Woningbouw in
kle Stevenshof
is niet nodig
35%
minder ^eer!
Afsluiting
niet genoeg
Laagin^teer'en nicotine.
Zéér iaag.
y>
Ambtenaar zal op fiets
moeten gaan rondkijken
Leidenaar boos
over pesterij
met barbec ue
^WOENSDAG 30 JUNI 1976
do,
tatetf.
Achter de spoorlijn Den Haag - Leiden is vanuit de landelijke Steven-
shofjespolder de oprukkende bebouwing te zien van Voorschoten.
iLEIDEN - De Stevenshofjespolder
alhoeft niet bebouwd te worden als
rdalle open gaten in de bebouwde
r&om van Leiden beter benut wor-
coqden. Dit concludeert de werkgroep
p(^lilieubeheer aan de Leidse Uni-
lanjversiteit in een rapport dat zij
schreef als kritiek op de in maart
uitgegeven gemeentelijke nota
javer het volkshuisvestingsbeleid.
'ijHet college van B en W had becij-
waferd dat woningbouw in de Steven-
shof wel nodig is om aan de be-
ooihoefte tot 1984 te voldoen,
p €)e werkgroep heeft een opsom-
gstT^ing van °Pen gaten en andere
bouwterreinen in de stad die nog
bebouwd kunnen worden en waar-
Ban de gemeente in haar nota geen
aandacht had geschonken Deze
bouwplaatsen, samen met de mo-
groep, dat nog hoger ligt dan wat de
gemeente denkt te kunnen bouwen
inclusief de Stevenshofjespolder,
namelijk 10.503.
In haar rapport "Is bebouwing van
de Stevenshofjespolder nodig?"
stelt de werkgroep dat deze polder
(ten zuiden wan de Rijndijk tussen
Rijksweg 44 en de spoorlijn Den
Haag-Leiden) als bufferzone fun
geert voor het kwetsbare groen tus
sen Den Haag en Leiden. Er zijn
plannen om van dat groene gebied
een nationaal landschapspark t
maken. Maar bebouwing van de
Stevenshof zou het gebied onder
onverantwoord grote druk zetten,
waarbij de kans op aanleg van de
Leidse Baan (tussen Den Haag en
Leiden) en rijksweg 11 (tussen
»>jksweg 44 en rijksweg 4A) erg
groot wordt Milieubeheer zou de
Stevenshof willen ontwikkelen als
recreatiegebied
Met de grote trekken van de ge
meentelijke nota over de woning
bouw is de werkgroep Milieube
heer het wel eens (over de geschatte
behoefte en de noodzaak om vooral
voor de Leidse bevolking zelf te
bouwen).
De grote verschillen van inzicht
komen tot uiting bij de inventarisa
tie van mogelijke bouwplaatsen en
de beoordeling van de bebou
wingsdichtheid (het cijfer dat aan
geeft hoeveel woningen op een
stukje grond gebouwd worden).
Het rapport heeft een tabel met 26
bouwplaatsen in de binnenstad en
veertien in de buitenwijken die de
gemeente over het hoofd heeft ge
zien. De werkgroep komt tot de
voorzichtige schatting dat er op die
plaatsen meer dan 1700 woningen
gebouwd kunnen worden, waarbij
dan nog niet eens alle buitenwijken
onder de loep genomen zijn.
Het rapport geeft voorbeelden van
nieuwe wyken in andere steden die
een hoge graad van bcbouwings-
dichtheid hebben. Soms wordt ge
bouwd met meer dan zeventig wo
ningen per hectare, terwijl Leiden
voor de Stevenshofjespolder uit
gaat van slechts 37 woningen per
hectare.
Bij een marge van 60 tot 80 wonin
gen per hectare is het mogelijk dat
niet meer dan éen of twee wonin
gen boven elkaar gebouwd worden,
waarbij tweederde (bij 60). of de
helft (bij 80) van de woningen een
eigen tuin kan hebben, maakt de
werkgroep op haar onderzoek in
o.a Den Haag Het zuiniger gebruik
maken van de ruimte betekent ook
een lagere grondprijs per woning,
kortere afstanden tot de stad voor
wandelaars en fietsers, en betere
exploitatiemogelijkheden voor het
openbaar vervoer.
Leeuwenhoek
Door gebruik te maken van grotere
bebouwingsdichtheid komt de
werkgroep tot 500 a 875 woningen
meer dan de gemeente. Door bo
vendien gebruik te maken van een
aantal extra bouwterreinen buiten
de stad (Roomburg en de Leeu
wenhoek) wint Milieubeheer nog
eens ongeveer duizend woningen.
Als de winst van de plannen voor
open gaten (1750) opgeteld wordt
bij de winst door hogere bebou
wingsdichtheid (500 tot 875) en het
extra van de twee nieuwe bouwter
reinen (ongeveer duizend) zou de
Stevenshof niet bebouwd hoeven
worden, meent de werkgroep Mi
lieubeheer, want de Stevenshof zou
3050 woningen opleveren in de ge
meentelijke plannen
Tenslotte stelt de werkgroep dat de
gemeente meer moeite moet doen
om subsidies te verwerven zodat
meer woningen direct beschikbaar
bunnen komen voor Leidenaars. en
minder voor de "overloop" van bij
voorbeeld Hagenaars. Op die ma
nier kan beter voldaan worden aan
de Leidse behoefte aan woningen.
Werkgroep Milieubeheer:
i'' -
jfr De eenvoudige karakteristiek
beestje.
polder: hekje, boompje.
LEIDEN - Een gesprek met de sa
menstellers van "Is bebouwing
van de Stevenshofjespolder no
dig?" leert dat de werkgroep Mi
lieubeheer bepaald niet over één
nacht ijs is gegaan. Paul Mantel
was bezig de provinciale plannen
voor stedenbouw en de ministe-
riéle verstedelijkingsnota te ana
lyseren. De gedachten over de
Stevenshof waren toen een ver
dere uitwerking hiervan, waarbij
Evert Meelis en Helias Udo de
Haes kenners bij uitstek zijn van
de Leidse situatie.
Uitgekamd
In samenwerking met een vrij groot
aantal wijkcomités zijn de moge
lijkheden voor woningbouw bin
nen de bestaande bebouwde kom
bekeken Evert Meelis, woonach
tig in Zuid-West, heeft die wijk
zelf helemaal uitgekamd op aile
mogelijke hoeken en gaten. Hij
stelt wel dat de inventarisatie van
de mogelijkheden een voorlopige
is: "Wij willen echt niet alle onze
kerheden wegpraten. Maar de
gemeente moet de inventarisatie
overdoen: het is een kwestie van
aandacht. Een ambtenaar zal op
de fiets moeten stappen en rond
kijken. Je moet de bereidheid
hebben je een beetje bij een
stads wijkje in te leven."
Belangrijk punt in het rapport is de
bebouwingsdichtheid: Milieu
beheer zou bijna twee keer zoveel
woningen op een stukje grond
willen bouwen als de gemeente,
om het grofweg te stellen. Evert
Meelis: "Zuid-West is een luxe
wat groen betreft. Een hogere
bebouwingsdichtheid geeft een
meer stedelijk karakter". Helias
Udo de Haes vult aan: "Maar dat
is vaak een noodzaak. Er pleiten
een heleboel dingen voor een in
tensievere bebouwing. Bijvoor
beeld dat er dan ook een inten
siever sociaal contact is. Ik heb
het in Amerika gezien dat voor
steden daar helemaal geïsoleerd
waren door de ruime opzet. Zo
direct gezien is groen leuk, maar
er zit meer aan vast. Groen func
tioneert vaak niet, zoals bij de Jan
Luvkenlaan, dat wordt niet ge
bruikt. Dat is het verschil tussen
ruimte en leegte, zoals professor
Hoefnagels eens heeft gezegd".
In het rapport wordt gesteld dat de
gemeente met onvoldoende
kracht naar subsidiemogelijkhe
den zoekt voor nieuwe bouw
plannen.
Paul Mantel: "In bepaalde gebie
den heeft het ministerie getoond
de geldla open te willen trekken.
In Den Haag is het college her
haaldelijk op de knieén naar het
ministerie gegaan en daardoor
konden de huren bij stadsver
nieuwingen teruggebracht wor
den van 500 tot 300 gulden. Bij
Nieuw-Waldeck in Den Haag
worden de auto's grotendeels
onder de grond geparkeerd, en
daarvoor geeft het rijk subsidie".
"Bij verschillende potjes is het on
duidelijk waar het geld nou pre
cies vandaan komt, maar het
blijkt dat wie het hardste zeurt,
die krijgt potjes open. De ge
meente kan toch in ieder geval
een poging ondernemen. Leiden
heeft een aantal problemen en
ligt daardoor, landelijk gezien,
gunstig Gezien de tekst van de
huisvestingsnota heeft men niet
voldoende moeite genomen. En
dat terwijl men wel optimistisch
is over subsidie voor de bouw in
de Stevenshof. Ik denk dat de re
gering daarover eerst zal zeggen:
ga eerst de grondkosten maar
eens drukken door een hogere
bebouwingsdichtheid"
Helias Udo de Haes: "De huidige
plannen voor de Stevenshof ko
men nooit voorbij de provincie:
daar zijn ze streng geworden wat
betreft bebouwingsdichtheid".
Brief aan B en W
59
LEIDEN - "Je kunt beginner
met de ramen en deuren dichf
te doen, maar dat is bij deze
temperatuur geen haalbare
kaart. Je kunt naar de buren
toelopen en vragen of ze er mee
ophouden. Daar bereik je niets
mee. Je kunt er eigenlijk heel
weinig tegen doen, behalve
dan brieven schrijven aan de
politie en burgemeester en we
thouders".
Verbod
De heer Mulder uit de Room
burgerlaan heeft uiteindelijk
voor zijn laatste alternatief
gekozen, de pen ter hand ge
nomen en geschreven wat hij
op zijn lever had: een verzoek
om een verbod op te stellen dal
een einde moet maken aan hel
houden van barbecue's in
tuinen kleiner dan vijftien me
ter. Uit zijn mond klinkt dal
wat paradoxaal, want in hel
dagelijks leven is hij secretaris
van de Nederlandse Bond van
Poeliers en Wildhandelaren en
onder meer samensteller van
een folder met barbecuerecep
ten. Als zijn plan wordt uitge
voerd, snijdt hij in elk geval
zichzelf in de vingers.
"Barbecuen is een gezellig fa
miliefeest en een ongedwon
gen buitengebeuren", zo zegl
hij, "maar je kunt er ook mei
opzet mensen het leven zuur
mee maken. Grote rookwol
ken, vonken en asdelen vergal
len het genoegen van anderen
om 's avonds buiten te zitten".
Meneer Mulder constateert tot
zijn grote ongenoegen dat het
aantal barbecuers eerder toe-
dan afneemt. Wellicht omdat
hij door het uitgeven van de
folders meer wijst op de voor-
dan op de nadelen van deze
zoals hij het zelf noemt, "bu-
renpesterij".
Rookwolken
Hij leeft zelf in conflict mei
zijn buurman, kennelijk een
enthousiast barbecuer, die er
geregeld voor zorgt dat 's
avonds de rookwolken boven
de schutting verschijnen en de
familie Mulder van het terras
wordt verdreven.
"Ik barbecue zelf niet", zegt
Mulder, "maar ik heb er in
principe niets op tegen. Waar
het mij om gaat is dat bijna ie
dereen er op de verkeerde ma
nier mee bezig is. Vuren wor
den fout aangelegd, bij voor
keur doet men het op het terras
bij het huis en niet achter in de
tuin, wat veel minder hinder
zou geven. Daar heb ik be
zwaar tegen en ik geloof dat ik
daarin niet alleensta. Ikhebde
politie gebeld, maar die kun
nen er ook weinig aan doen. Er
is in Leiden geen verbod, ie
dereen kan zijn gang gaan".
Het zit de heer Mulder niet
lekker. In zijn brief spreekt hij
van a-sociaal gedrag van zijn
mede-burgers en dringt hij aan
op spoedige maatregelen,
want het koekje van eigen deeg
bevalt hem slecht. Het resul
taat van zijn actie wordt door
hem echter niet hoog aange
slagen. "Vermoedelijk krijg ik
in elk geval deze zomer geen
antwoord en blijft de ergernis
voorlopig nog", vreest Mulder.
ADVERTENTIE
:NG;:
ïki-nLEIDEN - De Stichting Leidse
^leeBinnenstad is zeer slecht te spre-
3on<ken over het voorstel van B. en W.
Jreiiom een gedeelte van de Breestraat
en^n de marktenroute af te sluiten
de*'oor het autoverkeer. Dit viel op te
C. naken uit de woorden van de heer
Brummer, bestuurslid van de stich-
ïerriang, gisteravond tijdens een
«n: iiscussie-bijeenkomst die de stich-
nAv^ing belegd had in het gebouw van
3e Kamer van Koophandel.
Dat betekent niet, dat de stichting
^e Breestraat wil houden zoals die
,s. Integendeel, de plannen van het
Abinnenstedelijk bedrijfsleven gaan
telfs verder dan die van de gemeen
te. Zoals vorige week in deze krant
Cd vermeld, wil de stichting een
van de Breestraat tot wandel
promenade omvormen. Deze pro-
derunenade zou ook voor bussen, fiet
sers en bromfietsers niet langer
toegankelijk mogen zijn.
De heer Brummer wees erop, dat er
'meigemiddeld 48 bussen per uur door
3884de Breestraat rijden. "Wanneer
daar nog eens de bromfietsers bij-
•0Ü "komen, zal de Breestraat meer op
•0 «een racebaan gaan lijken dan op
dienden winkelstraat", zo zei hij. Als zijn
persoonlijke mening voegde hij
„daar nog aan toe, dat het hem op z'n
f .minst vreemd voorkomt, dat de
gemeente Leiden zich enerzijds fel
„„heeft verzet tegen de bouw van het
winkelcentrum "Winkel-
Leiderdorp, terwijl dezelfde
jgemeente met een dergelijk plan
foor de Breestraat komt. "Als de
plannen voor de Breestraat zoals ze
hrij\nu zijn gepresenteerd doorgaan,
[nca^an "Winkelhof' beter in de oor
spronkelijke opzet worden ge-
bouwd, want dan is er tenminste
hog één behoorlijk centrum in deze
Stichting over Breestraat:
'C
buurt Als dit doorgaat, redt de
Leidse binnenstad het niet", aldus
de heer Brummer.
De gevolgen voor de Breestraat zélf
vormen overigens niet eens het
grootste bezwaar, dat de stichting
tegen de gemeentelijke plannen
heeft. De stichting is nog meer ver
bolgen over het feit, dat volgens
haar in het voorstel om Breestraat
en marktenroute te reconstrueren
voorbij wordt gegaan aan de gevol
gen, die een dergelijke ingreep voor'
de hele binnenstad en zelfs daar
buiten zal hebben.
De heer Brummer bracht naar vo
ren, dat er eerst een totaal-plan voor
de binnenstad moet komen, voor
dat de Breestraat en de markten
route worden afgesloten. "Pas dan
kan bekeken worden wat de gevol
gen van een dergelijke ingreep zijn
\oor de hele binnenstad", zei hij.
"We moeten voorkomen, dat het
beleid ten aanzien van de Brees
traat net zo ad hoe wordt als ten
aanzien van de Rijnsburgerweg en
de Steenstraat is gebeurd".
Hij benadrukte, dat er tegelijk met
de afsluiting van de Breestraat een
aantal andere maatregelen moet
worden genomen, wanneer de
Leidse binnenstad haar functie wil
behouden. Als voorbeelden van
dergelijke maatregelen noemde hij
onder meer.
het doorgaande verkeer moet
over de city-ring geleid worden;
het openbaar vervoer moet in
twee richtingen over de markten
route;
de parkeermogelijkheden zullen
uitgebreid moeten worden.
Wat dit laatste punt betreft, be
streed hij dat er in de binnenstad
5000 parkeerplaatsen zouden zijn,
zoals gezegd wordt in het
ontwerp-preadvies over de Brees
traat.
De heer Brummer kreeg steun van
de heer J. felom, consulent ruimte
lijke ordening van het Kon. Ver
bond van Ondernemers (KVO), die
eveneens van mening was, dat het
niet gewenst is een voetganger
spromenade tevens als busbaan te
laten fungeren, "tenzij het bedoeld
is om het probleem van het grote
aantal lege ziekenhuisbedden op te
lossen".
Van de uitgenodigde winkeliers
verenigingen en middenstandsor
ganisaties lieten er gisteravond een
groot aantal verstek gaan. Mis
schien dachten zij er net zo over als
de heer L. van Praag, die namens de
Steenstraat-winkehers aanwezig
was. Hij zei niet veel vertrouwen te
hebben in de "moedige poging"
van de stichting om in Leiden iets
van de grond te krijgen. Volgens
hem is de teruggang in de binnen
stad nog maar net begonnen, en
daar verandert het plan van de
stichting niets aan. "Dat verdwijnt
ook in de papiermolen van het
stadhuis en komt pas na een paar
jaar weer boven", zo voorspelde hij
De heer J. W. M. van der Loos van
het KVO, afdeling Leiden, wees er
op, dat de fout niet alleen bij de
overheid gezocht moet worden.
"Een groot aantal winkeliers komt
niet eens opdagen, wanneer er over
hun binnenstad wordt gepraat Die
mensen worden alleen maar actief
wanneer het tegen de Kerstdagen
looot, of als er een braderie of een
uitverkoop gehouden wordt", al
dus de heer Van der Loos.
Nov.75: llmg/sig., nu 7mg/sig.
Na het laatste TNO
onderzoek, waarbij Flair
meteen gedeelde "tweede
plaats bijzonder goed
uit de bus kwam. zijn we
het al zeer lage nicotine
gehalte van 0,6 mg-
het .teer' gehalte van
Flair nog verder terug
te brengen van 11 tot 7
