Indiaanse
peuters in
Suriname
krijgen hulp
Vrouwendagen in
vormingscentra
Soms vriest hel in de ijskast
Chef moet
begrip
hebben voor
problemen
van de jeugd
Vermageren
tijdens
een cruise
vltoMis
I-
|1
u
f:1
Stichting SVWO constateert:
PAGINA n
WOENSDAG 5 MEI 1976
Ine en Hedioig Kowsoleea met Benito en Gerida voor hun boerderij in Etten-Leur.
Zeven jaar geleden schreef de zuster van Hedwig Kowsoleea
vanuit Suriname, dat een kennis van haar, een Indiaanse net
haar achtste kind had gekregen en daar echt niet voor kon
zorgen- „Ik heb gezegd dat jij en'Ine het kind graag in jullie ge
zin willen opnemen".
Hedwig Kowsoleea, klasgenoot van Henck Arron en andere
politieke grootheden, zat toen al jaren in Nederland. HTS af
gemaakt, een goede baan gevonden, Ine ontmoet en getrouwd,
twee kinderen maar een derde kon er best bij. En dus kwam
Benito uit Kalebaskreek naar Nederland, twee jaar later ge
volgd door Gerida uit Cornelis Condre, een Indiaans meisje.
Door hun twee Indiaantjes raak
ten de Kowsolea's geïnteresseerd in
het lot van de Surinaamse india
nen. In '73 gingen ze samen op „fa
miliebezoek" bij de echte ouders van
Benito en Gerida. Ine„Ik wilde
graag zien hoe het daar toeging, wat
er aan de hand was. Want er is vol
gens mij niets ergers, dan ouders,
die hun kind uit pure nood aan
vreemden moeten afstaan. Als je
eo'n stap neemt, moet er wel erg
De stichting Vergelijkend Warenon
derzoek (VWO) heeft twaalf koel-
diepvriescombinabies onderzocht.
Kasten dus, met twee aparte
afdelingen: een om dingen koel te
houden, en een om levensmiddelen
in te vriezen en bevroren te
bewaren. Al dit kasten doen het
redelijk goed. Alleen als het al te
warm wordt in de omgeving waar ze
staan, dan wil er wel eens iets mis
gaan. Dan gaat het vriezen in het
koelgedeelbe. Of in het vriesgedeelte
blijft het niet koud genoeg.
Zolang het in kamer of keuken niet
warmer werd dan 25 graden,
koelden alle kasten goed, namelijk
tussen 0 en 5 graden. Maar bij een
omgevingstemperatuur van 32 gra
den (en in de zomer wordt het soms
zo warm) begon het in de
koelkasten van Esta en Siemens te
Bij de combinatie van Linde ging
het in het vriesgedeelte mis bij
omgevingstemperaturen van 25 en 32
veel mis zijn".
De ongeveer 10.000 indianen in Su
riname hebben inderdaad een wei
nig rooskleurig bestaan. Door hon
derden jaren van missie, zending en
andere pogingen om hen westerse ge
woonten en gebruiken aan te pra
ten zijn ze tussen wal en schip ge
raakt.
Ze zijn vervreemd van hun ei
gen cultuur en godsdienst, maar heb
ben er weinig voor terug gekregen.
graden. Het wordt daar dan be
VWO heeft alle gegevens over de
koel-diepvriescomhinaties in een
tabel bij elkaar gezet. Een deel van
die tabel drukken we hierbij af. U
kunt er onder meer uit aflezen dat
de kasten heel wat goedkoper dan
de adviesprijzen van de fabrikanten
worden verkocht.
Ook het lijstje waarin staat hoeveel
je tegelijkertijd kunt invriezen is
interessant. De capaciteit van de
vrieskasten loopt sterk uiteen: de
ene combinatie brengt het niet
verder dan 9 kilo, de ander haalt 18.
Verder ziet u bij het stroomverbruik
opvallende verschillen. De combina
ties van Erres, Ignis en Philips
hebben zeer veel stroom nodig. De
Fhilips-combinatie komt per Jaar
(bij een kWh-tarief van 15 cent) op
220,terwijl andere kasten
ongeveer 100,kosten.
VWO heeft ook de gebruiksaanwij
zingen bij de combinaties bekeken.
Medische zorg bijvoorbeeld,is een
goede zaak maar niet als die van
tijdelijke aard is. Indianen, die vroe
ger uit wortels en kruiden hun eigen
medicijnen maakten, hielden daar
mee op toen de witte dokter uit Pa
ramaribo de zieken kwam genezen.
De kennis verwaterde maar geen
nood, er was immers gezondheids
zorg. Tot het moment waarop de wit
te dokter geen trek meer had in die
lange tochten door het oerwoud of
over de rivier en zijn bezoeken staak
te.
Verschraald
Met deze hulp, die geen werkelijke
hulp is, zijn de Indianen overstelpt.
Met als gevolg dat hun levensom
standigheden verslechterd zijn. In
diaan-zijn in het Suriname van nu
betekent helemaal onder aan de
maatschappelijke ladder staan en
niemand hebben, die met je belan
gen rekening houdt.
In de Indianenkampen is het le
Daarin ontbreken belangrijke advie
zen als:
Wacht een uurtje met aanzetten
als de kast op zijn kant is vervoerd.
Dan kan de olie naar de compressor
terugvloeien.
Vermijd snel achter elkaar in- en
uitschakelen van de invriesschake-
laar. Anders wordt de motor teveel
belast.
VWO vond deze kasten de beste:
de Bosch KG 360 S, de Liebherr
KGS 32 en de Marijnen 864. De
Siemenskast wordt als onveilig
beschouwd, omdat er vla het
bovenblad vocht op de temperatuur-
regelaar kan worden gemorst. Dat
kan kortsluiting geven.
Wie het volledige onderzoek wil
lezen kan het bestellen bij de
stichting Vergelijkend Warenonder
zoek, Leeuwendaallaan 10 in Rijs
wijk. U moet dan 2,storten op
giro 1477321, of 2,extra
postzegels op de adreskant van een
briefkaart plakken.
ven sterk verschraald. Doordat de
visstand achteruit is gegaan en de
bossen op verschillende plekken zo
zijn uitgedund dat de jacht bijna
niet meer mogelijk is, kost het de
Indianen veel meer moeite dan vroe
ger om aan de kost te komen. De
luxe van bezig zijn met hun kin
deren kennen ze niet. Maar in de
ontwikkeling van het Indiaanse ind
zijn de eerste paar levensjaren net
zo belangrijk als bij ieder ander kind.
Ine Kowsoleea zag de kleintjes in
de Indianendorpen alttijd een beetje
verloren in een hoekje zitten en ver
geleek ze met haar eigen levenslus
tige kinderen die alle aandacht kre
gen. „Ik had toen heel sterk het ge
voel, dat het oneerlijk was om twee
kinderen zoveel te geven en al die
anderen helemaal niets. Want, ze
zijn dan wel door ons geadopteerd,
toch horen ze voor mijn gevoel ook
nog bij die gemeenschap".
Ze ging praten met de „kapitein"
van het dorp, een soort burgemees
ter, om hem te bewegen zijn steun
„Begrip voor de problemen van de
jeugd" dit verwachten Duitse school
meisjes in de eerste plaats van de
man of vrouw die in hun toekoms
tige werkkring hun chef zal zijn. Het
Door Christl Visser
te geven aan een opvangcentrum
waar kinderen overdag bezig gehou
den konden worden. Dat was het
allereerste begin van de „Stichting
Kalebas" die nu in vier dorpen sa
men met de Indianen kinderopvang
centra heeft opgericht en financieel
steunt. De leiding is in handen van
de dorpelingen zelf.
Hedwig Kowsoleea: "Het gaat ons
er eigenlijk om, de Indianen via die
centra iets weerbaarder te maken
zodat hen niet overkomt wat zoveel
andere Indianen is overkomen. De
ontwikkeling valt toch niet tegen te
houden. Alleen van de Jacht en de
visvangst kunnen ze over een paar
jaar niet meer leven. Indianendor
pen die in een industrieel ontwik
kelingsgebied liggen worden be
dreigd met verpaupering. De kans is
groot dat dat de vuilnisbeltbewoners
De New Yorkse ontwerpers zien
de vrouw voor deze zomer toch
nog wel met een hoed op. Van
Frank Olive is de hoed links bo
ven. De „pothoed" die hij van stro
vervaardigde ivordt opgesierd
door een enorme roos. Rechtsbo
ven een mannelijk aandoende
creatie van Fabiani van ruw stro
en links beneden een Derby-hoed,
dat een lente-achtig accent krijgt
door de bloem die uit de strik op
rijst.
vrouwenblad Freundin heeft een
grote groep zestien jarige schoolmeis
jes in West-Duitsland ondervraagd
over hun verwachtingen van die toe
komstige werkkring en vrijwel alle
maal noemden ze bovenstaand punt
als een van de belangrijkste.
Tachtig procent wil „rechtvaardig
en goed" behandeld worden, ruim
zeventig procent verlangt een „eer
lijke verstandhouding" met de toe
komstige superieuren. „Breed van
opvattingen" moet de baas zijn,
vindt een derde van het aantal on
dervraagden, en ruim twintig pro
cent hoopt op een „vriendelijke chef
vindt een bijna «ven groot aantal
van de meisjes.
Geld
Meer dan de helft vindt de sala
riëring van een toekomstig beroep
erg belangrijk en zegt, in de eerste
van de toekomst worden. En dat
kan alleen worden voorkomen door
hen bewust te maken van hun rech
ten".
Nadat de Kowsoleea's jaren van
uit hun fraaie boerderij in Etten-
heur het werk van de stichting.
Kalebas Nederland hebben geor
dineerd, gaan ze dat binnenkort in
Suriname zelf doen. Hedwig Kowso
leea heeft een funktie aanvaard bij
Billiton.
"In het kader van de Surinamise-
ring van grote bedrijven wilden ze
mij graag hebben. Voor de onaf
hankelijkheid zou ik er misschien
niet naar toe zijn gegaan, maar nu
wil ik echt wel meehelpen mijn land
op te bouwen".
„Een grote stap, ach nee. Het is
mijn land en het land van de kinde
ren. Bovendien, er valt daar zoveel
te doen. Niet alleen voor de India
nen, al is dat wel de bevolkings
groep waar wij ons het meest voor
zullen inzetten. Gewoon, omdat nie
mand anders dat doet".
plaats goed te willen verdienen. Maar
veel groter blijkt de groep die „ple
zier in het beroep" op de eerste
plaats zet: vierennegentig procent
van de ondervraagde meisjes. Drie
kwart van het aantal meisjes vindt
het belangrijk om ook tijdens het
huwelijk geld te kunnen verdienen,
tweederde verlangt „een vast inko
men met pensioen". Ruim de helft
van de ondervraagden kijkt uit naar
„zelfstandig werk en veranwoorde-
lijkheid", en zevenentwintig procent
van de meisjes zoekt werk waar je
„mensen kunt helpen".
Voorbereiding, op een toekomstig
beroep betekent voor veertig procent
van de meisjes dat ze informaties
hebben ingewonnen over de moge
lijkheden van hoger onderwijs en
vakscholen. Ruim driekwart van hen
heeft op school al eens met advi
seurs bereopenkeuze gesproken en
meer dan de helft van hen wil dat
nog eens doen, alleen of met de
Wie er de centjes voor (over) heeft
kan in Frankrijk op een allerple
zierigste manier vermageren. De Pa-
rijse dr. Bargheon (volgens week
blad Paris Match een specialist in de
dieetleer) heeft namelijk kans gezien
om het cruise-wezen te interesseren
voor zijn opvatting dat een ver
mageringskuur alleen succes kan
hebben als de patiënt volledig be
schikbaar, ontspannen en van zijn
dagelijkse omgeving losgemaakt is,
en niet de indruk heeft dat hij een
grote dosis morele en lichamelijke
inspanning moet leveren om te kun
nen vermageren. Het eerste varen
de dieet-experiment is intussen ach
ter de rug: ruim honderd passa-
giers-op-vermageringsdieet hebben
een cruise van dertien dagen tussen
Marseille en de Noordafrikaanse kust
gemaakt. Programma: laag-calori
sche maaltijden, sauna- en massa
gebehandelingen, groepsgymnastiek
algen- en parafinebaden, discussies
met het medisch team, voedings
voorlichting over de dagelijkse me
nu's, zwemmen, fietsen op de home
trainer. Resultaat: negen van elke
tien kuurders bleken na het einde
van de reis één tot negen kilo te
zijn afgevallen, en iedereen had be
grepen waarom men te dik was en
hoe men gewichtstoename kan voor
komen.
In augustus 1976 wordt op
nieuw een vermageringscruise geor
ganiseerd. De prijzen variëren, al
naar gelang de accommodatie, van
ruim tweeduizend tot vijfentwintig
honderd Franse francs per persoon.
Samenstelling
Henriëtte v. d. Hoeven
ouders. Met de leraar van de klas
wordt in bijna zeventig procent van
de gevallen over plannen voor een
beroep gesproken.
En hoe hebben de Westduitse meis
jes het op school gevonden? „Ver
velend", roep drieëntwintig procent.
Maar de overige zevenenzeventig
procent zegt, nog lang niet „school-
moe" te zijn.
ADDVERTENTIE
DAMESMODE
in exclusief jonge stijl...
BREESTR AAT I08a-ll2 LEIDEN
kcei-ciïepvriescombinaties
netto inhoud tm#rio7An ®l&kirlc.l!ett»-
invriezen verbruik per
- - - 24 uur
merk on type
a-
i
•C CL
z
5
T3 "O
E.e
o S
ca./
Lier
liter
>9
kWh
BAUKNECHT PC 2951 V
1409
1000
157
98 -
15
2.5
redelijk
BBC KG 3540
1474
172
.100')
16
2,8
matig
BOSCH KG 360 S
1577
1130
->n
103
18
1 8
ERRES ARD 601 ER
1628
1000
207
J23
9
3.8
ESTA KV 3503
1426
1000
172
100')
-15
3.0
matig
IGNIS 6312
1505
900
208
123
9
3.7
matig
LIEBHERR KGS 32
1595
1130
186
32
11
1.8
1.8
goed
LINDE 16/20 W
1798
1260
190
100
16
matig
MARIJNEN 664
1169
600
154
91
13
1,9
goed
PHILIPS AAB 016
1628
1000
208
123
9
4,1
matig
SIEMENS KG 3300
1525
1000
173
107
12
2.4
onveilig
ZANU5SI SL 20/15 C
1278
920
190
113
17
1.9
goed
exclusrof do deur-vakken
5) gemeien bii W C omgevingstemperatuur
Door de stormachtige ontwikkeling, die de emancipatiebeweging
op het ogenblik doormaakt, hebben veel vrouwen er behoefte aan
om met elkaar over hun maatschappelijke situatie te praten.
De vrouwencafé's en praatgroepen voorzien al in een behoefte,
maar voor vrouwen die wat dieper op de zaken in willen gaan,
worden er op de volkshogescholen in Oisterwijk en Baam spe
ciale vrouwendagen over de positie van de vrouw in onze maat
schappij gehouden.
De volkshogeschool in Baarn heeft twee discussieseries op het
programma staan: van 26 tot en met 30 mei en van 14 tot en met
18 Juni. Informaties bij Truus Pinkster telefoon 02150—53045.
In de volkshogeschool in Oisterwijk komen van 23 tot en met
27 augustus dezelfde onderwerpen aan de. orde. Informaties bij
Tillie van der Poel telefoon 0215053045.
Voor alleenstaanden en echtparen, die een volledig cursuspro
gramma wat te zwaar vinden, omdat ze ook nog graag wat genieten
van de natuur, worden er deze zomer in het vormingscentrum „De
Born" in Bennekom speciale vakantieweken gehouden. Overdag is
men vrij en 's avonds wordt een afwisselend programma geboden.
Door de grote belangstelling is het niet mogelijk om voor meer
dan één week in te schrijven. De prijzen van de cursussen van
3 tot juli, van 10 tot 17 Juli en van 1 augustus tot 7 augustus lopen
uiteen van f 140,tot f 185,
