Kritische jongeren dwingen
kerk tot gewetensonderzoek
Paus Paulus schorst
Franse aartsbisschop
Conferentie over
zeerecht in
kritieke fase
Molen bijna weer de oude
Publiek
Oorlog met chemische
middelen "haalbaar
WOENSDAG 28 JULI 1976
ËCONE - De traditionalistisch
Franse aartsbisschop Marcel Lefè-
bre heeft vorige week van de Ro
meinse congregatie van de bis-
schoppwn bericht ontvangen, dat
hij geschorst is als priester en bis
schop. Hiermee is een beslissing
gevallen in een conflict, dat zijn
oorsprong vindt in het Tweede Va-
tikaans Concilie en met name in de
invoering van de nieuwe liturgie.
De 71-jarige mgr. Lefebvre, die van
1962 tot 1968 generaal overste was
van de congregatie van de H. Geest
en die missie-bisschop was in Da
kar, richtte in 1969 in Econe, een
dorpje in het Zwitserse kanton Wal
lis, een groot-seminarie op in de
traditionalistische stijl. Het semi
narie was tevens de thuisbasis van
de „Broederschap Pius X", een ge
nootschap van traditionalistische
priesters. Het genootschap Pius X
ging er van uit, dat de hervormin
gen van hetTweede Vatikaans
Concilie niet acceptabel waren.
„Een verraad aan het geloof'
noemde mgr. Lefebvre het concilie.
Het
het
Ro
meinse missaal in de liturgie le
verde ook grote problemen op voor
mgr. Lefebvre Hij hield vast aan de
oude liturgie van Pius V uit 1570.
Zowel het seminarie van Econe
alsook de „broederschap Pius X"
zijn herhaaldelijk door Rome en de
Zwitserse bisschoppen tot de orde
geroepen. Vorig jaar werd de goed
keuring van de broederschap inge
trokken, en verloor ook het semina
rie van Econe het bestaansrecht.
Desondanks ging het seminarie na
de zomervakantie gewoon door.
Gemaand
Paus Paulus VI heeft mgr. Lefeb
vre herhaaldelijk schriftelijk ge
maand zich te onderwerpen. Mgr.
Lefebvre ging door. Op 29 juni
wijdde hij in Econe dertien pries
ters en dertien diakens. Tijdens de
plechtigheid wees mgr. Lefebvre er
nogmaals op, dat paus en concilie
niet het recht hebben iets te veran
deren aan de liturgie en vormge
ving van de heilige mis. Hij zei, dat
sinds maart herhaaldelijk verte
genwoordigers van de paus bij hem
op bezoek waren geweest om hem
tot andere gedachten te brengen,
maar dat hij „Behoud van het ge
loof belangrijker vond dan de
schijn van gehoorzaamheid".
De aankondiging, dat mgr. Lefeb
vre bij de eerste mis van een pas-
gewijde de preek zou verzorgen,
was voor de bisschoppen van Zwit
serland reden, mgr. Lefebvre een
preekverbod op te leggen. Ook
Franse en Westduitse bisschoppen
stonden de nieuwe wijdelingen niet
toe hun ambt uit te oefenen. Veer
tien dagen geleden kreeg mgr. Le
febvre een laatste aanmaning van
paus Paulus af te zien van zijn
starre houding. Toen daarop geem
antwoord kwam, heeft de congre
gatie van de bisschoppen hem ge
schorst.
De woordvoerder van het Vatikaan
heeft bij de bekendmaking meege
deeld, dat de paus de maatregel
diep betreurt. Het Vatikaan hoopt
echter, aldus de woordvoerder, dat
mgr. Lefebvre door de maatregel
sneller tot inzicht komt, waardoor
deze „pijnlijke zaak" zo spoedig
mogelijk kan worden afgesloten.
„Geen enkel ambt in de kerk kan
functioneren zonder binding met
de opvolger van Petrus en de bis
schoppen". aldus het Vatikaan.
„Dit geldt ook voor andere mis
bruiken waarvan hier en daar
sprake is. Het geval Lefebvre is
echter des te ernstiger, omdat het
hier om een bisschop gaat".
Als vele kritische jongeren de kerk verlaten dient de kerk
niet stil te blijven staan bij dit „pure feit", maar dan dient zij ZT!
onder ogen te zien dat in de jeugdige kerkverlating zich het
feit aftekent dat de kritische kerkleden - dus ook de vol
wassenen - over het algemeen de kerk verlaten. Achter het
zogenaamd „ongelofvan de jongeren zou wel eens de on
geloofwaardigheid van de kerk zelf schuil kunnen gaan.
Dat betekent dat de kerk door de jongeren wordt gedwon
gen te komen tot eigen gewetensonderzoek.
De kerk dient zich bewust te zijn
van haar eigen vooronderstellin
gen. Zij dient verder haar eigen
preken te relativeren en meer be
wust te luisteren naar wat leeft on
der de jongeren. Vervreemding van
de kerk betekent niet vervreem
ding van Evangelie en geloof
De kerk zal moeten luisteren naar
buitenkerkelijke vormen, om beter
te kunnen verstaan hoe zij haar ei
gen onvervreemdbare boodschap
moet vertolken.
BEROEPINGEN
Aangenomen naar: Capelle aan den
IJssel (vac. E F. Vergunst), A. de
Reuver te Tholen, Renkun (vac. G
Th. Vollebregt) toez., A. Tromp te
Daarle, Houten (b.w.i.w.) toez., G
Duitemeijer, eerv., onth. pred. met
bev. van em., wonende te Utrecht.
Bedankt voor Boven-Hardinxveld
(vac. J. H. Gijsbertsen), A. de Reu
ver te Tholen, Sommelsdijk, A. de
Reuver te Tholen, IJsselmuiden
(vac. J. H. Vlijm), A. de Reuver te
Tholen, Veenendaal (7e p.p.), A. de
Reuver te Tholen, Bennekom (vac.
A. N. Langhout), A. de Reuver te
Tholen, Nijkerk (Gld) A. de Reuver
te Tholen, Rijnsaterwoude, C.
Schipper, kand. te Zeist, Zeven
bergen, C. Schipper, kand. te Zeist,
Winterswijk (vac. W. H. Sorber)
toez., M. Strikwerda te Oude en
Nijehorne.
Aangenomen: De benoeming tot
bijstand in het pastoraat te
Peperga-Blesdijke,
door
Theo Kroon
De kerk dient lering te trekken uit
het feit, dat de personalistisch-
mystieke richting en de
analyserend-politieke richting zich
aftekenen buiten de muren van de
kerk. Door die groepen en basis
gemeenschappen te stimuleren
kunnen deze richtingen misschien
binnen de kerk komen. De kerk
moet ten slotte niet praten, maar
doen.
Tot deze overigens voor de hand
liggende en daardoor niet bepaald
schokkende conclusies en „aanbe
velingen voor het beleid" komen de
studiesecretaris van de R.K. kerk
provincie dr. P. W. J. van Hoof en
pastor F. E. A. M. de Bruyn in hun
door haar duidelijke taal gerucht
makende rapport „Gaat nu allen
heen in vrede" over de houding van
de Nederlandse jongeren t.a.v.
kerk, geloof en religie. Zij maakten
dat rapport op verzoek van de Ne
derlandse bisschoppen, die op hun
beurt een verzoek vanuit Rome en
met name van „het secretariaat
voor de niet-gelovigen" hadden
ontvangen om eens een idee te ge
ven hoe het in Nederland met het
kerk-zijn en het geloven van de
jongeren staat.
De samenstellers komen tot die
conclusies en doen die aanbevelin
gen, opdat de bisschoppen kunnen
komen tot een „pastorale praxis,
die adekwaat is aan de problema
tiek". (Dit soort onverstaanbare
taal ontsiert het rapport helaas een
beetje). De bisschoppen hebben dit
rapport - overigens voor de ver-
Don Helder Camera .in de kerk bezig met de wereld
antwoordelijkheid van de samen
stellers - aan „Rome" toegezonden.
Zij meenden echter daarmee niet te
mogen volstaan en vroegen dan
ook aan daaarvoor in aanmerking
komende personen en instanties
zich te bezinnen op de vraag hoe de
kerk een kerk van ook jonge men
sen zou kunnen zijn. De mogelijk
heid om te reageren op het rapport
en met nan?e op de conclusies en
aanbevelingen is dezer dagen afge
sloten. Met de aanbevelingen en
eventuele suggesties hopen de bis
schoppen t.z.t. te komen tot een
verantwoord beleid.
In het rapport komen de samenstel
lers tot duidelijke uitspraken. Zo
stellen zij dat de jongeren - waar
onder zij verstaan „die groep men
sen (onder de 30 jaar) die een kwan
titatief sterkere gevoeligheid heeft
voor de verandering, vernieuwing,
kritiek, teleurstelling in de maat
schappij en de kerk van nu, voor
hoop op het nieuwe en voor even
tuele nieuwe vormen van geloven"
- geen belangstelling heeft voor het
instituut kerk en de R.K. gods
dienst. Kerkelijke vraagstukken
vinden zij eenvoudig oninteres
sant. Er valt niet met hen over dit
soort vraagstukken te discussiëren.
En als zij dan een oordeel hebben,
luidt deze meestal negatief. Eén
van de redenen is dan ook wel, dat
men niet goed op de hoogte is van
het betrokken probleem.
De pil en het celibaat, om nog maar
eens twee voorbeelden te
zijn voor de jongeren - en ook voor
vele volwassenen! - doodeenvou
dig achterhaalde kwesties. „Door
zich telkens maar weer met dit
soort zaken - en dan nog op een
dictatoriale wijze - bezig te houden
verliest de kerk de grip op de
jeugd", aldus de samenstellers.
Dat er nauwelijks belangstelling
voor de kerk bestaat, betekent dat
weinigen er toe willen behoren en
dat er nog minder naar de kerk
gaan. Eén van de redenen, maar die
gaat uitsterven, is, hoe kan het ook
anders, het „moeten". De jongeren,
die nog wel belangstelling hebben
voor die kerk kunnen dat opbren
gen, onder voorwaarde dat de auto
ritaire machtsstructuren in de kerk
verdwijnen, èn dat zij voor vol wor
den aangezien. De kerk moet dan
ook geloofwaardig worden en met
name de werkende jongeren, om
dat die - in tegenstelling tot de
scholieren en studenten - de on
rechtvaardigheden aan den lijve
ondervinden. Zij ook hebben door
hun geringere schoolopleiding
grote moeite met de voor hen vol
komen onverstaanbare taal van de
kerk. (Dat geldt overigens ook voor
de taal van de „wetenschappers",
die dit manco voor en namens de
werkende jeugd signaleren. T.K.)
De kerk mag de jongeren onver
schillig laten; zij willen onder geen
beding voor a-religieus of ongelo
vig doorgaan. In de kerk manifes
teert zich de religiositeit in het op
luisteren van eucharistievieringen
met combo's, ritmische muziek en
liederen. Het betreft hier voorna
melijk scholieren, die het verder
meer interesseert wie de pastor is
dan de Paus van Rome. In oecume
nisch verband komt dit gelovig-zijn
o.m. tot uiting in de studenten-
ecclesia, waar men zich vooral over
de consequenties van het christen-
zijn in het politiek handelen zorgen
maakt.
„Superstar"
Daarnaast uit zich de religiositeit in
de Pax Christie voettochten, de
protestantse broedergemeenschap
Taizé en de belangstelling voor de
film „Jesus Christ Superstar". Er
zijn ook nog jongeren, die wel bij de
kerk willen horen, maar er niet op
aangesproken willen worden. En
tenslotte zijn er jongeren die mys
tiek zoeken: ZEN, Tai Do en andere
meditatievormen en boeken lezen
van Teresa van Avila en Johannes
van het Kruis.
Zolang dat nog het geval is hoeft de
kerk niet te wanhopen over de
jeugd. En zolang er - om het be
kendste voorbeeld te noemen - een
mgr. Helder Camara IN de kerk be
zig is de wereld te verbeteren, moet
de samenspraak van kerk en jonge
ren mogelijk blijven.
WASHINGTON (AP) - De wapens
tegen het milieu zoals die door de
Amerikaanse strijdkrachten in
Vietnam zijn ontwikkeld, zullen
waarschijnlijk ook in de toekomst
gebruikt worden bij conflicten.
Dit wordt gezegd in een rapport dat
de Amerikaanse professor Arthur
Westing heeft opgesteld voor het
internationale instituut voor vrede
sonderzoek (SIPRI) in Stockholm.
Het rapport is getiteld „de ecologi
sche Consequenties van de tweede
Indochinese oorlog" (de eerste
werd gevoerd tussen de Fransen en
het Vietnamese bevrijdingsfront).
Voor zijn onderzoek heeft Westing,
die hoogleraar in de plantkunde is,
tussen 1969 en 1973 vier studierei
zen naar Indochina gemaakt.
Westing beschrijft in zijn rapport
de effecten van wapens zoals plan-
tendodende chemicaliën, het ge
mechaniseerde „schoonvegen"van
stukken land, manipulaties met het
weer, kunstmatige voerstromingen
en banden en het op zeer grote
schaal bombarderen.
De professor zegt dat er een af-
schuw bestaat tegen het gebruik
van plantendodende middelen die
verwant is aan de afschuw voor de
chemische oorlogvoering tegen
Desondanks zijn de resultaten van
het gebruik van plantenverdel-
gende middelen militair gezien
dusdanig gunstig dat mag worden
verondersteld dat zij ook in andere
operationele gebieden ingezet
kunnen worden, aldus Westing.
De geleerde zegt dat de middelen
mogelijk toepasbaar zijn op Cuba,
in Ethiopië, Korea, Venezuela en
westelijk en centraal Europa.
In tegenstelling tot massale bom
bardementen liggen het gebruik
van chemische plantenverdelgers
en het mechanisch gladvegen van
stukken land zowel technisch als
financieel gezien, binnen het bereik
van een groot aantal landen.
„Men mag echter niet zo naief zijn
te veronderstellen dat de landen die
de mogelijkheid hebben tot het uit
voeren van massale bombarde
menten, ooit vrijwillig daarvan zul
len afzien", aldus de hoogleraar.
DEN HAAG - De conferentie van
de Verenigde Naties over het inter
nationale zeerecht is in een kritieke
fase beland. Aan de vooravond van
de vijfde zitting (in het VN-
hoofdkwartier in New York van 2
augustus tot 17 september) worden
de delegaties uit 156 landen gecon
fronteerd met de dwingende nood
zaak op korte termijn tot een glo
baal akkoord te komen, waarin het
gebruik en exploitatie van zeeën en
oceanen wettelijk wordt geregeld.
Die noodzaak blykt bijvoorbeeld
uit de recente "kabeljauw-oorlog"
tussen Engeland en IJsland. Ver
der hebben reeds een aantal lan
den, waaronder Amerika, Canada
en Noorwegen, gedreigd m navol
ging van IJsland eenzijdig een 200
mijlszone af te kondigen als de
VN-conferentie niet spoedig tot be
sluiten komt. Vooral uit economi
sche overwegingen kunnen in een
dergelijk geval andere landen niet
achterblijven. Tijdens de jongste
Europese Raad in Brussel deed de
Britse premier James Callaghan
een beroep op zijn EG-partners de
200 mijlszone voor de "Europese
wateren" uit te roepen, omdat Rus
sische vissersboten op het ogenblik
al een vijfde tot eenzesde van de vis
in de Europese 200 mijlszone van
gen. Als de gemeenschap niet snel
tot actie overgaat zullen onze vis-
voorraden in die wateren snel uit
geput raken, aldus Callaghan.
Zijn beroep werd in zoverre geho
noreerd dat de ministers van Bui
tenlandse Zaken op dit moment de
wenselijkheid bestuderen tot een
beginselverklaring van de EG te
komen de visserijgrenzen van de
gemeenschap uit te breiden tot 200
mijl.
Over de kans dat de delegaties tij
dens de komende zitting in New
York tot overeenstemming over het
zeerecht zullen geraken is men in
conferentiekringen zeer voorzich
tig. Men wijst erop dat enerzijds
nog essentiële meningsverschillen
bestaan tussen de rijke landen (die
met hun geavanceerde diepwater-
technologie in staat zijn de rijke
schatten van de zeebodem te ont
ginnen) en de arme landen (die niet
over dergelijke technologische
middelen beschikken). Anderzijds
bestaat bij de geografisch bena
deelde landen, de zogenaamde
"land-locked"-staten die niet aan
zee grenzen, nogal wat weerstand
om de kuststaten exclusieve rech
ten toe te kennen in bijvoorbeeld
een economische zone van 200 mijl.
De eerste groep landen meent dat
zij evenzeer aanspraak kan maken
op de rijke schatten aan nikkel, ko
per, kobalt en mangaan, maar ook
olie en gas van de zeebodem. De
open zee en de daaronder gelegen
zeebodem worden immers door de
conferentie betiteld als "het ge
meenschappelijk erfgoed van de
mensheid". Prof. mr. W. Riphagen,
juridisch adviseur van het ministe
rie van Buitenlandse Zaken in Den
Haag, zei dinsdag tijdens een pers
bijeenkomst desgevraagd dat het
op de komende zitting in New York
inderdaad niet eenvoudig zal zijn
uit de problematiek te komen. "Het
kan echter wel", zo verklaarde hij,
wijzend op het feit dat sinds de eer
ste zitting van de conferentie in Ca
racas (1974) over een aantal punten
toch overeenstemming tussen de
delegaties is gegroeid.
De uit 1840 daterende sche
pradmolen in de Warmondse
Broek- en Simontjespolder, die
tijdens de novemberstorm in
1973 door brand werd verwoest
en waar toen alleen nog maar de
kalve veldmuren van overeind
bleven, is bijna weer de oude.
Nog een paar maanden en dan is
het karwei^ gepiept en kan de
windreus weer het electrische
gemaal gaan vervangen, dat al
die tijd het qoodzakelijke
maalwerk heeft moeten ver
richten. De gerestaureerde mo
len, de achtkant ervan werd
destijds als bruikbaar onder
deel van een vervallen Haar
lemse molen, richting War
mond getransporteerd, is voor
een buitenstaander niet te on
derscheiden van de molen die
daar ruim een eeuw gestaan
heeft.
De heer v.d. Hoek. secretaris
van de Rijnlandse Molenstich
ting (eigenares van de molen):
"In vergelijking met het origi-
Als je van beide molens een foto
naast elkaar legt is er voor een
leek geen verschil te zien. Zo
knap is 'ie nagebouwd.
Die prestatie komt is geleverd
door het Hoogmadesemolen-
bouwbedrijfje Verbey, dat
sinds juni 1974 in de Broek- en
Simontjespolder bijna dage
lijks aan de molen heeft gesleu
teld. Men heeft op de met riet-
gedekte schepradmolen de kap
gemaakt en de 25 meter lange
stalen wieken en in de afgelo
pen maanden is men vooral
druk bezig geweest met het
binnenwerk van de molen, dat
tijdens de brand ook helemaal
Zo maakte men een reusachtig
onderwaterwiel en bracht men
in de nok zware balkenpartijen
aan die er vroeger ook in heb
ben gezeten. Maar flat is nog
niet alles Er zijn plannen om
het interieur van de molen, on
danks het feit dat er niemand In
"Dat vergt wel wat pas - en
meetwerk", vertelde mij de
heer v.d. Hoek, "want het is niet
eenvoudig om in zo'n achter-
kanter een huiskamertje te ma
ken. Je hebt te maken met veel
afwijkende maten en de ruimte
is ook erg beperkt. Toch willen
we dit doorzetten".
Waf er precies gaat komen is
nog niet zeker maar men denkt
bijvoorbeeld wel aan een oud-
hollands woonvertrek waarin
onder meer een bedstee met
klapdeurtjes komt en ook nog
een originele schouw rondom
afgezet met oude tegeltjes.
"Misschien lijkt het wat over
bodig om in een molen waarin
toch niemand komt wonen toch
dergelijke voorzieningen aan te
brengen", zegt v.d Hoek. "maar
we weillen zo'n restauratie nu
eenmaal tot in de puntjes ver
zorgen. En dan moet je de mo
len precies zo maken als 'ie er
vroeger bij stond. Bovendien
hebben we daar nu ook het geld
voor dus waarom zouden we het
niet doen".
Het is bijna zeker dat de geres
taureerde molen nog dit jaar
weer in gebruik kan worden
genomen. En dan kan de Rijn
landse Molenstichting het vol
gende karwei van start laten
gaan. Na de Warmondse molen
is de Hazerswoudse wipmolen
in de Geerpolder aan de beurt.
Daarvan zal onder meer de on
dertoren worden gerestaureerd
en ook gereed worden gemaakt
voor bewoning.
Schrijvende
tweelingzusjes
stoppen er mee
De Katwijkse tweelingzusjes
Marga en Gerda Vreeburg (23),
die een paar jaar geleden volop
in de belangstelling kwamen
omdat ze aan de lopende band
kinderboeken schreven ("Kom
maar bij ons Judith", de "De ze
ven van de Sandra-club", „Pe
tra pechvogel" en "Zonneschijn
na schooltijd"), raken nu de pen
niet meer aan. Ze zijn nu ge
trouwd en hebben geen tijd
meer om nog meer boeken op
hun naam te brengen.
Gerda, die nu in Oegstgeest
woont en de naam Ober draagt,
vertelde mij: "We hebben dat
schrijven altijd met het grootste
plezier gedaan maar nu hebben
we andere dingen aan ons
hoofd. Ergens vind ik het wel
jammer. Ik lig er desondanks
niet wakker van. Maar mis
schien dat ik ooit nog eens
doorga. De eerste paar jaar in
eder
log r
Schilder bezig met het verven van de wieken.
Sporen
brand
vakkundig
weggewerkt
Poor
Weet u een
onderwerp dat in
deze rubriek
past? Bel me dan
maar op. Elke
morgen wacht
ik tot tien uur
uw telefoontje
071-144941,
toestel 39.
