RHODESIE CENTRAAL
Geweld in Soweto
nog niet ten einde
Er staat een échte auto voor u
NAAST HET NIEUWS
De Alfetta
Stem winnen
met revolver
in de aanslag
Libanezen
in arrest
Italië
naar de
stembus
VRIJDAG 18 JUNI 1976
BUITENLAND
PAGINA 9
In gesprek tussen Kissinger en Vorster
LONDEN (Reuter/ANP) - Zuidelijk Afrika wacht met
spanning op de uitkomst van het gesprek dat de Zuidafri-
kaanse premier John Vorster op 23 en 24 juni zal hebben
met de Amerikaanse minister Henry Kissinger, ergens in
het Westduitse Beieren. Zuidelijk Afrika, Rhodesië in het
bijzonder, is één van de moeilijkste opgaven waarmee Kis
singer te kampen heeft gehad na Vietnam en het Midden-
Oosten.
Diplomatieke kringen in Londen
verwachten dat Rhodesië de
hoofdschotel zal worden van Kis
singers eerste ontmoeting meT de
Zuidafrikaanse premier. Rhodesië,
waar de nationalistische guerrilla
dit jaar sterk is opgevoerd, lijkt het
explosiefste kruitvat in zuidelijk
Afrika, en krijgt dus prioriteit in
Kissingers streven een rassen-
oorlog in Afrika, die tot een con
frontatie van de grote mogendhe
den zou kunnen leiden, te vermij
den.
Een belangrijke plaats in de be
sprekingen is voorts ingeruimd
voor Namibië, dat in weerwil van
VN-resoluties en uitspraken van
het internationale gerechtshof nog
steeds door Zuid-Afrika wordt be
stuurd.
Het gesprek van Kissinger met
Vorster volgt op een reis van de
Amerikaanse minister langs zeven
zwart-Afrikaanse landen. In een be
langrijke rede in Loesaka (Zambia)
liet hij weten dat het blanke min
derheidsregime in Salisbury moet
rekenen op „onverbiddelijke oppo
sitie" van de VS. Hij stelde zich ach
ter de Britse voorstellen voor een
meerderheidsbewind binnen an
derhalf a twee jaar, beloofde toe
passing van de VN-sancties tegen
Rhodesië en Amerikaanse druk op
ontduikers van de sancties.
Maar er is sindsdien geen eind ge
komen aan de invoer van Rhode-
risch chroom door de Verenigde
Staten. De Senaat heeft flink ge
hakt in Kissingers hulpplan voor
Afrika: de hulp aan de „confronta-
liestaten" Mozambique en Bots
wana is geheel geschrapt, en die
aan Zambia en Zaire verminderd.
In Loesaka waarschuwde Kissin
ger de regering van Ian Smith dat ze
geen diplomatieke of materiële
steun van de Verenigde Staten kan
verwachten in de conflicten met
Afrikaanse staten of Afrikaanse
bevrijdingsbewegingen. Via Vor
ster hoopt Kissinger aan Ian Smith
duidelijk te maken dat Washington
„een regeling door onderhandelin
gen op korte termijn, leidend tot
een meerderheidsbewind", een
dringende zaak vindt. Rhodesië is
voor een belangrijk deel afhanke
lijk van Zuid-Afrika, omdat de
Rhodesische in- en uitvoer loopt
via de havens en spoorlijnen van
Zuid-Afrika, dat de sancties ne
geert.
Tijdens zijn Afrikaanse reis drong
Kissinger er op aan dat Zuid-Afrika
een tijdschema opstelt voor terug
trekking uit Namibië, een voorma
lig mandaatgebied vn de volken
bond waar 600.000 negers en nog
geen 100.000 blanken wonen.
Overdracht van Namibië aan de
Verenigde Naties heeft Vorster
steeds van de hand gewezen.
De regering-Vorster heeft in Wind
hoek een constitutionele conferen
tie belegd waarop leiders van de
verschillende bevolkingsgroepen
een grondwet moeten ontwerpen.
Maar dat overleg wordt geboycot
door de bevrijdingsbeweging Swa-
po, die de conferentie een „verza
meling van regeringsmarionetten"
noemt. Aan het adres van de
regering-Vorster uitte Kissinger in
Loesaka de waarschuwing dat er
minder tijd resteert dan Pretoria
misschien denkt, om een eind te
maken aan de apartheid. Vorster
heeft overigens laten weten dat
Zuid-Afrika vastberaden doorgaat
op de weg van „afzonderlijke ont
wikkeling" - de vorming van Ban-
toestans, stam-staatjes, waarvan de
eerste, Transkei, in oktober onaf
hankelijk moet worden.
Rellen
Kissingers waarschuwing heeft ex
tra nadruk gekregen door de bloe
dige rellen die deze week in Sowe-
to, de negerstad bij Johannesburg,
uitbarstten. Vorsters betoog dat ge
leidelijke verzachting
en voortzetting van de „grote
apartheid" (de vorming van Ban-
toestans) een vreedzame oplossing
van Zuid-Afrika's rassenprobleem
biedt, heeft door de gebeurtenissen
van deze week verder aan overtui
gingskracht ingeboet.
Kissinger en Vorster zullen vol
gende week zeker hun beider falen
in Angola in het achterhoofd heb
ben. Zuid-Afrika en de VS steun
den hier de verliezende partij, ter
wijl Cuba en de Sowjet-Unie de
linkse MPLA medé aan de over
winning hielpen. Kissinger heeft
sindsdien herhaaldelijk betoogd
dat de VS geen Cubaanse of Russi
sche inmenging als in Angola meer
zullen dulden. Vorderingen in de
ontspanning tussen Oost en West
zijn afhankelijk van Moskou's zelf
beheersing, zo heeft Kissinger, met
steun van de NAVO-bondgenoten,
aan de Russische leiders duidelijk
gemaakt.
Prestige
In Zuid-Afrika wordt de ontmoe
ting Kissinger-Vorster algemeen
gezien als een prestigewinst voor
Zuid-Afrika, dat al lange tijd in een
internationaal isolement, zit. Vor
ster hoopt, na het gesprek met Kis
singer, op een ontmoeting met pre
sident Ford. De Zuidafrikaanse
pers meent dat de Verenigde Staten
pas na de onafhankelijkheid van
Angola en Mozambique en de guer
rilla in Rhodesië aandacht heeft
gekregen voor de strategische posi
tie van Zuid-Afrika. Waarnemers in
Zuid-Afrika menen dat Kissinger
en Vorster het er over eens zullen
zijn dat ze het oneens zijn over de
binnenlandse rassenpolitiek van
Zuid-Afrika, om vervolgens hun
aandacht te wijden aan het klem
mendste probleem: Rhodesië.
Vorster is de aangewezen contact
persoon om boodschappen over te
brengen aan Salisbury, en hij heeft
al laten weten geen bezwaar te heb
ben tegen een zwarte regering in dit
noordelijke buurland. Anderzijds
beschouwt Salisbury Zuid-Afrika
als zijn enige vriend in een vijan
dige wereld. De Zuidafrikaanse
pers verwacht een nieuw initiatief
om Smith aan de onderhandelings
tafel te krijgen, waarbij de Ver
enigde Staten waarborgen zouden
verschaffen voor de toekomst van
de blanke minderheid.
Ian Smith heeft al een bezoek ge
bracht aan zijn Zuidafrikaanse col
lega, voor diens vertrek naar Euro
pa. Hoewel Salisbury zich erg geïr
riteerd over Kissingers woorden
heeft getoond, hoopt de Rhodesi
sche regering toch op een Ameri
kaans initiatief om uit de impasse te
komen, zo menen waarnemers in
Salisbury. Mogelijk zouden Zuid-
Afrika, en gematigde buurlanden
als Zambia en Botswana ook partij
kunnen zijn bij deze garanties, zo
verluidt in Salisbury. Overigens
verklaarde Smith onlangs in een in
terview met een Zuidafrikaanse
krant dat hij geen waarde hecht aan
waarborgen voor de blanke min
derheid. Volgens hem heeft dat
nergens in Afrika gewerkt. Hij zei
wel dat er nog steeds wordt over
legd over een constitutionele rege
ling, en noemde de verhouding met
Zuid-Afrika uitstekend.
Rhodesië's buurland Zambia heeft
zijn hoop gevestigd op Kissingers
bemiddelingspogingen. President
Kaoenda verklaarde tijdens Kis
singers bezoek dat diens program
voor vreedzame verandering in
zuidelijk Afrika op zijn volledige
steun kon rekenen. Kaoenda kon
digde onlangs aan dat hij Rhodesi
sche guerrilleros toestemming zal
geven vanaf Zambiaans frondge-
bied te opereren, maar waarnemers
verwachten dat dit pas tegen het
eind van dit jaar in praktijk ge
bracht zal worden, als blijkt dat
Kissingers inspanningen niet tot
resultaat leiden.
Tanzania
Tanzania neemt een afwachtende
houding aan. "Ons standpunt in
zake Zuid-Afrika is heel duidelijk:
het moet vertrekken uit Namibië en
de apartheid opheffen. Als Kissin
ger dat vertelt aan Vorster is dat êen
goede zaak. Maar als ze gaan praten
over samenwerking waardoor het
apartheidsbewind versterkt zou
worden zou dat erg kwalijk zijn',
aldus een regeringsfunctionaris in
Dar es Salaam. Nverere heeft wel
eerder gezegd dat hij er weinig voor
voelt Zuid-Afrika te gebruiken als
'hefboom' tegen Rhodesië. De Ver
enigde Staten zouden naar zijn me
ning Afrika rechtstreeks te hulp
moeten komen, en niet via Pretoria.
JOHANNESBURG (Rputer) - In
heel Soweto, waar duizenden ne
gers woensdag in verzet kwamen,
woedden vanmorgen nog bran
den. De commissaris van politie,
generaal W Kotze, zei dat er nog
geen einde van het geweld in
zicht was ofschoon hij de situatie
"betrekkelijk kalm" noemde.
Slachtoffers
liet officiële dodencijfer staat op 58
en 788 gewonden, maar politie
kringen schatten het aantal
slachtoffers aanzienlijk hoger. De
situatie werd te chaotisch ge
noemd om precieze cijfers te
kunnen geven.
De rellen braken pas goed uit toen
de politie het vuur opende op een
menigte scholieren die demon
streerden tegen het verplicht stel
len van Afrikaans, hetgeen als de
taal van de apartheid wordt be
schouwd.
Het op 18 km van Johannesburg ge
legen Soweto, waar een miljoen
negers wonen, bleef volledig van
de buitenwereld afgesloten. Een
dikke rookwolk hing boven de
stad. Bijna alle regeringsvesti
gingen waren in brand gestoken.
De minister van Politie en Justitie,
James Kruger, maakte gistera
vond in het parlement bekend
dat de regering een rechter zou
aanwijzen om een onderzoek in te
stellen naar de rellen. Hij zei het
te betreuren dat er zoveel doden
in Soweto gevallen waren. "Wij
hadden zoiets niet verwacht."
Een groep met stokken gewapende
blanken heeft gisteren in Johan
nesburg aanvallen uitgevoerd op
blanke zowel als zwarte demon
stranten die marsen hielden uit
protest tegen het optreden van de
politie de vorige dag in de buurt
liggende negerstad Soweto.
Wie de aanvallers waren is niet be
kend maar wel meldden oogge
tuigen dat de politie niet ingreep
waarop de gedachte ontstond dat
de aanvallers te werk gingen met
toestemming van de politie, of
daar wellicht zelf toe behoorden.
De voorzitter van de speciale VN-
commissie tegen apartheid,
Raoul Sicalit, heeft gisteren "ge
pleit voor een algeheel embargo
op alle leveranties aan de Zuidaf
rikaanse strijdkrachten en politie
en op een totaal isolement van het
racistische Zuidafrikaanse regi-
"De gebeurtenissen van Soweto
tonen dat er een golf van militan-
tisme is van de kant van het ver
drukte volk en dat dit volk de
moed heeft op te treden tegen een
onmenselijke onderdrukking",
zo werd verklaard.
"Het conflict in Zuid-Afrika is een
conflict tussen het racisme en het
anti-racisme hetgeen duidelijk
werd door het feit dat honderden
blanke studenten van de univer
siteit van Witwatersrand een de
monstratie van solidariteit met
de zwarte studerenden hebben
gehouden".
De Zuidafrikaanse Raad van Ker
ken heeft gisteren in een reactie
op het bloedbad van Soweto ver
klaard geschokt te zijn door het
volledig gebrek aan begrip van de
Zuidafrikaanse autoriteiten voor
de aspiraties van de negers.
Angst
Dit gebrek, aldus de raad, heeft
eleid tot een totale breuk in de
communicatie. De raad zegt dat
'wat in Soweto begon als een ge
weldloze uiting van een gerecht
vaardigde en diep gevoelde grief,
binnen enkele uren tot uitbar
sting kwam in een confrontatie
tussen blank en zwart'. Het feit
dat schoolkinderen bij de con- j||
frontatie betrokken waren, aldus
de verklaring van de raad, leidt
tot de angstaanjagende gevolg
trekking dat de grieven van de
negers niet alleen een politieke
kant hebben, maar uitgegroeid
zijn tot een diepe, wijdverbreide
en zelfs door kinderen gevoelde
angst, die kan leiden tot een na
tionale catastrofe. Het volk van
Zuid-Afrika en in het bijzonder
de Zuidafrikaanse autoriteiten,
moeten aandacht schenken aan
de diepe wonde, woede en frus
tratie die het systeem van apart
heid in de harten van alle zwarten
in Zuid-Afrika heeft doen ont
staan".
ADVERTENTIE
BEIROET - Twee Libanese vrou
wen zochten gisteren vlak over de
grens hulp bij Israëlische artsen
(foto). De Palestijnse bevrijdings
organisatie PLO heeft gisteren
drie mannen gearresteerd in ver
band met de moord op de Ameri
kaanse ambassadeur Francis Me-
loy, zijn handelsattache en hun
chauffeur.
Een woordvoerder van de PLO zei,
dat de mannen Libanezen waren.
In westelijke en Arabische diplo
matieke kringen wordt het over
igens sterk betwijfeld of de PLO
inderdaad de moordenaars te
pakken heeft.
De Syrische president Hafez As
sad is gisteren voor een officieel
bezoek in Parijs aangekomen. Tij
dens het banket herhaalde de
Franse president Giscard d'Es-
taing, zijn aanbod aan Syrië om
een vredesmacht naar Libanon te
zenden.
TROPEA (Reuter/AFP) - De
Italiaanse communisten heb
ben bij hun nationale campagne
voor de belangrijke algemene
verkiezingen van 20 en 21 juli
bijzonder veel aandacht be
steed aan Calabrië, het "verge
ten" district in de punt van de
laars van Italië. De reden daar
van is dat Calabrië een van de
zeer weinige gebieden was waar
links stemmen verloor toen er
vorig jaar regionale verkiezin
gen werden gehouden. In de
meeste andere districten boek
ten de communisten opmerke
lijke stemmenwinst.
In Crotone, een groot industrie
centrum aan de Ionische kust,
somt Ubaldo Schifino, een 29-
jarig bestuurslid van de plaatse-
lijke communistische partij, de
belangrijkste tegenstanders op:
de achtergebleven ontwikke
ling, de Kerk en de Mafia. "Men
heeft de mensen wijsgemaakt
dat zij hun huizen en zelfs hun
auto's zullen verliezen als de
communisten aan de macht
komen", zegt hij.
In de stille dorpen in het bin
nenland is de bevolking niet erg
spraakzaam tegenover vreem
delingen. Maar in San Giovanni
is een oud vrouwtje, zittend in
de schaduw voor haar huisje,
bereid over politiek te praten.
"De vrouwen zullen voor de
(christen)democraten stemmen
omdat wij christenen zijn, om
dat het een stem voor het kruis
is. Trouwens, ik moet de com
munisten niet want zij zullen
mij m'n pensioen afpakken".
Hoe komt zij aan die gedachte?
"Oh, de paters hebben haar dat
verteld. Let er maar niet op, ze
zal stemmen zoals ik het zeg",
legt haar echtgenoot uit.
Calabrië, het armste gedeelte
van Italië, heeft een inkomen
per hoofd dat minder dan de
helft is van het landelijk gemid
delde. Met twee miljoen inwo
ners herbergt het vier procent
van de totale bevolking van Ita
lië. Het heeft echter slechts
twee procent van het nationale
inkomen.
Ongeveer 700.000 Calabriërs
zijn in de afgelopen 25 jaar geë
migreerd. De provincie kampt
met een grote werkloosheid,
vooral onder de jongeren.
Afgaand op deze gegevens zou
men verwachten dat de provin
cie op een woestijn lijkt. Niets is
minder waar. Men vindt er de
weelderigste en de prachtigste
streken van Italië en een aantal
schitterende stranden. Cala-
bri's grootste handicap is dat
het sinds lang wordt behandeld
alsof het een kolonie is.
Zoals het gebied goedkope ar
beidskrachten levert aan de in
dustrie in het noorden, zo ver
schaft het ook goedkope grond
stoffen voor de industrieën van
Piedmont en Lombardije.
De Calabresi lijken bepaald
weinig reden te hebben de
christen-democraten en hun
regeringen ergens dankbaar
voor te zijn. Toch stemt bijna
veertig procent steeds op de re
gerende partij. Een belangrijke
factor hierbij is het wijdver
breide systeem van "klanten
binding", waarbij de politieke
gezindheid het verschil kan be
tekenen tussen werken of werk
loos zijn.
De communisten beschuldigen
de christen-democraten van po
litieke chantage bij het recente
aanbod voor honderd baantjes
bij de regionale bank. Meer dan
zesduizend mensen hebben ge
solliciteerd, "maar de beslissin
gen zullen zeker niet eerder dan
na de verkiezingen bekendge
maakt worden", zeggen de
communisten.
In een gebied waar de
christen-democraten en de Ma
fia de twee dominerende mach
ten zijn is het niet verwonder
lijk dat zij elkaar soms overlap
pen.
In Gioia Tauro, dat de naam
heeft een groot centrum van de
Mafia te zijn, gaat het verhaal
van een christendemocratische
functionaris die een merkwaar
dige deur-tot-deurcampagne
voert. Hij komt binnen, legt een
grote revolver op tafel, en in
formeert dan "hoe denkt u dit
maal te stemmen"?
"Verslaat met uw stem de
Mafia-kandidaten", sporen de
communistische pamfletten de
kiezers aan. Zullen de calabresi
aan deze oproep gehoor geven?
Misschien wel de jongeren,
maar bij de ouderen schijnt de
gelatenheid te overheersen. Het
"klantenbinding"-systeem is
zeker niet een monopolie van de
christen-democraten. Ook cor
ruptie niet, want zojuist is de
socialistische wethouder van
openbare werken van Catan-
zaro wegens fraude gearres
teerd.
De Italiaanse christendemocra
ten zijn er trouwens gisteren in
geslaagd het onderzoek naar
het Lockheed-
steekpenningenschandaal op te
schorten tot na de verkiezingen
van komende zondag. Met
steun van sociaaldemocraten
en liberalen wisten de christen
democratische leden van de
parlementaire commissie van
onderzoek te bewerkstelligen
dat de volgende hoorzitting pas
op 24 juni, vier dagen na de ver
kiezingen, zal worden gehou
den. Dan zullen ex-minister van
Defensie Mario Tanassi (so
ciaaldemocraat), diens opvol
ger Luigi Gui (christendemo
craat) en Mariono Rumor, ex-
premier en nu minister van Bui
tenlandse Zaken (christende
mocraat) worden gehoord.
SPIJKERHARD
Een autodief in West-Berlijn heeft gisteren van zijn snode voor
nemen om een luxe wagen te stelen moeten afzien. De man
kroop achter het stuur van de geparkeerde auto, toen hij met een
kreet opsprong. Hij was op de verborgen spijker gaan zitten die
de eigenaar, die al eens eerder bestolen was, had neergelegd. Op
de kreet van pij n van de man snelde de eigenaar van de auto naar
buiten. Juist op tijd om de snoodaard te voet te zien wegstrom-
pelen.
600 POND VOOR HOND
De kapitein van een Westduitse vrachtvaarder, Reinhard Wert-
her, is gisteren in Huil (Engeland) beboet met 600 pond omdat
op het dek van zijn schip een hond vrij had rondgelopen, dat was
tweemaal van de wal af geconstateerd.
Dat druist in tegen de Britse bepalingen die trachten de honds
dolheid (rabies) buiten het eiland te houden. De hond mocht wel
aan boord vertoeven, aldus de rechter, maar moest zich zolang
het schip in de haven lag ophouden in een afgesloten ruimte aan
boord waaruit hij niet kon ontsnappen.
MONNIK ALS SUPPOOST
De monniken van de berg Athos - de "theocratie" op een eiland
in het noorden van Griekenland - hebben besloten het toeristi
sche bezoek aan hun"republiek te beperken door voortaan alleen
nog mensen toe te laten die geïnteresseerd zijn in de godsdienst
of de wetenschap. Voorts zullen bezoekers met niet meer dan
een tiental per dag worden toegelaten en mogen de bezoeken
niet langer dan vier dagen duren.
Grieken en Grieks-Cyprioten die de orthodoxe godsdienst be
lijden, zullen een week op Athos mogen toeven. Het bezoek kan
worden verlengd wanneer de synode van de monnikengëmeen-
schap daartoe aanleiding aanwezig acht.
Boten aan boord waarvan zich vrouwen bevinden mogen de
heilige berg niet dichter dan 500 meter uit de kust naderen- De
ongeveer 1.100 monniken van Athos klaagden de laatste tijd
over de schade die het toeristische bezoek toebracht aan hun
beschouwende leven. Zij wilden niet de weg opgaan van hun
confraters in de kloosters in centraal Griekenland, die naar
Athos vluchtten omdat zij verworden waren tot "museumsup
poosten en verkopers van entreebewijzen".
VALKENBURG (Z.H.):
Dc Alfetta van Alfa Romeo. 1600oflS00cc motor
voorin.S-Vcrsncllingsbak met difTercnticelachterin.
DcDionachtcrwicloplianging. Perfektcwegligging.
Kooiconstructie met energie-absorberende zones.
Topsnelheid boven 175 km/u.Garantie 12 maanden.
Alfetta 1.6 -125 pk-17.990.-
Alfettal.8 -140 pk -19.790.-
AlfettaGT -140 pk -21.490.-
B.V. Autom. Imp. H. A. MAASLAND
Voorschoterweg 17, telefoon 01718-13900/16275
