"De bedevaarten zijn niet dood
VV
cammimr»
Alphonse Schlatmann "deed" 25 keer Eehternaeh
Leiderdorper in
beroep tegen
plan-Voordorp
Scheidende leraressen:
'Wij gaan zeker niet op
onze lauweren rasten'
VRIJDAG 18 JUNI 1976
In het "Evangeliecentrum" Zijl
singel 2 Leiden spreekt zondag
morgen om 10 uur de Amerikaanse
evangeliste Judv Fiorentino. Judv,
weduwe en moeder van twee kin
deren, maakt met een groep jonge
Amerikanen een wereldreis,
waarop zij een aantal evangelisatie
campagnes houden. In de Ver. Sta
ten is Judv - zelf baptiste - een be
kend spreekster in kringen van de
charismatische beweging.
De huis-aan-huis-actie in Kou
dekerk aan den Rijn ten bate van
de dakrestauratie van de oude kerk
heeft ruim f 8000 opgebracht. Met
een aantal nagiften hoopt men de
f 10.000 te halen. Omdat ook de to
renspits een behandeling behoeft,
zal de restauratie wel tot september
duren, dit in tegenstelling tot de
verwachting dat ze nog vóór de
bouwvak-vakantie zou worden vol
tooid.
In verband met zijn onoverkome
lijke bezwaren tegen de kinder
doop,- hij wilde geen zuigelingen
meer dopen en onderging zelf ook
een herdoop - is ds. A. Pijnacker
Hordijk (53 jaar), hervormd predi
kant te Zevenaar, met ingang van 1
september losgemaakt van zijn
gemeente. De generale commissie
voor het opzicht in de Hervormde
Kerk slaagde er niet in, met ds. Pij
nacker Hordijk en zijn gemeente
tot een minnelijke schikking te
komen.
De predikant is sinds 1964 werk
zaam in Zevenaar. Voordien werkte
hij in Buurse (Ov.) en Wamel,
Dreumel en Leeuwen (Geld.).
De bisschoppen van Nederland
willen in beginsel vasthouden aan
(Je rk status van de Tilburgse hoge
school. Een delegatie uit de bis
schoppenconferentie zal dit stand
punt met de hogeSthool gaan be
spreken. In het komende studiejaar
wil het bestuur van de school een
beslissing nemen over de vraag of
de confessionele inslag moet blij
ven of niet.
O Ds. H. A. Visser in zijn blad voor
de Amsterdamse Westerkerk: "Het
evangelie is rooier dan de PvdA.
radicaler van de PPR. pacifisti-
scher dan de PSP, christelijker dan
het CDA en vrijer dan de VVD".
In navolging van tal van andere
landen is nu ook in Denemarken
een afdeling van "Christenen voor
het socialisme" opgericht. Er zijn
twee actieve groepen, in Kopenha
gen en Aarhus Ze houden zich be
zig met een studieprojekt hoe via
het socialisme meer rechtvaardig
heid in de Westerse samenleving
kan worden gebracht.
LEIDEN/OEGSTGEEST - "Op dat devotieprentje
had eigenlijk de beeltenis van Sint Willibrord moeten
staan, maar helaas, prentjes met de grote nationale
heiligen maken ze niet meer. Overal heb ik ernaar
gezocht. Zelfs in kloosters. Maar nergens. Ik vind dat
jammer. Waaarom toch moeten die mensen, die zo
veel voor ons betekend hebben, zomaar wegvallen?"
In plaats van Sint Willibrord
kwam toen op dat devotie
prentje voor rector Vreeburg -
ter gelegenheid van diens 25-
jarig priesterschap - een foto
van de romaanse basiliek van
Echtemach. Daar ligt sinds 739
de apostel en patroon van Ne
derland begraven.
Alphonse Schlatmann uit
Oegstgeest (84), die deze maand
zelf voor de 25ste keer deelnam
aan de nationale bedevaart naar
het graf van Willibrord, had
vrede met die oplossing omdat
het prentje zo tóch een uitdruk
king was van de dank der Ne
derlandse pelgrims jegens de
toegewijde Leidse rector, die de
ziel is geworden van het reli
gieuze evenement dat geen na
dere aanduiding behoeft dan de
naam "Echtemach". Het
prentje is gedateerd 9 juni
1976.Dat was de derde dag van
de bedevaart.
Houvast
De oude heer Schlatmann. die -
vurig van geest als hij is - er
rond voor uitkomt dat de bede
vaart naar het in Luxemburg,
aan de Sauer gelegen Eehter
naeh hem elk jaar weer veel
doet en dat hij er telkens naar
uitziet als naar een vakantie,
vindt, ter compensatie van zijn
teleurstelling over het verdwij
nen van de traditionele devo
tieprentjes, milde troost in het
floreren van de bedevaarten
zelf.
"Het is met de bedevaarten niet
afgelopen. Integendeel, je ziet
ze groter worden. Vijf-en-
twintig jaar geleden gingen er
120 mensen uit ons land naar
Echtemach, nu 248, meer dan
een verdubbeling. Dat komt
ook door de propaganda die
rector Vreeburg ervoor maakt,
maar als het in het gevoel van de
mensen werkelijk een aflo
pende zaak was, zou dat niet
veel uitwerken. Nee. ze vinden
in dergelijke tradities weer een
houvast. Er komen ook weer
meer jongeren bij. Kijk maar
eens naar die protestantse
kloostergemeenschap in Taizé,
Frankrijk. Uit de hele wereld
ontmoeten daar grote groepen
jongeren elkaar. En dat gaat al
tijd maar door. Nee, ik ben niet
zo bang voor de jeugd. Ze bele
ven het op een andere manier,
maar het zit erin".
Hinder
De hoog-bejaarde, met een
speelse geest toegeruste Alp
honse vermoedt, een verkla
ring te hebben voor de neiging
om bepaalde tradities op
nieuw te beleven.
"De veranderingen in de kerk in
ons land zijn te vlug gegaan. Er
zijn mensen die zich gekwetst
hebben gevoeld. Ouderen had
den hinder van het weghalen
van beelden en kruisstaties. Ik
geloof, dat als al die verander
ingen zich wat geleidelijker
hadden voltrokken, veel meer
mensen dit' beter haddden ver
werkt. Nu zijn er weggelopen.
De kerk moet zich wel aanpas-
sen, maar niet zo scherp ineens.
Je moet de zaak niét uitkleden.
Ik hèb het niet op een pastoor
die tegen zijn bisschop zegt: ik
doe dit niet meer en ik doe dat
niet meer. Hij heeft gehoor
zaamheid beloofd en is daarom
gehoorzaamheid verschuldigd.
De geestelijkheid moet zich aan
dat gezag niet onttrekken.
Sommigen hebben zich op een
voetstuk gezet en willen zelf de
dienst uitmaken".
Incident
De bedevaart naar Eehter
naeh, waarvan de liturgische
teksten de degelijke, traditie
getrouwe rooms-katholiek als
klassieke muziek in de oren
moeten klinken, is in staat
Alphonse Schlatmann in ver
voering te brengen.
Zijn eerste gang naar de crypte
met het gebeente van de grote
apostel maakte hij in 1939, als
deelnemer in een particuliere
groep van veertig.
Het incident bij de reis herin
nert hij zich nog haarfijn. Op het
Alphonse Schlatmann, 84 jaar.
collectieve paspoort mocht het
Nederlandse gezelschap de
grens met België niet passeren.
Allemaal uitstappen. Na uren
werd de zaak toch nog bijge
legd, maar toen was de trein met
de voor de pelgrims gereser
veerde wagon wel doorgereden,
met als gevolg dat ze alle aan
sluitingen misten en pas 's
avonds laat aankwamen.
Na de oorlog werd "Eehter
naeh" een nationale bedevaart,
als onderdeel van "Lourdes".
Tegenwoordig bereidt het in
Leiden gevestigde comité
"Echternach-bedevaart" de
tochten voor, onder auspiciën
van de Vereniging tot samen
stelling van Nederlandse Bede
vaarten.
Alphonse Schlatmann, die voor
zijn 25ste deelneming uit han
den van bisschop Hengen een
onderscheiding met oorkonde
ontving, heeft na zoveel eeuwen
nog diepe bewondering voor de
manier, waarop Sint Willibrord
in het jaar onzes Heren 695 in dit
land begonnen is. Met heel een
voudige middelen, maar met
een geweldige inzet en geloofs
kracht.
"Wie een man Gods wil zijn,
moet offers brengen en volgen
zonder terughoudendheid. Dat
deed Willibrord". Citeert
Schatmann op plechtige toon
uit een programma.
Hij verliet Ierland om naaf het
"land der Friezen" te gaan.
Toen is de kerstening van de
lage landen begonnen. In Hei-
loo. Oegstgeest, Petten. Velzen
en Vlaardingen stichtte hij zelfs
kerkjes, maar hij werkte ook in
Duitsland, en dankzij een
schenking werd Echtemach
een toevluchtsoord voor chris
telijke missionarissen. Vijftig
jaar lang heeft Willibrord het
evangelie gepredikt. Hij stierf
in Echtemach, waar hij zich zo
vaak had teruggetrokken om
weer op krachten te komen.
Beentje
Die bewondering heeft Alp
honse Schlatmann ook wel van
de vroegere Oegstgeester pas
toor Looijaard, die een groot
vereerder van Willibrord was.
In de rk Willibrorduskerk van
Oegstgeest bevindt zich een van
de grootste relieken, een stukje
been van de apostol. Volgens
een aanduiding van de heer
Schlatmann ter grootte van on
geveer 20 centimeter.
"De hele bedevaart, met lof,
missen en springprocessie, is
een uniek gebeuren, maar wat
op mij wel de meeste indruk
maakt is het intieme samenko
men van alle Nederlanders in de
crypte. Daar wordt afwisselend
met de voorzanger het credo ge
zongen en als besluit van de
plechtigheid de twee bekende
coupletten van het Wilhelmus".
De spring- of dansprocessie
door de stad, die een dankbe
tuiging bedoelt te zijn voor het
aflopen van een besmettelijke
ziekte vele jaren geleden (de fie-
teldans), trekt tienduizenden
van heinde en ver. Dertig mu
ziekkorpsen deden er dit jaar
aan mee en zes- a zevenduizend
mensen van jong tot oud.
Voor één ding is de heer
Schlatmann extra gevoelig: "Je
ziet ook nog 's religieuzen in
hun traditionele habijt". En het
ontroert hem altijd weer als hij
ziet hoe vaders en moeders spe
lenderwijs het hun kinderen als
het ware ingieten, deze traditie
in ere te houden. "Het is een
stralend en veelkleurig feest
van dankbaarheid".
Nazaat
De oude Schlatmann kan zijn
tranen soms moeilijk bedwin
gen als zijn herinneringen hem
terugvoeren naar de plaats waar
hij zoveel rijke ervaringen had.
Dat vloeit niet voort uit een al-
Dansprocessie in Echtemach
gemeen heimwee naar geluks
momenten waarvan ieder weet
dat ze toch niet terugkomen,
maar veeleer uit een sterk per
soonlijk besef, te behoren tot
het nageslacht van hen aan wie
Sint Willibrord eens het geloof
bracht.
Een Willibrord-lied zingt daar
van en hij zingt het stoer en
"Gij bracht geloof en gods
dienstzin.
En wijdde zelf hun kerkjes in.
En niemand onzer die vergeet
Wat gij voor onze vaad'ren
deed".
"Sint Willibrord, bescherm ons
Dit vragen wij ook thans aan u:
Dat op uw voorspraak bij de
Heer
Veel' komerl tot de christen
leer".
Koopje
"Goed beschouwd hebben wij
het geloof voor een koopje ge
kregen".
De oud-zakenman Alphonse
Schlatmann weet wat koopjes
zijn.
"Anderen hebben er offers voor
gebracht. Zij verdienen onze
dank".
S. J. DE GROOT
LEIDEN - "Kinderen veranderen nooit. Ze zullen altijd
voor hun eigen standpunt op blijven komen. Maar zijn
daarbij wel steeds eerlijk, open en oprecht". Dit zeggen de
twee leraressen mevrouw J. W. E. Meijs-Edelhauser en me
juffrouw M. J. H. Bonnet, die gisterenen vandaag definitief
afscheid hebben genomen van de RK Scholengemeen
schap "De Noorderwiek" aan de Ter Haarkade.
De beide dames hebben de pen- zeven, niveau B. Als bij twee
sioengerechtigde leeftijd bereikt, vakken niveau C (het hoogste) is
t op de lau- bereikt, dan kun je weer verdei
r LEIDEN - Loco-burqemeester Van Aken en zijn vrouw hebben gisteren een bezoek gebracht aan het echtpaa
Wijland-Van den Burg, dat zestig jaar lief en leed met elkaar heeft gedeeld. Het bruidspaar woont ii
Hyacinthenstraat.
Lezers schrijven
Opnemen van brieven in deze
rubriek behoeft niet te beteke
nen dat de redactie het met de
inhoud eens is.
De redactie behoudt zich daar
enboven het recht voor om bij
dragen te weigeren dan wel in te
korten.
Gasbuis
Donderdag 10 juni gebeurde het.
Hoek Oosterkerkstraat-
Oranjegracht. 10 uur 's ochtends.
De boormachine, die betonpalen
voorde nieuw te bouwen woningen
in de grond giet, draait een hoofd
gasbuis lek. Onder een druk van 7
tot 8 atmosfeer spuit hoogst ont
plofbaar aardgas (methaan) uit de
grond. Het werk wordt onmiddel
lijk stil gelegd. Er volgde geen ont
ploffing. Ook geen politie. Er ston
den wel baliekluivers met sjekkies.
Ik had vrouw en kind onder het
puin van ons huis vandaan kunnen
halen. Twee meter in het bouwvak
zat die buis. En die hadden ze ver
ledenjaar gelegd toen de rooilijnen
allang waren vastgesteld en de
bouwplannen in een vergevorderd
stadium verkeerden. Noem het een
menselijke fout. maar men had be
ter moeten en kunnen weten. De
opzichter vertelde dat zowel de
aannemer als de uitvoerder bij de
gasfabriek om tekeningen had ge
vraagd om te zien wat zij in de
grond zouden hebben kunnen
tegenkomen. Die kregen zij niet.
Interne zaken, zou men daar gezegd
hebben, het zit daar goed, ga je gang
De gasbuis wordt nu verlegd. Da s
twee keer werken, kost twee keer
geld. De hoeveelheid verloren gas
is verloren tarief en het boren van
de betonpalen heeft van tien tot
drie stil gelegen. Dat is ook niet mis
met die peperdure machine. Ge
brek aan coördinatie? Wie legt zijn
hoofd op het blok? Hoe is het in
Godsnaam mogelijk dat zoiets kan
gebeuren bij een dergelijk bouw
project? Een project waar jaren
voor en tegen geknokt is, waar bur
gers, wethouders en ambtenaren
grijze haren aan overhielden en de
raadzaal bol van discussies van
heeft gestaan, waar mensen intus
sen voor uit hun huizen getreitérd
werden door de jaar in jaar uit ver
slechterende toestanden, waarvoor
een projektontwikkelaar met zijn
architekt door de zijdeur maar met
drie ton in 't handje af mocht gaan,
waar eer. landelijke prijsvraag voor
werd uitgeschreven. 18 inzendin
gen werden tentoongesteld en er
drie van werden uitgekozen en
waar dan uiteindelijk de staatsse
cretaris Schaefer zelf in hoogst ei
gen persoon op een hete zomerse
dag vol feestelijke vlaggen voor het
glunderend forum van een half
stadhuis de eerste paal de grond in
komt draaien. Kortom geen achte
raf gebiedje waar een halfwas aan
nemertje een schuur in elkaar moet
klooien, nee een terrein waar dage
lijks officieel belangstelling voor
bestaat. Daar gebeurt zoiets. In
Leiden. Had men de palen met een
valblok geheid dan was het leed
niet te overzien geweest. Men
draaide en had het dubbele geluk
de buis te raken zonder daarna bij
Petrus aan de laatste poort te hoe
ven aankloppen. Een men had
tenminste de fout ontdekt. Was de
boor naast de buis terecht gekomen
dan had niemand voorlopig wat
gemerkt en had men zoiets als een
tijdbom onder de nieuwe woningen
ingebouwd. Dat is dan voorkomen.
Hopelijk een les en een aansporing
om dergelijke werken in de be
woonde binnenstad voortaan te
coördineren. Je kunt bepaald niet
zeggen "beter" te coördineren,
want waar deze net-niet calamiteit
blijk van geeft is van het volslagen
ontbreken ervan. En dat vraagt om
ongelukken. Niet alleen in die
zandwoestijn langs Oranjegracht
en Waardgracht maar in de hele
verdere stad.
Rene Henderiks.
Oranjegracht 83.
Leiden
weren gaan rusten, zo vertelt r
vrouw Meijs, tevens adjunct
directrice van "De Noorder
wiek".
De goedlachse mevrouw Meijs:
"Misschien val ik nog wel eens
een keer in en bovendien heb ik
een groot aantal hobby's. Ik inte
resseer me ontzettend voor de
Nederlandse letterkunde, lees
werkelijk alles, en my house is
my castle dus Sinds 1961 is
mevrouw Meijs-Edelhauser AVO
(algemeen vormend onderwijs)
lerares en heeft met name les ge
geven in de vakken Nederlands
en biologie. In augustus 1969
werd zij aan de ,,RK Vakschool
voor meisjes" aan het Galgewater
benoemd tot adjunct-directrice.
Toen in 1972 het aantal leerlingen
te groot werd verhuisde me
vrouw Meijs mee naar "De
Noorderwiek", de school die wel
nog steeds onder hetzelfde be
stuur, als van de vakschool aan
het Galgewater, werkt.
Een van de taken van mevrouw
Meijs als adjunct directrice was
de opvang van meisjes die met
bepaalde moeilijkheden kamp
ten. Zij zegt daarover. "Er zijn di
kwijls meisjes bij me gekomen
die nogal fel van leer trokken als
hun problemen op tafel kwamen.
Maar na een praatje en een kopje
thee waren de scherpe kantjes
meestal wel weggewerkt en wis
ten we toch gezamenlijk tot een
oplossing te komen. Overigens
heeft het Medisch Opvoedkundig
Bureau ons bij bepaalde proble
men altijd goed geholpen".
Over de huidige ontwikkelingen bij
het onderwijs zijn de twee lera
ressen niet zo tevreden. "Met de
voorschriften van het Departe
ment valt niet meer te werken.
Van ons wordt een MAVO 3 ni
veau verlangd. Gevolg, vakken
als koken en naaien komen nau
welijks meer op het rooster voor.
De naam "huishoudschool" moe
ten de mensen dus maar defini
tief uit hun hoofd zetten. Voorts
kunnen er op het examen diverse
niveaus bereikt worden. Bij
voorbeeld: voor Engels heb je een
studeren in het middelbaar be
roepsonderwijs". aldus mejuf
frouw Bonnet, die het maar een
ingewikkelde en onprettige si
tuatie vindt.
Mejuffrouw Bonnet is 1967 in
dienst gekomen bij de vakschool
aan het Galgewater en ook mee
verhuisd naar "De Noorderwiek"
heeft de afgelopen jaren les gege
ven in de vakken godsdienst,
administratie en muziek. Juf
frouw Bonnet: "Vooral in het
laatste heb ik altijd veel plezier
gehad. Ik speel trouwens nog
steeds graag op het orgel". "Juf'
Bonnet wordt op de school dan
ook geërd voor het vele werk dat
zij verzet bij de muzikale omlijs
ting van de Eucharistie vieringen
met de school.
Hebben de twee leraressen kritiek
op de nieuwe onderwijs metho
den, over de jeugd vertellen ze
geen kwaad woord. Mevrouw
Meijs: "De jeugd is spontaner
geworden. Als ze op mijn kamer
komen zeggen ze "hallo" of "hoi".
Ik vind dit helemaal niet erg,
waarschijnlijk omdat ik zelf ook
drie kinderen heb en het dus ge
wend ben". Mejuffrouw Bon
net": Ja, en tegenwoordig lopen
ze met sjekkiesen zo. Maar zo gek
deden we vroeger ook.
Alleen hadden we toen wat anders
dan een sjekkie. Ik geloof dat dit
gewoon het stoer doen is, om de
onzekerheid die je op die leeftijd
hebt te verdoezelen. De sfeer is
op deze school trouwens gewel
dig". Iets dat mevrouw Meijs on
dersteunt met de uitspraak: "Ik
heb hier nog geen brutaal woord
Terwijl er vandaag nog een receptie
is voor oud-leerlingen en beken
den werd gisteren reeds het af
scheidsfeest op school gevierd
met liedjes en toneelstukjes, ver
zorgd door de leerlingen zelf.
Waarvan er één opmerkte: "Juf
frouw Meijs is een hardstikke
aardig mens. Het is alleen jam
mer dat je tijdens haar lessen niet
even weg kan suffen, want ze
geeft altijd zo enthousiast les".
ADRIAAN BRANDENBURG
Meijs-Edelhauser: "Kinderen
DEN HAAG/LEIDERDORP - Een
aantal inwoners van Leiderdorp,
dat bij de gemeenteraad vergeefs
protesteerde tegen het in oktober
1975 vastgestelde bestemmings
plan Voordorp, heejt nu zijn be
zwaren voorgelegd aön het dage
lijks bestuur van de provincie en
kreeg o'p een hoorzitting gelegen
heid die bezwaren toe te lichten.
De bezwaarde Leiderdorpers vin
den, dat door de voorgenomen be
bouwing van het Voordorpterrein
het leefklimaat in hun aangren
zende wijk zal worden aangetast.
De argumenten, die zij voor die
vrees aanvoerden, bleken echter
niet erg overtuigend omdat de door
hen gehanteerde cijfers volgens de
woordvoerder van het gemeente
bestuur onjuist zijn. Er komen na
melijk veel minder woningen dan
zij hebben aangenomen en de ont
worpen flatbouw is langs de Oude
Rijn gedacht, zodat aantasting van
het karakter van de wijk evenmin
gevreesd behoeft te worden, aldus
de gemeente, die in haar opvattin
gen gesteund wordt door de pro
vinciale planologische commissie,
die GS adviseert. Ook zonder on
derzoek naar de woningbehoefte
staat volgens het gemeentebestuur
vast, dat Leiderdorp in groeiende
mate twee- en driekamerwoningen
nodig heeft voor kleine en onvolle
dige gezinnen. Dit houdt o.m. ver
band met de vestiging, in de laatste
tijd, van een aantal inrichtingen
met veel personeel, zoals revalida
tiecentrum, ziekenhuis en mytyl
school. GS gaan nu de wederzijdse
standpunten afwegen voor zij be
slissen of zij het plan al dan niet
zullen goedkeuren.
