, vogelwikke en valse
kamille
We gaan over een spoorlijn en
brug heen tot in Alphen
Van hieruit kunnen we op de
volgende manieren terug naar
Leiden; via de provinciale weg
langs Avifauna-Hoge Rijndijk;
ofwel de Rijn oversteken en
langs de andere zijde via Lei
derdorp-Lage Rijndijk Vanaf
deze weg kunnen we ook via de
polder terugkeren door bij de
richtingsaanwijzer 4423 recht
saf te slaan richting Hoogmade
en later Leiderdorp-Lage Rijn
dijk te vervolgen
W i hopen dat u veel plezier aan
deze loute beleefd
Groeperingen
De vier groeperingen- wijzen erop
dat er geen openbare discussie is
geweest over de vraag of De Waard
wel industriegebied moet worden,
wat van invloed had kunnen zijn op
de ontsluiting. Men vreest verder
dat de fietsroute langs de Lage
Rijndijk in het gedrang zal komen.
Ook hebben de groeperingen be
zwaren tegen de procedure, waarbij
enige vorm van inspraak bij de
planning zou hebben ontbroken.
De bezwaarden vinden tenslotte
dat het plan voor de bouw van de
Sumatrabrug helemaal moet wor
den herzien. Daarbij zou de plaats
van de brug opnieuw moeten wor
den bekeken, er zou een volledige
inspraakprocedure moeten komen
en er zouden tekeningen moeten
worden gemaakt voor een smallere
brug
LEIDEN - Vier Leidse groeperin
gen hebben bij de Kroon een ver
zoek ingediend om het besluit van
de gemeenteraad tot de bouw van
de Sumatrabrug te vernietigen. Het
zijn de Stichting Wijkcomité De
Kooi, Het Zijlkwartier Leiderdorp,
De Werkgroep Milieubeheer aan de
Leidse Universiteit en de Vereni
ging Milieudefensie kerngroep
Leiden e.o.
De Sumatrabrug zou de toekom
stige verbinding moeten worden
over de Oude Rijn tussen de Suma-
trastraat en de Admiraalsweg. De
brug, voor de bouw waarvan een
l7l7@jp) <ate
aantal panden aan de Lage Rijndijk
zal moeten wijken, is vooral ge
wenst als ontsluiting voor het in
dustriegebied De Waard
In hun bezwaarschrift voeren de
vier groeperingen aan dat de hui
dige plannen voor de bouw van de
Sumatrabrug in strijd zijn met het
algemeen belang Als bezwaren
noemen ze o.m. dat de brug qua af
metingen (vierstrooks) niet aan
sluit op de omliggende, zeer smalle
twee-strooks straten en dat het
(zware) verkeer door de brug zal
toenemen, waardoor de wijk in
tweëen zal worden gesneden. Er zal
dan een gedeelte ontstaan waar een
groot aantal scholen, het zwembad
en andere voorzieningen liggen en
een gedeelte waar voornamelijk
gewoond wordt Een dergelijke si
tuatie vindt men onaanvaardbaar.
Ook wordt er gevreesd dat door
deze brug het sluipverkeer zal toe
nemen en dat er in „deze tamelijk
rustige wijk" een ongewenste ver
keerssituatie zal ontstaan. Boven
dien wordt de vestiging van onge
wenste vuile industrie door de brug
bevorderd, aldus de bezwaarden.
