Spoorzichl": een
Porfisch met halve
punt voorsprong
Hongaars kampioen
1
1
I
i
i
1
i
"3
1 1
f-
si
B
S;
a
B
Signalerenzo oud
van da laatste damcafé's
als bridgespel zelf
KRYPTOGKAM
rr
m
Kom er ACHT-er
Erinnophilie:
nieuw gebied
verzamelaars
Oplossing
vorige puzzel
KOM ER ACHTER
ZATERDAG 17 APRIL 1970
In Ihet Friese plaatsje Kouduim
staat één der oudste kroegjes van
Nederland. Het is 't kroegje "Spoor-
zioht" en wordt beheerd door de al
bijna zeventigjarige „Opoe Tjobbe".
Het is nog één van de weinige Frie
se damoafé's en aangezien „Opoe.
Tjobbe" het vaste voornemen heeft
om zo vlug mogelijk met haar weilk
te stoppen, hebben vier jongens uit
de omgeving van Leiden de tocht
naar Koudum ondernomen om in
'Spoorzacht" een damtoernooi te hou
den.
In het kroegje staat slechts één
tafel, maar die tafel is dan wel on
geveer tien meter lang en drie me
ter breed. Rondom staan wel veer
tig tot vijftig stoelen. Op de tafel
staat allerlei soort drank en wie trek
heeft in iets, pakt het. „Opoe Tjob
be" houdt wel bij wat men drinkt.
Om te kunnen dammen moet men
aan een hoefk van de tafel gaan zit
ten, de stoelen half gedraaid en het
bord in het midden. Genietend van
de rust (er was gelukkig geen jan
kende juke-box) heeft dit toernooi
enige leuke standen opgeleverd.
Eerst in de laatste ronde kon Lajos Portisch, vam wie wij
enige tijd niets hebben gehoord, beslag leggen op de eerste
plaats in hot 31e Hongaarse landskampioenschap. Uit de in
houd van zijn partijen bleek aanschouwelijk dat hij zich op
hot toernooi danig had voorbereid.
Toch ging de grootste belangstelling
uit naar Zoltan Ribli, die ongeslagen
bleef en slechts een halve punt te
kort kwam om gelijk met Portisch te
eindigen.
Het publiek genoot ten volle van de
gespeelde partijen, want er werden
niet te veel remises gemaakt en kwa
men deze tot stand, dan was het na
harde strijd!
Wit: J. Flesch
Zwart: L. Portisch
ENGELS
1. Pgl-f3, Pg8-f6
2. c2-c4, c7-c5
3. Pbl-c3, d7-d5
4. c4xd5, Pf6xd5
5. g2-g3, Pb8-c6
6. Lfl-g2, Pd5-c7
Vroeger door Botwinnik aanbevolen.
7. 0-0
Niet het beste. Moderne meesters ge
ven aan 7. d3 benevens Pd2 de voor
keur. Toch is het voor Wit niet een
voudig in dit vroege stadium naar
yensterkingen te zoeken.
7e7-e5
8. Pf3-el, Lc8g4.
9. Pel-c2, Dd8-d7
10. Po2-e3, Lg4-h3
ll.Lg2xh3, Dd7xh3
12. Ddl-b3, Dh3-d7
13. Pe3-d5, Pc7xd5
14. Db3xd5, Dd7xd5
15. Pc3xd5, 0-0-0
Na deze likwidatie blijkt dat zwart
veel beter staat. Zoals spoedig blijkt
kan wit moeilijk zijn damevleugel
ontwikkelen. We zien weldra dat Por
tisch een fijn gevoel heeft in derge
lijke stellingen, maar zijn opposant
weet de strijd zeer spitsvondig gaan
de te houden.
16. Pd5-c3, c5-c4l
17. b2-b3, c4xb3
18. a2xb3 Lf8-b4!
19. f2-f4
Vrijwel de enige kans. De partij wordt
nu zeer belangwekkend.
19e5-e4!
20. Pc3xe4 Th8-e8
(Zie diagram)
m
l
i
Wt
21. Pe4-c3Lb4xc3
22. d2xc3 Te8xe2
23. b3-b4! b7-b6!
24. f4-f5Td8-d5
25. c3-c4 Td5-d3
26. Lcl-f4 Pc6-d4!
27. Tfl-f2! Kc8-b7
Het hoogtepunt in de party. Het
slot is nog zeer aantrekkelijk, maar
voor ruimtebeparing geef ik u dat
in verkorte notatie: 28. c5! Tc3 29.
cb6: ab6: 30. Tdl Tcc2! 31. Te2: Pe2:t
32. Khl Pf4: 33. gf4: Kc6 34. Tgl g6
35. fg6: fgG:36. f5!? (Vermoedeiyk
te riskant. Misschien redt Tfl het
eindspel) 36gf5: 73. Tfl Kb5 38.
Tf5:t Kb5: 39. Th5 Tc7 40. Kg2 T£7!
41. h4 b5 42. Tg5 Kc4 43. Tg8 Tf5
44. Tg7 h5 45. Tc7t Tc5 en wit gaf
het op.
Wit: L. Portisch
Zwart: Z. RibU
INDISCH
1. d2-d4 Pg8-f6
2. c2-c4 g7-g6
3. Pbl-c3 d7-d5
4. Pgl-f3 Lf8-g7
5. Ddl-b3 d5xc4
6. Db3xc4 0-0
7. e2-e4 a7-a6
Deze zet wordt het meest gespeeld.
Op 8. a4? komt natuuriyk 8b5
Signaleren in het bridgespel is
al zo oud als het spel zelf. Er be
staan ontstellend veel varianten
die veelal gemeen hebben dat op
de één of andere wijze honneur-
kracht dan wel distributie wordt
aangegeven. In Nederland zijn er
op het ogenblik nog al wat top-
spelers die uitsluitend distributie
signaleren. Zij gaan er daarbij
van uit dat het belangrijker is de
distributie van de partner te ken
nen dan zijn hoimeurkracht. *t
Laatste is door goede spelers, uit
bieden of spelen, dikwijls te lo
kaliseren het eerste is, vooral in
het begin van het spel. veel moei
lijker.
De distributie kan bijv. worden
aangegeven door laag-hoog te spe
len het kan ook andersom
bij een oneven aantal kaarten en
hoog-laag bij een even aantal
kaarten. Indien dat consequent
wordt gedaan, zal de geroutineer
de speler al vrij in het begin van
het spel de distributie van zijn
partner en daarmee ook van
de tegenpartij kunnen uittel
len, hetgeen niet alleen 'n mach
tig wapen betekent, maar boven
dien reuze ontspannend speelt,
aangezien veel makkelijker is vast
te stellen welke kaarten kunnen
worden afgegooid. Tijdens een in
ternationaal toernooi kwam on
langs een spel voor waarbij dis
tributiesignalen Oost-West heel
wat ellende zouden hebben be
spaard (Noord, allen)
Na tweemaal pas opende Zuid
met een sterke SA, gedoubleerd
door West. Noord en Oost pas
ten, waarop Zuid de bieding be-
8 7 5 2
9 9 7 5 4
OV9
8 6 4
H 10 4 B 9 3
93 9HB8
H B 1D6 O 8 7 3 2
AH V 9 2 *B5 3
A V 6
9 A V 10 6 2
O A 5 4
10 7
Wolach, beroemd oorlogsveteraan
uit de tweede wereldoorlog en één
van de sterkste Londense robber-
spelers. Het populaire 2 Ha-con
tract ging aan de meeste tafels
down.
De meeste Zuidspelers troef
den de derde klaveren en speel
den Ha A en harten na. Zoals de
kaart lag kwam Oost aan slag
en speelde ruiten na, waarna Zuid
onveranderlijk twee down ging.
Wolach deed het beter, veel be
ter zelfs. Hij troefde de derde kla
veren niet, maar gooide Sch 6 af,
een vaste verliezer. West was nu
"endplayed", zoals de Engelsen
zo kernachtig zeggen; iedere
kaart die hij speelt is gunstig
voor Zuid.
West koos uiteindelijk Ha 3, ver
reweg de beste voortzetting. Zuid
nam de heer met het aas en
moest raden of West was gestart
met Ha B 3 of Oost met H B 8.
Ook dit probleem loste Wolach
werkelijk briljant op. Hij vervolg
de met een kleine ruiten naai- de
vrouw, door West genomen, die
ruiten terugspeelde. Wolach nam
Ru V over met het aas en
sloot met 2 Ha. Zuid was Michael troefde zijn laatste ruiten. Nu
Zegel Schweitzer
In 1973 werden de Groningen-
blokken gevolgd door herdenkingsze-
gels: „Alkmaar vierhonderd jaar vic-
tcriestad", „Opening Eemshaven en
nieuwe havenmond Delfzijl" en
„Vlaardingen 700 jaar stad". In 1974
verschenen blokken gewijd aan
„Energie 1974, Groningen aardgasle
verancier van Euopa" en Leiden 400
jaar ontzet 1574-1974" en in 1975
werd achtereenvolgens aandacht be
steed aan „700 jaar Amsterdam",
„Albert Schweitzer 100 Jaar" Rijns
burg 1000 jaar" .Juliana Regina het
internationale jaar van de vrouw"
en „150 jaar Braille".
Gegevens over al deze uitgiften
zijn te vinden in een "Speciaal-ca-
taiogus van de herdenkingsblokken",
die onlangs is verschenen. Uit dat
uiteraard nog dunne boek
werkje blijkt o.a. dat er van de 50.000
aangemaakte blokparen „Groningen
ontzet" 31.000 zijn blijven bestaan;
de overige (19.000) zijn na beëindi
ging van de verkoop onder notarieel
toezicht vernietigd. Overigens wor
den restanten van dit soort zegels
altijd vernietigd. Genoemd blokpaar
staat inmiddels reeds voor f 50,- in
de Speciaal-catalogus genoteerd;
blokpaar Leiden staat voor f 25,-
in de catalogus en Rijnsburg voor
f 20,-.
Zegel Braille
Op 15 maart is de reeks herden
kingsblokken uitgebreid met twee
blokken, beide met één zegel ter
waarde van f 7,50, waarmee de Aktie
Eendracht '76 financieel wordt ge
steund. Deze actie stelt zich het be
houd ten doel van het nationale zei
lend zeeschip, de gaffeltopzeilschoe
ner Eendracht, die zal deelnemen
aan de Tall Ship's Race naar New
York ter gelegenheid van de 200-
Jarige onafhankelijheid van de
Verenigde Staten. Op de ene zegel
staat de Eendracht afgebeeld en op
de andere komt 't Schip van Ge we it
DTSendraght (1676), het vlaggeschip
van De Ruyter, voor.
HERO WIT
Kunt u de acht afwijkingen in beide bovenstaande tekeningen vin
den? De juiste oplossing vindt u elders op de pagina.
volgde troef van tafel en Wolach
legde de tien, op dit moment een
snit met 100 procent winstkans.
Zou West nl. aan slag komen
niet Ha B dan is hij opnieuw
geplaatst en moet in de schop-
penvoük spelen of in de dubbele
renonce. In het actuele geval hield
Ha 10 en gaf Wolach tenslotte
nog slechts een schoppenslag af
voor een volle top.
Zouden Oost-West tenslotte dis
tributiesignalen hebben gespeeld
dan zou West na de bweede slag
met zekerheid hebben geweten
dat zijn partner was gestart met
een oneven aantal klaveren. Dat
moet dan, gezien de dummy, een
driekaart zijn, waaruit volgt dat
de leider 'n doubleton bezit. West
weet derhalve met zekerheid dat
zijn partner nog KI B heeft en
kan veilig een kleine klaveren
spelen.
A 8 7 2
9 7 5 3
O A 3
H B 10 5
5 4 V B 10
9 VB62 9 H 10 8
O H 10 8 V B 9 7 6
9743 8 2
H 9 6 3
9 A 9 4
O 5 4 2
A V 6
Een spel ontleend aan een
Amerikaans boek en een spec
taculair voorbeeld van misleidend
spel door de leider.
Zuid moest 4 Sch spelen, waarte
gen West de dodelijke start vond
van Ha V. Zuid nam de tweede
hartenronde en speelde vervol
gens schoppen aas en heer, zodat
Sch V bij Oost bleef zitten. Zuid
heeft vier verliesslagen: tiwee in
harten, één in ruiten en één in
schoppen, maar hij wist het drei
gende noodlot op geniale wijze te
ontgaan. Hij speelde eerst KI A,
vervolgens een kleine klaveren
naar de heer en daarna KI B.
Door deze manipulatie werd Oost
grondig misleid. Hij was ervan o-
vertuigd dat Zuid renonce klave
ren had en probeerde KI 10 vrij
te troeven teneinde hierop een
verliezende harten te parkeren.
Oost troefde dan ook niet, in
de stellige overtuiging dat zijn
partner KI V had, waardoor Zuid
speelwijze gedoemd was te mis
lukken. Groot was Oost's verba
zing toen Zuid in plaats van te
troeven KI V produceerde, een
verbazing die overging in erger
nis toen Zuid alsnog een harten
afgooide op KI 10, waarmee defi
nitief vast stond dat Oost erin
was gelopen.
Zouden Oost-West distributiesig
nalen hebben gespeeld dan zou er
geen probleem zijn geweest. Oost
weet in dat geval dat West gestart
is met een even aantal harten,
schoppen en klaveren en dat laat
ste is belangrijk. Oost kan met
zekerheid concluderen dat Zuid
nog klaveren heeft en bezig is
met één of andere vreemde ma
nipulatie.
De rest is dan eenvoudig.
Oost troeft en incasseert een der
de harten, waarna hij rustig kan
wachten op de ruitenslag die
Oost-West vanzelf toekomt.
T. SCHIPPERHEYN
NEDERLAND Sedert ongeveer
vier jaar kennen we er in ons land
naast de reeds bestaande verzamel
objecten een nieuw gebied bij, de
erinnophilie, het verzamelen van her
denkingszegels (herinneren is geden
ken of herdenken). En hoewel deze
herdenkingszegels totaal niets met
het echte postzegelverzamelen te ma
ken hebben kunnen we ons toch wel
voorstellen dat er tal van filatelis
ten zijn die zich tot dit nieuwe ver
zamelgebied voelen aangetrokken, te
meer daar het tot nu toe versche
nen aantal zegels (die geen fran-
keerwaarde hebben; een deel van de
opbrengst is voor een bepaald doel,
meest charitatief) nog is te over
zien.
De erinnophilie deed zijn intrede
in ons land op 28 augustus 1972 toen
de stad Groningen het 300-jarig ont
zet vierde. Er verschenen toen twee
binkken waarin elk zes zegels. Op het
ene blok was de tekst in het Neder
lands gesteld, op het andere blok
in het Duits; daarbij werden ook
nog blokken uitgegeven met rode op
druk en met de opdruk „Groningen
grüszt Berlin".
Voor de volledigheid nog even de
eindstand: 1/2. Henk van Rijn en
Joop Burgerhout, 3/4. Gerard Bo-
gaards en Aad van Duyn.
De opening van de partij Van Rijn
Bogaards verliep als volgt: 1. 3430
20—25, 2. 32—28 25:34, 3. 39:30 16—
21, 4. 32—28 21—26, 5. 37—32 26:37,
6. 42:31 15—20, 7. 47—42 20—24, 8.
41—37 18—23, 9. 46—41 13—18, 10.
31—27 9—13, 11. 37—31! (Zie dia
gram) Wits laatste zet is een fraaie
lokzet. Er is nu namelijk een ver
liezende damcomibinatie voor zwart
mogelijk. De kombinatie staat bekend
als de Jernbergslag en werd in het
NAKS-toernooi '69 door Ton Sij-
brands uitgevoerd in zijn partij te
gen Sheoratan. Op de volgende wijze
pakte wit schijfwinst en daarmee par
tij winst: 1124—29? 12. 33:24
18—22, 13. 27:20 12—18, 14. 24:22 10—
14, 15. 28:10 5:34, 16. 40:29 17:46.
En na 4440 gaf zwart de partij op.
38—33 8—12, 9. 42—38 20—24, 10.
34—30 14—20, 11. 39—34 20—25?? en
de fout was gemaakt. Ton won nu
door: 27—22, 33—29, 44—39, 41—37,
46:8, 39—33, 34:3. Een prachtige slag-
zet!!!)
De grillige Bonnardstand, (zie dia
gram II) kwam na een verregaande
analyse van de partij Van Duyn
Burgerhout op het bord. Wij bere
kenden dat na zwarts laatste (ana
lyse)-zet (39) er een grappige,
maar foutieve rondslag voor wit in
de stelling verborgen lag: 2217 (12:
21 37—31 (26:48) 47—42 (48:31)
29:38 120:29) 32—28 (23:32) 34:1 (25:
34) 1:46 (21—26) 40:29 (13—19) 46:
34 en zwart staat een schijf voor.
Iedereen dacht dat daarom de zet
(39) gerechtvaardigd was, totdat
bleek dat wit heel simpel kan winnen
door 22—17 (12:21) 27—22 (18:38)
29:18 (13:33) 39:28 (20:29) 34:1!!!!
JOOP BURGERHOUT
Horizontaal: 1. Een Europeaan
in de kerk mag niet drinken, 5.
Wat een meid van een vis!, 8.
De heks heeft hem om in een
vak, 9. Ina is in Tiel geboren
met deze voorletters, 11. Na de
plaatsbewijzen zullen we er nog
eens over doorpraten, 12. Als ik
rijm op El, is 't me de plakker
wel, 14. Waarom zet ik bij de as
een aap? 15. Werkzame zuster
doet moenteel niets, 19. Hij rolt
mijn binnenste, de lieverd, 22.
wat een leepoog! zyn ego draagt
hij weg naar de auto!, 24. De
pé in de vrucjit hebben, omdat
hij sterk smaakt, 26. Op de ver
keerde weg zijn, 28. Staan in het
westen boven de kachels, 29. 's
Winters zien we het hok van de
voertuigen, 30. Rare figuren,
druk de s, 31. 't Is lief, de maan
zo vertrouwelijk te zien.
Vertikaal: 1. Als dit verdeeld
wordt, weet iedereen wat hem te
doen staat, 2. Dranketui!, 3. 't
Diner voor dag en nacht, 4. En
niet indien To naar die dwaen
kijkt, 5. Een opgepoetste vrolijk
heid!?, 6. Wat is een dier nu in
de godsdienst?, 7. Zag u de Jon
gen niet in Engeland?, 10. Alle
maal n's moest 'ie binnenhalen,
13. Dat vond ik laf, er hing een
draad aan, 14. Een trap om in
de tuin te gebruiken, 16. Het dier
is toch in orde gekomen, 17. Al
lemaal nep; pieren zullen 't u
wel even goed vertellen, 18. Het-
is geen weer om onbeschermd
buiten te lopen, 20. Als u hier
voor een ander woord gebruikte
en niet in dat land, 21. Vaten
bedriegen u. 23. Ei, ei, talm om
die bloem, 25. Loop daarneen. El,
nu wordt het grof. 27 Kuipe-
rig maar niet onder, dus behoor
lijk, 28. Dit is de overeenkomst
tussen het paard en het meisje,
dus wel een succes.
(de partij SijbrandsSheoratan had
een bijna identiek verloop; 1. 32—
28 18—23, 2. 38—32 12—18, 3. 31—27
7—12, 4. 43—38 17—22, 5. 28:17 11:31,
6. 36:27 12—17, 7. 33—28 17—21, 8.
De eerste prys van f 10,— werd
toegekend aan de heer C. H. v. d.
Wyngaard, Kagerplein 522 te Sassen-
heim. De tweede prijs van f 7,50 werd
toegekend aan de heer P. F. W.
Driessen, Lage Rijndyk 103a te Lei
den. De twee prezen van f 5.— wer
den toegekend aan de heer A. J. van
Weterink, Anna van Burenlaan 10 te
Oegstgeest en aan mevrouw Colla,
Irenstraat 8a te Leiden.
De prijzen worden de winnaars toe
gezonden.
ttaAoqsqtpai xreui jo-bh '8
jopuosmooj TTBUI UOOlp»
jopuos^ipaj umu urtoq -9
S3TUTI trein ^azoi -g
SOM uaAoqspuooj o 'f
ispnos^xpaj auioja reuii 'S
PI03OB9B uoppira g z
lapuo s^tipar ttbuj aaid-Bd do y 'i
Lajos Portisch
8. Dc4-b3 b7-b5
9. e4-e5 Pf6-d7
10. Lcl-e3 Pd7-b6
11. a2-a4 Lc8-e6
12. Db3-dl b5xa4
13. Pc3xa4 Pb6xa4
14. Ddlxa4 Pb8-d7
Ribli heeft uitstekend tegenspel
geboden en staat in wezen niet min
der omdat wit nu aan zyn rokade
moet gaan denken.
15. Lfl-e2 Pd7-b6
16. Da4-c2 a6-a5
17. 0-0 Dd8-d71
18. Dc2-c5 Pb6-a4
19. Dc5-a3 Pa4-b6
20. Le3-d2
Portisch wil geen remise door her
haling van zetten. Omdat het voor
hem moeilijk valt om tot konings-
aanval te komen had hij beter ge
daan wat energie te sparen voor de
volgende ronde Waarschijnlijk
wilde hij de vele bezoekers nog wat
"analysewerk" geven!
20a5-a4!
21. Da3-c5 Tf8-c8
22. Tfl-cl Le6-d5
23. Pf3-el e7-e6
24. Dc5-c3 c7-c5i
Uitstekend gespeeld. Wit moet nu
zyn kaarten op tafel leggen, ook al
zien de nu volgende zetten er ge-
vaarlyk uit voor zwart.
25. d4xc5 Dd7-b71
26. Le2-f3
Te overwegen viel 26. f3 enz. Na
byv. 26. Dg3 Pd7 krygt Ribli zyn ge
offerde pion met voordeel terug.
2 6Pb6-d7
27. c5-c6!?
Een laatste winstpoging.
2 7Db7-b5!
28. Ld2-f4 Pd7-b6
29. Dc3-c5 Db5-a6
Wederom zeer fyn gespeeld. Por
tisch moet nu genoegen nemen met
remise.
30. Lf3xd5 Pb6xd5
31. Lf4-g3 Lg7-f8
32. Dc5-c4
Hier besloten beide spelers tot re
mise.
