Groot deel van Veluwe verwoest
mmi
URM
Verzilting water heeft
kritiek stadium bereikt
Van der Stoel redt vakantie Nederlanders
WANHOPIGE STRIJD TEGEN VERZENGENDE VUURZEE
Cérard Philipe. Legendarisch filmacteur,
vindt unlet in de bioscoop. Maar wei op tv.
se vara zal het wel weer doen.
I
Fabriek leverde te
snelle "pacemakers
...Want als de VARA
je nog geen tientje waard is -
waar blijven we dan?
NOMMERN (SP) - Minister Max
van der Stoel zelf is er aan te pas
gekomen om de vakantie te red
den van zo'n 40 Nederlandse ge
zinnen die kamperen in het
Luxemburgse gehucht Nom-
mern. De minister van Buiten
landse Zaken, deze dagen voor
een Europese vergadering in het
groothertogdom, heeft via de
Nederlandse ambassade gedaan
gekregen dat de ongeveer 150
Nederlanders, die hun tenten
hebben opgeslagen op het kam
peerterrein Eichelborn in Nom-
mern, niet hoeven op te breken.
Dinsdag had de burgemeester van
het plaatsje aan de Nederlandse
campingeigenaar Vincent Dam
(42) laten weten dat alle tenten
van zijn terrein moesten verdwij
nen. Zonodig zou de gendarmerie
daar een handje bij helpen. Vol
gens de burgemeester staan de
tenten in een beschermd natuur
gebied, en ontbreekt het de heer
Dam bovendien aan de nodige
vergunningen.
„Het heeft er dinsdag wel even om
gespannen", vertelt Vincent Dam
ons in zijn door de politie leegge
haalde kampwinkel. „De mensen
hier waren echt in paniek. Ineens
stond daar 's middags de burge
meester op het terrein, met vijf
politiemannen en drie oprui
mers. Door een megafoon lieten
ze weten dat iedereen weg moest.
De hele voorraad in de kamp-
inkel hebben ze in beslag ge- Twaalfj
vangen. Vincent Dam: „En van
de acht caravans en de vijf huisjes
die ik op mijn terrein heb staan
kunnen mijn vrouw en ik en onze
vier kinderen niet leven. Die mo
gen nameüjk wel blijven staan.
Er zijn allwn 1
tenten".
bezwaren tegen de
Ik ben wel geen Albert
Heyn, maar alle benodigde le
vensmiddelen had ik toch in huis.
Ze hebben ook mijn antieke
kassa met al het geld wegges
leept. Zelfs het fooienpotje van
de kinderen. Met een vrachtwa
gen vol spullen gingen ze er van
door".
De kampeerders, van wie de mees
ten elk jaar terugkwamen op Ei
chelborn, kunnen nog enigszins
bij) zijn omdat hun vakantie ge
red is. Vincent Dam is dat niet.
Hij is droef gestemd. Voor hem
betekent het het einde van zijn
bedrijf dat hij in twaalf jaar tijd
heeft opgebouwd. Nieuwe kam
peerders mag hij niet meer ont-
geleden is Vincent Dam
zijn camping in Luxemburg be
gonnen. Hijzelf: „Met toestem
ming van de toenmalige burge
meester. Ik ben langzaam aan be
gonnen de zaak uit te breiden.
Eerst heb ik wat huisjes neerge
zet, toen een paar caravans,
daarna een wasgelegenheid enz.
In de loop der jaren waren daar
ook tenten bijgekomen.
Medio 1967 kreeg ik een vergun
ning voor een kampeerterrein,
nadat ik had gezorgd dat het af
valwater goed wegkon, en electra
was aangelegd en er terrassen
waren gemaakt kreeg ik van het
ministerie van Gezondheid te ho
ren dat alles in orde was. Maar
begin 1969 werd alles weer inge
trokken door het ministerie van
Natuurbescherming, omdat ik in
een beschermd gebied zat".
De volgende jaren hoorde Vincent
Dam er niets meer over. Pas vorig
jaar ontstond er nieuwe deining.
Dam: „Ze dreigden met bekeu
ringen. Mijn advocaat vond dat ze
dan maar proces-verbaal moes
ten opmaken, dan zouden we wel
zien wie er gelijk had. Daar heb
ben ze sindsdien wel steeds mee
gedreigd, maar bij mijn weten is
er nu nog steeds geen proces
verbaal opgemaakt. Ach, als het
dinsdag nou nog in alle redelijk
heid was gegaan, okay, maar ze
gingen als bezetenen tekeer. Er
was gewoon niet met ze te praten.
Ik houd me nu maar aan wat er is
afgesproken, en laat het verder
over aan mijn advocaat. Iets datje
in twaalf jaar hebt opgebouwd,
met bloed, zweet en tranen, wil je
tenslott toch graag behouden."
Volgens Vincent Dam zyn alle
moeilijkheden terug te voeren tot
de persoon van Alouis Miny, de
man die burgemeester is van de
uit verschillende gehuchten sa
mengestelde gemeente Nom-
mern. Dam beweert dat de bur
gemeester enige tijd geleden sa
men met zijn broer de camping
van hun vader heeft geërf. Dam:
„Hij duldt geen concurrentie".
Volgens een ander Nederlands
echtpaar, de heer en mevrouw
Schenk, dat op een paar honderd
meter van Vincent Dam de cam
ping Panchero drijft, discrimi
neert de burgemeester de Neder
landers.
De heer Schenk: „Nommern heeft
750 inwoners, het grote La Ro-
chette.een paar kilometer verder,
zo'n 2000. In deze vakantietijd
komen ^daar 6000 mensen bij, al
lemaal Nederlanders. Zes kam
peerterreinen hier en een restau
rant worden door Nederlanders
gedreven, dat wekt bij de eigen
lijke bevolking jaloezie. Hoewel
ze natuurlijk veel aan ons verdie
nen ondervinden we veel tegen
werking.
Sommige Luxemburgers zeggen
zelf: „Jullie Hollanders hier heb
ben alleen maar plichten, geen
rechten".
k Campingeigenaar Vincent Dam:
"Met een vrachtwagen vol spul
len gingen ze er vandoor".
ARNHEM (SP) - Een van de grootste branden van de afge
lopenjaren heeft gisteren bij Arnhem ongeveer 400 hectare
bos en heidegrond verwoest.
Om kwart voor zes gisteravond gaf commandant ir. J. La-
vèn van de Arnhemse brandweer, die de leiding van de
omvangrijke blusoperatie had, het sein: "Brand meester".
Maar in de loop van de avond en de nacht vlamde het
smeulende vuur nog diverse malen op.
De brand werd gistermorgen om
kwart voor twaalf ontdekt op het
Rozendaalse „Veld in het nationale
park Veluwezoom, ten noorden van
Arnhem. Al snel sloeg de brand
over naar de westzijde van de A pel-
doom se weg tussen Amhem en
Apeldoorn.
Paniektoestanden ontstonden toen
de brand zich zo snel door de
kurkdroge heide en bossen vrat,
dat diverse campings bij Schaars-
bergen en het grote kazerne-
complex van de elektronische en
technische school van de konin
klijke luchtmacht werden be
dreigd.
Evacuatie
Drieduizend militairen en honder
den campingbewoners werden met
de grootst mogelijke spoed geëva
cueerd. De Rijnhal in Arnhem-zuid
werd ingericht als opvangstcen-
trum. Tegen de avond konden de
militairen en kampeerders echter
terugkeren naar hun kazernes en
campings. De brand was op de
grens ervan tot staan gebracht.
Het hele gebied ten noorden van de
weg Ut recht-Arnhem werd door de
politie hermetisch afgesloten voor
het verkeer. Drieduizend militairen
bestreden de brand, bijgestaan
door honderden vrijwilligers. Door
gemeentebranddiensten uit de
wijde omgeving werd met een vijf
tigtal tankauto's bijstand verleend.
Zelfs uit Duitsland arriveerden
enige tientallen blusvoertuigen en
later op de dag zelfs een hele ko-
lonne brandbestrijdingsvoertuigen
van de Wehrmacht.
Troosteloos
Wie gistermiddag door het bran
dende gebied reed werd geconfron
teerd met een troosteloze aanblik,
die veel weg had van een oorlogssi
tuatie. Zwartgeblakerde bossen en
heidevelden, zo ver het ook reikte.
Beroete militairen zaten uitgeput
tegen de bomen gezakt. In de rook
stond hier en daar nog een vrijwilli
ger met takkenbossen op het smeu
lende vuur in te slaan.
Lange kolonnes melkwagens met
bluswater reden af en aan. Bulldo
zers van het leger groeven grom
mend brandgangen door de
kende vlakte. Enorme
vrachtwagens reden heen
met ladingen vol vrijwilligers en
militairen.
Niemand wist precies wat en waar
het nu in brand stond. De wildste
geruchten deden de ronde. Zo
meenden talloze blussers de hele
dag lang ten onrechte dat een groot
deel van het elektronische militaire
complex van de koninklijke
luchtmacht voor een deel tot aan de
grond was afgebrand. In feite bleek
de sportzaal en de kantine van de
kazerne slechts geschroeid te zijn
door het vuur.
Ook het Motel Arnhem langs de
verkeersweg Utrecht naar de
Duitse grens werd door het vuur
bedreigd. Directeur G. J. van der
Marei vertelde dat hij gisteren ge
ruime tijd in grote angst had geze
ten. Tegen het middaguur was het
vuur zijn motel zo dient genaderd,
dat hij met ontruiming begon.De
militaire blusactiviteiten, die onder
commando werden gesteld van de
gemeente-brandweer, werden ge
coördineerd vanuit de Saxen
Weimar-kazerne van de landmacht
in Arnhem-Noord, vlakbij het be
dreigde gebied. Daar meldden zich
spontaan honderden vrijwilligers.
grote brand is voortgeko-
Over de oorzaak van de
brand, weten we nog niets
met zekerheid, zo vertelde brand
weercommandant ir. Lavèn. Maar
voorde schade helemaal hersteld is
zullen er zeker vele jaren overheen
zijn gegaan. De materiële schade
loopt in elk geval in de miljoenen.
Gewonden zijn er bij het blus-
singswerk niet gevallen. Slechts
een overstekende nieuwsgierige
werd door een brandweerauto aan-
gereden.
Ook elders
Ook op andere plaatsen hebben
bosbranden gisteren tientallen hec
taren natuurgebied verschroeid.
Twaalf brandweerkorpsen bestre
den uit alle macht een grote bos
brand die bij Elspeet ongeveer 40
hectare vernielde. De brandgasten
kregen assistentie van 400 militai
ren. Het vuur is waarschijnlijk aan
gestoken. Een jongen uit Elspeet is
gearresteerd; hij is vermoedelijk
ook verantwoordelijk voor de 15
andere branden die eerder deze
week op de Veluwe hebben ge
woed.
Verboden gebied
In Limburg ging ongeveer 30 hec
tare door het vuur verloren. De
grootste schade (20 hectare) werd
aangericht ten zuidoosten van
Echt. Bij Maasbracht viel 6 hectare
bos aan de vlammen ten prooi. Bij
branden bij Venray ging 4 hectare
verloren. De burgemeester van
deze stad heeft alle natuurgebieden
van Venray tot verboden gebied
verklaard.
De vrijwillige brandweer van het
Zeeuwsvlaamse Hulst is gisteren
de hele dag in touw geweest om 6
branden te blussen. In het Land
van Saeftinghe ging 1 kilometer
dijk verloren. Een gasstation kon
ternauwernood uit de vuurzee
worden gered.
Brandweermannen en Neder
landse en Belgische militairen wa
ren gisteravond nog bezig een grote
bosbrand in het Brabantse Putte te
blussen die 160 hectare heeft ver
nield. Veel vakantiegangers moes
ten worden geëvacueerd. Bos en
heide stonden over anderhalve ki-
leger- lometer lengte in lichterlaaie,
i weer In een bosperceel tussen Drieber
gen en Austerlitz ging 2 hectare bos
in vlammen op.
Met een natte zakdoek voor het gezicht gebonden helpt een vrijwilliger mee bij het blussen van de Veluwe-brand.
Verkoop van
belasting
vrije artikelen
krijgsmacht
aan banden
DEN HAAG (SP) - Defensie gaat
strakke regels opstellen voor de
verkoop van belastingvrije goede
ren aan in het buitenland gelegerde
militairen. Een kaartsysteem moet
de controle op wie-wat koopt in de
zogenaamde tax-free-shops ver
gemakkelijken.
Dat is het gevolg van een al meer
dan een jaar durend - en nog steeds
niet afgesloten - onderzoek door de
marechaussee naar belasting
fraude in West-Duitsland, waarbij
vooral luchtmachtmilitairen zijn
betrokken.
Het onderzoek dat minister Vrede-
ling liet instellen heeft tot dusver
uitgewezen dat door geknoei met
btw-formulieren, in samenwerking
met Westduitse zakenlieden, in en
kele jaren zeker voor 2,5 mihoen
gulden aan belasting is ontdoken.
Belastingvrije goederen zouden
ook naar Nederland zijn gesmok
keld door in eigen land gelegerde
militairen, die ze gewoon bestelden
en dan op een vrije dag even de
grens overwipten.
Het ging meestal om dure luxe
artikelen, zoals fototoestellen, ra
dio's, stereo-apparatuur en drank
en sigaretten.
Aanvankelijk werd de fraude
kwestie door de luchtmacht geba
gatelliseerd, maar vooral door toe
doen van een zekere adjudant-
onderofficier S. kwam de bal aan
het rollen. De adjudant werd met
enige andere lagere militairen van
fraude beschuldigd. Hij weigerde
echter als "zondebok" te dienen en
bracht de zaak in de publiciteit,
waarbij hij de namen van volgens
hem verantwoordelijke officieren
noemde.
Volgens het rapport van minister
Vredeling wordt het onderzoek, dat
dus nog steeds voortduurt, vooral
bemoeilijkt door
de onverwachte omvang van de
zaak
het feit dat het gaat om zaken die
tussen de vier en negen jaar gele
den zich hebben afgespeeld
de niet uniforme en vaak onvol
ledige administratie van de shops
de geringe bereidheid van de on
volledige administratie van de
shops
De geringe bereidheid van de
Westduitse belastingdienst, doua
ne, leveranciers en banken om deze
oude zaken uit te spitten.
DEN HAAG (SP) - Een ramp dreigt
voor de land- en tuinbouw in
Zuid-Holland; met name het West-
land staat voor een catastrofe. De
Hollandsche IJssel, waaruit het
Hoogheemraadschap van Rynland
te dringen. Bij westenwind wordt
de situatie precair. Normaal komt
bij Lobith 950 kubieke meter water
per seconde in ons land. Door het
uitblijven van regen, ook in de bo
venstroomse gebieden, is die hoe-
ïa de inlaat te Gouda zyn water veelheid gedaald tot 830 kubieke
betrekt dreigt te verzilten. Het kri- meter per seconde. Het Hoogheem-
bereikt. Dankzij de raadschap van Leiden kan de
oostenwind wordt terbehoefte momenteel nét bijhou-
r werkt toch koortsachtig
ulling via noodaanvoer-
wegen. Zo is er met het Hoogheem-
tieke punt
aanhoudend.
het zeezout nog gedeeltelijk tegen- ^en
gehouden. De geringe watertoe
voer via de aan industriezouten zo
rijke Rijn ziet vrijwel geen kans raadschap van Amstelland
meer het oprukkende zeezout terug 6eling getroffen die voorziet
Advertentie
toevoer uit het Amsterdam-
Rijnkanaal bij Tolhuissluis. Daar
toe is een vijzel in een riviertje de
Geer geplaatst. Het water stroomt
via de Kromme Mijdrecht naar
Rijnlands gebied. Deze aanvoer
van zoet water bedraagt echter
slechts 4.5 kubieke meter per se
conde. dat is een kwart van de be
hoefte. De directeur-ingenieur van
Rynland, ir. De Groot, meent dan
ook dat by het aanhouden van de
droogte aan een toenemende verzil
ting via Gouda niet valt te ontko
men. Nu al daalt - onder meer door
verdamping - het waterpeil met één
centimeter per dag.
Zoutgehalte
kan worden gebracht, om vooral de
verzilting van het Westland onge
daan te maken. Op langere termijn
is een zoetwaterkanaal van Maars-
sen naar Bodegraven nodig. Hier
door kan water uit het IJsselmeer
via het Amsterdam-Rijnkanaal
naar het eveneens door verzilting,
bedreigde midden van de randstad
worden gebracht. Ir. De Groot van
Rynland durft geen voorspelling te
doen over het tijdstip waarop dit
kanaal gereed kan zijn. "Er zijn nog
zoveel problemen, vooral van fi
nanciële en planologische aard, dat
het op geen jaren nauwkeurig te
zeggen is. Misschien komt het er
wel nooit".
Flatneurose
bestaat niet"
AMSTERDAM (ANP) - Flat
neurose bestaat niet. Vergele
ken met laagbouwwoningen,
wonen in flats eerder minder
dah meer mensen met psychi
sche problemen. Ook worden in
flats relatief weinig kalmerende
middelen en slaapmiddelen ge
bruikt. Tot deze conclusies
komt de arts Paul Knipschild
uit Amsterdam na een te Uit
hoorn uitgevoerd "huisartse-
nonderzoek naar de invloed van
wonen in hoogbouw op de psy
chische gezondheid". Het on
derzoek staat beschreven in het
tijdschrift voor sociale genees
kunde.
Volgens dokter Knipschild
schuiven flatbewoners hun
problemen in veel gevallen op
hun flat. Flatneurose is immers
een algemeen geaccepteerd be
grip. Vraag je echter naar de
werkelijke reden van hun moei
lijkheden, dan blijkt de flatwo
ning daar veelal niets mee te
maken te hebben, aldus dr.
Knipschild: als deze mensen
verhuizen, ervaren ze, dat hun
problemen meeverhuisd zijn.
Knipschild's onderzoek heeft
betrekking op ruim achthon
derd van de meer dan 17.000
inwoners, die Uithoorn twee
jaar geleden telde. Eenvijfde
deel der betrokkenen woonde
in flats.
Knipschild wenst de resultaten
van zijn onderzoek overigens
niet te beschouwen als een
pleidooi voor meer flatbouw.
"De meeste mensen wonen nu
eenmaal lieer in een eengezins
woning.
Rookpluim
r overigens al
:n rookpluim
gesignaleerd in het nationale park
Veluwezoom. Het brandpiket, dat
zomers voor dit doel dag en nacht
wacht loopt, werd er op afgestuurd
en keerde eerst de volgende mor
gen om acht uur terug van het blus-
singswerk. Men is er nog niet zeker
van of uit deze brandhaard later de
Gerard Philipe (Kan fan-la-lblif
Inderdaad. Vanaf 8 juli we kelijks.YARA's'Itees
Hazelhoff en Cees Fiaxleren hebben lang
aehterde rechten aangejaagd. Yoila. De VARA
presenteert nu in een reeks hoofdfilms alle
facetten v an Gérard Philipe's acteertalent.
Is dat nou eigenlijk een reden om lid van zo'n
omroep te worden? Neen. I >e kwaliteitseisen
voorzon filmserie zijn ook hierweer
typerend voor VARA's kijk op de kijker, maar
toch. U hebt ongetwijfeld andere redenen.
Graag bellen 02150-16353. Of schrijven VARA.
Antwoordnr. 3. Hilversum. Een tientje. En u
bent lid van de VARA. Steunt u toch mooi ook
meteen die filmkeuze.
Het Hoogheemraadschap van Delf-
land, dat verantwoordelijk is voor
de waterhuishouding in het West-
land, neemt elke dag monsters op
bepaalde contactpunten om het
zoutgehalte te meten. De hoeveel
heid chloride (zout) bedroeg giste
ren bij Leidschendam, waar het wa
ter van Rijnland wordt betrokken,
247 milligram per liter. Het gemid
delde over alle contactpunten lag
nog aanzienlek hoger 255 milli
gram. Begin dit jaar was het nog
slechts 150 milligram. Plaatsver
vangend directeur-ingenieur van
Delfland, ir. Sinke wijt dat vooral
aan het binnendringen van water
uit de Nieuwe Waterweg, het zoge
naamde Lek- en schutwater. Er is al
opdracht gegeven het schutten via
de Parksluizen in Rotterdam te be
perken.
ook in de vakantie!
Oplossing
De VARAdat ben je zelf.
Een oplossing voor de verzilting
van westelijk Nederland zal in eer
ste instantie het nog te graven
zoetwaterkanaal van Voorburg
naar Waddinxveen bieden. Delf
land heeft de plannen gereed, de fi
nanciering is rond. Er zijn evenwel
nog problemen rond de eigendom
gronden. Ir. Sinke verwacht
UTRECHT (SP) - Vitatron Medical
bv, een fabriek van medische appa
ratuur in Dieren, heeft in de tweede
helft van 1973 pacemakers afgele
verd die te snel werken. De fabriek
heeft alle artsen die in de bewuste
periode pacemakers voor hun pa
tiënten hebben afgenomen ge
waarschuwd, dat bij een aantal van
de apparaatjes frequentieverander
ingen kunnen optreden, die de
hartslag op den duur te ver kunnen
opvoeren.
Van de 3000 pacemakers die in de
tweede helft van 1973 werden ge-
dat pas over minstens vy f jaar zoet produceerd, zijn er ongeveer 300 by
water uit de Gouwe naar de Vliet patiënten in Nederland ingezet.
Pacemakers of hartgangmakers
worden in het lichaam aangebracht
om de hartslag te regelen by patiën
ten, wier hart daartoe zelf onvol
doende in staat is. De normale fre
quentie is 70 slagen per minuut. Bij
twee van de in 1973 door Vitatron
vervaardigde pacemakers bleek de
frequentie tot boven de 130 te zijn
opgelopen.
Volgens directeur A. Eikmans van
Vitatron heeft de afwijking in de
hartgangmakers voor de patiënten
geen fatale gevolgen gehad. Bij één
sterfgeval in Engeland is de fre
quentieverandering mogelijk van
invloed geweest.
