„Mensen innerlijk
rijker naar huis"
Vriendelijke sierkunst bij Danstheater
...engisteren
toegelicht
I RAPID 1 programma
Csfo/üucke
Dadaisme herleeft in
dwaze Antheil-collage
"•M'
JAN VAN AALST MET „WERELDKERMIS" IN LEIDEN
WOENfDAG 16 JUNI 1976
RADIO - TV - KUNST
Scheveningen Met drie premieres
heeft het Nederlands Dans Theater
gisteravond zich onder de nieuwe
artistieke leiding van Airi Kylian en
Hans Knill definitief gepresenteerd.
Men mag aannemen, dat zowel de
keus
aard van de choreografieën
beeld geven van wat de leiding ni
artistiek voor ogen staat. Dat ii
allereerst een hoog technisch peil
„Deranged Songs"
symfonische muziek i
Bedford orkest plus
gitaar en basgitaar plus slagwerk),
wat karakterloze en oninteressante
muziek waaruit de dans maar
de choreografen als de weinig inspiratie kan putten. Taylor
zet daar veel beweging op. er wordt
veel gesprongen en bewogen, maar
hij vertelt alleen zijn emoties en de
spanningen die hij wil oproepen:
■J een stuk lijk een stationswachtkamer zitten
an David enkele dansers op een bank te
elektrische wachten op wat gaat komen: Nils
de drie choreografen stellen hoge worden verbeeld maar niet op de
eisen aan de technische vaardighe
den van dit solistenballet, en
daaraan wordt ruimschoots voldaan.
Er is wel iets drastisch veranderd in
de artistieke visie: men streeft oeverloos
Christe danst een stuk eenzaamheid,
en langzamerhand komen ook de
andere dansers, vaak met hem, in
actie. De bewegingen zijn interes
santer dan die van Taylor, al zijn
ook hier de ensembles zwak en daalt
de danskunstige inspiratie naarmate
het ballet vordert. Er wordt een
stuk decor opgezet, het valt. om en
dansers zien een uitweg uit hun
klaarblijkelijk naar choreografieën,
die een groter publiek gemakkelijker
aanspreken. Dat levert dansstukken gen op te roepen
op, die in expressie en sfeer dragen, n
beperkter zijn dan men van het seconden
NDT gewend was: het is een
repertoire zoals men dat kent
de lokale Duitse balletgroepen, wat gramma gisteravond
provinciaals» met veel Schon-tanze- theater „Unterwegs"
toeschouwer overgedragen. Hij zet
ensembles op die hij niet moeiteloos ellende, maar dan komenW.
kan afwikkelen, en er zit een pas de terug en gaat het wachten op Godot
trois in die qua vormgeving weer triestig verder. Veel kwasi-
Alleen op enkele diepzinnigheid, en in de lelijkste
momenten, in een pas de deux. costuums die maar denkbaar zijn
werkelijk spannin- (van Karl Kneidl), maar met grote
Britse choreograaf
Taylor heeft oarrierq gemaakt bij
(van Karl Kneidl)
emoties over te inzet gedanst,
dat duurt maar enkele Tenslotte van Jiri Kylian „Elegia" op
.muziek van Sjostakovitsj. Een
aardig, vriendelijk stuk sierkunst.
Als tweede op dit premiere-pro- met elegante bewegingen waarbij
n-w^ni het circus- Vaak heel mooie plaatjes ontstaan
de Duitse maar het is allemaal- een beetje
loos en leeg. Kylian stelt geen
choreograaf Gerhard Bohner
muziek van Webern. Zeer Duits
Jonathan opzet en uitwerking: de geest
Mary Wigman waart erin rond
'Elegia' van Jiri Kylian door het Nederlands Dans-
het Ballet Rambert. Voor zijn een zeer vage filosofie. In vermoede-
Ensemble i
theater
het publiek van het NDT is geweest
ondenkbaar dat deze een groot succes kan zijn. Ook dit
.riendelijke balletten door een ballet werd met grote toewijding
hij roept hier ander publiek dan dat wat altijd gedanst. JAAP JOPPE
Ü!ÏÏmiSOhe elsen' hij seen spanningen op -
spaart bi] voorbeeld kennelijk eer
„Bad boy of music" noemde George muzieknotatie
Antheil zich in zijn biografie. Deze Antheil is in feite een typisch
kwalificatie is inderdaad erg goed Europese figuur uit de jaren twintig
van toepassing op de jonge Antheil tot dertig, bijna een tot in het absur-
tot zjjn defenitieve vestiging ih Ame- de doorgevoerde Satie. Hy was echter
rika in 1933. veel sensationeler en in zijn one-
Nadien bleek, dat deze rumoe- man-shows, die zijn pianorecitals
rife muzikale futurist, dadaïst, non- waren, veel uitdagender: het feit dat
conformist en wat al niet meer in hij altijd een revolver bij zich droeg
strikt muzikale zin weinig te zeggen spreekt boekdelen. ,.La Femme 100
had. Antheil zelf moet dat ook heb- Tètes muziek bij de nonsens-oolla-
ben beseft, want. uiterst flexibel als 8e-s van de grote surrealist Max
hij altijd is geweest, beproefde hij Ernst, markeerde het eind van An-
zijn krachten behalve op de film- theils wilde periode, waarin werken
muziek nog op de oorlogsjournalis- als de ..Sonate Sauvage en het „Bal -
tiek, het schrijven van een detec- *et Mécaniqueontstonden,
sn het creëren van een ni
tive
KOL^wriui
76
De „Grupo de Acción Instrumen
tal de Buenos Aires", die na de pauze
in het Congresgebouw Antheils
„Femme 100 Tètes" bracht, riep op
een vaak kostelijke manier het dada-
tijdperk weer op. Alles in deze pro_
duktie was nonsens, maar nonsens
op niveau. Een greep uit de bizarre
vondsten: een graf. waarin zich een
projector blijkt te bevinden, die de
collages van Max Ernst projecteert,
een biljartpartij op een dichte vleu
gel, welke vleugel ook nog als tafel
tje, slaap- en schuilplaats dienst
doet, een eindeloos papierknippende
figuur, die kennelijk Max Ernst
voorstelde. Er was ook nog een bal
lerina, die naast vele andere zaken
nog heel redelijk bleek te kunnen
pianospelen, een zwarte vrouw die
wellicht Antheils vrouw Boski voor
stelde, en tenslotte Antheil zelf. ver
tolkt door de pianist en leider van
deze Argentijnse avanigarde-show-
groep: Jorge Zul-ueta.
Jorge Zulueta, die ook alleen mo
derne muzikale happenings op touw
Scène uit 'La femme a 100 tètes'.
zet, kan veel. Hy is een uitstekend
pianist en een showman, die zijn
publiek met vrijwel niets kan boeien.
Hij kon alleen de armoede van An
theils muziek, zoals die tijdens het
eerste kwartier „pianorecital" over
kwam, niet wegspelen. Terecht had
de groep van het werk een show ge
maakt, die met Antheils muziek en
opzet weinig meer te maken had. Het
stoorde niet, want in Dada mag
alles. Het enige wat soms stoorde was
de trage aotie. Hoe Antheil als com
ponist-sec overkomt kan men van
avond ook in Den Haag horen, als
het Nederlands Blazersensemble zijn
„Jazz Symfonie" en het „Ballet mé-
canique" in de Remonstrantse Kerk
uitvoert.
Over Charles Ives is al zo vaak ge
schreven, dat ik over de uitvoering
van diens vierde symfonie door het
Residentie Orkest kort kan zijn. De
vertolking van dit werk, dat Ives
op zijn best toont, werd geleid door
de Spaanse dirigent-componist Cris
tobal Halffter, kundig geassisteerd
door Lex Veelo als tweede dirigent.
Deze vertolking maakte op mij een
vitalere, maar wel wat grovere in_
druk dan die van Lucas Foss met
het R.O. enige tijd geleden. Een
zwak punt in deze vertolking was
een koortje van ..schnabbelaars", dat
niet in het programma vermeld
stond. Maar verder is zo'n uitvoe
ring toch altijd een prestatie van be-
bekenis.
PETER VISSER
DEN HAAG/LEIDEN „Dit is de wereld, die geen tijd heeft om een bloemetje te geven", zegt
Jan van Aalst (41) en voegt daar direct aan toe: „Wij hebben daar wel tijd voor en doen het dus
ook".
Door
Ton van Brussel
voor de ingang van de Stadsge
hoorzaal, om daar vijfhonderd
rozen met reductiekaartjes uit te
delen aan passanten. Natuurlijk
gebeurde dat niet voor niets. Van-
van de ervaringeen bij de voorstel
ling ook een beter evenwicht te
vinden tussen ernst en humor.
„Het leek er inderdaad even op dat
5 werden. Ik wil
Vandaar dat vanmiddag tussen avond, morgen- en vrijdagavond gramma maken dat stof tot nadf®"
één en drie uur het in haar woon- moet de foyer van de Stadsge- ken We houden ons teveel be-
plaats zeer bekende ..Hapgs hoorzaal vol zittenzodat Jan zte allerlei dn
bloemenvrouwtje" patrouilleerde
ADVERTENTIE
Aalst een gehoor heeft voor
de première van zijn theaterpro
gramma 'Wereldkermis'een poë
tisch, filosofisch en onmiskenbaar
ook moralistisch programma
rijke dingen die ten koste gaan van
ons geluk. De verhoudingen zijn
scheef getrokken en daar wil ik het
over heben. Tk hoop dat mijn publiek
's avonds na die twee uur innerlijk
waarin hij de kijk op de wereld wat rijker naar huis gaat. (onzeker
:t)als hij die de afgelopen jareiy glimlachend i. Dat is moeilijk naituur-
heeft ontwikkeld aan de open- Hik te vertellen gj
baarheid wil prijsgeven.
Dat klinkt wat zwaar
tieus, maar ïn werkelijkheid
schijnt het allemaal wel mee te
vallen, alhoewel Van Aalst niet
van plan is gans de avond de lol
broek uit te guan hangen.
„Ik heb, zo zegt hij, twintig jaar
lang met een mode-theater door het
land gereisd, met vijf manequins en
een orkestje. We werkten bijvoorbeeld
voor „zuiver scheerwol". Tussen de
presentatie door waren er conferen-
rences en liedjes. Ik begon daar
steeds meer genoeg van te krijgen. Je
wordt wat ouder, je kijkt om je heen
©n je komt tot bepaalde conclusies. Ik
besloot er een punt achter te zetten.
Je ontdekt dat je twintig jaar lang
alleen bezig geweest met de uiterlijke
kant van mensen. Twee jaar geleden
ben ik begonnen met het schrijven
voor dit programma."
of het theater
daarvoor de beste plaats is, zal moe
ten blijken. Nee, dk ben geen preek-
preten- stoeltype, nee, maar een pretmachine
wordt het, met alle respect, ook
niet".
„Er is wel tegen me gezegd: Jan,
Je moet een trekker in je program
ma nemen, dat ligt commercieel goed.
Nou, ik zou best Martine Bijl of Con
nie Vandenbosch er bij willen heb
ben, maar ik heb begrepen dat die
nogal duur zijn en het is bovendien
de vraag of die naast een in deze we
reld toch vrij onbekende figuur als
ik zouden willen staan".
Het gesprek komt op Sonneveld
Van Aalst bleek een grote bewonde
raar. ,,Hü had ook een verhaal, maar
kon dat meer ondergeschikt maken.
Bovendien kon hij zich zelf relative
ren. zover ben ik nog lang niet, ge
steld al dat ik dat ooit bereikt."
NEDERLAND I
18.40 Kortweg: informatie
menten (NOS)
18.45 Staatsloterij (NOS)
18.55 Journaal (NOS)
19.05 Van gewest tot gewest (NOS)
19.50 Uitzending van de CPN (P.P.)
20.00 Finale Europa Cup Voetbal:
NederlandTsjechoslowakije (NOS)
22.05 Journaal (NOS)
22.20 Den Haag Vandaag (NOS)
22.35 Panoramiek (NOS)
23.15 Journaal (NOS)
NEDERLAND II
Holland Festival evene-
18.45 Ti-ta-tovenaar (NOS)
18.55 Journaal (NOS)
19.05 Jouw wereld, mijn wereld, gezinsprogramma (IKON)
19.30 Kenmerk: informatie over kerk en samenleving
(IKON-KRO-RKK)
20.00 Journaal (NOS)
20.25 Tekenfilm van het Voorlichtingsbureau v. d. Voeding
(SOCUTERA)
20.30 De Bijstand in New York (Welfare), documentaire
(VPRO)
23.10—23.15 Journaal (NOS)
Het zijn tamelijk suffe dagen,
wat beftreft de televisie. Gisteren
was al mijn hoop gesteld op de
TROS, want doe zou een satirisch
programma (van Engels-Ameri
kaanse makelij) uitzenden, geti
teld „Amerika, wat maak Je me
nou?". Satire bij de TROS, dan
ga ik wel even rechtop op mijn
driezitsbank zitten. Maar het ging
niet door, om „reclametechnische
redenen", zoals mis TROS zei.
Bij nader inzien was de TROS
gebleken dat er zich teveel sluik
reclame in de film ophield en daar
let minister Van Doorn soms op.
En in het verband met het ver
zoek om zendtüduitbreiding houdt
de TROS meneer Van Doorn lie
ver te vriend, op het ogenblik. La
ter op de avond begon een NCRV-
programma met beelden van een
opstijgend vliegtuig, dat net zo
lang met de camera gevolgd werd
tot de naam van de luchtvaart
maatschappij echt niet meer te le
zen was. Overigens is dit de ge
bruikelijke manier om te bedan
ken voor gratis tickets. En de
NCRV heeft tenslotte geen extra-
zendtijd aangevraagd.
De reis ging naar Canada, van
wege een uitzending over natuur
bescherming in Nederland. Ziet u
het verband? Nee, maar als de
reis gratis is, dan moet Je niet op
een paar kwartier zendtijd kijken.
Een programma vol Canadese bi
sons, elanden, alpinisten, wolven
en beren diende nu als inleiding
voor een uitzending (volgende
week) waarin de drie wilde zwij-1
nen en de twee konijnen van de
Veluwe getoond zullen worden.
„Een eland kan tot 800 kilo we-
geen, bij een schofthoogte van 2
meter, terwijl de spanbreedte van
het gewei 1.80 meter kan zijn, zo
dat een mens, zij het oncomforta
bel, in dit gewei zou kunnen lig
gen". Ik citeer dit maar even om U
duidelijk te maken dat er geen
half werk geleverd werd.
Voor Cliff Richard, de lieveling
van meisjes tussen 12 en 17 Jaar,
had de NCRV drie kwartier inge
ruimd. Zijn fans mochten hem ook
vragen stellen en die gingen voor
namelijk over zijn evangelische
activiteiten. „Jezus is het einde",
zei de zanger, die ook nog onthul
de dat hij hem had geleerd „dat
mensen belangrijker zijn dan din
gen. zodat het publiek hier be
langrijker is dan de stoel waar ik
nu op zit".
Voor alle meisjes In de zaal aan
het slot afscheid van hem moch
ten nemen met een bos bloemen
en een kusje, werd Cliff nog de
vraag gesteld waarom hij toch nog
steeds vrijgezel is. Ik dacht, dat de
hele wereld nu toch wel wist, dat
Cliff meer van heren dan van da*
mes houdt, maar de evangelist
zanger zei, dat dit zijn privéleven
betrof, dat hij er niet veel ov£r
wilde zeggen, maar dat de horo
scoop zei, dat het nog wel even
kon duren. Hij zal vast niet heb
ben geweten, dat ^e in Holland
heel openhartig over dit soort din
gen praten, in Engeland ligt dat
natuurlijk heel anders.
GERARD PAQUES.
Nederland I is om 20.00 uur in de lucht met een rechtstreeks
verslag van de eerste wedstrijd in de halve finale van het Eu
ropees kampioenschap voetbal voor landenteams vanuit Za
greb. Gespeeld wordt de wedstrijd Nederland-Tsjechoslowa-
kije. Deze strijd om de plaats in de finale van zondag is tevens
ui|n 20.02 uur af rechtstreeks Via Hilversum III te beluisteren.
In ..Panoramiek" om 22.35 uureveneens op I. is een door een
Franse filmploeg gemaakte reportage te zien over Birma en
een overzicht van de recente onticikkelingen in Libanon.
WOENSDAG
TROS: 18.30 Nws. 18.41 De blauwe
ak-
(S) Alles r
ktua. 2T
lissen. 23.55—24.00 Nws.
19.00 Muziektriptiek. Van
t tien 22.00 (S) Alles moet weg.
22.30 Nws. 22.40 Aktua. 23.00 (S) Cou-
TROS: 7.02 (S) Drie-op Je boter-
11.03 (S)
(S) Drie
middag: Boter. Klaas
astrologische adviezen.
derpopparade. 16.03 (S) De Hitmees-
Uitzending BP.
VARA: 18.00 Nw
de dag. P.P.: 18.
18.30 Tussen start en finish. 19.3
Brassband magazine. NOS: 20.00 Nws.
20.05 (S) Holland Festival. 23.00 Met
het oog op morgen. 23.5524.00 Nws.
NOS: 18.03 De vakatureban
23.02 (S) NOS-c
easy. 1.02 (S) Dat wordt weer nac
werk. 4.027.00 (S) De Meurc
7.00 Nws. 7.02 (S) Badineriet
•verweging. 9.10 Echo. 9.3
Klassieke pianomuziek. 10.00 (S)
Aubade: Symfonie Orkest en Koor t
de Oostenrijkse Omroep.
7.30 Nws. 7.41 Hie
bij de tijd. 8.30 Nws. 8.36 Gym-
guur, die ik ooit heb ontmoet". ten op iemand die ze er- van over-
„Je doet het, maar je weet natuur- tuigd dat het anders moet. In elk
lijk dat er niemand op Je zit te wach- geval weet ik de naam voor mijn vol-
ten maar aan de andere kant geloof gend programma al. Dat gaat „On- Onder de hoogtezon: pastoraal, i
ik dat iedereen juist wel zit te wach- dans alles heten".
dienstklassieke
kaal ziekenbezoek. 10.30 Nws.
ADVERTENTIE
Uit het songbook
nder. 12.26 Mededelingei
Van Aalst maakte zeven proef voor
stellingen in het land en kwam tot
de slotsom dat veel van zijn bezoe
kers met die titel weinig raad wis
ten. Hü veranderde niet alleen die
na aam, maar probeerde op grond
Gok
Na de drie voorstellingen breekt de
vakantie aan. Van Aalst keert pas in
het najaar terug en geeft dan tot het
eind van het jaar voorstellingen. Hoe
die serie ook uitpakt, we gaan in elk
geval door. Het is een gok, ik heb een
audio-visiueel presentatie, een va
riabel decor met dia-projectie, ik heb
twee muzikanten, een pianist en een
violist/fluitist. We dragen met zijn
allen het risico. Ik heb erg veel steun
gehad van Tom de Jong, dat is wel
zo ongeveer de merkwaardigste fi-
De mooiste mode
voor dag en nacht.
Lingerie draagt u 24 uur per etmaal. Een reden
om uzelf te verwennen met echt móóie
négligés, house-coats, onderjurken enz.
U vindt ze te kust en te keur in Zwitserse.
Franse en andere kwaliteiten. Bij de echte
lingerie-, foundation- en badmode-specialist.
12.30 Nws. 12.41 Hier en nu. 12.55
Mlddagpauzedienst. 13.15 Goed ge
stemd, gevarieerde zang. 14.00 Klank-
snoer: klassieke muziek 15.00 Glo
baal: muziek, mensen en meningen.
(15 30 Nws.)17.30 Nws. 17-32 Hier
plano. 12.00 (S) Rondom
DUITSE TV
WOENSDAG 16 JUNÏ
DUITSLAND I
16.15 Journaal. 16.20 Eln Platz für
Tl ere. 17.05 Kinderprogramma. 1750—
18.00 Journaal.(R
NDR: 8.30 Sesi
Zaudm an n et e.^fl .55 Nordschau-Mat.
zin. 19.26 lm Werk notiert. 19 59 Pro
grammaoverzicht. WDR 8.20—11.50
Schooltelevisie. 18.00 Nws. uit Noord-
rünland-Westfalen. 18.05 Intermezzo.
18.45 Elne schone Wirtschaft, 19.15
Akt. 19.45 Trick uf 4tel vor 8).
20.00 Journaal en weerbericht. 20.15
Spel zonder grenzen. 22.30 Journaal.
2250 Voetbal. 23 35—23 40 Journaal.
18.30 Akt. 18.45
Hllve
i II
AVRO: 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgym
nastiek. 7.20 Dag met een gaatje (8.00
Nws. 8.118.25 Radiojournaal). 8 50
De Verenigde 1'"
muzek. 18.20 Eln
kinderen. 16.30
3.00 Journaal.
bedrijfsleven. 21.00 Journaal. 21.15 Die
Breestraat 126
Leiden
Tel. 130960
den. 9.40 Schoolradio. 10.00 Radio La-
waaipapegaai. 10.10 Arbeidsvitaminen:
populair verzoekplatenprogr. (11.00
Nws. 11.03—11.05 Radiojourn.). 11.30
Rondom twaalf (11.55 Beursberichten).
12.30 Wekelijkse sportrevue. 12.45 Per
Saldo. 13.00 Nws. 13.11 Radiojournaal.
13.25 'n Middagje AVRO: muziek.
17.55 Mededeijnea*.
BELGISCHE TV
18.35 Atelier.
19.25 Kulturele
deren. 19 38 Mededelingen en weerbe
richt. 19.45 Journaal. 20.15 Rhoda. tv-
feutlleton. 20.40 Dlerenserle. 21.05 Spel
zonder grenzen. 22.30 Filmmagazine.
23220 Journaal mat om. Wetstraat.