Twee Russen met Sojoez in ruimte Amerikaanse wapens stromen naar Ainka pssss Een handdruk is er niet bij Soedan verbreekt banden met Libië Leve n elders .1 li in ht ït heelal terechtgesteld Voor koppeling op weg naar ruimtestation Negen piloten WOENSDAG 7 JULI 1976 BUITENLAND PAGINA IJ Diplomaten moeten snel het land uit KHARTOEM (Reuter, AFP) - Soe dan heeft gisteren de diploma tieke betrekkingen met Libië verbroken en de Libische diplo maten gelast binnen 24 uur Soe dan te verlaten, zo meldt het Soe- danese persbureau. De maatregel volgt op een mislukte staatsgreep in Soedan, vorige week, die vol gens president Noemeiry door Libië op touw was gezet. n een bijeenkomst in Zuid-Soedan kondigde Noemeiry ook aan dat al het luchtverkeer tussen Soe dan en Libië wordt stopgezet. Gemeenschappelijke sche projecten worden beëindigd en Libische vliegtuigen mogen geen gebruik meer maken van het Soedanese luchtruim. Werk nemers en ambtenaren uit Soe dan mogen geen posities aan vaarden in Libië. Libische auto's zullen de grens met Soedan niet mogen passeren. De Soedanese staatsradio meldde dat37 officierenen manschappen van de Soedanese strijdkrachten zijn omgekomen "terwijl ze hun heilige plicht, de verdediging van het vaderland", deden. Onder de doden zijn twee brigadegeneraals en een militair arts Het Libische ministerie van Bui tenlandse Zaken heeft in een communique de Soedanese be schuldigingen jegens Libië n.a.v. de vrijdag mislukte staatsgreep verworpen. "Volgens persagentschappen heeft Soedan een klacht gericht tot de Arabische Liga en de Verenigde Naties waarbij Libië ervan wordt beschuldigd de hand te hebben gehad in de jongste opstaTld in Soedan. De Soedanese regering heeft altijd haar toevlucht tot dergelijke beschuldigingen ge nomen als zij zich geplaatst zag tegenover een binnenlandse volksopstand ofschoon president Noemeiry en zijn medewerkers dankzij de Libische regering in juli 1971 werden bevrijd en var. de dood werden gered". maar een volksopstand die zich over het hele Soedanese grond gebied verspreidde", aldus het communiqué dat door het Libi sche persagentschap Arma werd verspreid. "Het bewijs hiervoor is dat de Soedanese radio erkende dat Soedanese gebieden nog steeds onder controle van de op gestane volksmassa's staan". Tenslotte werd de Soedanese rege ring uitgedaagd een Libische soldaat of burger te tonen, die aan deputch heeft deelgenomen. "De revolutie is het lot dat elk fascis tisch militair regime of elk anti- unitair Arabisch regime wacht". De Libische politie heeft gisteren de Egyptische consul bevrijd die werd vastgehouden door twee Soedanezen, die zijn kantoor wa ren binnengedrongen en hem korte tyd hadden gegijzeld, aldus het Arabische revolutionaire persbureau. De twee overvallers verklaarden "De Soedanese revolutie" te ver tegenwoordigen, aldus het be richt. Na een reeks explosies in de Egyp tische grensplaats Mersa Matruh is een onbekend aantal Libiërs gearresteerd, zo melden Egypti sche kranten. Volgens de kranten is schade aangericht in een res taurant, in de haven en in een vrachtwagen, maar vielen er geen slachtoffers. Het is al de tweede keer in tien dagen dat melding wordt gemaakt van Libische be trokkenheid bij explosies in ver scheidene delen van Egypte. Door P. Bok De twee Russische en Ameri kaanse astronomen en geïnte resseerden in het zoeken naar buitenaardse intelligenties, wier namen in vorig artikel ter sprake kwamen. Het zijn links de Rus dr. I. S. Shklowskii en rechts de Amerikaan prof. dr. Carl Sagan. Samen schreven zij, zonder elkaar ooit ontmoet te hebben, een standaardwerk onder de titel "Intelligent Life in the Universedat uitgegeven werd in 1966. Veel onderdelen van hun publicaties, die een meesterlijk internationaal we tenschappelijk samenspel illus treren. zijn inmiddels achter haald door zuiver wetenschap pelijke waarnemingen vooral dank zij de ruimtevaart. Ook hun conclusie (die staande is gebleven) is echter, dat interstel lair contact tussen hoog- ontwikkelde levensvormen niet Overigens is de samenwerking door persoonlijke handdrukken van dit tweetal een goede illus- maar (vrijwel) uitsluitend door tratie van het feit, dat persoon- boodschappen via elektromag- 1*7** ontmoeting niet een voor- netische signalen tot stand kan tvaarde sine qua non is van een komen en worden gehandhaafd, vruchtbaar contact. Zonder dat de meeste zich daarvan bewust zijn, stu ren wij al rond vijftig jaar een boodschap naar eventuele intel ligenties elders in het heelal over onze aanwezigheid op aar de, de derde planeet van het on beduidende sterretje dat wij "zon" noemen. Voor een buite naardse waarnemer moet de hoeveelheid elektromagneti sche straling van de aarde in de golflengte-gebieden van radio en televisie een compleet raad sel zijn wanneer niet aangeno men wordt dat die straling van kunstmatige oorsprong is Geen enkel elders in het heelal voorkomend natuurlijk feno meen kan daarvoor een verkla ring geven. Die uitzonderlijke straling is óp honderden lichtja ren afstand waarneembaar, een afstand waarbinnen zich vrij wel zeker intelligente leven svormen bevinden die "hun" hemel afzoeken naar levenste kens. Gelukkig zijn we met die signalen nog niet verder dan goed 50 lichtjaar gekomen. Het is in 's hemelsnaam te hopen, dat die anderen deze signalen nimmer ontcijferen, want dan moeten ze wel tot de conclusie komen dat de aarde bewoond wordt door een merkwaardig genoeg technisch hoog ontwik keld maar intellectueel onder ontwikkeld zootje ongeregeld. Het vervelende is wel, dat elek tromagnetische signalen de enige mogelijkheid zijn voor kosmische contacten, zodat door anderen in de eerste plaats hierna gespeurd zal worden. Directe persoonlijke ontmoe ting lijkt vooralsnog uitgeslo ten Tot dusver hebben mensen niet sneller gereisd dan ruim 40.000 km/uur namelijk tijdens maan- vluchten. Laten we even veron derstellen dat we over enige tijd wat groter snelheden kunnen bereiken zonder versnellingen die ons lichaam niet kan ver dragen, bv een miljoen km per uur. Dat is voor interstellaire reizen een slakkegang. Een vlucht naar de dichtstbijzijnde ster, die 4,2 lichtjaar van ons verwijderd is, zou dan 42 mil joen jaar duren, ongeveer twin tig maal zolang als het bestaan van de mens op aarde. En de kans is uitermate gering dat wje nu iuist bii die dichtstbijzijnde ster een planeet met hoogont wikkeld intellectueel leven zul len aantreffen onder omstan digheden die voor mensen leef baar zijn. Enig soulaas in het probleem van de enorme afstanden in het heelal zouden we kunnen vin den in de effecten van de relati viteitstheorie. Deze meermalen als juist bewe zen en vrij algemeen aanvaarde theorie van Albert Einstein voorspelt, dat er veranderingen in massa, afmetingen en ook tijdsverloop optreden bij zeer hoge snelheden, maar ook dat de lichtsnelheid van ongeveeer 300.000 km per seconde de grootst mogelijke is in dit heel al. Het tijdseffect bij grote snelhe den is nog verwaarloosbaar klein bij een zoëven genoemde nog niet bereikte snelheid van een miljoen km per uur. Pas wanneer een snelheid van bv 50 procent van die van het licht, dus 150.000 km per seconde be reikt wordt zal de "biologische klok" van ruimtevaarders on geveer 52 minuten vooruitge gaan zijn terwijl op aarde een uur is verlopen. Het begint pas fiks aan te tikken wanneer de snelheid meer dan 99 procent van die van het licht bedraagt. Op dat moment loopt de biolo gische klok in een ruimtevaar tuig maar 8 minuten en 53 se conden tegen een uur op aarde. Wordt 99,9 procent van de lichtsnelheid bereikt dan ver loopt in een ruimteschip 2 mi nuten en 78 seconden tegenover een uur op aarde. Bij 99,997 pro cent van de lichtsnelheid is die ruimtetijd 1 minuut 17 secon den tegenover een uur op aarde. Dat lijkt misschien hoopge vend, maar het is het beslist met. In de eerste plaats kan de mens geen al t^ grote versnellingen verdragen, en voordat een ex treme snelheid van 99,997 van die van het licht bereikt zou worden, verlopen er al jaren waarin het tijdseffect minder, zelfs nauwelijks geldt. Dat zelfde nadelig saldo moet weer worden geincasseerd bij het af remmen om met slechts matige snelheid te kunnen landen op de doelplaneet. Door deze "bij komstigheden" duurt zo'n e-fiction-achtige reis naar een planeet van de meest nabije ster toch nog aanzienlijk meer dan een mensenleeftijd, ook de zelfs vertraagde levensduur van astronauten die toch niet me teen uit de wieg maar op wat rijpere leeftijd het heelal in worden geslingerd. Bovendien is het natuurlijk voor die ruimtevaarders wel lekker, dat zij zo langzaam ver ouderen, maar op aarde gaat de tijd normaal door. En wij op aarde hebben deze mannen weggestuurd om antwoorden op vragen te krijgen. Een retourtje naar de. dichtsbij- zijnde ster zou, wanneer van de start tot de landing en nogmaals van start tot landing een snel heid van 99.997 van die van het licht aangehouden werd (wat onmogelijk is) op aarde, bijna achteneenhalf jaar duren, ter wijl inmiddels de ruimtevaar ders een jaar en een maand ou der zouden zijn geworden. Dat lykt allemaal erg gek, maar het is een realiteit, waar we re kening mee moeten houden wanneer wij spreken over con tact met buitenaardse bescha vingen. "De gebeurtenissen van vrijdag in Soedan zijn noch een staatsgreep noch een poging tot staatsgreep, PEKING-Op 90-jarige leeftijd is in Peking de oudste medestrijder van Mao Tse-toengmaarschalk Tjoe Teh, na een slepende ziekte overleden. Maarschalk Tjoe, "de rode deugd" zoals hij genoemd werd, was in zijn leven de mili taire bevelhebber bij de macht sovername van Mao Tse-toeng. Hij werd geboren in 1886 als zoon van een boer. Aanvankelijk volgde hij een lerarenopleiding maar meldde zich later aan bij een militaire academie. Op 33- jarige leeftijd was hij al briga degeneraal. In 1922 meldde hij zich bij de communistische par tij. Hij ging naar Europa en stu deerde in Berlijn en Goettingen politieke wetenschappen. In Be rlijn ontmoette hij Tsjoe en Lai die hem in contact bracht met Mao. Twee jaar later volgde ook Tjoe Teh de roep van Mao. Samen richtten zij het vierde leger op. Tjoe werd opperbevelhebber en Mao de politieke leider. Tij dens de beroemde en beruchte "lange mars" onderscheidde Tjoe zich door zijn strategische kwaliteiten. De jaren die volgden en de capitulatie van de Japan ners en de verdrijving van Tjang-kai Tjeks Kwommtang zijn nauw verbonden met de mi litaire prestaties van Tjoe als opperbevelhebber van het "Volksbevrijdingsleger"Na de oprichting van de volksrepubliek China werd Tjoe Teh vice- voorzitter van de Chinese volks vertegenwoordiging. Van '54 tot '59 was hij plaatsvervangend staatspresident en plaatsver vangend voorzitter van de na tionale veiligheidsraad. Daarna was hij voorzitter van het dage lijks bestuur van het nationale volkscongres. „Rokers van sigaretten vogelvrij verklaren" LUXEMBURG (ANP) - De enige manier om een einde te maken aan het sigarettenro ken is de rokers ervan vogel vrij te verklaren. Als iedereen die rookt de kans loopt zonder meer doodgeschoten te wor den, dan is het er zo mee afge lopen. Dit zei de Westduitse christendemocraat Helmut Artzinger gisteren in het Eu ropese parlement in Luxem burg. Het gebeurde tijdens een de bat over de harmonisatie van de tabaksaccijnzen, of beter de belasting op sigaretten met uitzondering van de omzetbe lasting. De bedoeling i6 dat in 1981 in alle negen EG-landen de accijns hetzelfde is. De Britse socialiste mevrouw Gwyneth Dunwoody ver klaarde zich tegen de harmo nisatie, want dat zou de siga retten alleen maar goedkoper maken. En "sigaretten zijn hoogstgevaarlijke en moor dende dingen". Daarom moet ieder land naar believen de hoogst mogelijke belasting zetten op sigaretten, zodat de mensen vanzelf ophouden met roken. MOSKOU (AP) - De Sowjet-Unie heeft gisteren weer een bemand ruimteschip gelanceerd. Aan boord van deze Sojoez-21 bevinden zich de ruimteveteraan Boris Volny- now en de debutant Vitali Zholobow, aldus Tass. Het is de bedoeling, dat de Sojoez gaat koppelen aan het ruimtelaboratorium Saljoet-5, dat op 22 juni onbemand in de ruimte werd gebracht, en dat de kosmonauten in de Saljoet overstappen. Westerse deskundigen menen, dat het tweetal zal proberen althans het Russische duurrecord in de ruimte te breken. Dat werd door de be manning van de Sojoez-18 gebracht op 62 dagen. Het Amerikaanse duurrecord werd gevestigd door de derde bemanning van Skylab, die in 1975 ruim 84 dagen in de ruimte bleef De lancering van de Sojoez-21 vond gisteren om 13.09 onze tijd plaats van de ruimtebasis Baikonoer, ruim 2000 km ten zuidoosten van Moskou, waar alle bemande Russi sche vluchten zijn gestart. te, namelijk nummer vier. In fe bruari jl. koppelde de onbemande Sojoez-20 aan de Safjoet-4, ver moedelijk om de batterijen van het ruimtestation op te laden en het daardoor weer operationeel te ma ken. -k Commandant Boris Volynow (voorgrond) en boordwerktuig- kundige Vitali Zholobow zwaaien naar achterblijvers j voordat zij zich inschepen in de I Sojoez-21 Zomertijden BRUSSEL (ANP) - De Europese Commissie heeft nog eens een overzicht verschaft van de zomer tijden zoals ze volgend jaar zullen gelden. De Beneluxlanden en Frankrijk zullen volgend jaar een zomertijd (Greenwichtijd 2 uur) hebben, die loopt van 3 april tot en met 25 september. In het Verenigd Koninkrijk en in Ierland zal komend jaar de zomer tijd (Greenwich 1) lopen van 20 maart tot en met 23 oktober. Ook Italië heeft volgend jaar zomertijd, maar tussen weer andere data, na melijk van 29 mei toten met 25 sep tember (Greenwich 2). De kosmonauten hebben laten we ten, dat alle apparatuur in hun ruimteschip goed functioneert. De missie is overigens, aldus Tass, niet bedoeld om nieuwe systemen uit te proberen. Volynow heeft verklaard dat de vlucht het begin is van een nieuwe reeks in het kader van het dit jaar aangevangen vijfjarenplan voor het ruimteonderzoek. De 41-jarige Volynow, de comman dant van de vlucht, is sinds 1960 betrokken bij ruimtevaartprojec ten. In 1969 was hij commandant van de Sojoez-5. De 39-jarige Zho lobow kwam in 1963 bij het astro nautenteam, hij is ingenieur en of- ficiër bij het leger. De Sojoez-vlucht is de eerste be mande ruimtevlucht (van Russen of Amerikanen) sinds de gezamen lijke Russisch-Amerikaanse Sojoez-Apollo-vlucht van vorig jaar juli. De Saljoet-5, waaraan zal worden gekoppeld, heeft als eerste ruimtes tation twee koppelingssluizen. Het is niet bekend, of er nog een tweede Sojoez al of niet bemand naar de Sajjoet wordt gezonden. Er is overigens op het ogenblik nog een onbemande Salioet in de ruim- WASHINGTON (DPA) - Ethiopië, Kenia en Zaire zullen in de ko mende tijd voor zeker 325 miljoen dollar moderne Amerikaanse wa pens krijgen als onderdeel van de door Kissinger geformuleerde nieuwe Amerikaanse politiek tegenover Afrika. Washington wil hiermee zijn traditionele invloed in deze staten handhaven en verster ken en deze landen ook een steun in de rug geven tegenover hun buur landen Oeganda, Soedan, Somalië en Angola. Volgens goedingelichte kringen krijgt Ethiopië tot eind 1977 wa pens ter waarde van 175 tot 200 mil joen dollar. Bij deze wapens zijn circa 30 straaljagers, een groot aan tal zware tanks, zes transportvlieg tuigen en een radarwaarschu wingssysteem. Kenia krijgt twaalf supersonische jagers ter waarde van 75 miljoen dollar en Zaire on der meer pantserwagens, anti- tankgeschut en transportvliegtui gen ter waarde van rond 50 miljoen dollar. De V.S. zijn daarmee de grootste wapenleverancier van zwart Afrika geworden. Als antwoord op de Russische steun bij de opbouw van de defensie in verschillende Afri kaanse landen, waaronder Angola, Oeganda en Somalië. Somalië heeft het sterkste tankle- ger van zwart Afrika, Angola heeft in één jaar Russische wapens ter waarde van 100 tot 200 miljoen dol lar gekregen en de luchtmacht van Oeganda was tot de Israëlische commando-actie op het vliegveld van Entebbe groter dan die van Tanzania en Kenia samen. Strafdienst voor 500 Belgen BRUSSEL (ANP) - Ongeveer 500 jonge Belgen lopen de kans voor drie jaar in militaire dienst te moe ten. Daarenboven kunnen ze nog eens tot maximaal twee jaar gevan genisstraf veroordeeld worden. De ongeveer 500jongelui zijn namelijk uit militaire dienst weten te blijven door omkoping. De Belgische dienstplichtwet (stammend uit 1962) zegt dat die gene die door bedrieglijke praktij ken uitstel van dienst heeft weten te krijgen, opnieuw opgeroepen kan worden voor een periode van driejaar. De normale diensttijd va rieert van 10 tot 12 maanden. De Palestijnse guerrillaleider Yas- sir Arafat heeft gisteren een be roep gedaan op de Egyptische president Anwar Sadat "drin gende maatregelen te nemen bij de zeer ernstige situatie" die is ontstaan na de geconcentreerde aanvallen van Libanese christe nen op Tel Al-Zaatar, ten oosten van Beiroet. De Egyptische minister van Bui tenlandse Zaken Ismail Fachmy verklaarde dat Arafat ook tegen over Sadat geklaagd heeft dat het pan-Arabische vredesleger in Li banon "geen posities inneemt rond het kamp om een bestand te bewerkstelligen". Fachmy ging in zijn verklaring niet in op de verlangde maatregelen of op de reactie van Sadat op het verzoek. CAIRO (UPI) - In Syrië zijn vorige week negen militaire vliegers door middel van de kogel te rechtgesteld omdat zij het bevel hadden geweigerd op te volgen, doelwitten van Palestijnen en Libanese moslems in Libanon aan te vallen, zo heeft radio Bag dad gisteren bekendgemaakt. Alle negen piloten maakten deel uit van hetzelfde squadron. Christelijke troepen hebben giste ren een nieuwe aanval uitgevoerd om een gat van 400 meter in hun omsingeling van het belegerde Palestijnse kamp van Tel Al- Zaatar bij Beiroet te sluiten. Linkse strijders reageerden met een massaal beleg van de christe lijke stad Chekka in noord- Libanon. Bij de uitbreiding van de gevechten werd het aantal doden in de afge lopen 24 uur geschat op meer dan 260 en het aantal gewonden op 500 De zware gevechten rond het kamp blokkeerden de tweede poging van het Rode Kruis in twee dagen tijd tot het zenden van een kon vooi naar dat kamp om honder den gewonden weg te halen. Gehoor gevend aan de oproep van de linkse leider Kamal Joemblatt voor een "volksoorlog" om het reeds 15 dagen durende beleg van Tel Al-Zaatar te wreken viel een macht van linkse strijders en Pa- A w I lestijnen van een paar duizend -Mm Volgens een linkse radiozender wa ren Chekka en vier dorpen geval- len. Maar een rechtse omroep zei A g dat saboteurs het oude deel van

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1976 | | pagina 13