Gesprek van Spanje met de
Europese
Commissie
Volle olietanker na
explosie in brand
Reagan houdt voorsprong
Eanes kandidaat
van Soares voor
presidentschap
Ecologische catastrofe
Rabin
ziet
kans op
regeling
met Syrië
FINSE
REGERING
STRUIKELT
OVER DE
BEGROTING
Succes voor
PLO op de
Islamitische
conferentie
DONDERDAG 13 MEI 1976
WASHINGTON (UPI) - De Repu
blikein Ronald Reagan heeft bij de
recente Amerikaanse voorverkie
zingen voor de presidentskandida
tuur van zijn partij zijn kleine voor
sprong op president Ford behou
den, zo blijkt na het bekend worden
van de definitieve uitslagen.
Beiden hebben nu weliswaar ieder
zes overwinningen behaald, maar
het aantal Republikeinse gedele
geerden dat achter Reagan staat is
groter dan het aantal dat Ford
steunt: 426 tegen 331. Er zijn 1130
stemmen nodig voor de aanwijzing
van een kandidaat.
President Ford won dinsdag ge
makkelijk de voorverkiezingen in
de staat West-Virginia, hoewel hij
daar geen campagne gevoerd had.
Hij veroverde 57 procent van de
stemmen tegenover Reagan 43 pro
cent. In de staat Nebraska moest hij
echter met 55 tegen 45 procent de
overwinning aan de 65-jarige
voormalige gouverneur van Cali-
fornië laten.
Hoewel hij dat oorspronkelijk niet
van plan was, bracht Ford gisteren
een bezoek aan de staat Michigan,
waar volgende week voorverkie
zingen worden gehouden en waar
wellicht een beslissing kan vallen.
Ford zou eerst niet naar Michigan
reizen omdat hij daar een overwin
ning al zeker achtte.
De koploper van de Democratische
gegadigden, Jimmy Carter, moest
in Nebraska met 39 tegen 38 pro
cent een nederlaag
tegen de nieuweling Frank Church,
voorzitter van de Senaatscommis
sie voor multinationals. Hij won
echter de voorverkiezingen in
Connecticut van zijn rivaal Udall
met 33 tegen 31 procent en blijft de
grootste kanshebber voor de be
noeming tot presidentskandidaat
van de Democraten met 11 over
winningen in 14 voorverkiezingen.
Carter kan rekenen op de steun van
minstens 598 democratische gede
legeerden. De andere Democraten
Udall, Jackson en Wallace hebben
nu respectievelijk 205, 202 en 138
afgevaardigden achter zich. Een
democratische gegadigde heeft
1505 stemmen voor verkiezing no
dig.
STRAATSBURG (ANP) - De Europese commissie, het
„dagelijks bestuur" van de Europese Gemeenschappen,
voert verkennende besprekingen met Spanje over aanpas
sing van het bestaande handelsverdrag. Dit heeft Sir Chris
topher Soames, in de commissie belast met buitenlandse
aangelegenheden, in het Europese parlement meegedeeld.
De EG brak de onderhandelingen over de vorming van een
vrijhandelszone tussen Spanje en de gemeenschappen af
na de doodvonnissen van eind september, maar verklaarde
zich in januari bereid deze te hervatten.
Vette zwarte rookwolken drijven uit het brandende schip over de zee en de Noordspaanse kust.
Maar Spanje, aldus Soames, heeft
geen belangstelling meer voor een
vrijhandelszone en de regering in
Madrid wil „een voldoende demo
cratische situatie" creëren om bin
nen een a twee jaar met succes %en
aanvraag om volledig lidmaatschap
te kunnen indienen.
Volgens het verdrag waarbij Enge
land, Ierland en Denemarkten tot
de zeg zijn toegetreden, moeten de
buitentarieven van alle negen lan-
TEL AVIV (Reuter) - De Israëli
sche premier Yitzhak Rabin ziet
nieuwe mogelijkheden voor on
derhandelingen met Egypte en Sy
rië over een beëindiging van de
staat van oorlog. De positie van Sy
rië binnen de Arabische wereld is
aan het veranderen, zo zei Rabin op
een bijeenkomst van de Israëlische
arbeiderspartij. Druk van de Ver
enigde Staten, Saoedi-Arabië en
misschien van Egypte zou Syrië
kunnen brengen tot onderhande
lingen over beëindiging van de
staat van oorlog.
"Syrië is op het ogenblik verwik
keld in een strijd met het afwij
zingsfront (de groepering Pales
tijnse organisaties die elke regeling
met Israël afwijzen) en met de Fa-
tahterroristen in Libanon, waarbij
het gebruik maakt van terroristi
sche organisaties onder Syrische
controle. In de afgelopen week
hebben troepen onder Syrische
controle in de Libanon meer terro
risten gedood dan het Israëlische
leger in de afgelopen twee jaar".
Volgens Rabin ruimen de pro-
Syrische Saika-guerrrillastrijders
hun collega's van El Fatah "op zo'n
wrede manier uit de weg dat de in
ternationale gemeenschap er
schande van zou spreken als Israël
die methoden hanteerde". De ge
beurtenissen in Libanon zouden
Syrië en Egypte er toe kunnen
brengen onderhandelingen over
een beëindiging van de staat van
oorlog met Israël te overwegen, zo
meende de Israëlische premier.
Volgens goedingelichte kringen in
Cairo zullen president Sadat van
Egypte en president Assad van Sy
rië volgende maand in de Saoedi-
Arabische hoofdstad Riad probe
ren hun politieke meningsverschil
len uit de weg te ruimen. Sinds
Egypte negen maanden geleden
een nieuw interim-akkoord sloot
met Israël staan de Syrisch-
Egyptische betrekkingen op een
laag pitje. Ter voorbereiding op die
topconferentie zullen de premiers
van beide landen volgende week in
Riad overleg plegen. De premiers
van Koeweit en Saoedi-Arabië tre
den als bemiddelaars op.
den per 1 juli 1977 zijn geharmoni
seerd. De commissie voert thans
besprekingen met Spanje over een
voorstel aan de ministerraad over
aanpassing van het handelsverdrag
aan de uitbreiding van de EG.
Spanje, zo merkte Soames op, zou
over zes a zeven jaar lid kunnen zijn
van de gemeenschap, maar voor
dien moet het handelsverdrag wor
den aangepast.
Resolutie
Het parlement toonde zich niet be
reid, aan te dringen op amnestie
voor alle politieke gevangenen in
Spanje, en volledige democratise
ring van het regime met zoveel
woorden als een voorwaarde voor
toetreding te stellen.
Het nam EG resolutie aan volgens
welke „in ruime mate" amnestie
moet worden verleend aan alle poli
tieke gevangenen, en herstel van de
individuele, politieke en syndica
listische vrijheden en spoedige er
kenning van het bestaansrecht van
„alle" politieke partijen „van fun
damenteel belang" is. Socialisten,
communisten en christen
democraten hadden aanvankelijk
amnestie zonder meer gevraagd.
Compromis
De communisten hadden in het ge
heel niet over toekomstig lidmaat
schap van de EG willen spreken, de
christen-democraten daarentegen
hadden de overtuiging willen uit
spreken dat Spanje zijn plaats zou
vinden onder de landen van de ge
meenschap „indien het vastbera
den de weg van de democratie
kiest".
Het compromis dat uit de bus
kwam - om de resolutie aanvaard
baar te maken voor zo wel conserva
tieven en gaullisten, was dat het
parlement „nogmaals de wens uit
spreekt dat Spanje, zich aan het
einde van een ontwikkeling tot een
waarlijk democratisch regime" bij
de gemeenschappen zal aansluiten.
Communisten
De fractieleider van de Britse Con
servatieven, Peter Kirk, stelde nad
rukkelijk dat erkenning van „alle"
(lees: ook de communistische) poli
tieke partijen niet als absolute
voorwaarde voor lidmaatschap van
de EG moet worden gesteld (het
geen in de resolutie ook niet wordt
gedaan) „omdat dit in de toekomst
tot moeilijkheden zou kunnen lei
den". Ook West-Duitsland was lid
van de EG toen de communistische
partij er nog verboden was.
Ook minister Van der Stoel heeft
toelating van de CP niet met zoveel
woorden als voorwaarde voor lid
maatschap van Spanje willeh stel
len, maar heeft op een persconfe
rentie met zijn Spaanse ambtge
noot, de graaf van Motrico, gezegd
dat dit een kwestie is die „in een
democratisch debat in Spanje zelf'
moet worden opgelost).
Allang
De Gaullistische fractieleider
Christian de la Malene achtte de tijd
gekomen om er aan te herinneren
dat Frankrijk al lang associatie van
Spanje met de EG wil „om de de
mocratisering te bevorderen". Het
„hinderlijk volgen" van Spanje
door het Europese parlement
noemde hij „belachelijk", de „in
menging in binnenlandse aangele
genheden" verwerpelijk en het „ex
cathedra" oordelen over Spanje
eveneens omdat „alleen het volk en
de regering de snelheid van de de
mocratisering kunnen en mogen
bepalen".
LA CORUNA (UPI) - In de haven
monding van het Spaanse La Co-
runa is gisteren een met 110.000 ton
ruwe olie geladen Spaanse tanker
aan de grond gelopen en ontploft.
Door de grote hoeveelheid ruwe
olie die uit de brandende tanker is
weggestroomd wordt de Spaanse
noordwestkust bedreigd met een
ecologische catastrofe.
De 45 opvarenden van de "Urquio-
la", die thuisvoer met ruwe olie uit
de Perzische Golf, zijn volgens de
HELSINKI (DPA) - De Finse rege
ring onder minister-president
Martti Miettunen is afgetreden. Dit
heeft Miettunen gisteravond be
kendgemaakt.
De uit socialisten, communisten,
centrum, liberalen en Zweedse
volkspartij bestaande coalitie is
uiteengevallen door onoverbrug
bare tegenstellingen met betrek
king tot de financiering van de vol
gende staatsbegroting.
Het op 30 november vorig jaar on
der pressie van president Kekko
nen tot stand gekomen kabinet, is
164 dagen aan het bewind geweest.
Economische vraagstukken zoals
de verbetering van de betalingsba
lans en de strijd tegen de inflatie
leidden tot voortdurende conflic
ten in de 58ste regering sinds de on
afhankelijkheid. Tot een breuk
leidde tenslotte het voorstel van
Miettunen. de staatsbegroting voor
1977 door een verhoging van de
omzetbelasting met twee pet. slui
tend te maken. Daartegen hadden
in het bijzonder de communisten
verzet geboden.
De toekomst van de Finse regering
hangt in hoge mate van president
Kekkonen af.
Waarnemers houden het voor mo
gelijk, dat de huidige coalitie zon
der de communisten wordt voort
gezet. Een andere mogelijkheid zou
een minderheidsregering zijn van
sociaal-democraten of van de par
tijen van het politieke midden.
maritieme autoriteiten gered. On
zekerheid bestaat echter over twee
mensen: de gezagvoerder, Franci
sco Rodriguez, en een employee
van de havendienst. Deze werden
als "vermist" opgegeven. De
havendienst-functionaris diri
geerde de manoeuvres van een aan
tal sleepboten die de gestrande
tanker vlot poogden te trekken
voor er aan boord brand uitbrak.
De Urquiola strandde in het smalle
kanaal dat de haven van La Coruna
met open zee verbindt. Hij is kenne
lijk op scherpe rotsen onder water
gelopen.
De explosie, die zich voordeed na
dat de slepers hadden vastgemaakt
heeft een enorme brand veroor
zaakt. La Coruna, een stand van
240.000 inwoners, gaat volgens
Cifra in zijn geheel schuil in ver
stikkend vette rookwolken.
Een grote olievlek vloeit steeds
verder uit vlak onder de kust van
Galicië, een gebied met veel bad
plaatsen en vissershavens.
Hoewel de ontploffing in La Co
runa honderden ruiten deed sneu
velen hebben zich voor zover be
kend aan land geen persoonlijke
ongelukken voorgedaan.
De explosie vond gisteren kort na
12 uur plaats. Vanochtend was het
nog een grote vlammenzee en de
hemel was tot op 60 kilometer, bij
Santiago de Compostela, zwart van
de rook.
Een woordvoerder van Naviera Ar-
tola, de in Bilbao gevestigde reder
van het schip, vertelde: "We doen al
het mogelijke om de milieuvervui
ling tegen te gaan en mensenlevens
te redden. Er is volledige samen
werking met de autoriteiten".
Inmiddels vertelde de derde offi
cier, Miguel Angel Gomez Pena, dat
de ramp volgens hem niet aan nala
tigheid van de bemanning kan
worden geweten.
"We lagen praktisch stil toen we
hem heel licht over de bodem voel
den schrapen", vertelde deze
stuurman. "Daarna begonnen we
echter slagzij te maken. Toen we 15
graden scheef lagen gaf de gezag
voerder ons bevel het schip te ver
laten.
"Toen we er af waren, en hij was
achtergebleven, hoorden we een
ontploffing, daarna nog een paar. Ik
begrijp niet wat ze veroorzaakt
heeft, maar het moet iets te maken
hebben gehad met gasdampen die
onder druk kwamen", aldus het
verslag van de derde officier.
LISSABON (Reuter) - De socialis
tische partij van Portugal steunt
de kandidatuur voor het presi
dentschap van Antonio Ramalho
Eanes, de 41-jarige stafchef van
het leger. Partijleider Mario Soa
res maakte dit gisteren in Lissa
bon bekend.
Eanes, die zich waarschijnlijk eind
deze week formeel kandidaat zal
stellen, geniet in zijn campagne
voor de verkiezingen van 27 juni
thans de steun der drie grote par
tijen. Socialisten, Christen-
Democraten en Volksdemocra
ten behaalden bij de onlangs ge
houden eerste parlementsverkie
zingen samen bijna driekwart
van de stemmen.
Als tegenkandidaat voor Eanes
komt waarschijnlijk premier
Jose Pinheiro de Azevedo in de
ring. Azevedo heeft al gezegd zich
kandidaat te zullen stellen als de
verkiezingen een eenmansspel
dreigen te worden. Dat is nu met
de grote steun voor Eanes het ge
val.
Soares noemde de andere
staatshoofden-in-spe "folkloris
tische kandidaten". Hij doelde
daarmee op de dramaturg Duarte
Crespo, de door beide Trotskisti
sche splinterpartijen naar voren
geschoven lerares Maria Vieira
da Silva en de vroegere Copon-
veiligheidscommandant majoor
Otelo Saraiva de Carvalho. Deze
laatste heeft, zij het met een slag
om de arm, positief gereageerd
op het verzoek van enkele Lissa-
bonse "arbeiderscommissies" op
te treden als kandidaat voor revo
lutionair links.
Eanes, die nu verreweg de beste
kansen lijkt te hebben, staat be
kend als een man van gematigd
conservatieve signatuur. Hij be
hoorde tot de groep midden
kader officieren die in 1974 met
succes een coup uitvoerden
tegen het rechtse Caetano-
bewind.
Eanes raakte echter uit de gratie bij
de radicale officieren die vorig
jaar in Portugal de boventoon
voerden. Dat kwam voor een deel
door zijn eigen denkbeelden,
voor een ander deel door zijn
vriendschap met de thans in bal
lingschap levende "overgangs
president" Antonio de Spinola.
Toen rechtse legerkringen, naar
verluidt daartoe aangestookt
door De Spinola, vorig jaar mei
een mislukte staatsgreep uit
voerden zou Eanes geaarzeld
hebben daarvan afstand te ne
men. Die aarzeling betekende
voor hem ontslag als directeur
van de staatstelevisie.
Eanes heeft over zijn relatie met De
Spinola altijd gezegd dat een per
soonlijke vriendschap nog geen
politieke affiniteit hoeft te bete
kenen. Een onderzoek heeft ook
uitgewezen dat hem als tv-
directeur voor en tijdens de
Spinola-coup niets te verwijten
viel.
Eanes kwam pas tot echte promi
nentie toen hij in november een
beslissende rol speelde bij het
onderdrukken van een door
communistische officieren aan
gestookte opstand bij het para
chutistenkorps.
Voor Eanes leed het geen twij fel dat
de communistische partij van
Alvaro Cunhal met die opstand
een "dictatuur van het proleta
riaat" had willen vestigen. Hij
heeft zich sindsdien herhaalde
lijk scherp en onverzoenlijk uit
gesproken tegen het politieke
"gekuip" van de communisten.
Om die reden heeft Cunhal dan ook
geprobeerd een kandidatuur van
Eanes te voorkomen, zeker een
door Soares' grootste partij ge
steunde kandidatuur. Cunhals
laatste zet in dit spel was het aan
bod aan de socialisten om geza
menlijk steun te geven aan een
burger die als "linkse meerder
heidskandidaat" de race had
kunnen ingaan.
De socialisten kregen van Cunhal
carte-blanche bij het aanwijzen
LONDEN (Reuter) - De 62-jarige
Joe Grimond heeft gisteren voor de
tweede maal de leiding van de
Britse Liberale Partij op zich ge
nomen. Hij zei echter dit slechts te
willen doen zolang er nog geen
overeenstemming is over de ver
kiezing van een nieuwe, perma
nente leider van de partij.
Grimond heeft hiermee gehoor ge
geven aan de eenstemmige uitno
diging van andere hooggeplaatste
Liberalen, nadat deze kleinste van
de drie belangrijke Britse politieke
parityen door het aftreden van de
47-jarige Jeremy Thorpe zonder
leider was gekomen.
Grimond is elf jaar lang. van 1956
tot 1967, leider van de Britse Libe
ralen geweest. Hij trad af om een
jongere de kans te geven, waarna
Thorpe hem opvolgde.
Later maakte partijvoorzitster
Margaret Wingfield bekend dat op
12 juni in Birmingham een speciale
partijconferentie zal worden ge
houden waarop nieuwe verkie-
Antonio Ramalho Eanes.
van een dergelijke kandidaat.
Zoals gisteren is gebleken was
Soares' partij echter ook op dit
vlak niet voor samenwerking met
de communisten te porren.
Een eventuele kandidatuur voor de
zittende president, Francisco da
Costa Gomes, is inmiddels volle
dig op de achtergrond geraakt.
Da Costa Gomes krijgt verba'e
steun van de communisten, maar
zijn persoon heeft noch binnen
de strijdkrachten, noch bij de an
dere partijen enig enthousiasme
losgemaakt.
Het heeft er alle schijn van dat Da
Costa Gomes' rol op alle fronten
tegelijk uitgespeeld is. Op 30 juni
wordt hij 62 en dat is de leeftijd
waarop hij afscheid moet nemen
als opperbevelhebber der strijd
krachten. Dat afscheid betekent
tegelijk zijn uittreden uit de revo-
lutiomaire raad. Tekenend voor
het verbleken van Da Costa Go-
mes' ster is dat Soares zijn naam
gisteren niet eens meer noemde.
ISTANBOEL (Reuter) - De ze
vende conferentie van ministers
van buitenlandse zaken uit 42 mo
hammedaanse landen is gisteren in
Istanboel van start gegaan met een
succes voor de Palestijnse bevrij
dingsorganisatie PLO.
In zijn openingstoespraak erkende
premier Soeleiman Demirel van
Turkije de PLO formeel als "enig
legitiem vertegenwoordiger" van
het Palestijnse volk. Op niet te
lange termijn zal de PLO een "ver
bindingsbureau" in Turkije mogen
openen.
Demirel deed een poging het Pales
tijnse vraagstuk en de kwestie Cy
prus onder een noemer te brengen
door te gewagen van "onderdruk
king en misere" waarvan zowel de
Palestijnen als het Turks-
Cvprische bevolkingsdeel slachtof
fer zouden zijn.
Waarnemers interpreteerden De-
mirels woorden als een poging van
Turkije om de Arabische landen in
zake Cyprus aan zijn zijde te krij
gen. Griekenland heeft zich recen
telijk ingespannen om in de Arabi
sche wereld begrip te kweken voor
zijn standpunt in de Cyprische
kwestie.
zingsprocedures moeten worden
aangenomen die de partijleden in
het land als geheel meer medezeg
genschap geven bij de verkiezing
van een partijleider.
"Ik hoop dat wij op 5 juli zullen we
ten wie de nieuwe leider is", aldus
mevrouw Wingfield.
Grimond heeft alle aansporingen
om de taak weer voor onbepaalde
tyd op zich te nemen verworpen.
Hij zei dat er voldoende potentiële
leiders zijn onder de Liberalen in
het parlement.
De voornaamste reden waarom hij
is teruggeroepen is dat de persoon
lijke rivaliteit na de- controverse
over Thorpe de partij hopeloos zou
verdelen.
Blijkbaar meent Grimond dat de
gemoederen in juli tot rust zullen
zijn gekomen en dat dan een per
manente leider kan worden geko-
Tot dusver maken de 38-jarige
Schot David Steel en de 42-jarige
John Pardoe de meeste kans.
