Zondagmiddagdienst verdwijnt
Sanders:
Parijs en
'Wimbledon'
SCOREBORD
«•"""■II"11"'»
Post en De Jong
succesvol
in het buitenland
BOS TERUG
NAAR SJZ
Karstens na val
nog zesde in
Ronde van
Spanje
QUICK BOYS 1-LDWS 1
AVOND-WANDELTOCHT
DINSDAG 11 MEI 1976
Op de in Utrecht gehouden al
gemene vergadering van de Vereni
ging van Kerkvoogdijen in de Her
vormde Kerk toonde de voorzitter, dr.
W. J. Diepeveen, uit Epse, zich onte
vreden over de, wat hij noemde, wa
re wildgroei van raden en commis
sies in de kerk. Deze leidt, volgens
hem, tot vervreemding, omdat het
grondvlak steeds negatiever gaat
staan tegenover al deze organen. De
kerkvoogden pleitte hij niet vrü; nog
altjjd zijn er drie soorten hervormde
kerkvoogdijen.
Het Christelijk Instituut in Zuid-
Af rika (van dr. Beyers Naudé), dat
op geweldloze manier vecht tegen de
rassendiscriminatie, gaat in Europa
een bijkantoor stichten. In samen
werking met de Herv. Kerk en de Ge-
ref. Kerken zal naar een plaats in
Nederland gezocht worden. De heer
Horst Kleinschmidt, tot voor kort as
sistent van dr. Beyers Naudé, is als
vertegenwoordiger van het instituut
in Europa aangesteld. Hij werd ge
boren in Namibië, is 30 jaar en was
onderwijzer in Zuid-Afrika. Klein
schmidt verliet Zuid-Afrika zonder
paspoort. Via Botswana en Zambia
kwam hij naar ons land. Het doel van
het Europese bijkantoor is, de con
tacten met kerken en andere organi
saties, die de Zuidafrikaanse regering
steeds geprobeerd heeft te verhinde
ren, te versterken.
De Pauselijke Missiewerken in
ons land hebben f 10.000 geschonken
aan de Zuidafrikaanse bisschoppen
als „teken van sympathie" met het
besluit van de bisschoppen de rJc.
scholen in Z.-Afrika open te stellen
voor alle kinderen, ongeacht hun ras.
Het bedrag is bestemd voor verbete
ringen op de scholen voor niet-blan
ken.
Vanuit een bijeenkomst die zon
dag in de Amsterdamse studenten-
ekklesia werd gehouden is een tele
gram gestuurd naar de Nederlandse
regering, waarin wordt geprotesteerd
tegen de mogelijke medewerking van
de regering aan de bouw van kern
reactoren in Zuid-Afrika. „Elke vorm
van betrokkenheid moet worden ge
zien als steun aan de apartheidspoli
tiek", aldus het telegram.
Hervormde Kerk: aangenomen
naar Vlieland J. G. Bouwman te Vel-
sen, naar Nieuw-Hel voet B. Jonker:
Cuyk; bedankt voor Kesteren S. de
Jong Ouddorp. Het bericht over het
beroep uit Sneek op ds. J. de Gier te
Oosterend (Texel) was onjuist.
Geref. Kerken: beroepen te Se roos-
kerke (Walcheren) J. Ytsma Assen,
te Aalten A. R. Plaatzer Nlezijl.
Geref. Gemeenten: bedankt voor
Nunspeet J. Mol Rijssen, voor Ancas-
ter (Canada) A. Vergunst Veen.
Overleden: ds. C. van der Zaal te
's-Gravenmoer, Chr. geref., 83 jaar.
Prof. Firet: Vroeger had je voor 100 vragen 1 antwoord
ALPHEN AAN DEN RIJN „Er zal geen procedure
van komen als ik zeg dat de tweede zondagse kerkdienst
maar moet worden opgeheven wanneer een plaatselijke
kerk tot de conclusie komt dat deze bij de mensen niet
meer leeft. Wij moeten elkaar niet voor de gek houden-
Deze dienst is ook geen goddelijk gebod. Hij is een ei
genaardigheid van het gereformeerde protestantisme,
historisch verklaarbaar uit het feit dat in de tijd van de
Reformatie op zondagmiddag in de kerk catechisatie
werd gegeven, die zich gaandeweg tot een leerdienst
heeft ontwikkeld".
Prof. dr. J. Firet van de theo
logische faculteit van de Vrije
Universiteit in Amsterdam, die op
een bijeenkomst van gereformeer-
de ambtsdragers In Alphen aan
den Rijn (classis Rijnland) sprak
over „Gemeente zijn in deze tijd",
kon uit de cijfers over de laatste
jaren, tot en met 1975. conclude
ren dat de daling van het mor
gen-kerkbezoek, wat de gerefor
meerde kerken betreft, tot stil
stand is gekomen, maar dat de
teruggang ten aanzien van de
middagdienst onverminderd door
gaat. „Je zou tyjna zeggen: de
tweede dienst is in onze kerken
een verdwijnend iets".
Andere vormen
De hoogleraar (in de ambtelijke
vakken of de praktische theolo
gie), die vergezeld was van een
cuderejaarsstudent en een socio
loog, vond het wel raadzaam om
voordat de tweede dienst geheel is
verdwenen, alsnog te proberen er
andere vormen voor te vinden, zo
als zang-, gebeds-, vesper., infor
matie- en gespreksdiensben.
„Leerdiensten", zei hij, „zijn ook
hard nodig; het ontbreekt de ge
meente op vitale punten maar al
te vaak aan kennis".
Uit de discussie bleek wel. dat
de situatie van plaats tot plaats
nogal kan verschillen. In Alphen
zelf bijvoorbeeld Is men over de
belangstelling voor de tweede
dienst, zeker tegenover de som
bere landelijke cijfers, niet onte
vreden. Maar in Badhoevedorp
komen ook in „alternatieve" mid
dagdiensten niet meer dan vijftig
mensen. De cijfers waarover prof.
Firet beschikt, tonen aan, dat de
dalende tendens zich over de hele
linie voordoet.
dat men uit dé blijvende belang
stelling voor de morgendienst
vooral niet moet afleiden dat de
kritiek op de kerkdienst is opge
houden. De crisis van de kerk
dienst is niet opgelost. Velen zijn
teleurgesteld, maar weten niet
waar zij het anders moeten zoe
ken. Dat moet een extra aanspo
ring zijn tot een diepgaande be
zinning op de betekenis, het we
zen en de vorm van de eredienst
en op de relatie tussen het evan
gelie en het leven van alledag".
Bericht van verandering
Prof. Firet spitste zijn inleiding
tot het gesprek na de pauze toe op
de vraag: hoe kunnen we samen
zo met het evangelie bezig ziln
dat we elkaar de hulp geven die
nodig is om de weg naar de toe
komst te vinden?
„Als het in de kerk om iets an
ders gaat dan om het evangelie, is
het met haar afgelopen". Maar
prof. Firet liet er onmiddellijk op
volgen dat daarmee niet alles is
gezegd. Want wat is het evange
lie? Zijn antwoord was: bericht
van verandering. Het is troost in
nood, geeft perspectief in vastge
lopen situaties, is een kritische
stem die een andere weg wijst, en
laat ongehoord nieuwe dingen
horen. „Dat woord van verande
ring moet wel ter zake zijn en
iets teweegbrengen".
Geloven en christen-zijn zijn
niet vanzelfsprekend meer. Op tol
van punten is dat te merken. Het
wordt steeds meer een zaak van
bewuste persoonlijke keuze. Dat
zal zich, zo voorzag prof. Firet,
nog meer toespitsen.
De keuze wordt er ook niet
eenvoudiger op. „De vragen zijn
veel gecompliceerder geworden.
Vroeger was er voor 100 vragen
Prof. Firet: elkaar niet voor de gek houden
1 antwoord. Nu heb je voor 100
vragen aan 300 antwoorden nog
niet genoeg. We beschikken over
veel meer informatie en komen
met legio opvattingen in aanra
king". Niet zander schrik had
prof. Firet moeten constateren,
üat de kennis uit de bijbel ook in
gereformeerde kring „geweldig" is
achteruitgegaan. Veel preken zijn
te weinig bijbeluitleg.
„In deze situatie is het meer
dan ooit nodig, werkelijk gemeen
te te zijn. Dat is méér dan kerk
gang alleen. Bijbelkringen zijn
voor de gemeente een levensbe
lang. Het is voor één mens niet
meer te overzien. Met elkaar zul
len we naar helderheid moeten
zoeken".
Prof. Firet heeft zelf goede er
varingen met .gericht groot-huis
bezoek", dat mensen bij elkaar
brengt die met dezelfde vragen
kunnen zitten. Bijvoorbeeld van
kinderen in de leeftijdsklasse van
15 tot 18 jaar, of ouders met heel
jonge kinderen. Hij vermoedde,
dat er in de kerk nog te veel van
uit het ambt wordt gedacht. Het
is beter, vanuit de gemeente zélf
te denken. Zij is de draagster van
de bedoelingen van de kerk. De
vraag is, hoe zij in deze tijd kan
functioneren. Een belangrijk deel
van de gemeente is hiervoor nog
te interesseren, mits het program
van actie maar niet te groot is.
Men moet beginnen met een en
kel concreet punt dat een groep
binnen de gemeente als belangrijk
ervaart.
Als voorbeeld noemde prof.
Firet een gemeenschappelijke
preekvoorbereiding. Dat kan het
begin zijn van een geleidelijke
herorganisatie. Van meet af aan
moet de gemeente de kans krijgen
mee te denken en prioriteiten te
bepalen.
Dat maakt het ambt niet over
bodig. Maar het is niet de eigen
lijke kerk; het bepaalt alleen de
omtrekken van het huis. De
ambtsdrager is er om zich zo
gauw mogelijk aan te vullen; hij
is de slinger van de motor. Het
ambt heeft ook een radarfunctie;
het moet een gevoeligheid gaan
ontwikkelen voor wat er aan de
hand is. en signalen opvangen?
En dan moet het ook nog de kerk
bij haar bedoelingen houden, als
een „waakhond van de Heer".
Crisis der zekerheden
Gemakkelijke kritiek op de
theologen wees prof. Firet bemin
nelijk naar resoluut van de hand.
„De verschuivingen doen zich in
de samenleving zelf voor. In het
gezin, de school eri allerlei andere
verbanden waarin mensen zich or
ganiseren. De crisis der zeker
heden begint waar de mensen zélf
worden geconfronteerd met vra
gen waar zij geen antwoord op
weten. Theologen zijn slechts be
zig met de vragen die op hen
afkomen. Men kan het hun niet
kwalijk nemen als zij nieuwe
antwoorden en wegen zoeken.
De vraag is: hoe brengen we
dat in de publiciteit? Formuleren
wij de antwoorden niet op een zo
danige manier, dat een gewoon
gereformeerd mens zich er niet
meer in herkent? Op dat punt
zullen de theologen zelf-kritisch
moeten zijn. Maar dat neemt niet
weg, dat ik nu te maken heb met
mensen die predikant zullen zijn
in het jaar 2000. En dat is in me
nig opzicht heel wat anders dan
in het jaar 1950", aldus prof.
Firet.
Opheldering
Dat de gereformeerde kerken
geen rimpelloze vijver in kerkelijk
Nederland meer zijn, zal niemand
willen betwisten. Maar drie avon
den binnen één maand in deze
regio waarop vrijuit aan theologen
rekenschap werd gevraagd (prof.
Kultert in Katwijk, dr. Wiersinga
in Leiden en prof. Firet in Al
phen) hebben geen theologische
knokpartijen te zien gegeven.
Openhartigheid aan de kant van
de theologen lokte wel kritische
vragen uit. maar nergens ont
aardde de discussie in grof ge
schut of in de neiging de ander
erbuiten te zetten. Steeds was de
sfeer er een van wederzijds res
pect voor de eigen verantwoorde
lijkheid en van bereidheid tot
luisteren en meedenken, waarbij
niemand erop uit was. verschillen
weg te redeneren of als onbedui
dende misverstandjes glad te
strijken. Persoonlijke ontmoetin
gen tussen mensen van de weten
schap en plaatselijke groepen blij
ken veel te kunnen ophelderen.
Slachtoffers
Is het tumult in de kerken over
de resultaten van allerlei theolo
gisch, wetenschappelijke arbeid,
waaraan een aantal kerk- en
groepsbladen zijn voortbestaan
Hikt te ontlenen, niet een gevolg
van de manier waarop theologen
zélf, van professor tot amateur,
op elkaar reageren? Wordt de
gemeente niet eerder slachtoffer
van hun strijdlijst dan van een
eerlijk pogen om de wetenschap
dienstbaar te maken aan een be
wust christen-zijn in deze tijd?
S. J. DE GROOT
DEN HAAG De Nederlandse tenniskampioen Louk Sanders
zal deelnemen aan zowel de internationale kampioenschappen
van Frankrijk als aan Wimbledon. Ook de Nederlandse kam
pioene Elly Vessies zal hoogstwaarschijnlijk in beide toernooien
uitkomen.
De Koninklijke Nederlandse Ten-
nisbond heeft voor Wimbledon offi
cieel ingeschreven Louk Sanders, Elly
Vessies en Theo Gorter. Op eigen ge
legenheid gaan Paul van Min en
Tine Zwaan. Paul van Min heeft in
het heren dubbelspel ingeschreven
met Louk Sanders, terwijl Tine
Zwaan in het dames dubbel zal uit
komen met Elly Vessies. Via de spe
lersvakbond (ATP) hebben voor
Wimbledon ingeschreven Tom Okker,
Betty Stöve en Rolf Thung. Het is
op dit moment nog niet bekend welke
spelers en speelsters direct tot het
hoofdtoernooi worden toegelaten en
wie kwalificatiewedstrijden moet spe
len. Als voorbereiding op Wimbledon
doen Louk Sanders en Paul van Min
mee aan het grasbaantoernooi van
Beckenham. Elly Vessies en Tine
Zwaan gaan naar Eastbourne.
Theo Gorter vertrekt a.s vrijdag al
naar Engeland. Hij is ingeschreven
voor de toernooien van Guildford,
Surbiton, Sheffield en Beckenham.
De Italiaan Paolo Bertolucci heeft
het internationale tennistoernooi van
Florence gewonnen. Hij versloeg gis
teren in de finale de Fransman Pat-
riek Proisy in vijf sets: 6-7, 2-6, 6-3,
6-2. 10-8.
Louk Sanders
Op de eerste dag van de open En
gelse tenniskampioenschappen op
harde banen, in Bournemouth, heeft
de Australiër Mark Edmonsson gis
teren verloren van de Brit Gerald
Battrick. Edmonsson, winnaar van
de Australische kampioenschappen
in januari, capituleerde met de set
standen 4-6 en 4-6.
Bij de dames trokken de geplaatste
speelsters Isabel Farnandez (Col) en
Ruta Gerulaitis (VS) zich terug en
verloor de als achtste geplaatste
MOTORSPORT Veelvoudig we
reldkampioen Giacomo Agostini zal
lm de komende Grand Prix niet voor
MV uitkomen maar voor Suzuki.
Reden hiervoor waren de teleurstel
lende resultaten die de Italiaan tot
nu toe op MV behaalde.
LEIDEN De Oegstgeestse ama
teurwielrenner Peter Post (18) heeft
in het afgelopen weekeinde in Frank
rijk een uitstekende prestatie ver
richt. Het lid van de Leidse wieler
vereniging Swift, rijdend voor Bata-
vus sinds hij is overgestapt naar de
rijen van de amateurs, won in Ger-
miny L'Evèque, de woonplaats van
Joop Zoetemelk, een amateurkoers.
Post won in de eindsprint van twee
medekoplopers, die het veld van 200
deelnemers waren ontvlucht.
Ook Swift-renner Aart de Jong uit
Abbenes kwam in het buitenland tot
een knappe prestatie. Samen met
Albert Bongers (Amsterdam) Rob
Rabe (Sittord) en Jos de Bruin (Al
phen) was hij door de KNWU aan
gewezen om Nederland te vertegen
woordigen bij een koers in Luxem
burg. Met Bongers en Rabe in de
kopgroep hadden De Jong en De
Bruin aanvankelijk de taak om het
peloton af te remmen. De Alphens/
Leidse combinatie bleek echter sterk
genoeg om eveneens uit het poloton
te ontsnappen, maar kreeg, toen het
de kopgroep in zicht had, opdracht
van de Nederlandse ploegleider om
niet verder aan te dringen. Een on
begrijpelijke beslissing, want met vier
Nederlanders in de kopgroep zou de
kans op een overwinning aanmerke
lijk zijn toegenomen. Nu werd de
Luxemburger Gries eerste, gevolgd
door de Fransman Everaert. Rabe,
Bongers, De Bruin en De Jong be
zetten de volgende plaatsen.
LEIDEN Wim Bos, die vorig
Jaar door Feyenoord bü SJZ werd
weggehaald, keert terug naar zijn
oude club. Bos, die in het C-elftal
en de regionale jeugd van de Rot
terdamse club speelde, vond het niet
aantrekkelijk genoeg om op deze ba
sis bü Feyenoord door te gaan. Ook
Kees Lelieveld komt de gelederen
van SJZ versterken. Lelieveld speelde
dit seizoen voor Lugdunum. Berich
ten als zou LFC-speler Frits Rijs-
bergeh zün overgestapt naar LDWS
blüken onjuist. Rosbergen, momen
teel herstellende van een beenbreuk,
blüft waarschünlük bü de Kanaries.
VALENCIA De Belg Dirk
Ongenae heeft gisteren de der
tiende etappe van de Ronde van
Spanje gewonnen. Op de eind
streep in Valencia was hü twee
seconden eerder dan de Span
jaard Juan Santisteman en zeven
seconden eerder dan een andere
Spaanse renner. Javier Elorriaga.
Gerben Karstens herstelde zich,
na een valpartij in het begin van
de tappe, uitstekend en eindigde
vlak achter Cees Priem als zesde.
De Belg Eric Jacques blüft leider
in het algemeen klassement, voor
Dietrich Thurau. (op 3.56 minuut)
en Joaquim Agostinho (op 4.04).
Kuiper staat vüfde, Knetemann
zesde. Prong tiende en Priem
twaalfde.
De Pool Stanislav Szozda
heeft in Gottwaldov de tweede
etappe van de Vredeskoers ge
wonnen. De Tsjech Antoin Barto-
nicek werd tweede. De Rus Niko
lai Gorelov, die derde werd, be
houdt de leiding in het algemeen
klassement. Wil van Helvoirt werd
tiende. Frits Schürr werd der
tiende in dezelfde tüd als de win
naar. Van Helvoirt is in het alge
meen klassement de beste Neder
lander. Hü staat twaalfde.
HEDENAVOND
Om de 3de en 4de prijs voor het zilveren molentournooi.
Aanvang 20.00 uur, terrein Boshuizerkade.
Afd. Leiden
ZATERDAG
Valken *68 2 Sleutels 2 2-2; SC
Lisse 2 ARC 5 4-1.
3B: Woubrugge 5 RCL 6 1—0;
MVKV 2 GWS 3 2—3.
4A: Rünsburgse Boys 7 Leiden 4
I—0; Sleutels 4 GWS 4 3—1.
4H: Sp. Lisse 5 GWS 7 15—1.
4L: Woubrugge 6 Bernardus 4 2—3.
Junioren
A4: Woubrugge al Alphense Boys
a2 2—2.
A5: Haz. Boys a2 ARC a3 0—1;
Unites Leiden al TAW al 1—0.
A6: SVLV a2 VTL a2 17—2.
A8: Alphia a2 RCL a4 7—3.
B2: Koudekerk bl Alphense Boys
b2 0-4.
B4: Rüpwetering b2 Kickers '69 b2
II—2.
B9: Lugdunum bl SVLV bl 2—2.
C5: Alphense Boys c6—DOSR c4 7—1.
C17: LFC c2 SVLV c3 4—3.
C20: Lugdunum c3 SVLV c4 73.
C21: SVLV c5 Oranje Groen c3
1—1; SJZ c4 SVLV c6 1—3.
D2: Bernardus d2 Koudekerk d2
0-9.
4HOranje Groen 5 Alphense Boys
6 24.
5E: HVS 8 WSB 8 5—0.
Korfbal
KNKV
ZUID WEST RES. IB: Deetos 4
Kinderdijk 2 7—5; Fides Paota 2
De Algemene 2 4—1; HKV 2 Ex
celsior 2 87Achilles 2 Die Haghe
2 12—7.
RES. H B: Die Haghe 3 PKC 3
4—10; Ready 3 Quick 2 10—3; Fi
des Pacta 4 De Danaïden 3 77;
(FP. degr.)VEO 2 Het Zuiden 3
4-5.
RES. UIA: TOP 2 KVS 3 7—12;
KOAG 2 Pernix 3 6—4; VES 3
Klnderdük 3 4—6; Jodan Boys 2
ALO 2 3—6 (JJ3. degr.)
RES. UI B: Achilles 3 Deetos 5
10—11; Wion 2 De wervers 2
10—10; Vlaardongen 2 Eureka 2
93; Foaituna 3 Trekvogels 3 5—8.
RIJNDELFLAND
IA: ODO Ondo 10—2; DUkvogels
Pams 3 4—3; SEV Fluks 2 8—2.
IB: Ons Eibernest 5 Crescendo 2
5—11; Fortuna 4 HSV 3 6—6;
Dubbel Zes 2 Hou Stand 2—8; Ra
ven 2 Noorderkwartier 59.
IC: Die Haghe 4 Zuiderkwartier 3
3—5; GKV 2 KVR 7—13; De Alge
mene 3 Ready 4 0—12.
2A: Mad)joe Ons Eiland 3 10—5.
2B: ALO 3 DKC 5 5-12.
2C: HKV 4 Ons Eiland 2 6—2.
2D: KVR 2 Dubbel Zes 3 0-3;
Ready 5 Kwiek 3 7—4.
3A: TOP 3 DKC 5 6-0.
3B: Olympiaan 4 De Algemene 4
4—5.
3D: Raven 3 SEV 2 5-5.
4A: Fiks 3 ONDO 3 16-0 (Fiks
kamp.)SEV 3 Tempo 4 8-3; Ve-
locifas 4VES 4 3—2.
4B: KVS 5 Madjoe 2 8—5; Meer-
vogels 3 SEV 4 6—2; Pernix 4
Hoekse 5 67; Ondo 4 Tempo 3
8—6.
4C: Ready 7 Emma 3 5—3; De
Danaïden 5 Achilles 6 3—7; Kwiek
5 KVR 3 7—5.
4D: Ready 8 Dubbel Zes 4 6—4:
Raven 6 Hoekse 4 3—9; Ons Eiber
nest 8 Fortuna 7 65.
JUN. IA: Tempo VeLocitas 5—10.
Het LEIDSCH DAGBLAD organiseert in samen
werking met De Wandelkring Leiden op woensdag
12 mei een
Afstanden: 5, 10, 15 km. Start vanaf 18.00 uur.
Start: Kantine V.T.L. Voorschoterweg te
Leiden.
Inschrijfgeldf 2,- p.p.
Inschrijving: Kantoor Leidsch Dagblad, Witte Sin
gel 1Leiden. C. Verstraaten, Zoeter-
woudseweg 25, Leiden en vanaf 17.30
uur aan de start.
Alle deelnemers ontvangen een fraaie medaille.
