Cools stelde niet teleur
TRIJFEL
Madam
Pepermunt
MAANDAG 5 APRIL 1976
PAGINA 19
.4Is je het station van Stoke-
on-Trent uitkomt zie je recht
tegenover je het bronzen
standbeeld van Josiah Wedg
wood. Hij heeft een pruik op.
een geklede jas aan en een
vaas in zijn linkerhand. De
vaas is ook van brons. Dat is
een beetje jammer, hij had
van Jasper moeten zijn, of
van black basaltof van cream
colour queen's ware, want dat
zijn de materialen die Josiah
Wedgwood aan het wereldser
vies toevoegde.
Wedgwood kennen we nu als
een beroemde, exclusievedure
porselein- en aardewerkfa
briek, maar voordat Wedgioood
een fabriek en een begrip werd.
was hij de jongste van dertien
kinderen. Hij werd in 1730 ge
boren en stierf in 1795, als de
vader van het pottenbakken
en de grootvader van Charles
Darwin (zijn oudste dochter
Susannah werd later de moe
der van Darwin). Een welbe
steed leven dus, te meer om
dat hij niet alleen een fabriek
oprichtte, maar de dingen die
hij maakte ook eerst uitvond.
Anton Frederik Philipshet zij
met alle respect gezegd, heeft
natuurlijk de verdienste dat hij
uit niets een wereldconcern
opbouwde, maar hij heeft noch
de gloeilampnoch de radio,
noch PSV uitgevonden. Josiah
Wedgioood daarentegen ont
wikkelde eerst het cream co
lour queen's ware, dat konin-
ginne-aardewerk werd ge
noemd omdat queen Charlotte
in 1765 een theeservies bij hem
bestelde.
Charlotte liet het niet bv dit
theeservies, maar werd toch in
1773 makkelijk overvleugeld
door keizerin Catharina de
Grote van Rusland, die bij
Wedgwood een servies bestelde
van 952 stuks, beschilderd met
1244 verschillende landschap
jes. Catharina betaalde er
16.406 roebels en 43 kopeken
voor, dat was toen iets meer
dan 2700 pond, wat toch nog
altijd bijna 3 pond per onder
deel was. Wedgwood schijnt er
desalniettemin weinig aan
verdiend te hebben, maar zijn
vrestige werd er uiteraard
enorm door vergroot, vooral in
die kringen die dikwijls aan
het Russische hof aten.
Jasper
De experts zijn het er niet over
eens of de ontwikkeling van
het queens ware zijn grootste
verdienste was, of de uitvin
ding van het jasper. Als u (net
als ik een week geleden) geen
kenner bent, zegt de naam
jasper u waarschijnlijk niets,
maar u kent het wel: het is
de naam van die meestal licht
blauwe schaaltjesvaasjes,
kopjes, vazen, potten en me
daillons met die witte, meestal
klassieke figuurtjes die daarop
in reliëf zijn aangebracht. Je
moet e\ van houden. Ik heb
er altijd iets tegen gehad, het
voelt niet lekker aan, vind ik,
en ik heb het ook altijd het
prototype van kitsch-as-
kitsch-can gevonden, maar je
wordt wel milder als je leest
dat Josiah Wedgwood meer
dan 10.000 zorgvuldig genotu
leerde experimenten moest
uitvoeren voordat hij het idea
le procédé voor jasper had ge
vonden. Dat was in 1774, iets
langer dan twee eeuwen gele
den, waardoor Wedgwood's
jasper twee jaar ouder is dan
zowel de Verenigde Staten als
het Bolsjoi-theater.
Portland Vase
ik een heilig respect voor. Te
meer als hij bij het eerste ex
periment al weet waar hij naar
zoekt en het pas na het tien
duizendste heeft gevonden.
Daar komt nog bij dat Wedg
wood behalve uitvinder en
grootindustrieel ook nog ijver
de voor de bevrijding van de
slaven en zich solidair ver
klaarde met de Franse revo
lutie en de Amerikaanse onaf-
kelijkheidsoorlogEr gaan in
de mij toegestopte folders en
boekjes over Wedgwood zelfs
geruchten dat hij zijn arbei
ders op een menselijke wijze
behandelde. Maar dat zijn din
gen waar je niet beroemd door
wordt. Beroemd werd hij wel
door de kopie die hij na vier
jaar experimenteren van de
portland vase maakte, een ga
ve urn uit de Romeinse tijd die
gemaakt moet zijn tussen 27
voor Christus en 37 na Chris
tus. Gevonden omstreeks 1630,
uitgevoerd in cameetechniek
en gemaakt van glas iets
wat overigens pas door Wedg
wood zelf ontdekt werd.
In 1793 maakte Wedgwood 45
kopieën in zwart en wit jasper
waarvan er eentje voor onge
veer 30 pond verkocht werd
aan Thomas Hope in Amster
dam. Dat exemplaar staat nu
in het Wedgwood Museum. Een
van de andere eerste kopieën
bracht onlangs 20.000 pond op
bij Sotheby. De ironie wilde,
dat de originele portlandvgas
in 1848 werd stukgegooid door
een gek, althans iemand die
van zijn zinnen was beroofd.
De vaas werd met behulp van
Wedgwood's perfecte kopie
weer gerestaureerd en staat nu
in het British Museum. De res
tauratie heet goed geslaagd te
zijn, maar kenners schijnen
inmiddels toch de kopie van
Wedgwood te prefereren.
NICO SCHEEPMAKER
Maarten 't Hart over Maarten Biesheuvel
99
W ij begrijpen niets van eikaars boeken
ROTTERDAM Ter afsluiting van
een in kader van de Boekenweek
gehouden beoekenmarkt werd zater
dag in de Rotterdamse Doelen een
zeventig bekende Nederlandse en
Vlaamse auteurs aanwezig. Een aan
tal van deze schrijvers liet zich
graag strikken voor een kort ge
sprekje, o.m. over de betekenis van
de Boekenweek.
Simon Vinkenoog: T)e betekenis van
de Boekenweek is voor mij, dat het
publiek er aan herinnerd wordt, dat
ze ook de éénem vijf tig andere weken
van het jaar eens een boel^ lezen.
Een boek moet gezien worden als
een trouwe metgezel. Veel mensen
zouden krankzinnig geworden zijn,
als ze niet hadden kunnen lezen.
Het verruimt de geest. Een boek is
een uniek communicatiemiddel. Een
krant gooi je weg, maar een boek
blijft. Schrijven is voor mij zoiets als
ademen".
Is Michel van der Plas niet veel
meer bekend door zijn, vaak zeer
komische, cabaretteksten voor o.a.
Wim Sonneveld, dan door zijn boe-'
ken? Michel van der Plas: 'Juist
niet. De meeste mensen, die een
cabaret bezoeken of een cab ar ets
plaat beluisteren beseffen niet, dat
daar een tekstschrijver achter zit.
Men neemt meestal voetstoots aan,
dat de teksten zijn gemaakt door de
genen, die ze voordraagt. En dat
wordt, bijvoorbeeld op de radio, be
vorderd, doordat de aankondiger zegt
'U hoort nu 'De Stalmeester' van
Wim Sonneveld en nooit: TJ hoort
nu De Stalmeester' van Michel van
der Plas, door Wim Sonneveld. Ik
vind datoverigens geen onrecht want
i"k heb al mijn cabaretteksten, en
mijn teksten voor liedjes, zoals 'Zon
dagmiddag Buiteniveldert' in boekjes
gebundeld'.
Harriet Freezer: "Deze manifestatie
dient duidelijk om de verkoop te
stimuleren en dat lijkt aardig te luk
ken. Ik vind overigens, dat wij als
schrijvers nu niet zulke daverende
attracties zijn. 'Zo 'glamourachtig'
zijn we niet. Heeft de opkomst van
het grote aantal auteurs Harriet Free
zer varrast? Harriet Freezer: 'Het
is eigenlijk een zakelijke bezigheid.
Schrijven is overigens een armzali
ge zaak. Ik ben nog vrij gelukkg,
want ik schrijf ook fiction. Maar de
echte 'literaire' schrijvers en dichters
die halen het werkelijk uit hun tenen
En wat verdienen ze ermee? Niets.
Dat is een groot onrecht. Een schrij
ver moet toch ook kunnen leven'.
Maarten 't Hart: 'Ja ik moet de
vraag, of ik geregeld contact heb
met die andere Jonge Leidse auteur
Maarten Biesheuvel, bevestigend be
antwoorden. We zien elkaar vrij veel,
al begrijpen we niets van eikaars
boeken. Maar we zingen vaak psal
men samen. Maarten zingt dan en
ik begeleid hem. Hella S. Haase: In
tegenstelling tot de manifestaties van
*De Bijenkorf', waarbij je het werk
van je collega's verkocht, zit je hier
achter jeeigen boeken. Daar moet
ik wel even aan wennen. Ik heb dat
vroeger altijd een sympathieke for
mule gevonden. Ik moet overigens
ontkennen, dat middelbare scho
lieren alleen 'Oeroeg' zouden lezen.
Ook "De Ingewijden' en 'Het Woud
der Verwachting' worden tegenwoor
dig steeds meer op de boekenlijsten
van scholieren aangetroffen. En dat
stemt mij tot vcrugdc. Pleegt Jaap
ter Haar veèl onderzoek voor het
schrijven van zijn historische Jongens
boeken? Ik ben geen historicus. Ik
moet vanzelfsprekend veel lezen om
over de feitenkennis voor mijn boe
ken te kunnen beschikken. Die ken
nis gebruik ik functioneel in mijn
boeken. Dolf de Vries (onlangs
niog in Leiden, waar hij samen mét
o.&. Ina van Faassen en Paul Steen
bergen in 'Alles over Liefde' speel
de. "Ik heb altijd all willen schrijven.
Maar toen ik van de Toneelschool
kwam en naar de Haagse Come die
ging, moest ik vijf rollen per jaar
spelen, zodat er weinig tijd voor
schrijven overbleef. Later heb ik
op de Nederlandse Antillen, na eerst
wat cabaretteksten geschreven te
hebben, mijn eerste roman geschre-
De bovengenoemde auteurs, alsme
de degenen, die door plaatsgebrek
niet nader in dit artikel zijn genoemd
kunnen met voldoening op deze unie
ke manifestatie terugzien.
A. C. KOEKEBAKKER JR.
ai>T7ÏÏV9ï?pui' 2>p££°& 25?-
18 Jaar. dag.
LIDO "Hang ze hoog", dag. 2.30. Ann
Tentoonstellingen
DrukkerU De Bink, Rooseveltstraat 8:
De Lakenhal, Oudi
positie Henriette va
rijen en Theodorus
derijen. Van 18 maar
26 april 1976»
IANON „De klokkenluider van
otre Dame", da. 2.30, 7.00 en 9.15
zo. ook 4.80 uur, 18 Jaar.
REX Avondvoorstelling niet be-
NachtvoorstellLng "Aan de deur
van 18.30 tot 20.00 u_.
Derde klasse bezoekuur
14.00
18.30—19.30
Op
Staalwljkproject. Herenstraat 45. Ex
positie Hans Arkeveld schilderyen.
Van 15 maar t.e.m 14 april.
Atelier „De 8cherf'
Oegstgeest. tel 160220 Ans v d Helde-
Kort exposeert eigen werk glasbulgen
houtwerk tegels en mozaïeken
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
)ngevallendlenst elke da*
ch Ziekenhuis behalve va_
13.00 uur tot woensdag 13.00 i
l Lnaconessenhuls) en van vrijdag 13.00
uur tot zaterdag 13.00 uur (Elisabeth,
ziekenhuls)
Bezoekuren Ziekenhuizen
Dlaconessenhuls: Middagbezoekuur:
13.4514.30 uur Avondbezoekuur:
18.3019.30 uur Kinderafdeling dage-
Ryksmuseum van oudheden (Rapen- kinderafdeling.
ouders zondag 14.00—15.00 uur voor
overige familieleden. Kinderen beneden
i 14 jaar hebben geen toegang op de
Leidse bioscopen
LUX OR "My nar
dag. 2.30, 7.00 en 9.1f
4.45 ir. 14 jaar.
'Kuifje en de Zoh-
alle leeftijden.
Sint Ellsabeth-zlekenhuls volwasse-
htgen.) v 15.00 tot 16.00
CCU hart.bewaking! dag. van 14.15 tot
14 45 uur van 19 00 tot 19 30 uur In-
verplegLng: das -----
19 30-20 30
St Ellsabeth-Zlekenhuls
Endegeest: dinsdag en vrijdag 13
ouders) van 18.30—19
ACADEMISCH ZIEKENHUIS
Voor alle patiënten (behalve kinderen)
zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag:
14.15—15.00 uur.
18.30—19.30 uur.
Voor de prematurenafdellng gelden de
volgende bezoekuren (alleen voor
Maandag t/m vrijdag:
14.45—15.00 uur.
Bezoek aan ernstige patiënten
Wanneer voor ernstige patiënten door-
Bezoek tjjd ens Kinderkliniek:
Dagelijks:
15.00—15.45 uur
18.30—19.00 urr
Bezoektijden kinderafdeling:
Elke dag:
14.15—15.00 uur.
18.30—19.00 uur.
Alphen aan den Rijn
Rh noord: le en 2e klas 11-11.30
13.30—14.15 en 18.30—19.30 u.; 3e klas
13.30—14.15 en 18.30—19.30 u. Kraam-
afdellng 13.3014.15 uur alleen voor
echtgenoten 1920 u.; Kinderafdeling
15—15.30 u alleen voor ouders 18—
18.30 uur
Geluidshinder Schiphol
Klachten over geluidshinder van
vliegverkeer van en naar Schiphol
worden gemeld
hinder Schiphol (020—175000)
(9ucf ^JUeuwb
5 APRIL 1976
Honderd jaar geleden stond
in de krant:
De Vesuvius, die zich sedert
versceidene maanden reeds
in werking bevond, is thans in
volle uitbarsting. Op n groo-
ten afstand hoort men sterke
ontploffingen en ontzaglijke
massas damp ziet men langs
't oosten wegdrijven. Daar het
weer slecht is en de berg met
wolken omhuld, is het moeilijk
zich een juist denkbeeld van
den toestand der uitbarsting te
vormen. Op 19 maart bestond
de uitbarsting alleen in het
uitwerpen van lava en zag
men geene gloeiende steenen
in de hoogte werpen. Het
schouwspel was schooner,
doch niet zoo schrikaanjagend
als de laatste maal: De wolken
waren verlicht door den goed
boven den brandenden krater.
In de hotels wemelde het van
nieuwsgierigen.
In het Alexandra-paleis te
Londen wordt, gelijk ten vori-
gen jare, eene wélvoorziene en
druk bezochte katten-tentoon-
stelling gehouden. Ongeveer
250 katten zijn ingezonden en
elk beschikt over eene zeer net
te loge en speelplaats. Op een
verguld kaartje bij elke loge
leest men den naam van de
bewoonster en de catalogus
deelt mede, welke katten be
kroond en voor welken prijs
zij te verkrijgen zijn. Van som
mige kan, men niet dan voor
duizend pond,sterling (12.000
gulden) eigenaar worden.
Vijftig jaar geleden:
Uit Berlijn wordt vernomen,
dat de Derde Internationale in
Moskou heeft besloten een in
tensieve communistische pro-
paganda-actie te beginnen in
Nederland, de Scandinavische
landen en in het bijzonder in
Nederlandsch-Indië. In ver
band hiermede zijn 4 leden van
de Derde Internationale, te
weten de nieuwe secretaris-ge
neraal Waldemar Dopot, de lei
der van de sectie Holland Eu-
gen Ullrich, het verantwoorde
lijk lid van de communistische
partij David Kagan en de lei
der van de sectie Ned.-Indtë
Heinrich Groga met den ex
press van Berlijn naar Amster
dam vertrokken. Zij reizen on
der valschen naam en geven
voor leden van de Russische
Handelsafdeling te zijn.
PANDA EN DE VREEMDE SLAAP
Gelukkig had de hooiberg Panda's val uit de vliegmachine goed opgevan
gen, en daardoor kon hij ongedeerd naar de begane grond klimmen.
„We hebben toch wel erg veel pech met die spuitbussenmompelde hij,
terwijl hij terugliep naar het vliegveld om de bestelauto van Vermol te
halen. ,JZelfs van die mooie order van Baron Van Thop tot Theen is niets
terecht gekomen. De hele lading is op zijn gazon gevallen .En dat vonden
zijn gasten vast niet leuk. Oei - wat zullen ze boos zijn Zo te horen,
i de telefoonlijnen van de klachten die ze nu doorbellen
Dat was waar. En een van de klagers was de veldwachter Snukkelbeierdi
het politiebureua aan de lijn had. nukkelbeier rapporteert een verstooro
tuinfeest," zei de dienstdoede agent tegen de rechercheur Snappers. ..Door
een stuntvlieger"zegt hij. ,JDie liet een lading blik vallen .Spuitbussen.
„Laat hij die kwestie zelf maar uitzoeken," sprak Snappers. „Ik heb een
andere zaak aan m'n hoofd. Die spuitbus-overval op de bank Eh .Wat
zei je daar?! Spuitbussen?! Aha! Een spoor!"
Met die woorden draafde hij zijn kantoor uit.
Pel 4 gekookte bietjes
en snijd ze in dunne
plakjes. Roer een sausje
van 3 theel. mosterd, 3
eetl. olie, krap 1 eetl.
azijn, zout en versgema
len peper naar smaak en
1 theel. dille. Giet dit
over de plakjes biet en
roer door. Snijd een
halve geschilde selderij
knol in uiterst dunne lu-
cifervormige reepjes en
roer deze door 2 eetl.
mayonaise. Vermeng
biet en selderij en zet de
schaal 30 min. in de
koelkast.
WINA BORN
LEIDEN/OEGSTGEEST - Een
Belgische troubadour, die vlak na
het begin van de voorstelling, onder
het mompelen van excuses een liedje
onderbreekt, om zich vervolgens naar
de boxen van de geluidsinstallatie te
spoeden, waar hij vervormde klanken
heeft geconstateerd, is iets geheel
nieuws voor het Leidse culturele le
ven. Wanneer men daarbij in over
weging neemt, dat de verrassend volle
aula van het Rijnlands Lyceum daar
voor het aanlokkelijk alternatief van
het Eurovisie-Song festival had ge
negeerd, lijken alle argumenten voor
een minder geslaagde, teleurstellende
theateravond aanwezig. Niets bleek
echter zaterdagavond minder waar.
Miel Cools, de zich op professionele
wijze liet bijstaan door Peter Nieuw-
erf (gitaar) en Rob Langereis (elek
trische contrabas) bracht zeer goed
in het gehoor liggende liedpes als
'De Muzikanten', 'Nieuwbouw ville',
•En Zo Zou Ik Zijn', 'Blij Liedje',
"De Andere Vrouwen' en 'Feesten'.
Het liedje Van Dam' dat aanvanke
lijk een knipoog in zich leek te ber
gen naar de Leidse schouwburgdirec
teur met dezelfde naam, groeide uit
tot 'n wonderlijk raak typrend liedje.
In *En Zo Zou Ik Zyn' heeft Cools
het over een valscherm, dat wel de
'valler' maar niet de val breekt. En
by de introductie van het liedje
'Feesten' merkte Cools op, dat 'er
in Nederland geen heilige scheef mag
plassen, of er wordt een groot feest
gevierd'. Ook zong Cools het liedje
'Als Ik Oud Ben' met veel gevoel.
Sommige van de zaterdagavond ten
gehore gebrachte liedjes komen ook
voor op de laatst verschenen lang
speelplaats van Cools 'Nachten, dat
de spin niet epint' geheten. Lief
hebber van het Eurovisie-Song festi
val. die uiteindelijk in de keuze tus
sen de 'Brotherhood of Man* en 'Miel
Cools' de Beligsche zanger lieten
vallen, kunnen hun verzuim dus
eventueel alsnog goed maken.
A. C. KOEKEBAKKER JR.
FRED BASSET
DE
WANHOOP
TEN PROOI
De
avonturen
van
Jommeke
