Yan der Stoel ziet het lot
EG
in
r,
J
Poging om Israel en Z.-Afrika te weren van Unctad
Kritiek El Pais
op hervormingen
volgens Navarro
Proef depaté
van Patébakker
Stegeman.
Bol met
laser-
spiegels
in ruimte
-fleer wat lekkers van
flVenken-Landbouw^/p#,
Labour verzwakt door
dood van Lagerhuislid
Slëqèman
WOENSDAG 5 MEI 19TB
BUITENLAND
fe&GINA 9
WASHINGTON (ANP) - Van
de luchtmachtbasis Western
Test Range in Californië heeft
de NASA gisteren een kunst
maan gelanceerd die op een
grote golfbal lijkt en uiterst
nauwkeurig de draaiing van
de aarde en de beweging van
de aardkorst moet helpen me
ten.
Daartoe wordt de kunstmaan,
Lageos (Laser Geodynamic
Satellite) geheten, in een baan
op 5.900 km hoogte om de
aarde gebracht, aldus de NA
SA. Naar schatting zal de La
geos wel vijftig jaar gebruikt
kunnen worden. Het duurt
acht miljoen jaar voordat deze
kunstmaan in de atmosfeer
verbrandt.
Het instrument is een zware,
passieve kunstmaan zonder
bewegende delen of electroni-
sche uitrusting; een alumi
nium bol met een koperen
kern van 60 cm doorsnee en
411 kilo zwaar.
Op de oppervlakte van deze
bol zijn 426 prisma's aange
bracht, waardoor het "pokda
lige" uiterlijk van een golfbal
is ontstaan.
De prisma's kunnen het licht,
in dit geval laserstralen, on
geacht de hoek van inval
rechtstreeks naar de bron te
rugkaatsen. Zij zijn van
kwarts gemaakt.
Door precies de tijd van de la
serstraal heen en weer te me
ten kan de afstand tussen het
grondstation en de kunst
maan worden berekend.
Daardoor kunnen bewegin
gen van de aardkorst ter
grootte van 20 cm al worden
waargenomen. Wanneer dat
enkele jaren achtereen wordt
gedaan kunnen de karakteris
tieken van dergelijke bewe
gingen worden vastgesteld,
hetgeen onder meer van
waarde is voor het onderzoek
naar aardbevingen.
Lageos komt in een cirkel
vormige baan met éèn hoek
van 110 graden op de i
NAIROBI (UPI) - Een groep radi
cale Arabische staten probeert ge
daan te krijgen dat Zuid-Afrika en
Israël worden geweerd van de con
ferentie van cle Verenigde Naties
over handel en ontwikkeling in
Nairobi en dat in hun plaats de Pa
lestijnse bevrijdingsorganisatie
PLO deelneemt.
Westerse delegatiekringen vertel
den dat het radicale blok landen
een ontwerp-petitie in dezer voege
.heeft laten circuleren onder de le
den van de zogeheten groep der 77j
in feite bestaande uit 110 ontwikke
lingslanden.
„De petitie wordt niet door de
groep van 77 gesteund en het is aan
twijfel onderhevig of zij haar zal
steunen", verklaarde
terse bronnen.
Aan de Unctad-conferentie wordti
door de meeste der 153 lidstaten
van de Verenigde Naties deelge
nomen. Zij duurt tot 28 mei. Haai'
belangrijkste doel is de economi
sche kloof tussen de rijke en arme
landen minder breed te maken.
De Westerse kringen verklaarden
dat elke poging Zuid-Afrika en Is
raël buiten spel te zetten en de PLQ
binnen te halen, de groep van 77
zou splijten.
Als de petitie in de conferentie aan
de orde zou worden gesteld, zeiden
ze, zou een debat worden ontke-
der Wes- tend dat het conferentiewerk ern
stig in de wielen zou rijden.
i de Arabische spon
sorlanden zijn niet bekend.
Secretaris-generaal Gamani Corea
van Sri Lanka van Unctad, zei in
een persconferentie dat hij niet op
de hoogte was van Arabische initia
tieven. Hij wilde er geen commen
taar op geven omdat hij het een
zaak vond waarover de regeringen
zich moeten uitspreken die lid zijn
van de organisatie.
Corea sprak de hoop uit dat de con
ferentie van Nairobi in de goede
sfeer zou plaatshebben die tussen
rijke en arme landen ontstond op
de laatstgehouden Algemene Ver
gadering van de Verenigde Naties
en de Noord-Zuid-besprekingen in
Parijs.
„Het is belangrijk dat Nairobi aan
die sfeer zijn steentje bijdraagt",
aldus de secretaris-generaal. „Een
onbevredigend resultaat zou frus
tratie en ontgoocheling tot gevolg
hebben".
Volgens Corea zullen maatregelen
die de derde-wereldlanden verze
keren van stabiele prijzen en ver
diensten voor de produkten die ze
hebben aan te bieden, een voor-.
name plaats op de conferentie-
agenda innemen. Unctad steunt
een voorstel tot het vormen van een
voorraad van tien belangrijke pro
dukten ter waarde van 6 miljard
dollar als waarborg tegen prijs-
schom melingen.
De Verenigde Staten en enkele an
dere landen in het Westen voelen
meer voor een gevalsgewijze aan
pak van elk produkt afzonderlijk in
plaats van een algemene aanpak.
Maar volgens Corea is de kloof tus
sen beide standpunten niet zo
breed als is voorgesteld.
De Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken Henry Kissinger
zal morgen in een toespraak voor
stellen een internationale midde-
lenbank op te richten voor het bij
eenbrengen van het kapitaal voor
ontwikkeling, produktie en export
van ruwe grondstoffen in ontwik
kelingslanden.
De secretaris-generaal van Unctad'
wilde op dit plan geen visie geven,
zeggende dat hij er alleen in de pers
over had vernomen en niet op de
hoogte was van zijn details.
Uit andere bron in Nairobi werd
evenwel gehoord dat Corea het
plan onlangs in Washington heeft
besproken met hoofdambtenaren
in het ministerie van Buitenlandse
Zaken.
ADVERTENTIE
Goedbetaald
werk in een
klein team
Hoogovens heeft dat werk In
ploegendienst voor mannen tot
45 |aar.
Zoekt u een Interessante baan met
doorgroeimogelijkheden en
uitstekende sociale voorzieningen?
Bel dan 02510-94000 ol schrijf
naar Hoogovens (zonder
postzegel). Antwoordnr. 94000,
IJmulden.
mm
HOOGOVENS IJMUIDEN
BRUSSEL (ANP) - De Nederlandse minister van buiten
landse zaken, mr. Max van der Stoel, heeft zich gisteren in
Brussel uiterst pessimistisch uitgelaten over de huidige
situatie in de Europese Gemeenschap.
"Ik heb het benauwende gevoel, dat we niet verder ko
men", zo zei hij tijdens een Europese ministerraad, die voor
de zoveelste maal geen enkel positief resultaat opleverde.
i-
Het komende half jaar heeft Neder
land het voorzitterschap van de EG.
We maken ons geen illusies
dat de meeste EG-lidstaten nu wil
den innemen.
Het Nederlandse standpunt over de
het bereiken van resultaten in dat twee genoemde onderwerpen i
het eerste Spaanse nationale dagblad "El Pais" i
de allereerste
ADVERTENTIE
fruyodrink K
honing
halfjaar, aldus de Nederlandse be
windsman, maar we willen wel tot
het uiterste gaan om het uiteenval
len van de gemeenschap te verhin
deren en om alle positieve krachten
te mobiliseren. De minister ver
heelde overigens niet dat Neder
land verwacht in het komende half
jaar weinig te kunnen bereiken. In
Italië komen er binnenkort verkie
zingen en in oktober zijn er in
Duitsland verkiezingen en ieder
een weet, dat men in verkiezings
periodes tot weinig zaken komt.
Maar we weigeren de moed op te
geven, omdat het in het belang van
geheel Europa is te proberen de
impasse te doorbreken, aldus Van
der Stoel.
MADRID (UPI) - Het
Spaanse landelijke oppositiedag
blad 'El Pais' nam in zijn eerste
nummer, krachtig stelling tegen
het beleid van de Regering-Arias
Navarro. 'De hervormingen die de
regering nu wil verkopen aan het
publiek verdedigen slechts de pri
vileges en de belangen van groepen
die praten over voortzetting van
een verleden zonder horizon'. In
het hoofdartikel op de voorpagina
wordt premier Arias Navarro ver
geleken met de afgezette Portugese
premier Marcello Caetano „Vreed
zame hervormingen zijn nog moge
lijk, vooropgesteld dat ze onder
nomen worden door een andere re
gering", aldus El Pais.
Het blad ging grif van de hand.
Dergelijke onverbloemde kritiek
op de regering zou kort geleden niet
mogelijk zijn geweest in Spanje,
waar sinds de burgeroorlog geen
persvrijheid meer bestaat. De cen
suur heeft niet ingegrepen in het
eerste nummer van El Pais, dat on
der zijn aandeelhouders zowel mi
nisters uit de regering-Arias als
communistische en socialistische
kopstukken telt.
Naast het hoofdartikel staat op de
voorpagina een openingsverhaal
over de politieke voorwaarden die
de EG stelt aan een Spaans lid
maatschap: volledige erkenning
van de rechten van de mensen en
politieke vrijheid. El Pais doorbrak
in het eerste nummer nog meer ta
boes: in verslag over de moord op
een politieman door Baskische se
paratisten veroordeelde de krant
politiek geweld, maar met de toe
voeging dat alleen democratische
hervormingen en een politieke op
lossing voor het probleem van de
Baskische minderheid een eind
kan maken aan terreur. Tot dusver
beperkten krantenberichten over
politieke gewelddaden zich tot ver
oordelingen en eisen voor een
krachtig politie-optreden.
El Pais heeft er drie jaar over ge
daan om een verschijningsvergun
ning van de regering te krijgen. De
eerste oplage telde 250.000 exem
plaren.
Pessimistisch
De minister kwam ir
zijn pessimistische uitspraken,
dat de Europese ministerraad er
opnieuw niet in geslaagd was enig
positief resultaat te boeken. Het
voornaamste punt tijdens de raad
(die maandag was begonnen) was
het bepalen van het EG-standpunt
op de vandaag in Nairobi begin
nende nieuwe Unctad-conferentie.
Op twee belangrijke punten heeft
Nederland de besluitvorming in de
raad geblokkeerd, omdat, zo legde
staatssecretaris Brinkhorst (Euro
pese Zaken) later uit, het geen ge
noegen wilde nemen met een mi
nimale positie van de EG.
Die punten waren het schulden-
vraagstuk, waarmee de armste lan
den in de wereld kampen en de
zaak van het aanleggen en financië-
ren daarvan van grondstoffenvoor-
raden om arme landen in staat te
stellen hun inkomen te stabilise
ren. "Ik heb in uiterste gemoeds
rusteen minimaal gemeenschappe
lijk EG-standpunt over die kwes
ties tegengehouden, omdat ik ge
loof dat zo'n standpunt in Nairobi
de geloofwaardigheid van de ge
meenschap op het spel zou hebben
gezet", aldus Brinkhorst.
het kort het volgende: Nederland
voelt ervoor dat er een algemene
overeenkomst komt, die het moge
lijk maakt grondstoffenvoorraden
aan te leggen die door de
producenten- en consumentenlan-
den gezamenlijk worden gefinan
cierd. Wat de kwestie van de schul
den betreft vindt Nederland dat er
een opschorting van de aflossing en
rentebetaling moet komen voor die
arme landen die het water nu tot de
lippen gestegen is.
Plafond
De EG-raad is er gisteren ook niet
in geslaagd het eens te worden over
de financiële hulp aan landen
waarmee men nog onderhandelt
over akkoorden, of over wijziging
of aanvulling van bestaande ak-
Brussel tot koorden. Het gaat hier om Grieken
land, Turkije, de Machrak-landen,
Israël, Portugal, Cyprus en Joegos
lavië.
De ministers van financiën hebben
al vastgesteld, dat het plafond van
de hulp die de Europese invt
ringsbank aan die landen kan ge
ven, op 2400 miljoen gulden over
vijf jaar tijd moet liggen. Het debat
in de raad ging nu voornamelijk
over een bijkomende hulp (even
tueel te betalen uit de Europese be
groting) van nog eens 1350 miljoen
gulden. De permanente vertegen
woordigers van de EG-lidstaten in
Brussel zullen deze zaak opnieuw
moeten bestuderen.
Paspoort
Hoop
De Nederlandse staatssecretaris
(en eerder ook minister Van der
Stoel) gaf er blijk van de hoop te
hebben dat in de loop van de confe
rentie in Nairobi - vooral als bij
voorbeeld de Verenigde Staten
daar hun goede wil tonen - de EG-
landen tot een standpunt kunnen
komen, dat de arme landen meer
armslag geeft dan het standpunt
De permanente vertegenwoordi
gers zullen ook de kwestie van de
invoering van een uniform Euro
pees paspoort verder bestuderen,
evenals het probleem van de in
voering op eenzelfde datum in de
meeste EG-landen van de zomer
tijd. Over dat laatste zei staatssecre
taris Brinkhorst nog, dat als er bin
nen vijftien dagen geen EG-besluit
valt, de Beneluxlanden en Frank
rijk zullen besluiten die zomertijd
volgend jaar op 3 april te laten in
gaan.
Verdedigers
Stuttgart willen
Nixon als
getuige
STUTTGART (DPA) - De eigen
verdedigers van de verdachten in
het proces-Baad er-Meinhof heb
ben voorgesteld de vroegere Ame
rikaanse president, Richard Nixon,
en andere vooraanstaande politici
en militairen uit de tijd van de
Vietnam-oorlog als getuige te ho-
Otto Schily, advocaat van Gudrun
Ensslin, gaf als motief voor het ver
zoek dat Nixon, alsmede de voor
malige Amerikaanse minister van
Defensie Meivin Laird, diens toe
nmalige plaatsvervanger Daniël
James en de ex-chef van de Ameri
kaanse strijdkrachten in Vietnam,
Creighton Abrams, uitspraken
zouden kunnen doen over de bete
kenis van bomaanslagen in de Ver
enigde Staten en in andere landen.
De genoemden zouden kunnen
aantonen dat dergelijke bomaans
lagen hadden bijgedragen tot de te
rugtrekking van de Amerikaanse
strijdkrachten uit Vietnam.
Daarnaast vroeg Schily een onder
vraging van de chef van het Ameri
kaanse leger in Europa, generaal
Michael Davison. Deze zou in Schi-
ly's ogen kunnen bevestigen dat de
aanslag van mei 1972 op het Ameri
kaanse hoofdkwartier in Heidel-
berg, welke de Baader-
Meinhofgroep ten laste is gelegd,
tot een belangrijke verstoring van
de militaire operaties in Indo-China
heeft geleid.
De vier sinds een jaar in het West-
duitse Stuttgart terechtstaande lei
ders van de Baader-Meinhofgroep
voelen zich "verantwoordelijk"
voor de bomaanslagen in mei 1972
op het Amerikaanse hoofdkwartier
in Heidelberg, het hoofdkwartier
van het Amerikaanse vijfde leger in
Frankfurt en op de torenflat van het
Springer-concern in Hamburg.
Verdachte Gudrun Ensslin heeft
dit gisteren verklaard.
ADVERTENTIE
Enorme bosbranden in Siberie
MOSKOU (AFP) - Enorme bos
branden die al verscheidene dagen
in het oosten van Siberië woeden
hebben al meer dan 40.000 hectaren
aan naald- en berkenbossen ver
woest. Een aantal dorpen dat door
de branden is ingesloten wordt ern
stig bedreigd. Dit meldt de Russi
sche pers.
Ten zuiden van de stad Krasnoiarsk
zijn op een twintigtal plaatsen
nieuwe branden ontstaan die dage
lijks 275 hectaren bosgebied ver
woesten. De Siberische stad Tsjita,
die meer dan 200.000 inwoners telt,
is ternauwernood aan het vuur ont
snapt, doordat plotseling een felle
storm opstak die een groot gebied
rond de stad onder een laag sneeuw
van een meter bedekte.
MADRID - Mannen,
kinderen vluchten in paniek alle
richtingen uit, toen tijdens een
stieregevecht in de arena van
Madrid de woedende stier over-
de houten schutting sprong.
Gelukkig voor het publiek werd het
geplaagde dier door de tweede
schutting gekeerd.
FIJNE/VLEESWAREN
IX- kwaliteit
die vroeger
V zo gewoon was.
LONDEN (DPA&AFP) - Door de
plotselinge dood van een Labou-
rafgevaardigde is de fractie van
premier Callaghan, die toch al de
absolute meerderheid in het La
gerhuis had verloren, vérder ver
zwakt.
Kort na aankomst in het Lagerhuis
zakte de socialist Delargy gisteren
ineen. Enkele uren later overleed
hij in een ziekenhuis. Labour komt
nu drie zetels te kort voor de vol
strekte meerderheid. De Labour-
fractie telt overigens nog wel 38 ze
tels meer dan die van de Conserva
tieve oppositie.
Delargy speelde in het Lagerhuis
een belangrijke rol als voorzitter
van de commissie, die de samen
stelling van de andere parlemen
taire commissies bepaalt. Hij had
juist maandagnacht in een stor
machtige zitting van het Lagerhuis
het besluit van zijn commissie ver
dedigd om, ondanks het feit dat
Labour niet meer over de absolute
meerderheid beschikt, toch de be
staande samenstelling van de di-
niet te wijzigen.
Voor dit besluit was Delargy zelf
verantwoordelijk omdat hij de
doorslaggevende stem uitbracht.
In een stemming over deze omstre
den zaak bleef Labour overwin
naar. Voor deze uitslag hadden drie
Britse ministers en staatssecreta
rissen halsoverkop de belangrijke
EG-vergadering in Brussel moeten
verlaten om in Londen de regering
te kunnen steunen.
Daarop kondigden de Conservatie
ven aan dat zij gisteren een motie
van afkeuring tegen de regering
zouden indienen. Met het oog op
het overlijden van Delargy zagen zij
echter van dit voornemen af.
Van de 633 Lagerhuiszetels worden
er nu nog 313 bezet door Labour en
316 door afgevaardigden van de
overige partijen. De voorzitter en
zijn drie plaatsvervangers - twee
socialisten en twee conservatieven
- stemmen normaal niet mee. Een
nieuwe samenstelling van de
commissies zou een ernstige be
lemmering vormen voor het wet
gevende werk van het Lagerhuis.
