Weer verwijten
KVP
PvdA
en
over en weer
CHRISTENEN VEROORDELEN SHELL
PvdA: op defensie .®|®ercl,5r»
meer bezuinigen
y^vancfaag...
toegelicht
[^^programma
SCHIEDAM
ONTSNAPT
AAN TWEEDE
TREINRAMP
r de betrouwbare
Nooteboom uit
D'66 maar
blijft Kamerlid
TL-TS
I1AANDAG 21 JUNI 1976
„Onmisbaar element in politiestaat Zuid-Afrika
UTRECHT „Al vijfenzeventig
jaar maakt Shell deel uit van de
klasse van kapitalisten in Zuid-Afri
ka die naarmate de economie indu-
etoriëler werd, steeds verdergaande
methoden toepaste om haar uitbui
ting van het zwarte volk te hand
haven. Precies hierin voorziet het
bouwwerk van de apartheid: een so
ciaal en politiek isolement van de
zwarten gecombineerd met uitbuiting
van hun arbeidskracht. In deze toe
standen ls Shell geen nieuwkomer,
maar één van de krachten die de
maatschappij heeft opgebouw. Een
natuurlijk en onmisbaar element in
de neokolonlale politiestaat".
Deze constatering staat in het rap
port "Shell in Zuid-Afrika", dat gis
teren is gepubliceerd en dat is sa
mengesteld door de werkgroep Kai
ros in Utrecht. De werkgroep Kairos
is een groepering van christenen, die
steun geeft aan het Christelijk Insti
tuut van Zuid-Afrika (ds. Beyers
Naudé) en die geweldloos verzet pro
pageert tegen de apartheid. Aan het
rapport werkten onder anderen mee
dr.. H. Linneman (verbonden aan de
Vrije Universiteit in Amsterdam,
waar hy ontwikkelingseconomie do
ceert), dr. H. M. de Lange (voorzit
ter van de Novib) en dr. J. Verkuyl
(eveneens verbonden aan de Vrije
Universiteit, waar hij missiologie do
ceert).
In het voorwoord schrijft de werk
groep Kairos dat zij de directie van
Shell erkentelijk is voor dte gelegen
heid tot gesprek en voor de verstrekte
informatie, maar dat neemt niet
weg zoals de werkgroep conclu
deert dat de standpunten ver uit
elkaar bleven. „In tegenstelling tot
wat zij ons willen doen geloven, zul
len de concerns die in Zuid-Afrika
investeren nietals vertegenwoordi
gers van vooruitstrevend' manage
ment de muren van de apartheid
slechts, maar pijlers onder de hel
van de apartheid blijven", zo zegt de
werkgroep.
Bajonetten
Als Zuidafrikaanse werkgever be
hoort Shell volgens de werkgroep tot
die ondernemingen, die geen heil zien
in roofbouw op zwarte arbeiders. De
lonen die Shell uitbetaalt zijn rela
tief hoog en de discriminatie binnen
het bedrijf lijkt relatief gering. Hoe
wel de winsten van Shell uiteraard
mede bepaald worden door het lage
loonpeil van de zwarten, zijn de lage
lonen niet het belangrijkste voor de
onderneming.
Van veel grote betekenis is de
groeiende behoefte aan olieproduk-
ten. die een zekere afzet en in som
mige sectoren hoge winsten belooft.
„Dat Shell hogere lonen betaalt is
lofwaardig maar de werking die hier
van uitgaat op de sociaal-economi
sche positie van de zwarten is haast
te verwaarlozen. Doordat Shell pak
weg duizend zwarten beter betaalt,
worden de rassenwetten niet soepeler
de vakbonden niet vrijer en de po-
litiebajonetten niet botter", aldus de
werkgroep.
Als buitenlandse investeerder, die
miljarden in de sleutelindustrieën
van het land pompt, biedt Shell vol
gens de werkgroep kapitaal, techno
logie en prestige aan het apartheids-
bewind. „Wij staan achter Zuid-Afri
ka" staat in één van de adverten
ties van Shell. De werkgroep stipt
daarbij aan dat naarmate de betrok
kenheid van het concern in Zuid-
Afrika door steeds grotere investerin
gen toeneemt, het voor de Nederland
se en Britse regeringen steeds mt
lyker wordt zich te distanciëren i
het apartheidsbewind.
Bijdrage
„In tegenstelling tot de opvattin
gen van Kairos is ons sandpunt dat
geen enkele bevolkingsgroep gediend
is met een vermindering van onze
activiteiten" zo luidt het commen
taar van Shell op het rapport. „Wy
zijn ervan overtuigd dat onze be
drijven een waardevolle bijdrage le
veren tot de sociale vooruitgang in
dat land. De studie van Kairos levert
geen bijdrage tot oplossing van de
zeer wezenlijke problemen in Zuid-
Afrika".
Het concern voegt eraan toe dat
het "het best mogelijke sociale be
leid" voert binnen het kader van de
wettelijke voorschrifen van Zuid-
Afrika.
ZEIST (SP) De PvdA is niet zeker of regeringssamenwer
king met de KVP kan worden voortgezet. Partijbestuur en
partijraad van de grootste regeringspartij hebben dit zaterdag
officieel verklaard.
KINDERDIJK De prinsjes
Maurits en Bernhard, weer eens
gestoken in de zo langzamerhand
bekende Bermuda-broeken, héb
ben zaterdag met hun vader Pie-
ter van Vollenhoven de Molen
dagen in Kinderdijk geopend. Pie-
ter van Vollenhoven gooide „de
vang" van een molen los waar
door de molen ging draaienDit
was het sein voor alle overige mo
lenaars dezelfde handeling t.a.v.
hun molens te verrichten. Op de
foto geeft molenaar De Vries uit
leg over de werking van de molen.
Toetssteen is de houding van de
KVP tegen wat de PvdA noemt de
„belangrijke hervormingsvoorstellen"
van het kabinet-Den Uyl. Deze voor
stellen gaan over: méér bevoegdhe
den voor ondernemingsraden, invoe
ring van een vermogensaanwasdeling,
invloed van de overheid op bedrijfs
investeringen, afschaffing van vrije
huurprijzen en een nieuwe grond-
politiek.
Minister .president Den Uyl hield
zijn partijgenoten zaterdag voor, dat
het toch maar- mogelijk is geweest
dat deze voorstellen door „een ge
mengd kabinet" zijn gedaan. Het
gaat er nu nog om, dat de fracties
in de volksvertegenwoordiging waar
het kabinet op steunt instemmen
met deze voorstellen.
De verslechterde politieke sfeer
tussen PvdA en KVP heeft dit
zeker gemaakt. Met instemming
haalde Den Uyl AR-leider Aantjes
aan die heeft opgeroepen tot verbe
tering van deze sfeer.
De premier hield de partijen die
het kabinet nog steunen het alter
natief voor diat de grootste oppositie
partij, de VVD vorige week heeft
ontvouwd op het gebied van beper
king van sociale voorzieningen en
besnoeiingen in overheidsuitgaven.
Wederom citeerde Den Uyl Aantjes,
die heeft gezegd deze plannen „wei
nig minder dan schaamteloos" te
vinden.
Brandschade
PvdA-fractieleider Van Thyn zei,
dat het kabinet zo nodig met aftre
den moet dreigen als de KVP de her
vormingsvoorstellen van het kabinet
„brandschade" bezorgt. „Wezenlijke
aantasting van de vooretellen kunnen
wy niet aanvaarden", zei Van Thyn.
Partijvoorzitter mevrouw Van den
Heuvel zei dat heit partijbestuur het
wantrouwen in de partijraad tegen
de KVP deelt. Zij kondigde aan, dat
de partijraad in september weer de
kans krijgt de houding van de KVP
te toetsen. Zaterdag werden niet ai-
leen harde woorden van PvdA-zijde
aan het adres van de KVP gespro
ken. ook het omgekeerde was het
geval
i— Omgekeerd
KVP-fractieleider Frans Andries-
sen zei in het radioprogramma ,In
de Rooie Haan": „In de PvdA is
momenteel een guerrilla-actie tegen
de KVP aan de gang. In die omstan
digheden voel ik er niets voor om een
voorkeur voor voortzetting van onze
samenwerking uit te spreken. Dat
moet gebeuren op basis van weder
kerigheid". De verwijten van de
PvdA dat de KVP maatschappelijke
hervormingen wil tegenhouden, wer.
den door de KVP-voorman beslist
van de hand gewezen. «Dat steunt
nergens op".
Samenhang
SCHIEDAM (SP) Schie
dam is zaterdagavond ternau
wernood ontsnapt aan een twee
de treinramp binnen zeer korte
tijd. Bijna had op hetzelfde
baanvak en precies op dezelfde
plaats een herhaling plaatsge
vonden van de treinramp in
Schiedam, die op 4 mei door
menselijk falen aan 24 mensen
het leven kostte.
De paniekerige stern die via
de treinoniroepinstailaitie de
machinist van de Sprinter naar
Hoek van Holland toeschreeuw
de „ontgremdeilen, ontgrende
len" heeft zo goed als zeker een
tweede treinramp in Schiedam
binnen nauwelijks twee maan
den voorkomen. Wonder boven
wonder gaf de machinist direct
gevolg aan de noodkreet en
bracht zijn zojuist in beweging
gezette trein weer tot stilstand.
Wanneer de machinist op dat
moment zyn trein niet achter
uit had laten ryden, waren de
gevolgen zonder meer rampzalig
geweest. Dan waren wederom
op dezelfde plaats van 4 mei
twee treinen frontaal op elkaar
gebotst.
Nadat de machinist van de
Sprinter zyn trein weer het
station Schiedam had laten
binnenlopen, denderde nog maar
nauwelyks een minuut later de
sneltrein uit de richting Hoek
van Holland langs de Sprinter.
De reizigers van de Sprinter
zyn wel geschrokken, maar van
een panieksituatie is geen spra
ke geweest.
De NS heeft inmiddels een
onderzoek ingesteld. Daaruit is
nog niet komen vast te staan
waarom de betrokken trein is
vertrokken en kort na de start
is teruggereden.
Uit het logboek zyu voorals
nog geen onregelmatigheden ge
bleken.
Kritiek had Andriessen op de .sa
menhang" die het kabinet aange
bracht heeft tussen bezuinigingen en
loonmatiging enerzyds en maat-
sohappeUjke hervormingen (zoals
nieuwe grond politiek, meer zeggen
schap voor de ondernemingsraden,
vermogensaanwasdeling en .sturing"
van de investeringen) aan de an
dere kant. „Die samenhang is niet
onverbrekelijk", vond de KVP'er.
Volgens hem houdt de PvdA zich er
ook niet aan. De socialisten staan
niet van harte achter het loonbeleid
van de regering.
„De PvdA wil alleen leuke dingen
voor linkse mensen. De christen
democraten mogen voor de verve
lende dingen opdraaien. Maar zó
gaat dat niet", zei Andriessen. „Pro
gressieven en christen-democraten
zullen evenveel moeten bydragen".
ZEIST (SP) De partijraad van de
PvdA en het party bestuur van deze
grootste regeringsparty hebben zich
zaterdag uitgesproken voor nog meer
bezuinigingen op de defensieuitgaven.
Hoeveel precies het kabinet nog meer
in het huishoudboekje van minister
Vredeling moet schrappen werd niet
aangegeven.
Nu reeds staan bezuinigingen op sta
pel by defensie dit in 1980 tot een be-
DEN HAAG (SP) De fractie van
D'66 in de Tweede Kamer telt één
man minder. Drs. Govert Nooteboom
uit Den Haag heeft D'66 de rug toe
gekeerd, maar blyft wel in de Kamer
zitten. De democraten hebben daar
door nog maar 5 man in de Kamer.
Noteboom zal de rest van de zittings
periode van de Kamer in z'n eentje
uitzitten, net als J. Huysen, die uit
de CHU is gestapt en nu een zetel
van deze party bezet.
D'66-fraotieleider Jan Terlouw en
partyvoorzitter Jan ten Brink zyn
woedend op Nooteboom. In D'66 is
altijd de opvatting gehuldigd dat
iemand die de fractie wil verlaten
zyn zetel ter beschikking stelt, ver
klaren zy.
Nooteboom, die al veel langer met de
party overhoop ligt, lykt zich daar
echter niet veel van aan te trekken.
In een brief aan Kamervoorzitter
Drs. Nooteboom
sparing van 2,2 miljard gulden zul
len leiden. De bijstelling van uit
gaven in het kader van de één-pro
cent-operatie kost defensie in 1980
520 miljoen gulden. By de uitvoering
van de begroting voor dit Jaar heeft
defensie ook al een forse aderlating
ondergaan. In 1980 levert deze be
snoeiing 680 miljoen gulden op. Ver
der ligt er nog een oude afspraak van
vorig jaar die ertoe kan leiden dat
defensie in 1980 met nog eens één
miljard gulden minder uit moet ko-
In dezelfde vergadering waarin om
méér bezuinigingen werd gevraagd,
sprak de partijraad van de PvdA zich
uit voor zaken die méér geld kosten.
Verontwaardigd werd het besluit
van het kabinet veroordeeld om ge
huwde mannen die kostwinnaar zyn
vrystelling te geven van militaire
dienstplicht. De partijraad en ook
het partybesbuur vonden dit discri
minatie van andere samenlevingsvor
men dan het huweiyk. Het kabinet
heeft de maatregel genomen om het
bedrag aan uit te keren kostwin-
naarsvergoedlng te beperken met 23
miljoen gulden.
Verder sprak de partijraad zich
uit tegen bezuinigingen by defensie
op de voorzieningen die geluidshinder
rond militaire vliegvelden tegengaan.
Déze bezuinigingen komen in stryd
met de milieuverbetering waar de
PvdA veel belang aan toekent.
Zoek ruimte en rust
op het wijde water.
Een Mercury buitenboordmotor
brengt U er rap. Zonder mankeren!
Want Mercury is veilig en betrouw
baar Maak Uw keus bij de erkende
Mercury Dealer. Die zit dichtbij.
^Wende*A^Dean
In deze brief zegt hy dat er al ge
ruime tyd binnen D'66 diepgaande
meningverschillen bestaan over de
vraag wat de primaire taken en
plichten zyn van een volksvertegen
woordiger vooral ten aanzien van de
vraag of een fractielid het recht
heeft te stemmen op grond van zyn
eigen oordeel, zonder daar by „te
zwichten voor de druk van derden".
Uitstel van kunstveiling
AMSTERDAM (ANP) De vei
ling van 485 kunstvoorwerpen uit de
collectie van de kunstverzamelaar
P. N. Menten uit Blaricum. die van
daag bij Sotheby-Mak van Waay ln
Amsterdam onder de hamer zouden
komen, gaat niet door. Nadat in di
verse publiciteitsmedia twyfels rond
de herkomst van de kunstvoorwerpen
d
NEDERLAND I
18.40
Kortweg: informatie over komende Holland Festival
evenementen (NOS)
18.45
Staatsloterij (NOS)
18.55
Journaal (NOS)
19.05
KRO's Wereldcircus (KRO)
19.55
Mijl op zeven, film uit de regio (KRO)
20.45
Er zit muziek in, serie tv-komedies (KRO)
21.15
Uit de agenda van een bisschop (KRO)
21.35
Journaal (NOS)
21.50
Gunsmoke, tv-serie (KRO)
22.40
SYMBIOSE
22.45
-
22.50 Journaal (NOS)
NEDERLAND II
18.45
Ti-ta-tovenaar (NOS)
18.55
Journaal (NOS)
19.05
Kleine wonderen van de grote natuur, natuurfilmpje
(TROS)
19.15
NL-Discoshow (TROS)
20.00
Journaal (NOS)
20.25
De Heelmeesters (The Healers), Amerikaanse tv-film
uit 1974 (TROS)
21.55
Aktua (TROS)
22.55
Het begint zo onschuldigfilm van de Neder
landse Brandwonden Stichting (SOCUTERA)
23.05—23.10 Journaal (NOS)
Twee Amerikaanse min of meer bekende series zijn vanavond
bij de KRO op I te zien. In eerste instantie wordt om 20.45 uur
een aflevering gébracht van de comedyserie „Er zit muziek
in" met in de hoofdrol de Amerikaanse acteur en mime-kun-
stenaar Paul Sand. In „Vader's 12e ambacht, Robert's 13e on
geluk" dreigt Robert zijn droomhuisje te gaan kopen en er
zich te gaan vestigen samen met een leuk vriendinnetje.
In de om 21.50 uur uit te zenden en toen kwam Stark",
een aflevering uit Gunsmokekrijgt de marshal te doen met
de premiejager Stark. Deze heeft de hand weten te leggen op
Adam, zoon van'een rijke boer, die is ontsnapt uit de gevan
genis.
In de ,JIL-discoshow", om 19.15 uur via I, is onder meer Lee
Towers te gast met het nummer „You'll never walk alone".
Deze compositie is te vinden op zijn enkele weken geleden
uitgebrachte elpee Jt's raining in my heart". De verkoop van
de plaats is uitstekend. Daarnaast loon Lee Towers onlangs
een songfestival in Bulgarije, waardoor de internatioale be
langstelling voor deze ex-kraandrijver sterk is toegenomen.
Lee Towers is overigens de komende dagen meer op tv te zien.
Zo zal hij woensdag optreden in Veronica Totaal'' op II, vrij
dag in een korte special bij de AVRO-tv en woensdag 30 juni
opnames maken voor het programma ,£ij ons in 't Gooi", dat
begin volgende maand wordt uitgezonden.
De Engelse speelfilm „The Private Life of Sherlock Holmes"
een produktie uit 1970 onder regie van Billy Wilder, wordt om
21.15 uur via Duitsland II uitgezonden. In de film wordt op
komische wijze de figuur van de grote speurder gerelativeerd.
)AG 21 JUNI
korpsen. 14.00 Nws. 14.02 Aktua-
spectal. 14.30 (S) Om de kunst: cultuur
de wereld. PP: 18.19 Uitz. van de PvdA.
EO: 16.30 Nws. 18.41 (S) Daar waar
de molens staan. 19.00 (S) Ronduit.
19.40 (S) Bijbels perspektief. 20.00
20.25 (S) De gro-
tS) WIJ stellen u
DUITSE TV
5.16 Lichte
Bond zonder naam. NOS:
22.40 (S) Hier en nu. Veronica:
Veronica op 1. 23.55-24.00 Nws.
Hilversum n
18.11 Hier en nu. 18.40 Bandstand.
19.10 (S) Muziek in uw straatje. 19.50
(6) Het lied van de week. NOS: 20.00
Nws. 20.05 (S) Holland Festival 1976:
Lasalle Strijkkwartet (In de pauze
verslag en interviews over een andere
festivalgebeurtenis). NCRV: 22.30 (S)
Literama. NOS: 23.00 Met het oog op
morgen (23.06 Akt.overe. 23.20 Den
Haag vandaag. 23.52 Even ontspannen
voor het Slapen gaan). 23.55-24.00
Nws.
Hilversum III
NOS: 18.03 De Vakaturebank. 18.10 (S)
18.45 Zandmanne
tje. 18.55 Kultuurspiegel. 19.26 Der An-
klager. 19.59 Progr.overz. WDR: 18.00
Nws.uit Noordrijnland-Westfalen. 18.05
Intermezzo. Aanal.: Die Asslstenzarz-
te. 19.15 Akt. 19.46 Splel um 4tel vor
Report, analysen en meningen. 21.00
Spelprogr. 21.45 Filmreport. 22.30-22.50
Journaal, kommentaar en weerber.
Quentln Dur-
17.00 Journaal. 17.1
ward. 17.40 Akt. en HHP
heimagent 0014. 18.55 Mainzelmann-
19.00 Journ. 19.30 Report. 20.15
Journaal.
BELGISCHE TV
Belg.-Ned.
journ. 22.05 (S) Blues. Ballads en
Beat. VPRO-maandagnachtLos Ami
de Brtttannie. NOS: 4.07-7.00 (S)
gos de Brtttannie. N
De maandagnachten
en het oorlogsverleden van de heer
Menten zyn geuit, en leden van de
beroepsvereniging van beeldende
kunstenaars BBK gisteren tydens de
kykdag demonstreerden, heeft de
kunstverzamelaar opdracht gegeven
de veiling tot nader order uit te
steUen.
juni.
DINSDAG 22 JUNI
Ulversum I
7.02 (S) Dag
8.50 Morgenwijding. 9j00 Geva-
mod. muz. 10.00 Radio
10.10 Art>eidsvltaml-
populalr vereoekpteubenprograim-
10.33-10.35 Radiojour-
(16.30 Nws. 15.33-15.40
Radiojournaal). Overheidsvoorlichting
17.20 Muz. uit de Ned. Antillen. AVRO
17.30 NWs. 17.32 Radiojournaal. 17.50
Tout a tol.
Hilversum n
KRO: 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgymn.
7.20 Het levende woord. 7.25 Badinerle:
klaas. muz. 7.54 Overweging. 8.00 Nws.
8.11 Echo. 8.30 Aubade: klaas. muz.
9.10 Sdhodlradlo. 10.00 De letter M:
progr. op de middenberm van het
Ned. gebeuren (11.00 Nws. 11.30 Ouder
worden we allemaal, bejaardenproer.)
lichting: 12.49 Ui te. voor de land
bouw. KRO: 13.00 Nws. 13.11 Echo
magazine. 13.40 Op vleugels: piano-
lmprovisatles. 14.00 Schoolradio. 16.00
In de wachtkamer. 16.00 Nws. 16.03
Foms Dlsch ontvangt op ziln spreek
uur. 17.00 ?S) De bvtsgeklutsrte kin
derspelen. kinderpro er. 17.20 (S) Coun
try time. 17.45 Yerkerm'nz- socïaal-
maatsCh appel Uk progr. 17.55 Med.
Hilversum m
VARA: Van 7.00-9.00. 12.00-14.00 en
17.00-18.00 Akt. via Dingen van de
Dag. 7.02 (S) GeeodemeuTders. een
mieters progr. 9.03 (S) Pep-on-drie.
11.03 (S) Drie draalt od verzoek van
mensen uit de soortwreld. 12.03 (S)
VARA's zoekoiaatle: zoek de olaat
achter de zoekzin. 14.03 (S) SDits-
hPeld. 16.03 LP-too-20 en Tip-lp
17 m f9) Alfved Lagarde.
Hilversum IV
TROS: 7.00 Nws. 7.02 (S) Capriccio:
klass. muz. .00 Nws. 9.02 Aktua-klank-
beeld. 9.30 (S) Hét kind en wij. 10.00
(S) Opus tien tot twaalf: klassieke
muziek. 12.00 (S) Intermezzo: lichte
klaas. muz. 13.00 (S) De meest ver
kochte klaas. tien. 13.30 (S) Koren
Nieuwe uitgaven
Met de Wanderer IV naar de Stille
Oceaan, door E. C. Hiscock. Uitge
verij Hollandia, Baarn. f 29,50.
Kennismaking met Terschelling,
door Hans Hoogenhouit. Uitgeverij
Van Holkema Warendorf .Bussum.
f 14,90.
Galante verhalen uit de diploma
tieke dienst, door J. C. Debrot. Uit
geverij Teieboek, Amsterdam, f 15,—.
Privé geheim, door Henk van der
Meyden. Teieboek. f 15,—.
Eddie en Eric: ruzie Eddie en
Eric op de Tamara, De lotgevallen
van een voetbaltweeling, door Guus
L. Spaan. Uitgeverij Elsevier Neder,
land, Amsterdam. Per deel f 7,50.
Geïllustreerde geschiedenis van
Frankrijk door Douglas Johnson.
Uitgevery Fibula Van Dishoeck,
Bussum. f 37,50.
De adelaar is geland, door Jack
Higgins. Uitgevery Elsevier Neder
land, Amsterdam, f 21,50.
Zelfstandig vermageren in 8 we
ken. Een psychologisch getest werk
boek. door drs. J. L. Zant. Elsevier
f 12,90.
Grote spectrum Encyclopedie, deel
9. Uitgevery Het Spectrum. Utrecht.
Do lage landen 17801940. Ander
halve eeuw Nederland en België, door
prof. dr. E. H. Kossmann. Uitgevery
Elsevier Nederland. Amsterdam,
f 45.—.
De dove luistervink, door James
McClure. Uitgevery De Arbeiderspers,
Amsterdam, f 18.50.
Jane, de vrouw met de drie min
naars, door Dee Wells. De Arbeiders
pers. f 28,50.
Kind onder hoeren. Herinneringen
uit de rosse buurt van Amsterdam
van 19131937, door Nel Hoenderdos.
Uitgevery A. W. Bruna Zoons,
Utrecht/Antwerpen, f 16,50.
