VS willen NAVO-geld voor troepen in Noord-Duitsland Proces Angola: politieke show BONN EN WARSCHAU NADER TOT ELKAAR AMIN ONTSNAPT AAN MOORDAANSLAG Weer 'pretjuffrouw' op loonrol van het Amerikaanse Congres Karen Ann Quinlan leeft' nu geheel op eigen kracht Moviemento vertraagt Spanjes democratie Sowjet-Unie alleen voorwaardelijk naar Geneefse conferentie ZATERDAG 12 JUNI 1976 NAIROBI (UPI/Reuter) Presi dent Idi Amin van Oeganda is ternauwernood aan de dood ont snapt, toen er drie handgranaten werden gegooid in een menigte die hij had toegesproken. Volgens radio berichten en mededelingen van di plomatieke zijde die in de Keniase jhoofdstad Nairobi zijn ontvangen, kwam de chauffeur van het Oegan- dese staatshoofd om het leven en -werden 37 personen gewond. Van krier gewonden is de toestand ern stig. Een bericht dat Amin zelf lichte (verwondingen zou hebben opgelopen, werd tegengesproken door de Ita liaanse ambassadeur in Kampala die de president gistermiddag ont moette en verklaarde dat deze in "uitstekende vorm" verkeerde en geen tekenen van verwondingen ver toonde. De aanslag gebeurde donderdag avond op het terrein van de Nsam- bya-kazerne in Kampala, nadat pre sident Amin daar een parade van politiemannen had bijgewoond, die juist hun opleiding hadden vol tooid. Volgens een Oegandese mili taire woordvoerder waren -de hand granaten van "Amerikaanse en Is raëlische types". De aanvallers, wier aantal niet bekend is, werden direct overmeesterd. Zij werden bewuste loos geslagen en naar een gevange nis gesleept voor een "grondige on dervraging". Na de aanslag werden enkele le gereenheden in de Oegandese hoofd stad gemobiliseerd. Gisteren was de toestand echter weer normaal. Naar in diplomatieke kringen werd vernomen, behoren de aanval lers wellicht tot een clande stiene verzetsgroep die zich de "Be weging voor de bevrijding van Oegan da" noemt. Deze liet vorig jaar au gustus voor het eerst van zich ho ren. toen ter gelegenheid van een conferentie van de organisatie voor Afrikaanse eenheid (OAE), waar van Amin op het ogenblik voor zitter is, enkele hoogspanningsmas ten werden opgeblazen en ook elders in Kampala en omgeving bommen tot ontploffing werden gebracht. Sinds hij in een staatsgreep zon der bloedvergieten in 1971 president Milton O bote afzette, zijn er zeker tien moordaanslagen op Amin ge pleegd. De aanslag van donderdag avond schijnt de tot dusver gevaar lijkste te zijn geweest. Het was de eerste maal dat de regering officieel gewag maakte van een binnenland se oppositie. WASHINGTON (Reuter) Het Amerikaanse Congres heeft gisteren opnieuw een sex-schan- daal gepresenteerd gekregen. Een vroegere secretaresse van een De mocratische afgevaardigde uit Texas, John Young, zei dat ze herhaaldelijk een fikse loonsver hoging had gekregen in ruil voor sexuele toenadering. De 30-jarige Colleen Gardner kwam in 1971 als secretaresse in dienst bij Young voor een salaris van 8000 dollar per Jaar. Toen ze in maart van dit Jaar ontslag nam ver diende ze 26.000 dollar per jaar. De onthulling van mejuffrouw Gardner volgt op de affaire van Wayne Hays, een vooraanstaand lid van het Huis van Afgevaar digden, die in moeilijkheden kwam nadat een medewerkster, Elizabeth Ray, vertelde dat haar werkzaamheden uitsluitend be stonden uit het behagen van haar werkgever. Young, 59 Jaar, getrouwd en vader van vijf kinderen, wilde niet op het verhaal ingaan: „Ik ga het niet bevestigen, niet ont kennen en ik zeg ook niets daar tussen in, maar ik kan elke stui ver overheidsgeld in mijn boek houding verantwoorden". Colleen Gardner zei dat-ze met baar onthulling kwam „omdat ze al dat geknoei niet meer kon ver dragen". Volgens een verhaal in de New York Times zei Colleen dat ze uren doorbracht in Youngs bureau, pratend over sex. „Naar bed gaan met hem zou niet zo erg zijn geweest als hij me ook maar had laten werken, maar dat deed hij niet. Hij gaf me niets te doen omdat hij wilde dat ik altijd tot zijn beschikking zou zijn als hij dat wilde", aldus haar relaas. MORRISTOWN (UPI) Ka ren Ann Quinlan, het Ameri kaanse meisje wier artsen op aandringen van haar pleeg ouders en via gerechtelijke tus senkomst besloten de machines, die haar in leven lieten af te sluiten, is overgebracht naar een verpleegafdeling van het St. Clare's ziekenhuis in de Ame rikaanse staat New Jersey. Volgens ooggetuigen was zij tij dens het transport, waarbij ook de ouders van Karen Ann aan wezig waren, niet verbonden met machines. Ook niet toen zij de verpleegafdeling werd ingere den. Karen Ann Quinlan ligt al sinds 15 april van het vorig Jaar in coma. Haar ouders wilden dat zij een waardige dood zou sterven en dwongen de artsen door tussenkomst van de recht bank de haar in leven houdende machines af te sluiten omdat er voor haar geen enkele hoop meer bestond. In de afgelopen maand is zij regelmatig van de machines af geweest, soms wel een week lang. In medische kringen wordt er op gewezen dat zij ook zonder de machines nog wel ja- ren door kan "leven". BRUSSEL (ANP) De Amerikaanse regering zou graag zien dat niet slechts Nederland, maar alle NAVO-landen bijdra- dragen aan de kosten van stationeren van een Amerikaanse brigade in de Noordduitse laagvlakte. De mededeling van mi nister Vredeling dat Nederland bereid is een bijdrage te leve ren, en zijn beroep op de andere landen (afgezien van West- Duitsland en de Verenigde Staten) dit ook te doen, is tijdens de vergadering van ministers van Defensie van NAVO-landen, de afgelopen dagen in Brussel, niet tot in details besproken. Minister Vredeling noch zijn VS- colloga Rumsfleld wilde ingaan op de kosten van de noodzakelijke infra- studie te maken van maatregelen die in geval van oorlog zouden moeten worden genomen om de aanvoerraute structuur en legering zelf, die echter, rondom Kaap de Goede Hoop te be- gezien de aard van de voorzieningen die moeten worden getroffen ka zernes. oefenterreinen, huizen scholen in de honderden miljoenen gekeurd. veiligen. Deze zal nog voor Juli op werkniveau worden voltooid, maar moet nog door Saclant worden goed- lijk i hetgeen andere landen zul- die de ministers Saclant voor de stu die hebben verstrekt, te weten geen uitbreiding van het NAVO-verdrags- De plaatsvervangend secretaris-ge- gebied, geen contacten met autori- teiten van niet-NAVO-landen <d.w.z.: Zuid-Afrika) en geen gebruik van bases in niet-NAVO-landen (De zuid afrik aause vlootbasis Simonstown) Ook via via heeft de NAVO geen neraal van de NAVO. de Engelsman Humphreys, wilde aanvankelijk in een persconferentie niet met zo veel woorden bevestigen dat een Neder lands voorstel was gedaan, en wei- het voorötel van minister Vredeling met enige verwondering te zijn ont vangen. In NAVO-kringen in Brussel werd opgemerkt dat de organisatie als zo danig geen contacten met Zuid-Afri- Werd ia de ministersconferentie k* onderhoudt, maar dat lidstaten wel degelij k bilaterale (militaire zelf, zoals minister Vredeling klaarde, geen woord van kritiek ge hoord op de Nederlandse defensie inspanning „die de toets der kritiek glansrijk kan doorstaan", in NAVO- kringen gaf men te kennen dat men liever had gezien dat Nederland de bij Seedorf naast het gebied waar de Amerikanen komen gelegerde Nederlandse brigade op volle sterk te zou brengen, dan dat het een voor alsnog onbekend bedrag bijdraagt aan het stationeren van de Ameri kaanse troepen. Minister Vredeling verklaarde na drukkelijk dat wat Zuid-Afrika be treft „helemaal niets is veranderd". De voorzitter van het militair comi té van de NAVO. admiraal Sir Peter Hill-Norton, had bij het begin van de vergadering opgemerkt dat 10 Jaar geleden het NAVO-commando Atlan tisch Oceaan, Saclant, zich niet met de situatie ten zuiden van de Kreefts keerkring de grens van het ver- dragsgebied „behoefde bezig te hou den", omdat de zeeën voornamelijk door bevriende of geallieerde schepen werden bevaren. „Maar thans is de situatie geheel anders". In 1972 toen de Russische mari ne steeds sterker werd in het zuide lijk deel van de Atlantische Oceaan kreeg Saclant toestemming om een ten met Pretoria hebben. Het is te vens onvoorstelbaar dat onder de NAVO ressorterende westelijke een heden niet ten zuiden van de Kreets- keerkring zouden optreden tegen Russische schepen en vliegtuigen die in geval van oorlog de levensader van het Westen, de aanvoerlijn voor olie en grondstoffen, zouden afsnijden. In het slotcommuniqué wordt slechts met een laconiek zinnetje melding gemaakt van Spanje dat zoals be kend, spoedig lid van de NAVO wil worden: „De Amerikaanse minister van defensie bracht verslag uit over het nieuwe bilaterale vriendsöhaps- en samenwerkingsverdrag tussen de Verenigde Staten en Spanje". Er zijn van Amerikaanse zijde geen pogingen gedaan om in het slot- communiqué het belang van Spanje voor de westelijke defensie vermeld te krijgen, zo verklaarde minister Vre deling. Minister Rumsfield verklaar de dat „over deze passage is gespro ken, zoals ook over andere passages in het slotcommuniqué is gesproken". Minister Vredeling zei zich volko men te kunnen vinden ln de passa ge in het slotcommuniqué, volgens welke alle ministers die deelnemen aan 't werk van de defensieplanning- commissie (dwz. alle NAVO-minis ters behalve de Franse en de Griek se), toezegden „in overeenstemming met het economische en militair po tentieel van hun landen", hun bijdra gen aan de gemeenschappelijke ver dediging te „zullen blijven handha ven en verbeteren". BONN (Af) Polen en West-Duits- land hebben gisteren overeenkom sten voor industriale samenwerking getekend waarmee een bedrag van meer dan een miljard dollar is ge moeid. De ondertekening vond plaats aan het einde van het bezoek van de Poolse partijleider Edward Gierek aan de Bondsrepubliek. Gierek en kanselier Helmut Schmidt tekenden in het palels Schaumburg kader - overeenkom sten terzake culturele uitwisseling en economische samenwerking op lan ge termijn. Tijdens een afzonderlijke plech tigheid werden in aanwezigheid van de Poolse minister van buitenland se handel Jerzy Olszewski en de Westduitse minister van economische zaken Hans Friderichs door West duitse en Poolse ondernemingen een reeks van 14 contracten getekend. De grootste transactie behelst de bouw door het Krupp concern van een fabriek voor gaswinning uit ko len. De bouw van het bedrijf zal 2,6 IW;; W m. miljard mark kosten. Het komt bij Katowice. Andere Westduitse bedrijven zul len met Poolse bedrijven gaan sa menwerken voor de vestiging van een op kolen gebaseerde chemische industrie. De produkten van deze fabrieken zullen door Pools-Duitse onderne mingen worden verkocht aan derde landen. Een bankconsortium met aan het hoofd de Dresdner bank zal Polen de noodzakelijke credieten verschaffen. Een belangrijke transactie tus sen West-Duitsland en Polen, de le vering van 40,000 ton koper per jaar door Polen aan de Bondsrepubliek gedurende 12 jaar, kon nog niet wor den afgesloten. De financiering van deze transactie is echter reeds rond. Een Westduits bankconsortium zal voor deze transactie een krediet van 300 miljoen mark aan Polen ver schaffen, de Bondsregering heeft een kredietgarantie voor dit bedrag ge geven. In een slotcommuniqué na afloop van hun besprekingen hebben Schmidt en Gierek het bezoek van de Poolse partijleider het eerste bezoek dat een Poolse leider sinds de tweede wereldoorlog aan Bonn heeft gebracht van 'historische beteke nis' genoemd. zy hebben hun diepe tevredenheid over de open en vriendelijke sfeer tij dens de besprekingen en de positieve resultaten die zijn bereikt in hun communiqué tot uitdrukking ge bracht, en gewagen van de succesvol le vooruitgang op de weg naar vol ledige normalisering der betrekkin gen tussen beide landen. Het bezoek van Gierek wordt in Bonn beschouwd als een belangrijke stimulans voor een volledige verzoe ning tussen West-Duitsland en Po len. Dit verzoeningsproces werd op gang gebracht door het in 1970 door de toenmalige bondskanselier Willy Brandt in Warschau getekende vriendschapsverdrag, dat tevens een belangrijke bijdrage leverde aan de op detente gerichte 'Ostpolitik' van de regering Brandt. In een tien bladzijden tellende ver klaring hebben Schmidt en Gierek toegezegd dat zij verdieping en voort zetting van het detente proces zullen blijven nastreven. Ook verklaarden zij alles te zul len doen voor de uitbreiding van de bilaterale samenwerking. Er komt een geïnstitutionaliseerd overleg tussen de ministeries van Buitenlandse Zaken van beide lan den terzake bilaterale en Internatio nale vraagstukken* met name terza ke de Europese veiligheid en sa menwerking. MADRID (Reuter/UPI) De na tionale raad van de 'Moviemento' (Beweging, het politieke erfgoed van Franco) heeft een amendement in gediend op het ontwerp successie wet, dat beoogt de Spaanse vorst trouw te laten zweren aan de begin selen yan de 'Beweging'. De voorgestelde successiewet zal, samen met andere wijzigingen in de grondwet, dit najaar per refe rendum worden voorgelegd aan het Spaanse volk. Het amendement van Fanco's 'oude garde' is niet bindend voor de regering. Het betreft artikel ne gen waarin gezegd werd dat de vorst ten overstaan van de Cortes, het parlement, trouw dient te zwe ren aan de fundamentele wetten van het koninkrijk. De ultra-rechtse nationale raad heeft daaraan toegevoegd dat de koning ook een eed op de beginselen der 'Moviemento' dient af te leggen. Dit is curieus, want de 'Moviemen to' zou nu juist als politiek 'monopo lie' gaan verdwijnen op het mo ment dat Spanje een meerpartij- en-democratie zou worden. Waarnemers beschouwen het amendement van de 'Beweging' dan ook als een nieuwe vertragingsakfcie van de rechtse ultra's. Twee dagen geleden schiep de Cor tes, die by het referendum een echte volksvertegenwoordiging met 2 ka mers zou moeten worden, een merk waardige situatie door eerst akkoord te gaan met legalisering van politie ke partijvorming (communisten, anarchisten en separatisten uitge zonderd) maai: even later voorlopig 'nee' te zeggen tegen een op die le galisering toegesneden verandering van de strafwet. De Cortes vond de uitsluiting van communisten niet afdoende gere geld en verwees de wetswijzigin gen terug naar de juridische com missie die naar men hoopt binnen 14 dagen met een aangepaste versie voor de dag zal komen. Bronnen bij de regering zeiden gis teren dat men zich daar niet al te grote zorgen maakt over de vertra gende akties van ulta-rechts en meenden dat het door de regering opgestelde draaiboek voor democra tische hervorming in zijn essentie geen gevaar loopt. De Spaanse pers maakt zich ech ter wel degelijk bezorgd over de spa ken die Franco's getrouwen in het democratiseringswiel proberen te ste ken. Het nieuwe onafhankelijke dag blad 'El Pais' schreef in zijn hoofd artikel dat het referendum dit na jaar moet worden gebruikt om ko ning Juan Carlos de macht te geven een wekelijke democratie bij ko ninklijk decreet af te kondigen. In een commentaar op de vertra- gingsakties van de Cortes zegt 'El Pais' dat dit huidige 'parlement' het volk niet vertegenwoordigt. "Hervormingen kunnen worden doorgevoerd door de koning of zijn regering, niet door deze Cortes', aldus het hoofdartikel. Het zou derhalve passend zijn de inzet van het refe rendum zodanig te wijzigen dat de koning het land bij decreet demo cratie kan geven'. Nauwelijks was het proces tegen dertien huurlingen in de Angolese hoofdstad Loeanda begon nen of de aanklager eiste gisteren reeds de doodstraf tegen alle aangeklaagden, negen Britten, twee Amerikanen, een Ier en een Argentijn. Zij hebben geen mogelijkheid van beroep na het snel te verwachten vonnis, behalve bij de president van Angola Agostinho Neto. De eis van de aanklager was overigens in overeenstemming met de gevoelens van demonstranten buiten het gerechtsgebouw zoals deze foto laat zien. TEL AVTV (AP) De Sowjet- Unie heeft geweigerd medewer king te verlenen aan een hervatting van de Geneefse vredesconferentie tenzy de Palestynse bevrijdings organisatie PLO daarbij wordt uit genodigd en Israël zich uit het bezet te Arabische gebied terugtrekt, zo heeft de Israëlische premier Yitzhak Rabin bekend gemaakt. De premier zei dat hij tijdens zijn bezoek aan Washington in Januari van dit Jaar aan VN-secretaris gene raal Kurt Waldheim heeft ge vraagd een formeel verzoek aan de Sowjet-Unie en de Verenigde Staten te richten om de Geneefse bespre kingen te hervatten. De twee lan den zijn de sponsors van de vredes conferentie. In zijn antwoord, dat in februari werd ontvangen, heeft de Russische minister van Buitenlandse Zaken Andrei Gromiko de Russische deel name "laten afhangen van twee voorwaarden: terugtrekking tot de grenzen van voor de oorlog van 1967 en volledige deelname van de PLO als volwaardig lid vanaf het begin", aldus Rabin. "Zonder deze twee voorwaarden is de Sowjet-Unie niet bereid medewer king te verlenen", zo herhaalde de premier tijdens een conventie vlak bij Tel Aviv van de linkse Mapam-party. Rabin zei dat de Verenigde Sta ten van mening zijn dat de PLO al leen mee kan doen als'zij tevoren Israël's bestaansrecht erkent. Rabin zei dat Israël bereid is zich uit grote delen van het bezette ge bied terug te trekken als de Ara bische leiders zich kunnen verenigen met het concept van open grenzen. LONDEN Gisteren is in de Angolese hoofdstad Loeanda het uitgestelde proces begonnen tegen dertien huursoldaten, die eerder dit jaar door de strijdkrachten van de MPLA gevangen zijn genomen. Het gaait hiebij om tien Britten en drie Amerikanen die blijkens de uitspraken van het hoofd van de Angolese voorlichtingsdienst, Almei da, bij voorbaat schuldig zijn bevonden. De bedoeling van het proces is volgens de MPLA om hun wandaden openlijk aan de kaak te stellen en een strafmaat te bepalen. Het proces valt samen met een internationaal onderzoek naar de activiteiten van huursoldaten, dat door het nieuwe bewind van Neto op touw is gezet. Neto heeft er een omvangrijke commissie voor in het leven geroepen, van vijftig leden uit aertig verschillende landen. Onder hen bevindt zich de Leidse hoog leraar W. H. Nagel en Beatrix Allende dochter van de omgekomen Chileen se president. Volgens minister van Justitie Boavida moet er niet alleen vastgesteld worden dat de hum-sol daten individuele misdadigers zijn; veel belangrijker is het om te komen tot een soort conferentie waarbij de verschillende landen van de wereld zich openlijk uitspreken tegen recrutering van huurlingen. In het Angola van de MPLA, waar men de interventie van de Cubaanse troepen nadrukkelijk een andere zaak blijft noemen, beschouwt men de inzet van huurlingen aan de zijde van de FNLA en de Unita als zuiver kapitalistische inmenging, waarbij Groot - Brittannië en de Verenigde Staten als hoofdschuldi gen gelden. Een grote groep journalisten heeft in de Angolese hoofdstad dagen ge wacht op de aanvang van het proces. Onder hen bevindt zich 'n groot aan tal Engelsen, die vergeefs hebben geprobeerd om met hun gevangen landgenoten in contact te komen. Want de Engelse pers toont grote belangstelling voor deze laatste ontwikkeling in het drama dat begin van dit jaar hier de gemoederen in grote beroering bracht. „Nixon" waarin een ex-para, oud 25 Jaar en genaamd Nixon onmiddellijk werk in het buitenland zocht. De 25-jarige „Nixon" was in werkelijk heid een ex-gevangene, die in het Britse leger wegens wapendiefstal tot twee Jaar gevangenisstraf was veroordeeld. Vier maanden na de advertentie was de onder de schuilnaam Nixon opererende para chutist betokken in de gevechten om Angola, samen met zijn Grieks-Cyprische vriend Kostas Georgiou die nu onder de naam Callan de hoofdschuldige in het proces van Loeanda wordt. Callan gold als een harde, meedogenloze vechtjas die zijn zware Engelse commando-opleiding met succes had doorlopen. En die in actie in Angola ook meteen aan iedereen de hoogste eisen stelde: wie niet met hem was en niet onmiddellijk deed wat Mj vroeg kon ervan lusten. Aan hem worden de wreedste strafmaatregelen toege schreven, met als bloedig hoogte punt de gruwelijke executie van veertien Britse huurlingen, die zich op de werkelijke situatie in Angola volledig hadden verkeken en niet langer aan de gevechten wilden deelnemen. Wat er zich op de bloedige zondag van de eerste febuari precies aan het fronit heeft afgespeeld, is niet geheel duidelijk geworden, maar aangenomen wordt dat Callan buiten zichzelf is geraakt toen een jonge Engelse huurling per vergis sing een raket afvuurde op een Landrover vól eigen mensen, omdat hij dacht dat het de vijand was die er aan kwam. De jongeman werd door Callan ter plaatse door zijn hoofd geschoten. Vervolgens zou hij een zekere Copeland bevel hebben gegeven om dertien huurlingen te verzamelen en neer te schieten. Copeland, die kort daarna door een haastig geïmproviseerde krijgsraad ter dood werd veroordeeld eh vervólgens geëkeouteerd, zou eerst alleen het vuur op de dertien huurlingen die in het grote handels- daarna anderen hebben opgedragen het karwei af te maken. Vijf dagen na dit gruwelijke bloedbad werden CaJlen en een patrouille door een tankformatie van de Cubanen omsingeld en gevangen genomen. Eichmann Niemand weet wat het uiteindelijke lot zal zijn van de dertien huurlingen die eind deze week in paleis van Loeanda worden voor geleid. De drie Amerikanen hebben vanuit de Verenigde Staten hun eigen verdedigers kunnen betrekken. De 10 Engelsen, in leeftijd variërend van 18 tot 32 Jaar, worden door Angole- zen verdedigd. Engeland heeft nu een diplomaat, Hugh Buatt, als waarnemer ge stuurd naar het proces, dat in een grote zaal. plaats biedend aan 300 zal worden gehouden. De gevangen huurlingen zullen ieder afzonderlijk worden beschuldigd en volgens de MPLA een eerlijke berechting krijgen. Op de vraag hoe dit dan te rijmen valt met de heersende opvatting dat zij toch al schuldig zijn, heeft Almeida ver klaard dat destijds Eichmann van de Israëliërs toch ook een faire berechting heeft gekregen, ofschoon tevoren vaststond wat hij destijds had mlsri aan

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1976 | | pagina 9