a
Sterke Heijermans
bij Publiekstheater
Madam
Pepermunt
DINSDAG 6 APRIL 1976
PAGINA 19
FRIJFFL
Er waren drie redenen waarom
ik het snoepreisje naar het
W edgwood-museum in Bar-
laston bij Stoke-on-Trent heb
geaccepteerd. De codeiooorden
zijn Lockheed, scherven en
Beatrix Potter.
1. Ik wou eens aan den lijve
ondervinden hoe het voelt als
je op kosten van een rijke fir
ma anderhalve dag achterna
gelopen wordt, in de watten
gelegd en naar de ogen geke
ken. Dat voelt prima. Ik voelde
me „gecoiffeerd", zoals dat
heet (de nieuwste Van Dalen
omschrijft het aldus: .Merk of
dwaas vereerd door of ingeno
men met het genoemde"). In
plaats van gecoiffeerd zou je
ook kunnen zeggen: lock-
heeded". I'm lockheeded by
Wedgwood Het is overi
gens een vorm van lockhee-
ding die al heel lang bestaat.
Je krijgt geen geld toegestopt,
maar wel worden alle kosten
voor je betaald, en bovendien
krijg je een mooi souvenir.
Een tegenprestatie wordt niet
geëist, hoeioel ze natuurlijk
wel vreemd zouden opkijken
als je helemaal niets over het
Wedgivood-museum schreef,
of meer in het algemeen een
stuk over porselein schreef
zonder Wedgwood te noemen,
of je zou beperken tot een ly
rische beschrijving van het
landschaprond Stoke-on-
Trent.
Grote vernieler
2. Enkele jaren geleden maak
te een tv-filmpje over Wedg
wood een onuitwisbare indruk
op me. Er werd in getoond hoe
een van de employees vün de
fabriek zijn dagelijks werk
uitoefent; hij had tot taak alle
borden, schalen, vazen en pot
ten met een weeffoutje kapot
te slaan. Geen zwaar licha
melijk werk, hoewel de group
public relations executive wel
willend een tentoongesteld
kostbaar bord van bone china
(transparant maar sterk, dank
zij het feit dat de helft van de
klei uit runderbeenderen be
staat) op de grond legde en
er met zijn schoenen en zijn
volle gewicht op ging staan
om aan te tonen dat zijn ver
mageringskuur vruchten had
afgeworpen. Wel een zware
geestelijke arbeid, dunkt me,
want je slaat dan toch even
achteloos iets stuk dat van
grote waarde is. Informatie
leerde me overigens, dat de in
dat filmpje gevestigde indruk
als zou de grote vernieler
rücksichtlos alles kapot slaan
dat ook maar enigszins afwijkt,
van de gestelde norm, onjuist
is. Zit de fout in het beginsta
dium, zoals in de kleivorm,
dan maakt hij inderdaad korte
metten, maar is er in de eind
fase iets misgegaan, dan zit
er al zoveel arbeidstijd in ver
werkt dat men eerst zijn ui
terste best zal doen de fout
weg te restaureren. Heeft de
grote vernieler niet een over
dreven grote macht, heb ik ge
vraagd? Tenslotte beschikt h\i
over „leven en dood" van de
juskom. Maar ook dat bleek
weer erg mee te vallen. Hij
gaat de verschillende inspec
tion points van de fabriek af.
daar zijn door de betrokken
arbeiders de miskleuntjes cl
opzij gezet, en de taak van de
grote vernieler bestaat hoofd
zakelijk hierin, dat hij de ad
ministratie bijhoudt van het
aantal kneusjes op de totale
produktie. Eigenlijk holt hij
dus niet als de grote wreker
of de man met de hamer van
servies tot servies door de fa
briek, maar als de grote boek
houder. Weer een illusie min
der.
Beatrix Potter
3. De enige stuks Wedgwood
die wij in huis hadden, waren
de bekers en wat ander gerei
met afbeeldingen en tekst-
flarden van Peter Rabbitt er
op, het befaamde kinderver
haal van Beatrix Potter. Spe
ciaal bedoeld voor kinderen en
ex-kinderen. Wat me nu al
jaren intrigeerde, was de vraag
waarom van de bekers maar
één modél, één patroon werd
gefabriceerd, met de woorden:
„Once upon a time there were
four little rabbits, and their
fiames were Flopsy, Mopsy,
Cotton Tail, and Peter". Daar
door konden de kinderen in
gezinnen met meer dan een
kind nooit hun eigen Peter-
Rabbitt-beker krijgen., want
sr was er maar één. Ik heb
dat probleem voorgelegd aan
verschillende hoogmogende
heren van Wedgwood, en
merkte tot mijn verbijstering
dat ze voor het eerst van hun
leven met dit probleem gecon
fronteerd werden. That's a
good point, zei de een, en ging
meteen een ander raadplegen.
He ja, dat is zo, daar zegt u zo
wat, zei de tweede dan. Maar
ive voerden al tienduizend ver
schillende soorten, zei de der
de verontschuldigend. Tien
duizend minus twee verschil
lende Peter-Rabbitt-bekers.
zei de vierde daarop ironisch
(dat roas ik dus). Maar geluk
kig, de vijfde had goed nieuws:
na vele jaren was mev toeval-
lig bezig een nieuwe Beatrix-
Potter-serie te ontwerpen, met
teksten en tekeningen van één
van haar andere verhalen. Ik
kan dus eindelijk aan een
tweede kind gaan denken.
NICO SCHEEPMAKER
'De opgaande zon'
Herman Heijermans lapt het hem
toch steeds weer opnieuw. Je gaat er
naartoe met het gevoel van
moet-dat-nu-weer-met-al-die-geda-
teerde-ellende en dan blijkt dat
iedere toeschouwer toch weer
gebiologeerd op de knieën moet voor
onze grootste toneelschrijver
Zo gebeurde het dan ook met „De
opgaande zon" de ondergang van het
middenstandsgezin De Sterke, plat
gewalst door een warenhuis. De
tracedie werd zaterdag door het
Publiekstheater opnieuw in verto
ning gebracht in de Amsterdamse
Stadsschouwburg en liet andermaal
het grote talent van Heijermans te
bewonderen.
Met mag zich zo langzamerhand
afvragen of hij niet de meest vitale,
meest talentvolle vertegenwoordiger
uit de school van Ibsen is geweest
en daarom een internationale
herontdekking zou verdienen.
„De opgaande zon" lijkt in de strijd
tussen kleine winkelier en grootwin
kelbedrijf uiterst actueel, maar is
klassestrijd heeft een andere ge
daante gekregen, de mentaliteit
erachter veranderde totaal en is
zeker niet meer bepaald door de
verheven ethiek, waar de schrijver
naartoe stuurt. Dat dit spel uit 1908
ttooh overeind blijft, heeft alles te
maken met de hoofdaandacht voor
de karakters, waarbij de maatschap
pelijke situatie alleen maar als
instrument in hun lot is gebruikt:
Matt'hijs heeft besloten alle tegen
slag „opgeruimd" te dragen.
Ziin vrouw reageert daarentegen
totaal verbitterd Heijermans
keert hun situatie op een gegeven
moment schitterend om dochter
Sonja bewondert haar vader tot in
een louterend lijden toe. Mathijs
vader «eerder failliet gegaan)
repareert tiidloos aan klokken.
Met een door Herman van Elteren
in hoofdzaak naturalistisch bepaalde
aankleding heeft Hans Croiset weer
eens voor zich in kunnen nemen
met een sterke, soms aangrijpende
voorstelling. Dat bereikte hij door
zich niet mee te laten slepen een te
speciale rechtvaardiging, maar „De
opgaande zon" uit zichzelf te laten
spreken. Dat was trouwens al
ingewikkeld genoeg.
Welke persoonlijkheid van allure
Ton Lutz ook heeft mee te brengen
voor Matthhys vertegenwoordigt hij
stellig niet het ideale karakter.
Hei iermans zal die zeker als min of
meer sympathiek bedoeld hebben,
maar vooral in de eerste bedrijven
toonde Lutz hem als een vervelende
klier met een te zware nadruk op
zijn goedgemutstheid. Hij had
zichtbaar moeite alle gegevens van
de figuur in zijn rol te verenigen.
Een voluit zuivere ontroering wist
Josee Ruiter te bereiken in haar
Sonja met een steeds wisselende
emotionele lading naar situaties en
dat alleen puur formeel. De
figuren, die zij ontmoet.
Een ontdekking, die deze voorstel
ling daarom al de moeite waard
maakt.
Voor echt ouderwets spelplezier
zorgden voorts onder meer Ann
Hasekamp. Sigrid Koetse. Jan Retel.
Johan Ooms. Jan Apon en Albert
Abspoel, die de potentiële kracht in
hun rollen wisten te grijpen.
PIET RUIVENKAMP
T entoonstellingen
te. tot eind april dag. geopend van 9 u.
Galerie 'Ja', Sportfondsenbad Was
senaar. Expositie Bonies. woe. t/m zo.
geopend van 10 uur vm.-5 uur nam.
Tot 22 april.
De Lakenhal, Oude Singel 28-32 Ex.
Traa schilde-
LIDO "Hang ze hoog", dag. 2.30,
T UI A NON ..De klokkenluider
Notre Dame", da. 2.30. 7.00 en
EX Avondvoorstelling niet
Nachtvoorstelling "Aan de deur
wordt niet verkracht", vr. en za. 11.30
uur. 18 Jaar.
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst
Klasse afdeilni
van 18.30 tot 20.00 i
Derde klasse bezot
14.00 uur en 18.30—19.8
Kinderzaal: van 13.00—14.00 uur Op
woensdagavond (uitsluitend voor de
ouders) van 18.30—19 30 uur
ACADEMISCH ZIEKEXHt'19
Voor alle patiënten (behalve kinderen)
zijn de bezoekuren als volgt:
Clb. d...
14.18—15.00 uur
Elke dag:
volg.
bezoekuren
"ÏSJ
26 aprU 1976)
(Diaconessenhuls) t
uur tut zaterdag 13.00 t
ziekenhuis)
Staalwljkproject, Herenstraat 45. Ex
positie Huns Arkeveld schilderijen
Van 15 maar t.e.m 14 april.
Atelier .jje donert Nassauiaan 41
Oegstgeest tel 160220 Ans v. d Helde-
Kort exposeert eigen werk glasbulgen
houtwerk tegels en mozaïeken
Rijksmuseum van Oudheden (Rapen
burg 28) Werkd 10 uur voorm.5 uur
Leidsp bioscopen
LUXOR "My name Is nobody",
dag. 2.30. 7.00 en 9.15 uur. zo. ook
4.45 ir. 14 Jaar
CAMERA "De kanonnen van Na-
varone". dag. 8.00 uur 14 jaar.
Kindermatinee: "Kuifje en de Zon
netempel". woe en za 2.30 uur. zo. 2.00
♦n 4.15 uur. alle leeftijden.
Nachtvoorstelling: ..Frankenstein" An
dy Warhol, vr. en za. 11.30 uur. 18 Jaa
STUDIO ..Op de tippeltoer", dag.
Bezoekuren Ziekenhuizen
Olaconessenhula: Mlüüagbezoekuur:
13.45—14.30 uur A vond bezoek uur:
18.30—1930 uur Kinderafdeling dage
lijks van 14.00—19.00 uur alleen
ouders zondag 14.00—15.00 uur voor
overige familieleden. Kinderen beneden
14 Jaar hebben seen toeg&na od de
kinderafdeling
«-afdelingen
nen dag van 13.30-14.15
ook 1115 tot 12 00 uur^Krasmafde-
ling: dag van 11.16 tot 12.00 uur (al
leen voor echtgen.) ja 0° tot^ 16.00
afdeling dag van 15 00 tut 18.30 uur
CCU (hartbewaklng) dag, van 14.16 tot
14 48 uur van 19 00 tot 19 30 uur In-
i verpleging: dag van 14.00 tot
18 Jaar.
Sport- Medisch
uur: ma en do. 19.30-2030 uur In bet
St Ellsabeth-Zlekenhuls
Endegeest: dinsdag en rTlldag 13—
14.30 uur 's zondags 11—12
Maandag t/m vrijdag:
18.30—18 45 uur.
Zaterdag en zondag:
1445—15.00 uur
Bezoek aan ernstige patiënten
Wanneer voor ernstige patiënten door
lopend bezoek wordt toegestaan kan
de hooriverpleegkundlge hiervoor spe.
Bezoektijden* Klnderkllnlek:
Dagelijks:
15.00—16.45 uur
18.80—19.00 urr
Bezoektijden kinderafdeling:
Alphen aan den Rijn
RHnoord: le en 2e klas 11-11.30
13.30—14.15 en 18.30—19 30 U.; 3e klas
13.30—14 15 en 18.30—19.30 u. Kraam-
afdellng 13 30—14.16 Aiur alleen voor
echtgenoten 1920 u.; Kinderafdeling
1515.30 u alleen voor oudere 18
18.30 uur
Geluidshinder Schiphol
Klachten over geluidshinder ven
vliegverkeer van en naar Schiphol
kunnen dag en nacht worden gemeld
bij het informatiecentrum Geluide-
klasse: de gehele hinder Schiphol (020175000)
(9ut/ ?)Tte
6 APRIL 1976
Verschenen is de acte van
beschuldiging tegen Jut en
diens huisvrouw Goedvolk, ver
dacht van moord op 13 Decem
ber 1872 te 's-Gravenhage ge
pleegd op Mevrouw Van der
Kouwen- Ten Cate, wonende
aan de Bocht van Guinea (nu
HUygensplein, Red), en hare
dienstbode Helena Beeloo. De
beschuldiging strekt tot man
slag met voorbedachte rade
(moord), te zamen en in ver-
ICttVOS' eeniging op twee personen be
gaan, gevolgd van diefstal bij
nacht door meer dan één per
soon in een bewoond huis, ten
deele met behulp van binnen-
braak, hébbende de manslag
gestrekt om den diefstal ge
makkelijk te maken en de ont
dekking daarvan te voorkomen
De rechtszitting is bepaald op
Donderdag 27 April en volgen
de dagen.
De stadsomroeper te Oot-
mar sum. die moest bekend ma
ken, dat er een collecte zou
gehouden worden voor de nood
lijdende door den watersnood
heeft bij vergissing verkondigd,
dat er zou gecollecteerd wor-
Vijftig jaar geleden:
Uit Madrid wordt bericht,
dat de onderhandelingen met
Abdelkrim in Marokko voor 't
hervatten der vredesbesprekin
gen thans met meer kans van
slagen worden voortgezet dan
die welke vroeger gevoerd wer
den door onderhandelaars die
geen voldoende opdracht had
den. Tusschen de Fransche en
Spaajische regeeringen heerst
eenig verschil van meening,
niet ten aanzien van het be
ginsel des vredes, doch van de
voorwaarden die noodig zijn
om de vrede te verwezenlijken.
De Spaansche regering zal niet
eerder vrede sluiten voordat
Abdelkrims macht geheel ge
fnuikt is.
PANDA EN DE VREEMDE SLAAP
Toen Panda op het vliegveld kwam om zijn autootje te halen,zag hij tot zijn
opluchting dat het vliegtuig van piloot Buitelaar veilig geland was. En de
vliegenier was niet minder opgelucht, toen hij Panda herkende.
„Ik miste je al!" riep hij. „Ik ben bang dat je een beetje uit m'n kist bent
gevallen. Mijn schuld. Ik moet geslapen hebben achter de knuppel. Kwa
lijke zaak. Dat is me nog nooit eerder overkomen."
,Èn óf u hebt geslapen," zei Panda. ,JSn dat was heel gevaarlijk. We vlogen
ondersteboven en achterstevoren en..alle kanten op. Onze lading spuit
bussen viel naar beneden - en ik viel er achteraan, in een hooiberg. Mis
schien kunt u het beste naar een dokter gaan, want het leek me een soort
slaapziekte"
Dat was de piloot met hem eens - en hij haastte zich weg naar zijn huisarts,
terwijl Panda in zijn auto stapte en de weg naar huis in sloeg.
,£n toch mompelde hij al rijdend. „Ik weet het eigenlijk niet. Zou die
vliegenier wel écht ziek zijn? Overal waar ik met de spuitbusjes van meneer
Vermol kom, valt men in slaap. Zou het een iets met het ander te maken
hebben?"
VOORJAARS
SALADE
250 g aardappelen, 150 g
champignons, 250 g as
perges (vers of uit blik)
azijn. olie. zout, peper,
peterselie, mosterd, 250
jonge kaas, 1 bosje ra-
lijs, sla. Voor garnering:
ei/tomaat.
Kook de aardappelen
gaar, laat ze afkoelen en
snijd ze in blokjes. Kook
de gewassen champig
nons in weinig water in
5 minuten gaar; laat ze
uitlekken en kook de
geschilde asperges in 20
minuten gaar. Laat ze
afkoelen en snijd ze in
stukjes.
Maak een dressing van
olie, azijn, gehakte pe
terselie en de kruiderij
Meng alle ingrediënten,
met de blokjes kaas
door het sausje. Roer
ten slotte de fijngesne
den radijsjes erdoor.
Leg de slablaadjes op
een schotel en schik
hierop de salade. Strooi
er nog wat gehakte pe
terselie over en gameer
de schotel met partjes
hardgekookt ei en to
maat.
De avonturen
van
Jommekr
Od, S/S ze Jar? maar n/et K
l beginner? te schieten op or?s J
't Zullen echte
kogels zijn en
niet mét losse
f/ode/ere,, zcaJe
madam Pepermunt
Archimedes 3 v George to
Orleans
Ares 4 tè Rotterdam
Arlstoteles 2 v Laguira
of
te Antwerpen
careoeka 6 i te Rotterdam
Cornelia B 4 3 30 no Coruna nr Bil-
Dutch Mate 5 v Rotterdam nr Hull
Dutch Spirit 3 te Rotterdam
Neutron 3 te Rotterdam
Rochab 5 260 zzw Kp Verdische Ei-
Atys 3 t.a. te Karachi
Bllderdljk 4 te Rotterdam
Breda 4 v Rotterdam nr Hamburg
Ceres 6 te Callao verw
Chlriqul 4 v Santo Tom as de Castil-
la nr Cristobal
Coral Maeandra 4 v Europoort nr
Donges
Coral Rubrum 4 te Rotterdam
Diogenes 3 te Antofagast*
Grotedijk 2 v Sheernees nr Bermuda
Keelsum 5 te Kaapstad verw
Hermes 4 te Puerto Cortes
Kalydon 5 te Shellhaven verw
Kelletla 31 v Whang&rel nr Singapo-
Lelykerk 4 te Rotterdam
Maas Lloyd 3 v Rotterdam nr
Madison Lloyd 3 v Wellington
Port Chalmers
Mercurlus 2 v Georgetown nr Pa
Mississippi Lloyd 3 v New York
Port Said
Mytllus 4 te Kherg Island
Neder Ebro 4 v Bahrein nr Dubai
Neder Waal 5 t.a. rede Doha
Nedlloyd Katwijk 3 te Tema
Nedlloyd Kingston 2 v Colombo
Nile 2 v Duinkerken nr Le
3 v Oranjestad nr Grena-
Palamedes 2 v Laguaira r
Cabello
Pericles 5 te Porto Caberas
Potterdam 3 te Los Angeles
Salland 5 te Montego Bay
Scherpendrecht 3 v Taranto nr Bu
chanan
Simonskerk 3 te Hamburg
Straat Ball 2 v Monrovia nr Free-
Toloa 3 v Almlrante nr Manzanlllo
Irldent Rotterdam 3 te Cartagena
Llyases 4 v Bremen nr Antwerpen
Vl ana 3 v Skikda nr Le Havre
Waalekerk 3 te Lissabon
Waterland 3 te Cabedelo
Westerkerk 2 te Manilla
Willemskerk 3 v Kobe nr Hong twng
EM CAM DAT IDIOTE BOD,
TEKWDL JE
HEEPr DE- A ftTSBASrA+yrJzj x
IM t>m V.Z. IE.TS VITtje-HAM?-
rcewOTjF
PA-TIEWEA)
B</eew
1 baa j nu ook maar 1
ecnte ,<oqeJsmaaa/r? J
Pepermunt y*
