Keetje Tippel had
het meeste succes
INJECTIE
VAN „NIEUWE
LEVENSSTIJL"
Neogothiek nu
echt monument
Bijbelverkoop
vorig jaar
teruggelopen
WARRIGE EN
BLOEDERIGE
DIAMANTROOF
Thorsen zet door met
film over sexuele
leven van Christus
„minimum»
Ministerie stelt aantal vast
VRIJDAG 23 APRIL 1976
AMSTERDAM (ANP) De Nederlandse film „Keetje Tippel" was in 1975 in ons land
de meest succesvolle film. Dat blijkt uit het jaarverslag van de Nederlandse bioscoop
bond.
Criterium by deze beoordeling was
de behaalde omzet. De lyst bestaat
voorts uit: „The towering inferno",
„The man with the golden arm",
„Rooie Sien", „Gone in 60 seconds",
„Dokter Pulder zaait papavers".
„Jaws", Godfather deel twee", „Ema-
I nuelle", en „Moord in de Oriënt Ex
pres". Bij de eerste twintig staan de
Nederlandse films „Mariken van
Nieumeghen", „Het jaar van de
Kreeft", en „Kind van de zon".
In totaal werden in 1975 in ons
land 309 hoofdfilms geïmporteerd,
Titel: „Killer Force"; regie: Val
Guest; hoofdrollen: Telly Savalas,
Peter Fonda, Maud Adams en Chris-
tofer Lee; theater: Lido; 18 jaar.
Tien moorden per minuut. Dat is
ongeveer de score in veel scènes van
„Killer Force", een film waarin nogal
warrig wordt gedaan over een dia
mantroof. Er vloeit rijkelijk bloed, de
gevechten en schietpartijen zijn niet
van de lucht en een lijk meer of min
der, daarop heeft de regisseur niet
gekeken. Figuranten genoeg tenslotte.
Het verhaal is te ingewikkeld om
ln dit korte bestek uit de doeken te
doen, maar het komt erop neer dat
Iemand die voor boef speelt, zo in
zijn eigen rol gaat geloven, dat hij
het ook werkelijk wordt.
En Telly Savalas moet dat voor
komen. Uiteindelijk is hij ook een
boef. want hy vindt diamanten be
langrijker dan mensen.
Er bestaat trouwens nog een kans,
dat er een vervolg op komt ook. Want
het slot is vry „open". Noodzakelijk
ls het niet, want, wat mij betreft had
het slot best sluitend mogen zyn. Eén
zo'n warrig, bloederig verhaal is"al
meer dan voldoende.
ANNEMIEK RUYGROK.
108 uit de Verenigde Sta
ten, 55 uit Frankrijk, 41 uit Enge
land. 31 uit Italië en 19 uit West-
Duitsland.
Zowel het aantal bioscopen in ons
land als het aantal bioscoopbezoe
kers is in 1975 toegenomen, aldus het
verslag. Volgens het Jaarverslag van
de bioscoopbond werden er vorig
jaar 33 nieuwe bioscopen in bedryf
genomen, een naoorlogs record. Het
accent lag hierbij vooral op bios
coopcomplexen, in plaats van en
kele bioscopen.
Volgens de bioscoopbond is het ver
nieuwingsproces tekenend voor het
vertrouwen in de toekomstige positie
van het bioscoopbedrijf. „Aan de an
dere kant is er sprake van een
noodzaak omdat de aantasting van
de rentabiliteit door de sterke las
tenstijgingen noopt tot zo efficiënt
mogelijke bedrijfsvoering. Bovendien
biedt het exploiteren van een aantal
bioscopen in eenzelfde pand naast
lastenverlichting per eenheid ook
nog het voordeel van bezoekstimule.
ring door de grotere keuzemogelijk
heden", aldus het Jaarverslag.
Het aantal bioscoopbezoekers nam
in 1975 toe met 0.8 procent tot ruim
28 miljoen. De bruto-recettes stegen
tot byna 137 miljoen gulden. De in
druk bestaat by de bioscoopbond dat
het bezoekerscyfer sterk nadelig is
beïnvloed door de zeer fraaie zomer.
Want in de eerste helft van het Jaar
lag het bezoek nog ruim tien prooent
boven dat in de overeenkomstige pe
riode van 1974. Het derde kwartaal
van 1975 vertoonde een daling met
12,6 procent.
Warren Beatty
wil film maken
over
Hughes
LOS ANGELES De Amerikaanse
acteur Warren Beatty heeft laten
weten dat hy plannen heeft om het
leven van de onlangs overleden mil
jardair Howard Hughes te verfilmen
en daarbij zelf de hoofdrol te vertol
ken.
Beatty zei dat hy ai maanden
rondloopt met het idee. Hy zal de
film zelf produceren. Beatty noemde
Hughes een fenomeen waar bij veel
bewondering voor heeft.
r Monique van de Ven als Keetje Tippel.
STOCKHOLM (AFP) De Deen
se regisseur Jens Jörgen Thorsen
heeft gezegd dat hy vast van plan
is zyn omstreden plan uit te voeren
een film te maken over het „sexuele
leven van Jezus", ondanks de pro
testen hierover van Zweedse kerke
lijke zijde.
De Zweedse televisie heeft laten
weten dat zy niet aan Thorsens plan
zal meewerken, maar de Zweedse
filmacademie denkt dat zy aan de
verwezenlijking kan meewerken door
een beroep op privé-financiers.
Thorsen had zich tot Zweden ge
wend, nadat hy in zyn vaderland
nul op request gekregen had, zoals
overigens ook in Frankrijk. Over zijn
draaiboek dat Jezus engageert in
verschillende hetero- en homosexuele
activiteiten zei Thorsen dat hy
het niet heiligschennend of „uitzon
derlijk pornografisch" vindt. „Of je
schildert een heilige of je schildert
een echt, lichamelijk mens. met zijn
sexuele leven", zei Thorsen. „Mijn
film zal er een zyn van bloed, zweet
en tranen en een aantal scènes,
vooral die van de kruisiging, zullen
byna ondraaglijk echt en sterk zyn".
Aartsbisschop Olof Sundby van de
Zweedse Lutherse staatskerk, heeft
het draaiboek vorige week betiteld
als „op en top pornografisch en hei
ligschennend". Op Eerste Paasdag
kon men in talrijke Lutherse kerken
ln Zweden petities tegen het voor
nemen van Thorsen tekenen.
Ook de rooms-katholieke hiërar
chie en de bisschoppen van de vrye
kerk van Zweden, hebben tegen het
project stelling genomen. Dat hebben
ook gedaan het conservatieve parle
mentslid Goesta Bohman en lezers
van kranten in brieven aan de redac
tie.
„Te beoordelen naar de snelheid
waarmee de eerwaarde aartsbisschop
heeft geoordeeld", zei Thorsen, „zou
ik denken dat hij alleen die delen ln
het draaiboek heeft gelezen die met
sexualiteit te maken hebben. Kerk
mensen lezen het draaiboek zoals de
duivel de bybel leest. De kerk kan
zeggen wat ze wil, maar ik meen te
weten dat de meerderheid van het
Zweedse volk geen snars om Jezus
Christus geeft. Iedereen geeft hoog
op van de artistieke vrijheid in Zwe
den, maar Je hoeft maar over deze
film en de naam Thorsen te begin
nen, of het establishment begint zich
te gedragen als Joseph Goebels".
Als de Zweedse filmacademie niet
meer zou kunnen of willen meedoen,
meent Thorsen de benodigde 5 mil
joen kronen wel bijeen te kunnen
krijgen voor een onafhankelijke pro-
duktia
Blijver
LUXOR "Dog day afternoon"
van Sidney Lumet met A1 Faci-
no in een briljante hoofdrol als
Sonny, de bankrover bij wie de
zaak uiit de Ihand loopt.
CAMERA "De kanonnen van
Navarone", een ouderwetse mon-
sterproduktie met veel geschut.
STUDIO „Sherlock Holmes'
slimmere broer", een komisch ge
heel met Gene Wilder, Marty
Feldman en Madeleine Kahn.
REX 'De klokkenluider van
de Notre Dame", legendarisch ver
haal over een zielige bultenaar.
Kindermatinee
Nachtfilms
CAMERA "Sunday, bloody
Sunday".
REX "Bedverhalen".
Goede films
in andere steden
"One flew over the cuckoo's
nest" van Milos Forman met
Jack Nicholson en Louise Fletcher
Alhambra en Noggerath, Amster
dam, Thalia, Rotterdam.
„Nashville" van Robert Altman,
Tuschinski 2, Amsterdam.
"Drie dagen van de Condor"
met Robert Redford en Faye Du-
naway, Tuschinski, Amsterdam en
Oineac, Rotterdam.
"Dood in Venetië" van Luchino
Visconti met Dirk Bogarde en
Silvana Mangano, Calypso Club,
Rotterdam.
Haagse bioscopen
APOLLO 1: "De Eend en de
Cadillac", dag. 2.30, 7.00 en 9.30
uur, ZO. 2.00, 4.30, 7.00 en 9.30 uur.
AL.
APOLLO 2: "De vier vuisten
slaan weer toe", dag. 2.00, 7.30 en
10.00 uur, zo. 2.30, 5.00, 7.30 en
10.00 uur. 14 Jaar.
ASTA: "The man who should
be king", dag. 2.00 en 8.00 uur.
14 jaar.
BIJOU: "Sherlock Holmes' slim
mere broer", dag. 2.00, 7.30 en 9.45
uur, zo. ook 4.15 uur. AL.
CALYPSO: "Tot iedere prijs",
dag. 2.15. 7.15 en 9.30 uur, zo. 1.45,
4.15. 7.15 en 9.30 uur. 18 Jaar.
CAMERA: "Emmanuelle 2, de
.antimaagd", dag. 2..00, 7.00 en 9.30
uur, zo. ook 4.15 uur. 18 jaar.
CINEAC: „Breakheart pass",
dag. 5.30, 7.00 en 9.30 uur. 14 jaar.
„Alice in Wonderland", dag. 11.30,
1.30 en 3.30 uur. AL.
CORSO: "Mahogany", dag. 2.15
7.15 en 9.45 uur, zo. ook 4.30 uur.
14 Jaar.
DU MIDI: "De klokkenluider
van de Notre Dame", dag. 8.15 uur,
vr., za. en zo. 7.00 en 9.30 uur.
14 jaar.
EURO: 'El Cid", dag. 1.45 en
7.45 uur, za.. zo. en woe. 3.45 en
7.45 uur. AL.
FLORA: "Vrolijke sex in wel
lustig Tirol", dag. 2.00, 7.00 en 9.15
uur. 18 jaar.
METROPOLE: „Drie dagen van
de Condor", dag. 2.00, 7.00 en 9.30
uur. 18 jaar.
ODEON 1: „Smokkelschip Luc
ky Lady", dag. 1.45, 6.45 en 9.30
uur. zo. ook 4.15 uur. 14 jaar.
ODEON 2: "Paniek in het
Grand Restaurant", dag. 2.00, 6.45
en 9.15 uur. zo. ook 4.30 uur. AL.
ODEON 3: "Mozart's Die Zau-
berflöte", dag. 1.30 en 8.00 uur. AL.
OLYMPIA"Jesus Christ Su
perstar". dag. 2.00 en 8.00 uur. AL.
PASSAGE: „Vier vuisten op weg
naar de hel", dag. 2.30, 7.00 en 9.30
uur. za. en 2». 1.30, 4.00. 7.00 en
9.30 uur. 14 jaar.
REX: "De monsters zonder ogen
(BUG)", dag. 11.30, 1.30, 3.30, 5.30
7.30 en 9.30 uur. 18 jaar.
ROYAL '70: "The legend of
Nigger Charley", do., za. en zo.
2.00, 7.00 en 9.30 uur, vr. 2.00 en
6.45 uur, dl. en woe. 2.15 uur. 18
jaar.
ROYAL: "Barabbas", do. t/m
zo. 1.45, 6.45 en 9.30 uur. ma.
t/m woe. 2.00 en 8.00 uur. 14 jaar.
STUDIO: „Slaapkamer Mazur
ka". dag. 2.15, 7.15 en 9.30 uur.
Zo. 1.30, 4.00, 7.15 en 9.30 uur,
18 jaar.
STUDIO 2000: 'Tot iedere prijs"
dag. 7.00 en 9.30 uur. do., vr. ma.
en di. ook 2.00 uur. 18 jaar.
DE UITKIJK: "La femme aux
bottes rouges", dag. 2.00, 7.00 en
9.30 uur. 18 jaar.
DEN HAAG De werkgroep „Nieuwe Levensstijl" van de
Raad van Kerken in Nederland heeft sinds de start van de
aktie in september een derde „injectie" gepubliceerd onder de
titel „solidariteit en economie".
In het vorige cahier werden de
bestedingsgewoonten aan de orde
gesteld. Nu gaat het om vragen als:
leidt een soberder leven niet tot
meer werkloosheid? Hoe zit onze
economie in elkaar? Welke in
vloed heeft een individu op de
economische structuur terwille van
grotere saamhorigheid onder de we
reldbewoners, terwille van het recht
van de arme? Zonder pasklare ant
woorden te geven, gaat de informa
tiemap in op de vragen en ook op
de kritiek die de actie heeft opge
roepen. Hierbij is gestreefd naar een
zo helder mogelijke taal. Naast
achtergronden reikt de map ook
enige tips aan.
V erlegenheden
Volgens de werkgroep gaat het
in nieuwe levensstijl om een pen
delbeweging tussen persoon en
structuur. "Een ander omgaan met
dingen, met de natuur, met tijd,
met elkaar moet persoonlijk ge
oefend worden, maar wil het effect
sorteren ook in de samenleving
ingebed worden. Daar komen dik
wijls de spanningen, de verlegenhe
den". Verandering is volgens „in
jectie" gewenst, omdat de huidige
economische structuur teveel op
korte termijn werkt, te weinig doet
tegen ongewenste bijverschijnselen
zoals vervuiling, dodelijke concur
rentie en oncontroleerbare schaal
vergroting en toelaat dat de wel
vaart onrechtvaardig verdeeld
blijft. Ook de economische orde is
er volgens "injectie" om de
mensen te dienen. "Als die orde
sommigen bepaalde vrijheden geeft,
waardoor die van anderen wezen
lijk bekneld raken, dan moet er
over verandering worden gedacht".
Om te weten of bepaalde veran
deringen in de goede richting gaan
ontleent "Nieuwe levensstijl" enkele
toetsstenen aan de verklaring van
de Wereldraad van Kerken uit 1948:
gedeelde verantwoordelijkheid,
rechtvaardigheid en het voortbe
staan van de aarde.
De actie wordt tegelijk door de
hond en de kat gebeten. Meer tra
ditioneel denkende mensen vinden
dat de door Nieuwe Levensstijl ge
preekte soberheid werkloosheid in
de hand werkt. Uit de radicale hoek
komt de kritiek dat de bevordering
van minder consumptie prachtig
past in het kapitalistische streven
om de lonen laag te houden, zodat
de winsten kunnen stijgen. Nieuwe
Levensstijl stelt echter dat zijn
streven niet is ontstaan uit zorg
om de conjuncturele teruggang,
maar vanwege meer structurele
problemen, zoals de eindigheid van
voorraden, de kloof tussen arm en
rijk en de aantasting van het mi
lieu door toenemende produktie en
consumptie. Daarbij komt dat vol
gens "injectie" de ombuiging gelei
delijk moet gebeuren en dat de re
gering de maatregelen tegen de te
ruggang tevens zou kunnen benut
ten om structureel het nodige te
veranderen.
De werkgroep constateert dat in
vele landen de eerste stapjes zijn
gezet naar een verandering van
mentaliteit en gedrag.
In een hoofdstuk over richting
zoeken wordt benadrukt dat nie
mand dit op zijn eentje kan vol
houden. Spelen de kerken hierin een
rol? De werkgroep heeft hier vra
gen bij. "Wanneer denk- en leefge
woonten doorbroken moeten wor
den, dan is een bezield verband
waar geëxperimenteerd, geme
diteerd, getroost kan worden, brood
nodig. De vraag komt steeds drin
gender naar voren of de huidige
vorm van gemeente-zijn daartoe
niet ontoereikend is. De laatste tijd
wordt intensief gezocht naar nieu
we vormen van gemeenschap. Het
kon wel eens een van de hoogste
prioriteiten binnen de kerk zijn",
aldus de informatiemap "InJeetie-3"
van de werkgroep "Nieuwe Levens
stijl" van de Raad van Kerken.
"Injectie-3" is te bestellen bij pu-
blivorm, Parkweg 20a. Voorburg en
De Horstink, Kon. Wilhclminalaan
17, Amersfoort.
LEIDEN Honderdzesendertig r.k.
ke kerken van na 1840 zijn thans
definitief geregistreerd als monu
ment. Twee Jaar geleden is dat
„voorlopig" gebeurd; de tussenliggen
de tijd konden daar bezwaren tegen
worden gemaakt; die bezwaren zijn
verworpen: minister Van Doorn
heeft de lijst definitief vastgesteld.
Het bijzondere van deze lijst is dat
ermee het startsein werd gegeven
voor het onder de monumentenwet
brengen van kerkgebouwen en
andere bouwwerken van jonger
datum.
De eerste fase van registratie van
monumenten richtte zich op de tijd
voor 1840. Dat leverde een lijst van
zo'n 40.000 bouwwerken op.
Dat de monumentenraad de tweede
fase van de registratie begon met
r.k. kerken is niet verwonderlijk. Er
is. vooral na 1853, bij het leven
gebouwd in r.k. kring. En de in dat
Jaar gestichte bisdommen hebben
die bouw zeer zorgvuldig bijgehou
den. Dus dat was makkelijk
nazoeken.
Lange tijd is de waarde van de
neogothische bouwwerken die de
kerk van Rome uit haar mouw
scheen te schudden omstreden
geweest. Thans staan de architecto
nische kwaliteiten van veel uit die
enorme bouwstroom wel boven
twijfel. Het was geen zielloze
namaak en de voornaamste bouw
meesters Cuypers en Tepe en de
hunnen hebben iets volkomen per
soonlijks geschapen.
Het enige dat men er tegen kan
hebben, is dat hun werk vooral ten
plattelande het begin is geweest van
wat nu „horizonvervuiling" heet.
De hoge spitsen doorbraken toen
even storend het landschap als
torenflats dat nu doen.
De silhouetten van dorpen en kleine
steden zijn er sedertdien zo op
achteruitgegaan, dat de neogothi
sche torens er nu volgens velen wel
bijhoren, in tegenstelling tot recente
bouwwerken.
Een rol heeft indertijd ook gespeeld,
dat de niet-katholieken in die
hoog-oprijzende torens ook iets
bedreigends zagen. Een soort stenen
kreet van Rome: „Hee, opzij daar,
wij zijn weer terug."
Achteraf is men ook in r.k. kring
niet algemeen gelukkig met die
bouwdrift uit de vorige eeuw. In het
Bossche Bisdomsblad viel een klacht
te lezen over de middeleeuwse
kerkjes die in die tijd tegen de
vlakte moesten om ruim baan te
geven aan de neogothiek.
Het Bisdomsblad benijdde dan ook
de enkele Brabantse dorpen, waar
de oude kerk in protestantse handen
kon blijven: die kerken zijn
tenminste bewaard gebleven.
De eerlijkheid gebiedt te zeggen, dat
dit meer# lag aan gebrek aan
middelen MJ de protestanten dan
aan eerbied voor het verleden.
Het blad schamperde ook een beetje
over de opgewonden-roomse taal
van: „Ze hebben ons onze kerken
ontstolen." Had men ze teruggekre
gen, dan gingen die oude kerken
bijna allemaal tegen de grond,
schreef het blad.
Van de 136 kerken waren er drie die
problemen opriepen. Ze zijn toch op
de definitieve lijst geplaatst. Alleen
bij een Alkmaarse kerk heeft
minister Van Doorn aangetekend,
dat hij haar misschien weer wil
schrappen als er geen nieuwe
bestemming voor wordt gevonden.
Het Nederlands Bijbelgenootschap
heeft vorig Jaar 114.431 bijbels
verkocht. ,Een respectabel aantal,
maar voor het eerst in de Jongste
geschiedenis van het bijbelgenoot
schap is dat een daling van de
verkoop in vergelijking tot het
voorafgaande Jaar.
Opvallend is evenwel dat er daaren
tegen een geringe toeneming was
van de verkoop van de traditione
le Statenbijbel en een opmerke
lijke verhoging van de omzet in
bijbelgedeelten.
Onder bijbelgedeelten verstaat het
bijbelgenootschap in de eerste
plaats nieuwe testamenten en af
zonderlijke bijbelboeken. De ver
koop in deze sector was in 1974,
132.012 stuks. In het vorig Jaar
werd bijna het tweevoudige hier
van verkocht, 241.505 exemplaren.
Een spectaculaire omzefcvergroting
bereikte het bijbelgenootschap in
de sector selecties uit de bijbel.
Hiervan verkocht het 350.000
exemplaren tegenover 90.000 in
1974. Deze selecties zijn handige
vouwbladen met een aantal spe
ciaal uitgekozen bijbelteksten
rondom een bepaald thema.
Zo werd vorig Jaar een
keuze uitgegeven van teksten
rondom het thema "vrede" in de
Vredesweek.
Zo'n vouwblad kan al gauw
gesprek over de bijbel.
De opzienbarende belangstelling voor
dit soort vouwbladen kan er vol
gens het bijbelgenootschap op wij
zen dat de belangstelling voor de
inhoud van de bijbelse boodschap
in sommige kringen toeneemt, ook
al daalt de verkoop van complete
bijbels. Dat deze verkoop in het af
gelopen Jaar wat minder was dan
in 1974 komt omdat in 1974 een
speciale goedkope uitgave gedTukt
werd die in onverwacht grote
aantallen werd besteld.
Evenals in 1974 werd ook weer een
grote omzet bereikt van "Groot
Nieuws voor U" het nieuwe testa
ment in de omgangstaal. Om te
zorgen dat de prijs van dit nieu
we testament voor Jongeren geen
beletsel kan zijn, heeft het bij
belgenootschap een uitgave ver
zorgd van "Groot Nieuws voor
U" in klein formaat en op goed
koop papier.
Van de bijna honderdvijftigduizend
nieuwe testamenten, die vorig Jaar
de deur uit gingen, werden er bijna
vijftigduizend afgenomen door de
Gideons, de organisatie die bijbels
plaatst in hotels.
Wanneer men de omzetcijfers op
telt, komt men op een getal van
meer dan 700.000 verkochte bij
bels of bijbelgedeelten. Dat wil
zeggen dat vorig Jaar ongeveer
700.000 Nederlanders een bijbel of
bijbelgedeelte in handen kregen.
Dit getal valt echter geheel in het
niet bij het totaalcijfer van in de
wereld verkochte bijbels of bijbel
gedeelten. Dit bedroeg vorig jaar
driehonderdmiljoen. Een aantal
van deze uitgaven werd mede door
Nederland gefinancierd. Het or
gaan hiervoor is het Nederlands
Bijbelgenootschap, de grootste niet
op winst werkende uitgeverij in
ons land.
Beroepingsberichten Nederlandse
Hervormde Kerk.
Beroepen te: Stellendam, H. W.
Beroepen te: Stellendam H. W.
Riphagen, kand., te Reeuwijk, Die
ren (vac. A. K. Kolman) toez G. J.
van Embden te Bodegraven; Game
ren, J. VroegindeweiJ te Katwijk aan
Zee Aangenomen naar: Staveren
K. Beuckens, kand. 'te Wageningen;
Musselkanaal, EL P. Swets te Lely
stad. Bedankt voor: NoordoostpoJder
(wijkgem. Marknesse-Luttelgeest)
C. Vijfhuizen te Oosterend (Fr),
Rilssen (vac. W. van Tuyl) toez. J.
den Hoed te Sliedrecht, Alblasser-
dam (vac. J Wieman), K. Exalto
te Hasselt, Beekbergen toez. D. Hei
koop te Herwijnen, Capelle a. d. IJs-
sel (vac. E. F. Vergunst), A. Vliet-
tra te Doornspijk.
