„Leiden is vrij
criminele stad"
Hip" Verzijden verlaat
Leidse politie na 33 jaar
Gemeente moet 51 panden
kopen in „Haver en Gort"
„Je moet
proberen
mensen
in hun
eigen
taal
aan te
spreken
Bouw flats Morssingel
kan in 1977 beginnen
Le Bistro
VRIJDAG 23 APRIL 1976
Op dinsdag 27 april wordt in de
aula van de Louise de Coligny-
scholengem eenschap aan de Ka-
gerstraat afscheid genomen van
j lioofd-inspecteur (hip) D. J. Ver-
zijden. Een politieman-in-hart
en-nieren, die meer dan dertig
•jaar het Leidse korps heeft ver
sterkt. Géboren in Leiden,
woonde hij achtereenvolgens in
Delft en Rotterdam.
Na zijn schoolopleiding begon
Verzijden in 1936 als schrijver
bij het GEB in Rotterdam, een
functie, die hij na negen maan
den verwisselde voor een admini
stratieve baan bij de Gemeente
lijke Leen- en Voorschotbank.
Weer twee jaar later verhuisde
hij naar Haarlem waar hij klerk
werd bij de gemeentepolitie. In
middels had hij al het inspec
teursdiploma behaald.
Na zijn bevordering tot chef
van de typekamer werd hij in
1943 overgeplaatst naar Leiden.
Hij werkte als inspecteur bij de
geüniformeerde dienst en ver
richtte in hoofdzaak administra
tief werk. In de eerste vijf na
oorlogse jaren werd hij als in
specteur toegevoegd aan de re
cherche-afdeling, die toen onder
leiding stond van de heer Hof
stede.
71 1950 werd Ver zijden chef
van de algemene dienst, maar
was ook betrokken bij een aan
tal onderzoeken van de recher
che. Dagelijks werk werd dat voor
hem, toen hij in 1967 bij het af
scheid van Hofstede, chef van de
recherche werd. Daar
bleef hij werkzaam totdat hij op
1 mei in verband met het be
reiken van de 60-jarige leeftijd
officieel met functioneel leef
tijdsontslag gaat. Hoofd-inspec-
teur Verzijden ivas 29 jaar voor
zitter van de Leidse Politie Sport
Vereniging en boekte als sabreur
vele successen tijdens politie-
schermtoernooien.
LEIDEN .Welke eigenschappen een goeie politieman moet hebben? Nou, een hele
boel. Wel 21. Maar mensenkennis is één van de belangrijkste. Een politieman moet weten
hoe hij de mensen benadert. Met één oogopslag moet je zien met wie je te doen hebt.
Als je een bejaarde vrouw ziet aarzelen met oversteken, moet je intuïtief aanvoelen hoe
je dat moet aanpakken. Er is een categorie te gen wie je het beste kunt zeggen„Mevrouw
tje, zal ik u even een handje helpen?" Maar er zijn ook kringen, als je dat woord tegen
woordig nog mag gebruiken, waar zoiets helemaal verkeerd valt.
Door
Bram van Leeuwen
Je moet proberen de mensen
steeds in hun eigen taal aan te spre
ken. Als je met een onderwereld
figuur praat en je zegt „mijnheer"
tegen hem, dan kijkt zo'n zware
jongen je niet begrijpend aan. Mef
een gemoedelijke toon kom je veel
sneller met zo iemand in contact. De
invloed, die de politie heeft op cri
minele figuren, wordt nogals eens
onderschat.
Er zijn echt voorbeelden van jon
gens, die heel wat op hun kerfstok
hadden, maar door goede contacten
met de politie op het rechte pad
bleven. Ik kom in de stad wel eens
mensen tegen, die er voorgoed mee
gekapt zijn. „Nou, meneer, dat is nu
al 25 jaar geleden" zeggen ze dan.
Ik weet dan soms niet eens meer
waarom het ging, maar het bewijst
wel, dat de invloed van de politie
groot kan zijn.
Daarom is het ook belangrijk, dat
bij het opmaken van een proces-ver-
baal de officier en de rechter een
goed beeld krijgen van de verdachte.
Ook achtergronden en positieve din
gen moeten vermeld worden in een
verbaal. Ik geloof, dat dat in Lei
den goed gaat. Ik heb tenminste
maar hoogstzelden meegemaakt, dat
een rechercheur tijdens de rechtzit
ting nog moest komen getuigen.
Mooi vak
Ja, het is een mooi vak. Je hebt
veel verantwoordelijkheid en je moet
snel beslissingen nemen. Je kunt ook
nooit zeggen: nou weet ik het wel.
Natuurlijk krijg je op den duur wel
routine in bepaalde zaken, maar im
provisatietalent moet er altijd zijn".
Een praatje aan de vooravond van
het afscheid van hoofdinspecteur
D. J. Verzijden van de Leidse politie
betekent: spreken met iemand die
het uniform als gegoten zit. Het pro-
to-type van een degelijke politie
man. Gesteld op orde en netheid.
Bijvoorbeeld in zijn werkkamer, waar
alles voor het gesprek in gereedheid
is gebracht. Tot en met het pakje
lucifers, naast de sigaretten, met
het opschrift „Goed dat er politie
is". Een kamer, waarin je getroffen
wordt door een omvangrijk arsenaal
schiet- en steekwapens. Dolken, kle
wangs, messen, duelleerpistolen. Te
midden van dat alles een kast, waar
in de tientallen medailles, bekers en
lauwertakken eruit zien alsof ze gis
teren gepoetst zijn. Op de middelste
plank een foto. Links de slanke rij
zige gestalte van Verzijden in scherm-
outfit, rechts een jeugdige Prinses
Margriet.
Voor hoofdinspecteur Ver zij den de
vereeuwiging van een van de hoog
tepunten uit zijn successvolle jaren
als sabreur. „Ik weet het nog als de
dag van gisteren. Het was in 1963 in
Den Bosch, toen we met de Neder
landse politie-sabelequipe Europees
politiesabelkampioen werden. Ik was
playing captain van de viermans-
ploeg. De stand was 77 en in de
laatste wedstrijd stonden we tegen
over de Zweden. Om de titel te ha
len moesten we nog twee partijen
Ik kwam met 30 achter, haalde
het op tot 33, kwam weer achter
met 34, maar kon toch weer gelijk
komen: 44. Een treffer op de arm
via twee schijnbewegingen was vol
doende voor het laatste beslissende
punt. De ambiance daar was gewel
dig. Je kon eenvoudig niet verliezen.
Daarna werden de prijzen uitgereikt
door prinses Margriet".
Onopvallend
Het woord „prinses" brengt het ge
sprek op het Koninklijk Huis. Met
de geregelde bezoeken van de Ko
ningin aan de universiteit had ik
veel te maken. Vroeger kwam Hare
Majesteit elk jaar met de dies-vie-
rjng. Op 8 februari. We hebben nog
eens over het ijs van het Rapen
burg gewandeld. En dan de studie
van prinses Beatrix in Leiden. In
die tijd kon de prinses zich nog op
ongedwongen wijze in de stad op
houden. Je kon toen nog met onop
vallend toezicht volstaan. De prin
ses was altijd erg vriendelijk. Wan
neer ze weer terug was van vakantie
en je kwam haar tegen op de Bree-
straat, zwaaide ze altijd, alsof ze
wilde zeggen: „Ik ben er weer".
De ambities van Verzjjden lagen
al op jeugdige leeftijd vast: „Toen
ik op de lagere school zat wist ik
al wat ik worden wilde: officier in
het leger of inspecteur van politie.
Ik stond in mei 1940 op het punt
een officiersopleiding te gaan vol
gen, maar het bombardement op
Rotterdam gooide roet in het eten.
Toen liep het allemaal een beetje
anders.
Ik ben begonnen als schrijver bij
het GEB in Rotterdam. Dat heeft
maar negen maanden geduurd. In
1937 kwam ik bij de Gemeentelijke
Léen- en Voorschotbank. Directeur
was daar de vroegere hoofd-inspec-
teur in Rotterdam, J. Melles. Een
groot man op het gebied van de
woekerbestrijding. Hij heeft mij
klaargestoomd voor het politievak.
Je werd daar voortdurend gecon
fronteerd met allerlei wantoestan
den. Drankmisbruik, veel armoe.
Je hoort mensen wel eens spre
ken over „die goeie ouwe tijd". Nou,
dan zijn ze zeker de ellende verge
ten, die er was. Bij de bank van
lening kwam men 's maandags de
zondagse kleren belenen. Zaterdags
wanneer men geld ontvangen had,
kwam men de kleren weer ophalen
om ze zondags te kunnen dragen,
's Maandags werden ze opnieuw ver
pand.
Mijn eerste baan bij de politie was
in Haarlem. Chef van de type-kamer.
Voornamelijk administratief werken
belast met het adviseren over onder
meer gratieverzoeken, huwelijken
met de handschoen, de oprichting
van nieuwe nv's. Ik was toen ook
nog onbezoldigd veldwachter".
De eerste lijnen naar het recher
che-werk liepen via een ervaren
recherche-adjudant. De werkzaam
heden van de politie in oorlogstijd
omschrijft Verzijden met enkele
woordenLaveren voor het goede
doel. Direct in 1945 werd hij toege
voegd als inspecteur aan de recher
che-afdeling in Leiden, onder lei
ding van Hofstede.
„Die man heeft mij recherche-
crazy gemaakt. Ik ben vaak met hem
op pad geweest. En dan merk je pas
goed wat een theoretische opleiding
Hoofdinspecteur D. J. Ver zijden verwoed verzamelaar van wapens
waard is. Natuurlijk, je leert erg
veel, maar in de praktijk blijkt het
toch net weer even anders te zijn.
Neem nu eens een ding als het dood
blijven van iemand op straat. Een
hart-infarct. Hoe je de nabestaan
den van dat -droeve feit in kennis
stelt, moet je zelf beoordelen. Dat
moet je bij voorkeur altijd in burger
doen. Want als mensen een uniform
zien. schrikken ze zich rot.
Uitlaatklep
Ik heb in mijn loopbaan bijzondere
waardering gekregen voor de op
vang door het gros van je collega's.
Aandacht voor eikaars problemen.
Het is erg belangrijk, dat je even
tegen iemand kunt aanpraten, wan
neer je net een rot karwei achter
de rug hebt. Dat zou veel meer moe
ten gebeuren. Ook de sport is een
goede uitlaatklep. Als ik een par
tijtje geschermd had, keek ik weer
heel anders tegen de problemen
DE WIJKAGENT. „Ik ga niet zo
ver als men in sommige kringen wel
wil: dat een wijkagent een volledige
hulpverlener wordt. Vergeet niet, dat
de politieambtenaar nog altijd een
opsporingstaak heeft. Zo'n man heeft
de plicht om wanneer hij kennis
krijgt van gepleegde misdrijven of
overtredingen dat te melden.
Waar iemand ophoudt politieman te
zijn, en waar hij begint met de
hulpverlening, is moeilijk vast te
stellen. Naar mijn persoonlijke me
ning moet een wijkagent verwijzen
naar hulpverlenende instanties. Zijn
opleiding is ook niet afgestemd op
die specifieke hulpverleningstaak".
In 1950 werd Verzijden chef van
de algemene dienst en hij werkte
daar zeventien jaar lang. Een van
de meest opmerkelijke zaken uit die
jaren was de „meesterkraak" bij het
Academisch Ziekenhuis in 1962. Uit
de kluis van het AZL verdween een
bedrag van 225.000 gulden. Een voor
die dagen astronomisch bedrag.
„Omd^t Hofstede op dat ogenblik
een cursus volgde had ik de leiding
van het onderzoek. Samen met mijn
collega's hebben we ervoor gezorgd,
dat de beruchte inbreker uit die da
gen kon worden aangehouden. Een
man, die al 35 jaar in de gevangenis
had gezeten. Om het bewijs te kun
nen leveren dat hij de kraak gezet
had. zijn we anderhalf jaar bezig
geweest. De kleding en de schoenen,
die hij droeg werden hem noodlot
tig. Allerlei deskundigen hebben we
ingeschakeld. Tot de Anna-Kliniek
toe. Tenslotte leverden we het over
tuigend bewijs, dat alleen hij het
gedaan kon hebben. Maar zo'n kar
wei kun je alleen aan, wanneer je
als team goed functioneert.
Moorden hebben we in Leiden ook
In de Kolfmakersteeg en vooral de
laatste tijd, de „Leids-Delftse-zaak
op de Oegstgeesterweg. op de Lan-
gebrug, de Joubertstraat en in het
Leidse Hout. We hebben ze allemaal
kunnen oplossen, behalve de moord
op Marga Tegelaar in het Leidse
Hout. Maanden zijn we er mee bezig
geweest. Voor zover we kunnen na
gaan, hebben we alles gedaan wat
mogelijk was. Alle tips zijn nage
trokken. Misschien als de zaak in
de roekomst toch nog eens wordt
opgelost, we kunnen zeggen: daar
hebben we niet aan gedacht. Maar
nu zou ik het niet weten.
Vooral door deze zaak is het
laatste jaar erg snel gegaan. En het
frustreert je wel, dat je die zaak
aan het slot van Je loopbaan toch
niet hebt kunnen afronden met een
arrestatie van de dader.
Leiden is een vrij criminele stad.
Wel geen georganiseerde misdaad,
maar veel jeugdgroepen. Vooral de
kleine criminaliteit is in verhouding
met andere steden hoog. Veel in
braken, vernielingen, beledigingen.
Bovendien is er een duidelijke toe
name bij de geweldsdelicten, het
vuurwapenbezit en het druggebruik.
Wat je daaraan zou kunnen doen?
Het opvoeren van de preventieve
taak van de politie. Helaas is dat
door een tekort aan personeel nu
niet mogelijk. Er zou een opvang
centrum voor drugverslaafden moe
ten komen. Het gebruik van drugs
heeft grote invloed op andere vom-
men van criminaliteit. Druggebruik
maakt noodzakelijk, d^t men over
veel geld beschikt.
Hobby's
De taak van de politie is om de
„echte dealers" uit te schakelen. Die
gewetenloze mensen, die tegen woe
kerprijzen spul verkopen aan men
sen, van wie ze weten, dat ze er niet
buiten kunnen.
Hoofd-inspecteur Verzijden heeft
twee hobby's die deels in eikaars
verlengde liggen: de schermsport en
het verzamelen van wapens.
„Dat verzamelen is in 1945 pas
goed begonnen. Ik had van mijn
vader, die militair was, een wapen
rek gekregen met sabels van diverse
legeronderdelen. Dat verzamelen heb
ik voortgezet. De meeste wapens heb
ik gekregen door ruiling. Bijvoor
beeld tegen Nederlandse badges.
Daar zijn ze gek op in het buiten
land.
De schermsport is zo aantrekke
lijk omdat je die sport tot op ge
vorderde leeftijd kunt beoefenen.
Drie jaar geleden ben ik gestopt
met de actieve wedstrijrsport, maar
nu ik gepensioneerd ben, ga ik zeker
weer schermen. Bij de LPSV en bü
AEW (samen met brigadier De Vos).
Als ik zie hoe er soms in films op
tv geschermd wordt moet ik lachen,
hard lachen. Alleen bij gevestigde
acteurs kun je merken dat ze in
structie hebben gehad van een
schermmeester. De juiste houding".
„En garde"
En om te laten zien hoe het wel
moet, springt Verzijden op uit zij A
stoel, en neemt de correcte scherm-
houding aan. De blik in de ogen
verraadt, dat hij ook de komende
jaren nog vele malen de kreet „En
garde" zal laten weerklinken.
LEIDEN H.A. Zweers uit Lei
den is aan de Leidse universiteit ge
promoveerd tot dootor in de facul
teit der wiskunde en natuurweten
schappen.
Promotor was dr. G.J. van den Berg.
Aan de Rijksuniversiteit van
Utrecht is R.F. Krücke (Wassenaar)
geslaagd voor het doctoraal exa
men sociale geografie.
Toekomst school Haverstraat onduidelijk
ADVERTENTIE
LEIDEN Het bestemmingsplan
dat ontworpen is voor de Haver- en
Gortbuurt is bedoeld om de gemeen
te de juridische en financiële mid
delen te geven voor onteigening van
e=n aantal panden in het gebied en
j>m negatieve ontwikkelingen tegen
ie gaan. zoals ongewenste sloop van
panden. De gemeente zal in deze
buurt 51 panden moeten aankopen.
Grote delen van de Gortestraat zijn
Verkrot en moeten vernieuwd worden.
Óver de sloop van de huizen die in
de Haverstraat gebouwd zijn tegen
de achterkant van de huizen van de
yierde Binnenvestgracht was gister
avond de commissie voor ruimtelijke
órdening niet negatief gestemd. Wel
vond Van der Horst (PvdA) dat de
historische stratenstructuur in deze
puurt gehandhaafd had moeten blij-
iven en dat de Haverstraat nu gede
gradeerd wordt tot een "brandgang"
Hij meende dat het voorstel om van
de binnenstad een beschermd stads
gezicht te maken hier in het ge
drang komt. Ham (CDA) daarente
gen merkt op dat de verbetering van
het wonen voor het behoud van de
sehermd stadsgezicht wel degelijk
nog veranderingen mogelijk zijn, en
dat in dat. opzicht het behoud van
de Vierde Binnenvestgracht veel be
langrijker is.
Nog onduidelijk is wat met de
school tussen de Haverstraat en
Gortestraat gaat gebeuren. Het ge
bouw is nog van goede kwaliteit. Er
wordt gedacht aan verbouwing tot
woningen of ten behoeve van Cultu
rele doeleinden. Wellicht zouden in
deze school net als in de school aan
het Plantsoen kunstenaars gehuis
vest kunnen worden. Als het gebouw
verdwijnt komen er volgens het
voorontwerp voor het bestemmings
plan woningen voor in de plaats.
Het voorontwerp streeft er verder
naar om de opslagruimte uit de buurt
te laten verdwijnen Voor zover er
bedrijven mogen komen in de buurt
wil men eisen formuleren met pe-
trfkking tot de hinderwet en het mi
lieu.
tr ruimtelijke or-
Haverstraat gaat. Wethouder Waal dening ging gisteravond goeddeels ak
voegde daaraan toe dat in een be- koord met deze ideeën.
De beste voegloze 14 k. ringen
o.a. 1 paar met
geslepen zijkant lc/U,
Dit model met briljant 265
Met 2 briljanten 340,
Gratis graveren.
Blijvende service.
Desgewenst handgraveren.
Ruime keuze in de beste merken.
Altijd voordelig.
DE KONING DER
VERLOVINGSRINGEN
v. d. WATER
UW JUWELIER
HAARLEMMERSTRAAT 181
Weinig bezwaren commissie
LEIDEN De flats die de firma
Neduco wil bouwen langs de Mors
singel zouden in prijs variëren van
89.000 gulden voor een tweekamer
flat tot een ton voor een zeskamer-
flat. De geldende regelingen zijn
onaantrekkelijk om huurwoningen
te bouwen: de huren zouden 460 tot
600 gulden bedragen. De commissie
voor ruimtelijke ordening had gis
teravond weinig bezwaar tegen de
plannen en als de procedure verder
vlot verloopt zou in het voorjaar van
1977 met de bouw kunnen worden be
gonnen.
Men wil vroegtijdig de kandidaten
voor de woningen selecteren om met
de kandidaten een bouwprogram op
te stellen. Er zijn in de plannen na-
Mellie Uyldert
LEIDEN De VCSB, een vor
mingswerkgroep van studenten houdt
komende maandag een lezing. Mellie
Uyldert spreekt over de symboliek
van het sprookje. De avond, die wordt
gehouden op het Gerecht 10, begint
om acht uur en is voor iedereen
gratis toegankelijk.
De huidige bebouwing aan de
Morssingel kan, volgens de gemeente,
onmogelijk hersteld worden: de kos
ten zouden te hoog oplopen en er
zijn juridische moeilijkheden in ver
band met de onteigening van de hui
zen die geschied is ten behoeve van
afbraak. Gemeentewerken heeft voor
het gebied tussen Morssingel, Sta
tionsweg en Stationsplein al wel
eens eerder een bestemmingsplan
ontworpen, waarbij het binnenter
rein gedeeltelijk bebouwd zou wor
den en aan de singel gedeeltelijk een
open ruimte zou ontstaan. In de hui
dige plannen van het architectenbu
reau Inbo wordt voor het binnen
terrein, dat eigendom is van de ge
meente, gedacht aan een "parkeer-
tuin". Er zou daar ruimte zijn voor
250 auto's.
Wethouder Waal merkte op dat
er voor de bebouwing van de hoek
Stationsweg/Morssingel nog enig
voorbehoud geldt. Er is bekend dat
er belangstelling bestaat om op die
hoek een kleine bioscoop te vestigen.
Waal dacht verder nog aan het cre
ëren van enige kleine kantoorruim
te in het gehele plan.
ADVERTENTIE
Leyden
