'We moeten ons wat meer
in de provincie laten horen'
/RADlOl programma
Fors schilderwerk van Adrian Stahlecker
...en gisteren
toegelicht
Ingmar Bergman keert
Zweden de rug toe
VRIJDAG 23 APRIL 1976
In galerie Van der Vlist
LEIDEN In Galerie Van der
Vliss bestaat tot 1 mei de mogelijk
heid werk te gaan zien van de Ne
derlandse kunstschilder Adrian Stahl
ecker. Hij werd geboren in 1937 in
Den Haag en studeerde aan de Vrije
Academie aldaar. In 1963 vertrok hij
naar Spanje. Zijn werk was te zien
in verschillende salons, zoals Salon
de Mayo en Salon de Hospitaiet. Hij
werd o.m. beloond met de zilveren
medaille van Banolas. Zijn werk be
vindt zich in het Museo de Arte
KUKEN
NAAR
KUNST
Contemporaneo in Barcelona en in
verschillende collecties zoals de be
kende Thomson-collectie. Ook in Ne
derland werd zijn werk aangekocht
door rijk en gemeente. De Nillmij
wydde in 1965 een kalender aan zijn
bloemen, stillevens en landschappen.
Hij exposeerde zijn werk zowel in
Londen, Parijs, Düsseldorf als in
Spanje en Nederland. Stahlecker is
een man diehet prettigst werkt op
groot formaat, met een vaart en co-
loriet die zo op het eerste gezicht
overweldigend werkt. Zijn stijl van
werken herinnert het meest aan het
expressionisme, hoewel hy niet de
dramatiek gebruikt die voor deze
stijlperiode zo kenmerkend is geweest.
Zy'n werk kenmerkt zich door ruwe,
vaak zwaar omlijnde vormen. De verf
is dik aangebracht op zijn doeken
waarbij hij werkt met het mes en
veel minder vaak met het penseel.
Zijn kleuren variëren van het zwaar
ste bruin naar het helderste rood
van sombei' groen naar sprankelend
helder blauw. Niet alleen in de por
tretten maar ook in de stillevens
weet hij een levendige, zeer eigen
sfeer te leggen. Het is beheerst onbe
heerst werk dat opgebouwd is uit
kleurvlekken waar zware contouren
zorgen voor een voorstelling. De
emotie zit eerder in de draaiende
verfstreken en de onregelmatig opge
zette kleurvlakken dan in de voor
stelling. De vaas met bloemen blijft
dan ook zoals hy geschilderd is en
heeft niets méér te vertellen. Van de
serie portretten van vijf bekende ar_
tiesten die hy indertijd heeft ge
schilderd is hier. het portret van
Mary Dresselhuis te zien. Het is een
mooi portret dat spreekt door de ge
lijkenis en de uitdrukking van de
ogen.
Het werk van Adrian Stahlecker is
krachtig, rauw, soms onbeheerst
woest, wat een enorme indruk van
spontaniteit en verbondenheid met
materie achterlaat. Het werk dat
Galerie Van der Vlist hier ten toon
heeft gesteld geeft een goed overzicht
'an zijn oeuvre over de afgelopen
tien Jaar.
MARIJKE VAN DER STOEP
Filmregisseur
Moquy overleden
PARIJS De van oorsprong Rus
sische, Franse filmregisseur Leonide
Moguy is op 78-jarige leeftijd in
Parijs overleden.
Mogue was zijn filmcarrière in 1918
in Rusland begonnen en had haar in
de Verenigde Staten en (sinds 1950)
in Frankrijk voortgezet.
Onder Moguy's films zyn „Gevan
genissen zonder tralies", „Parijs in
duisternis" (over het Franse verzet in
de Tweede Wereldoorlog, en „Morgen
is het te laat", een in Italië ge
maakte film waarin wijlen Anne-
maria Pierangeli haar debuut als
filmactrice maakte.
Hij laat de film „Qua Vadis 2000"
achter, waarvan de montage door
zijn dochter ter hand zal worden ge-
Tegen de 17-Jarige Giuseppe Pe-
losi die schuldig is bevonden aan het
doodslaan van de Italiaanse filmre
gisseur en dichter Pier Paolo Paso-
lini is een gevangenisstraf geëist van
10 Jaar en negen maanden.
Bernard Haitink
blijft bij
Concertgebouw
orkest
LEIDEN In de concertserie van
het Residentie-Orkest speelt morgen
avond in de Leidse Stadsgehoorzaal
het Concertgebouworkest onder lei
ding van Bernard Haitink. Onze me
dewerkster Bep Rijnders had in ver_
band met deze bijzondere gelegenheid
een gesprek met de Amsterdamse di
rigent. Haitink ontzenuwde tijdens
dit gesprek het gerucht dat hy
voorgoed naar Engeland zou gaan.
Door
Bep Rijnders
AMSTERDAM/LEIDEN „Geruchten dden veel kwaad- Je
bent de eerste die het mij openlijk vraagt. Nee, beslist niet,
ik ga niet voorgoed naar Engeland. Ik ben teveel aan Amster
dam en aan mijn werk hier gebonden".
Zoals het nu is, kent hooguit nog
twintig procent van de orkestleden
Eduard van Beinum. Het zyn alle
maal nieuwe en Jonge mensen en
ook de orkestklank is totaal veran
derd. Maar goed, ik begon dus en ik
moet zeggen dat ik een geweldige
steun heb gekregen van myn orkest
mensen. Die geweldige samenwerking
is er nog. We doen het met elkaar,
en niet de dirigent alleen.
Ik ben nog wel redely k Jong., maar
ik vind toch, dat we ons moeten
gaan beraden, die ooit myn opvolger
zal worden. We zyn het er in elk ge
val over eens, dat het een Jonge be
gaafde Nederlandse dirigent moet
worden. En die zyn er gelukkig.
Wat een begaafde dirigent is,
vraag Je? Tja een bundeling van
muzikale eigenschappen en van per-
sooniykheid. Een dirigent moet zyn
inzichten overtuigend kunnen over
dragen. Maar hy kan het nooit al
leen. Hy is aangewezen op samen
werking met zyn mensen. Hy moet
dus goed met mensen kunnen om
gaan.
Het is natuurlyk wel zo. dat de
boog niet altyd gespannen kan zyn.
Klikt het met je orkest, dan zit het
goed. Maar als Je zo'n 150 concerten
per jaar moet geven, dan is er altyd
wel een groot aantal by dat onge
wild toch niet meer dan een rou
tineaangelegenheid wordt. Je weet
niet, hoe dat komt. Bij een minder
aantal concerten zou het ook gebeu
ren. We hebben dikwyls een bepaald
werk enorm voorbereid en dan komt
het er toch niet uit, zoals we dat ge
wild hebben. En een minder goed
voorbereid concert wordt plotseling
een laaiend suces. Waardoor? Ik vind
het dat geheimzinnige iets, dat con_
tact heet. Ook met de mensen achter
je rug in de zaal, waarvan Je dikwyls
de spanning voelt en dat in zeker
opzicht een weerwerking heeft op het
orkest.
Of ik, net als Ernest Mulder (was
componist en hoofdleraar aan het
Amsterdams Conservatorium) een
Bernard Haitink zit in de enigs
zins kille solistenkamer van het
Amsterdamse Concertgebouw. In
zijn stem klinkt even een onder
toon van lichte irritatie. Direct
daarna s-preekt hij verder met
zachte stem, vlug en zakelijk. Zijn
gezicht verraadt weinig emoties.
Niettemin maakt hij een dynami
sche indruk, hoe beheerst ook in
expressie. Hij is vriendelijk, maar
houdt afstand, ook tegenover
eigen kunde en kennis. Hij be
antwoordt onze vragen alsof het
een ander betreft.
Ik ben natuurlyk veel in Engeland
door myn verbinternis met het Lou
dens Philharmonisch orkest. Daar
mee maakte ik in 1973 ook myn en
tree in Glyndebourne, waar ik nu
sinds het begin van dit jaar be
noemd ben tot vaste dirigent. We
geven er hooguit vier of vyf opera,
uitvoeringen per jaar. Het is een
prachtig gelegen, verbouwd landgoed
met een moderne toneelaccommoda
tie. Maar er kunnen slechts 800 be
zoekers in, en dat maakt het naar
myn smaak tot een te veel elitaire
aangelegenheid. We werken met
Jonge, voor het merendeel Engelse
solisten, die nog aan het begin van
hun carrière staan. Engeland heeft
prachtig stemmateriaal, zodat we
werkelyk uitstekende uitvoeringen
kunnen geven.
Het Concertgebouworkest? ja
in het begin heb ik moeilyk gevon
den. Ik was, eigenlyk gezegd, nog te
Jong om zo'n belangrijke post te aan
vaarden als tweede dirigent. Maar
toen ik benoemd was, ben ik gewoon
begonnen. Nee, ik heb er nooit by
nagedacht, dat dit het orkest was
van een Willem Mengelberg en een
Eduard van Beinum. Maar bedenk
ook, dat er wel iets veranderd was.
nieuwe partituur kan lezen en tege-
lykertyd kan horen? Bernard Hai
tink trekt een bedenkelyk gezicht.
Dan heel eerlijk: Mulder was een
geniale vent. Ik kan het niet. Ik
moet mij op een nieuw werk wel de
gelijk goed voorbereiden: analyseren
en uitdiepend bekyken waar de
kneepjes zitten. En als je dan voor Je
orkest staat ontdek Je altyd weer
verrassingen, die Je inzichten wyzi-
gen. Ik moet er ruimschoots de tyd
voor nemen. Maar eigenlyk nog
moeiiyker vind ik het bijhouden van
de bekende repertoirestukken.
Het mag, ook voor rrUjzelf geen sleur
worden. Het is altyd weer opnieuw
zoeken. Een mens groeit door en zyn
inzichten wyzigen zich".
Bernard Haitink heeft zich grote
faam verworven. Hy is in Amerika
(Wasinghton), evenals in Beriyn en
Wenen, een graag gehoorde gastdi-
rigent. Het reizen en trekken hoort
erby.
Ooit eens
En nu wordt het zaterdag dus
Leiden?
Bernard Haitink knikt instem
mend. „Ik dacht dat ik er ooit eens
was geweest met het Residentie-Or
kest, maar zeker ben ik er niet van".
Dan plotseling wat geïrriteerd: „Ik
STOCKHOLM (AP) Een aan
tal vooraanstaande personen uit de
Zweedse theaterwereld heeft van
daag sympathie uitgesproken voor
de befaamde regisseur Ingmar
Bergman (58) en diens besluit 't
land te verlaten en een punt achter
al zijn Zweedse activiteiten te zet
ten.
Een van hen. directeur van de
Koninklijke Opera Bertil Bokstedt,
beschreef Bergmans besluit zelfs als
een "ramp voor het Zweedse cultu
rele leven". "Zijn besluit heeft niet
alleen gevolgen voor de Zweedse
film maar ook voor de operawe
reld". Bergman was bezig met de
toneelbewerking van 'The Road of
the Rake", een stuk dat 14 april in
première had moeten gaan en dat
hu niet doorgaat. In de toekomst
zou hij ook "Othello" en "Hoff-
mans Vertellingen" op de planken
brengen.
Bergman verlaat Zweden na
onenigheid met de Zweedse belas
tingdienst, die hem in januari liet
arresteren omdat hij geen belasting
zou hebben betaald over een be
drag, afkomstig van een inmiddels
opgeheven filmfirma in Zwitser
land.
De in Zweden zeer populaire
filmster Bibi Andersson, die in een
aantal films van Bergman heeft
gespeeld, is het met Bergmans be
sluit eens. Zij heeft aangekondigd
Zweden eveneens te zullen verlaten.
"Niet omdat Ingmar het doet, maar
omdat ik het zelf wil".
Volgens Bergmans maatschappij
Cinematograph verblijft de regis
seur op het ogenblik in Parijs. Maar
Bergmans publiciteitsman in Los
Angeles verklaarde dat hij
van plan is volgende week al naar
de Verenigde Staten te gaan.
vind het vervelend dat we het pro
gramma hebben moeten wijzigen.
Door de plotselinge dood van Marti-
non, moest het Residentie-Orkest
ook veranderingen aanbrengen. En
toen merkten we dat we dus beide
dezelfde werken op ons programma
hadden staan. Dat kan natuurlyk
niet. Vandaar".
Jullie vinden jezelf by uitstek het
Amsterdamse, om niet té zeggen: na
tionale orkest?
„Dat betekent niet, dat we aan
Amsterdam vastgeklonken zitten. Ik
vind het noodzakelyk dat we ons
eens wat meer in de provincie laten
horen. Vandaar dus ook Leidien".
NEDERLAND I
18.15 Sociale verzekeringen (Teleac)
18.45 Kortweg, kunst op komst (NOS)
18.55 Journaal (NOS)
19.05 Van Nature, natuurfilm (NCRV)
19.55 Indoor Motor Trial, sportprogramma (NCRV)
20.30 Kojak (NCRV)
21.15 Jeugdkoor Westpunt (NCRV)
21.35 Journaal (NOS)
21.50 Nee. eerlyk niet, tv-serle (NCRV)
22.15 Salvage 849, reportage (NCRV)
23.00 Tot besluit (NCRV)
23.05 Rachel Pinney liustert - kreatief filmprogramma
(IKON)
23.45 Journaal (NOS)
NEDERLAND II
18.45 Paulus de boskabouter (NOS)
18.55 Journaal (NOS)
19.05 Toppop Hitparade (AVRO):
20.00 Journaal (NOS)
20.25 Een mens wil(AVRO)
22.00 De gebroeders Hammond, tv-serie (AVRO)
22.50 Televizier (AVRO)
23.35 Journaal (NOS)
23.40 W.K. IJshockey (NOS)
Het is u misschien ontgaan,
maar tussen staatssecretaris Van
Dam «Volkshuisvesting) aan de
ene kant en de makers van de
VARA-programma's „Achter het
Nieuws" en „De Ombudsman"
aan de andere kant is de afgelo
pen weken een mooie ruzie opge
bloeid. Donderdagavond bereikten
ze een nieuw stadium: Van Dam
beschuldigde de VARA-heren er
schriftelyk van, dat zy het kabi
net-Den Uyl onderuit willen ha
len („pootje lichten") Wat u zegt:
een volslagen belachelyke aantij
ging. De staatssecretaris heeft het
natuurlyk te druk met het bestu
ren van het land om geregeld
naar de televisie te kyken. Want
anders zou hy weten, dat Hans
Jacobs toch wel de allerlaatste is
die iets dergelijks zou kunnen
verzinnen.
Waar gaat het nu eigenlijk om
by dit boeiende conflict? Om de
centen natuurlyk. Van Dam re
kende een paar uitzendingen ge
leden uiit, dat de toen als „de ge
wone man" omschreven Neder
landse minimumlyer ondanks een
huurverhoging toch 40 gulden per
maand meer in handen krygt. De
staatssecretaris had daar toen een
ingewikkelde becyfering voor van
stal gehaald, waarvan hy meteen
al zei: er zal wel niemand zy'n die
dit snapt. Het klopte, en een al
ternatieve instantie plus enkele
„gewone mannen" berekenden,
dat er in 1976 eerder minder dan
meer in het loonzakje te vinden
sou zyn.
Van Dam sloeg daarna opnieuw
san het cyferen, en kwam nu uit
op een positief bedrag van f 16,28.
Enfin, de situatie is nu als volgt:
niemand begrijpt er meer iets
van. Vol verwachting zie ik uit
naar de volgende cyfers van de
staatsscretaris. Dit kan een heel
leuke serie worden. Wie zal de de
finitieve knock-out uitdelen?
Voorlopig heeft Van Dam een
flinke puntenachterstand opgelo
pen vanwege die onzinnige be
schuldiging van „pootje lichten".
We zullen er vast nog veel meer
van horen.
Centen, daar gaat het ook bij
„Koning Klant' altyd om.
..Kortom: er is geen touw aan
vast te knopen", zegt presenta
trice Kosterman altyd, wanneer
?en of andere misstand is gesig
naleerd. Dit keer ging het onder
meer over battery en voor de ra
dio, die volgens wetenschappelyke
onderzoekers in gebruik veel
duurder zyn (variërend van 1400
tot 10.000 maal) dan aansluiting
op het lichtnet. Maar het pro
bleem blyft natuurlyk, dat Je in
bos en op hei geen stopcontacten
hebt, daar heeft zelfs Wim Bos
boom nog geen oplossing voor ge
vonden.
GERARD PAQUES
De NCRV is om 22.15 uur op Ned. I in de lucht met "Sal
vage 849", een documentaire van het Bureau Wijsmuller over
de berging van de op 25 december 1972 op de rotsen van het
Kanaal-eiland Guernsey gestrande ertstanker 'Elwood Mead'
De IKON eindigt om 23.05 uur de uitzendingen op Ned. I
met een uitgebreid portret van Granada TV over Rachel
Pinney, de dochter van een generaal, arts. moeder van drie
kinderengrootmoeder, Quaker en rebel. De meeste mensen
vinden deze vrouw van middelbare leeftijd een buitenbeentje.
Gilbert Bécaud is één van de muzikale gasten b\j Mies
Bouwman in haar om 2025 uur op Nederland II uit te zenden
"Een mens wil
18.30 Nws 18.41 Marktber. 18.44 (S)
Zomaarstereo. 19.30 (S) Edwin. 20.00
(S) In antwoord op uw schril""
(S) Radio-Televisie.
(S)~ Goal. 23.55 Nws.
Hilversum II
18.00 Nws. 18.1.1 Embargo (PP: 18.20
ARP). NOS: 20.00 Nws. 20.05 (S) Con
certgebouw Ork. en piano. 22.30 Gam-
(S) Hollands kwartiertje. 11.15 (S)
Strictly Country Style). 12.03 (S) Drie»
tussen de middag. 14.03 (S) Bij Ba-
rend. 16.03 (S) Sportshow.
Overweging. Hilversum IV
AVRO: 7.00 Nws. TOSS^S^Reveil e^ -
voorbij gingen. 9.20 (S) t
(S)
historisch.
°°e °i
Alpha
Met
Raüio-TV. 2320 Den Haag vandaag).
23.55 Nws.
Hilversum III
NOS: 18.02 De vacaturebank. 18.10
(S) NOS-Maal. Veronica: 19.03 (S)
7 02 (S) Z.O. (7.30
d. dag. 8.30 Nws
huisvrouw). 10.30
10.33 (S) Z.I. 12.26 Med 12.30
helds voorlichting12.49 Franco
(S) Baak
recital. 11.45 (S) Festival van
deren. 12.30 (S) Piajio-impro\
12.50 Kortweg. 13.15 (S) Muzt
byïsten. 13.22 (S) Kinderen maken r
Aspecten. 16.40 Radlojoura.
DUITSE TV
halen. 19.59 Progr.o
3 Nws. 16.03 De Ned. Top-4(
18.00 Sportjourn.'
Klaas Vaak 18.55
19.26 Gruwel ver-'
ver/. WDR:
Nieuws uit Noordrijn-Westfalen. 18 05-
Intermezzo 18.45 Een doodgewone»
geschiedenis. 19.15 Hier und heute.',
19.45 Adamo). 20.00 Journaal. 20.15,
Winterreis. 21.55 Het zevende zintuig.,
22.00 Akt. 22 25 Journ. 22.40 The night.
18 40 Comedy s
22.35 Sport. 23.05 Journ. 23.10 Show-
progr .0.10 Journaal
Belglé-Xed.
18.00 Tekenfilm. 18.15 Van landen.
Vlaanderen. 19.1
dieren. 18.45 Kult.
7.02 (S) Happy Sound. 7.55
The African Queen, En-
llm
22.30 Dok
gelse speelfilm uit 1951. 22.20 Journaal.
