Anal fa betisme in Nederland doorgelicht (^fysandaag Buitenlandse televisie: niet altijd superieur ...en gisteren toegelicht /f|fl[)|}]| programma ZATERDAG 3 APRIL 1976 Door Nico Scheepmaker Enkele weken geleden heb ik mij het hoofd gebroken over de vraag, waarom wij Nederlanders, ook als wij heel behoorlijk Duits verstaan, toch de in het Duits na gesynchroniseerde films en tv-se- ries op de Duitse televisie niet kunnen harden. Ik noemde enke le mogelijke redenen voor on ze weerzin tegen die lipsynchrone nasynchronisatie, waarbij we Co- lumbo zien praten, maar onder tussen een onbekende Duitse stem op het ritme van zijn lippen de dingen horen zeggen die Co- lumbo (staande in de deurope ning) te berde brengt. Maar een brief van de heer W. H. Kuipers uit Leeuwarden bewijst, dat ik toen nog enkele dingen over het hoofd heb gezien. Hij wijst er in de eerste plaats op, dat die Duitsers de Ameri kaanse films niet voor ons. Ne derlanders nasynchroniseren, maar voor de Duitsers zelf. De eventuele gebrekkigheid van de nasynchronisatie wordt voor hen ruimschoots gecompenseerd door het feit dat zij verlost zijn van die 'even gebrekkige» ondertitels, die ten eerste vrijwel altijd kor ter dienen te zijn dan de gespro ken tekst (of die nu oorspronke lijk Engels is öf nagemaakt Duits), en die bovendien een deel van het uitzicht wegnemen. Niet alleen omdat zij het onderste ge deelte van het beeld afdekken (dat is nog tot daar aan toe», maar ook omdat zij de aandacht van de rest van het beeld wegtrekken. Je bent zo bezig met het lezen van de ondertitels, dat Je niet meer toekomt aan wat zich boven die ondertitels afspeelt. De heer Kuipers wijst er terecht op, dat de mensen die redelijk Duits verstaan, op school ook een redelijk stukje Engels hebben meegekregen. Wij vullen onze Engelse kennis van de spreektaal aan met de ondertitels. Bij een nasynchronisatie valt die hulp bron weg: we verstaan net zoveel Duits al we altijd Engels ver staan, alleen ontbreekt nu dë hulp van de (Nederlandse) ondertite ling. Laten we ook niet vergeten lat we door die ondertitels gauw iet gevoel krijgen dat we alles direct verstaan. Ontbreekt zo'n ondertiteling echter, dan blijkt dat je »n werkelijkheid toch min der verstaat dan Je altijd veron dersteld hebt. Het interessantste eeceelte van de brief van de heer Kuipers ci teer ik nu even letterlijk: "De kern van de zaak lijkt mij, dat men bij de film (en dus de te levisie) het geluid ondergeschikt acht aan het beeld. Het geluid is een bijvoegsel waar tamelijk straffeloos mee geknoeid kan wor den. Daartegen .verzetten zich bij mij twee overwegingen De eerste is, dat het giluid na genoeg levensecht overkomt. De stem blijft een stem, met bijbe horende klankkleur. Het beeld evenwel is heel iets anders dan het origineeleen ruimtelijke toe stand wordt overgebracht op een plat vlak, en alleen door mid del van een speciliek menselijk hersenproces verbeelden we ons die werkelijkheid te zien. Dat het beeld met die werkelijkheid op gespannen voet verkeert, bewijst het onnozele dier. Onze kat wordt warm noch koud van een kat op het (kleuren)scherm, maar springt op bij het horen van kattegeluid via de luidspre ker. De tweede is, dat het geluid van hogere orde is dan het beeld, wanneer het gaat om informa tieoverdracht (dus ook de loop van een verhaal), en de sfeerbe paling. Wie het geluid wegdraait, houdt een onbegrijpelijke war boel van (vaak fraaie) beelden over. Maar je kunt best een te levisieprogramma volgen met weggedraaid beeld, al vermindert dit in de meeste gevallen (maar lang niet alle) natuurlijk wel de aardigheid. Mijn conclusie is, dat we knoeierij met het beeld (decors in plaats van de werkelijkheid) veel gemakkelijker accepteren dan knoeierij met het geluid, zo als nasynchronisatie', aldus de heer Kuipers. Een van de ideeën die we eens van ons af moeten schudden, is dat de buitenlandse televisie al tijd en eeuwig superieur is aan de Nederlandse behalve dan de Belgische televisie. Ik heb van de week in Stoke-in-Trent een avond naar ATV Today ge keken, een nieuws journaal van de Engelse commerciële televisie. Engelsen zijn nogal "op hun ei gen". Als je een week op hun kranten bent aangewezen, ga Je onherroepelijk twijfelen aan het bestaan van Nederland, dus ook aan je eigen herkomst en het zelfde navelstaren kun Je bij de Engelse televisie waarnemen (ik las dat zelfs enige Engelsen er nogal de pest over in hadden dat de halve wereld naar Real Ma dridBorussia Mönchengladbach had kunnen kijken, met uitzon dering van de Engelsen). Maar zo bont als ATV Today het maakte, leek me zelfs binnen de Engelse insulaire verhoudin gen weer een uitzondering. Er leken alleen moorden, diefstallen, veroordelingen en ongelukken in Engeland te zijn gebeurd, het buitenland kwam nauwelijks ter sprake. Het had iets weg van 'n dorpskroniek voor een geweldig groot dorp. Wel weer tamelijk nuttig leek me Police 5, een kort en zakelijk gehouden program- ma'tje waarin *en behoeve van het politieonderzoek getuigen werden opgeroepen van een be paalde botsing, en enkele kle- dingdiefstallen werden gesigna leerd, waarbij de labels van ge stolen jassen werden getoond, zo dat iedereen thuis meteen in zijn nieuwe jas kon kijken of hij he ler was geworden of niet. Een voorgelezen tevredenheidsbetui ging van een rechercheur, die bij de arrestatie van een tweetal moordenaars veel hulp via dit tv-programma had gehad, dien de te dat programma zijn nut kan heb ben. En misschien kan hetzelfde ook wel gezegd worden van de voorgelèzen en ook getoonde brieven (die echter in grote lees bare leters waren herschreven), waarin kijkers, maar toch blijk baar vooral kijksters, hun hart even luchtten over een bepaald onderwerp: de schattige lamme tjes, die weer overal in het land schap opdoken inclusief beelden van die lammetjes, die in Enge land een zwart kopje hebben en vaak zwarte pootjes: zo schijnen ze in Engeland ook links te rij den en hebben giraffen er naar men zegt een zeer korte nek)de goede gewoonte om naar elkaar te glimlachen, op straat en in de winkel, waardoor even een vrien delijk contact ontstaat: en enkele boze reacties van vrouwelijke vissers (hengelaarsters dus), die wel degelijk evenveel geduld kunnen opbrengen als hun man nelijke collega's. Het is wel eens een keer leuk om zo'n programma te zien (de presentatie was bovendien van hezelfde niveau als de ontwer pen), maar ik hóóp niet dat dit het journaal respectievelijk ac tualiteitenrubriek van de toekomst is. Ook de Duitse televisie is lang niet altijd zo goed als onze land genoten in de oostelijke provincies ons wel eens willen doen geloven. Enkele weken geleden zag ik een Duitse registratie van een ballet van Balanchine: een daad van culturële betekenis, dat wel, Ba lanchine loopt ook op zijn laatste benen, het is daarom goed dat zijn belangrijkste werken voor het nageslacht worden vastgelegd. Maar hoe concipieert zo'n oude meester zo'n ballet? Hij gaat er van uit dat er mensen in de zaal zitten, en dat de dansers op het podium hun kunsten vertonen. En wat deed de Duitse regis seur? Hij was niet spaarzaam met beelden van bovenaf, via een in de nok van de schouwburg aange brachte camera (heeft Balanchi ne er bij het maken van zijn cho reografie ooit aan gedacht dat iemand het wel eens van boven af zou kunnen willen bekijken?), en verder werkte hij graag met de close-up. voortdurend inzoo mend en uitzoomend (alsof de toeschouwer op de zevende rij tot iets dergelijks in staat zou zijn, met ogen op steeltjes), waarbij hij een danser of danseres dan rücksichtslos isoleerde van de rest van de groep (terwijl Balan chine natuurlijk steeds 't hele to neel in gedachten heeft ge had, omdat je als man of vrouw in de zaal ook geen uitsneden kan maken van het hele toneel). Ik zwijg nu verder over het treurige feit, dat de regisseur bij belangwekkend voetenwerk het hoofd van de danser in close-up nam, of dat hij midden in een sprong van stand verwisselde, zo als de camera van de nemer van de hoekschop meteen wegzwenkt naar het doel omdat de bal daar wel terecht zal komen. Het is een plausibele methode bij voetbal, maar niet bij ballet. Bovendien moet Je bij voetbal ook nog erg uitkijken. Even onnadenkend als die Duitsers dat ballet van Balanchi ne 'vastlegden, even onnadenkend doet de TROS verslag van het spelprogramma "De bal is rond". U moet maar'eens oplet ten, bij een van de aardigste on derdelen, als de spelers in hoog tempo de hen toegeworpen bal langs de taëeper moeten koppen. Wat doet dan de regisseur? Hij laat ons geregeld de vertwijfeld heen en weer springende keeper in close-up zien. terwijl zo'n on derwerp alleen maar leuk is als je goed kan zien (net zo goed als bij een gewone voetbalwedstrijd reportage) hoe de spelers de bal in het doel koppen, en hoe de kee per zioh daartegen te weer stelt. Je moet daarvoor dus de ver re camera nemen, die het hele strafschopgebied bestrijkt en ons niet opzadelen met een vitus- dansende doelverdediger zonder dat Je ziet waar de bal is en waar het doel. In de internationale statistieken betreffende analfabetisme komt Nederland niet meer voor. Toch zijn er in ons land nog heel wat mensen, voor wie de krant, de ondertitels op de tv of het naambordje in de straat abacadabra zijn. Aan deze mensen besteedt de NOS-radio zondag van 21.15 tot 21.50 uur via Hilversum II aandacht middels een door Bob Uschi samengestelde documentaire over analfabetisme in Ne derland. Onderlinge jaloezie is het enige wat overbleef tussen twee oude dametjes. Eens waren ze knappe meiden; de twee levens raakten in de knoei en de knel. Zelfs de grote liefde is dik geworden. Ook zijn manier van eten is niet meer om aan te zien. Dit is het hoofdgegeven van het tv-spel „Verge elde Glorie" van Willy van Hemert naar een toneel stuk van de Hongaarse schrijver Istvan Orkeny. De NCRV zendt dit spel morgenavond om 20,30 uur via Nederland I uit. In de hoofdrollen zijn Caro van Eyck, Liane Saalborn, Tilly Perin-Bouwmees- ter, Teddy Schaank, Paul Meyer en Karin Meer man te zien Op de foto: Caro van Eyck en Karin Meerman in Vergeelde Glorie". Uit het programma blijkt dat men sen in Nederland, die niet kunnen lezen en schrijven, rondlopen met een verschrikkelijk minderwaardigheids complex. Zij schamen zich er voor en ze passen tal van trucs toe om him gebrek te verbergen. Klassiek is het excuus: „Ik heb mijn bril vergeten", wanneer een analfabeet wordt ge vraagd iets te lezen. Schrijnend, zo meldt Uschi, is het verhaal van een Nederlandse vrouw die, herstellende van een ziekte in een Engels ziekenhuis, zich steeds beroerder begon te voelen, omdat ze de brieven en kaarten van haar fa milie uit Nederland niet kon lezen en beantwoorden en er met haar artsen niet over durfde praten. Voor de documentaire sprak Joop Heintz in de schoolbanken van de „avondschool voor volwassenen" in Amsterdam met enkele van deze „moderne" analfabeten over de ge volgen die het niet kunnen lezen en schrijven voor hen heeft. Tenslotte wordt onder de noemer: hoe vindt een analfabeet zijn weg in een stad als Amsterdam?, een wandeling door de hoofdstad gemaakt door zo'n mo derne analfabeet. Rob de Nijs en Sandra populairst Sandra en Rob' de Nijs zijn als populairste zangeres en zanger van Nederland uit de bus gekomen. Dit bleek uit een opinie-onderzoek, ge houden onder 550 Nederlanders door het Ogilvie/Marktonderzoek b.v. 15.30 Journaal (NOS) 15.32 NCRV-Sport Ahoy (NCRV) 16.00 Kijkdoos (NCRV) 16.40 De reizen van Kik (NCRV) 17.05 De trom van Pandoera (NCRV) 18.15 Sociale Verzekeringen (Teleac) 18.45 TV-informatie voor Marokkanen (NOS) 18.55 Journaal (NOS) 19.05 De bal is rond (TROS) 19.35 De man van zes miljoen (TROS) 20.25 From the Terracel (TROS) 21.35 Journaal (NOS) 21.50 From the Terrace (TROS) 23.95 TROS-sport (TROS) 23.30 Journaal (NOS) 23.35 Lied van de week (IKON-NCRV) NEDERLAND II 18.45 Paulus de boskabouter (NOS) 18.55 Journaal (NOS) 19.05 Wickie de Viking (KRO) 19.30 Kareltjes kolderieke kapriolen (KRO) 19.50 't Zand (KRO/RKK) 20.00 Journaal (NOS) 20.25 Brandpunt (KRO) 21.00 Eurovisie Songfestival 1976 (NOS) 23.15 Journaal (NOS) ZONDAG 4 APRIL NEDERLAND I 11.00 Euchar.viering (KRO/RKK) 14.00 Pech onderweg (13) (Teleac) l.."0 Les Gammas (32) (Teleac) 15.00 Wetenschap in beweging (12) (Teleac) 15.30 Bedreigde Landschappen (9) (Teleac) 16.00 Journaal (NOS) 16.02 Sesamstraat (NOS) 16.27 EK Tafeltennis (NOS) 16.55 Voetbal- en toto uitslagen (NOS) 17.00 Vesper (IKON) 17.30 Wilde Ganzen (IKON) 17.32 EK Tafeltennis (NOS) 18.15 De eerste 365 dagen van het kind (11) (Teleac) 18.55 TV-inf. Turken (NOS) 19.00 Journaal (NOS) 19.05 Ruimte (NCRV) 19.35 Lichte klassiek met variaties (NCRV) 20.30 Vergeelde glorie (NCRV) 22.10 Gaven uit Gods linker hand (NCRV) 22.40 Journaal (NOS) NEDERLAND II 18.25 Woord voor woord (IKON-KRO/RKK) 18.30 Paulus de Boskabouter (NOS) 18.35 Rogues Rock (NOS) 19.00 Panoramiek (NOS) 19.15 Studio Sport (NOS) 20.30 Oten hoe zit het nou met Sien (NOS) 21.00 Portret van de befaamde sopraan Elisabeth Schwarz kopf (NOS) 21.30 Journaal 21.35 Informeel (NOS) 22.35 Episodes, ballet (NOS) 23.05 Journaal (NOS) Het is nog steeds niet duidelijk of we de „Haagse kringen" van de VARA als amusements- of als informatieprogramma moeten be schouwen. Duidelijk is wel dat aan beide normen niet wordt voldaan. De „leuke shots" die de camera in de zaal maakt, tonen duidelijk aan dat men schreeuwt om leuke vondsten. Zeker de aflevering van gisteravond was een voorbeeld van een hbs-avondje, waar men zijn best deed om ook de leraar die op bezoek komt, het naar de zin te maken. AVRO's Televizier kwam met een reportage over de situatie in Rho- desië. Daarin zagen we, als ik mij goed herinner, dezelfde terug die verklaarde dat ze niet zo bang was. Mijn geheugen laat me een beetje in de steek, maar zeker een week geleden kregen we dezelfde mevrouw met dezelfde tekst te zien en te horen. Glastra van Loon mocht nog even uitleg gen waarom hij destijds voor niets is weggestuurd. Duidelijk werd deze keer hoe redelijk de ex- staatssecretaris eigenlijk is. Luis terend naar hem werd het steeds moeilijker te begrijpen waarom hij door Van Agt niet meer mee mocht doen, als we de politiek tenminste even vergeten. ROELIE MEIJER De TROS probeert met een enigszins gebrekkige drama-pro- duktie te concurreren met het Eurovisiie Songfestival 1976 op Nederland II. In het kader van de ..Paul Newman-serie" werd „From the terrace" uit 1960 uit de kast gehaald. Van 20.25 tot 23.05 uur (met onderbreking van het journaal) staat de produktie met in de hoofdpersoon Newman (zoon uit een gegoede familie, die een dieptepunt in zijn leven be leeft) genoteerd. In TROS-sportom 23.05 uur via Nederland I wordt aan dacht besteed aan de traditionele Grand National-paarden- rennen, een autocross in Limburg en eredivisie-wedstrijden NEC-FC Twente en PSV-NAC. Voor „Panoramiek"morgenavond om 19.00 uur via Neder land II, heeft Pim Reyntjes naar aanleiding van de zeerecht conferentie in New York een reportage over visserijconflicten samengesteld. In ,,Ot. en hoe zit het nou met Sien?", morgen om 20.30 uur via Nederland II, zal niet de aangekondigde reportage over het vrouwentribunaal in Brussel worden uitgezonden. De rubriek geeft informatie over een meer recent onderwerp, namelijk het tekort aan opvangcentra voor kinderen vafi werkende vrouwen. Dit naar aanleiding van een onderzoek in Haarlem. De NOS besluit morgen om 22.35 uur via Nederland II de uit zending met „Episodes", een ballet van George Balanchine, gedanst door het New York City Ballet ZATERDAG 3 APRIL IS) Ekspres: licht 18.19 Uitzending 18.41 (S) Ekspres. verzoekplatenprogramma. 21.00 (S) Voor wie niet kijken wil: muziek en VF.R.SLM II 0 Nws 18.11 Aktua 18.30 Toer- ïa: vakantletips. 19.00 (S) Tross- rustaag wijden: meditatie gewijde muziek. 23.00 (S) Reflector: informatief programma 23.15 (S) Postludium: klassieke muziek. 23.55- 24.00 Nws. HILVERSUM III NOS: 18.03 (S) NOS-Maal. NCRV: 19.02 Pers Vers: nieuwe grammofoonplaten. 20.02 (S) Eddy Go Round NOS: 21.02 (S) Internationaal Songfestival 1976. 9.15 Laudate. 10.00 Eucharistieviering. 11.00 Da Capo. buitenland. 10.30 Programmaover. Bericht vastenaktle. Kaboutertijd. i Antillianen. 13.20 Programma 0.30 (S) Jazz Time. 1.02 (S) Midder nachtblues. 2.02 (S) Bent u daar nog? 6.02 (S> Al wakker? 6.45-7.00 (S) Zon. 9 30 Akt. en muziek. IKON: 10.00 Her vormde kerkdienst. 10.45 Wilde Gan- zondagmorgen. AVRO: 12.00 (S) Mu- (S) Aan de lijn. 16.15 (S) venirs. 16.45 Hoe gaat het. ikon: iy.oo Hervormde kerkdienst. 17.58 Wilde Ganzen. 18.00 (S) Van klok en klepel. AVRO: 20.30 (Si In de kaart gespeeld. 22.30 Nws. 23.00 Vanavond laat. 23.55- 18.30 Boemerang. 19.00 DeJ 20.30 Gastcollege: gesprek 21.50 Portret van een dissident. 22.25 (S) Over musici. 22.55 (S> Hobbyscoop. 23.25 (S) NOS-Jazz. 23.55-24.00 Nws. AVRO: 7.02 (S) Ko, de boswachter show 8.02 (S) Juist op zondag. 10.20 IS, Muziek Mozaïek VARA 11.30 (Si De C. FUnkshow 12.02 (S) Klink klaar 13.02 <S) NAR. NOS: 14.02 <S> Langs de lijn. 18.02 (S) Jazz uit het historisch archief. KRO: 18.30 (S) Springplank. 19.02 (S) Tombola. 23.02 (S) Voer voor vogels. 1.02 (S) De week in. HILVERSUM IV 8.02 (S) Vero- nou. 13.00 (S) Zondagmiddagouver ture. 14.00 Nws 14.05 <S» Concertge bouworkest. 16.00-17.00 MusicaNova. 1.03 Licht ensemble. 12.00 (S) Tussen VPRO: 12.00 Piet Ponskaart presen- bla ÊO: (S) EO-Metterdaad-informa. tie. 17.05 (S) Eigen wijs. OVERHEIDS- VOORL.: 17.20 Tekst en uitleg. EO: 17.30 Nws 17.32 Klankbord. 13.00 (S) Maak e DUITSE TV (Regionaal programma: NDR: 7.20 Te Deum Laudamus. 7.54 Het le vende woord. 8.00 Nws. 8.11 Hier en Nu. 8.25 Muziek in uw straatje. 9.00 Plein Publiek. 10.50 Schoolradio. 11.00 Nws. Nws. 13.11 Hier Klassieken. 17.55 Mededelingen. HILVERSUM UI KRO: 7.02 (S) Drie op Je boterham. AVRO: 9.03 (S) De negen-uur-show. 10.03 (S) Arbeidsvitaminen. 11.03 Ra diojournaal, 11.06 (S) Postbus 700. 12.03 (S) Drie tussen de middag. 14.03 - journaal .14.06 (S) Pop-kontakt 21.45 Lottogetallen. 22.45 Trekking 1503 (S) Pop-kontakt II. 16.30 (S) naai. Badirxerie. 9.00 Nws. 9.10 Waterstanden. TROS: 7.00 Nws. 7.02 (S) Kom t Hitmeester. (17.30-17.06 Radiojour naal). HILVERSUM IV /ARA: 7.00 Nws. 7.02 (S) Groot Sport, reportages. zicht voor de komende week. 11.00 In formatief programma. 11.30 Informa tief programma. 12.00 Journalistenfo rum. 12.45 Journaal.. Aansluitend: Weekoverzicht. 13.15 Regionaal week- magazine. 14.20 Reportage over 20 jaar ARD-televisieloterij 14.25 Kinderpro gramma. 14.55 Kinderprogramma. 15.25 Unter Denkmalschutz, film. 16.55 Tas Force Police. 17.45 Reportages van bui- correspondenten. 18.30 J Progr.i mm.iover/.ich WDR: 18.30 Intermezzo: Ein Madcheri fallt von Himmel, tv-serie. 19.15 Ak- tuallteiten 19.50 Kurz vor 8.) 20.00 2.55 Journaal. ZATERDAG 3 APRIL BELG IE NEDERLANDS 18.00 Ti-ta-tovenaar. 18.05 Disneyland, filmserie. 18.50 Morgen wordt het be- Journaal, kommentaar en weerbericht. .Veekkronlek, Kinderprogramma. 14.15 Papérmoon 14.40 Tekenfilm. 14.45 Kultureel pro- 21.00 Eurovisie Songfestival. BELGIE NEDERLANDS 9.00 Inf. p Interview. Weekjournaai voor gehoorgestoorden. 12.30 Culturele actualiteiten. 14.45 De vallei van de Koningen, tv-serie 15.00 Gev progr. met sportrëport. 17.i5 Se samstraat. 17 40-18 30 Klassiek concert. 18.45 Voor de kinderen. 18.50 Kwis. 19.40 Mededelingen19.45 Journaal 20.00 Sport 20.30 Brainwave. 21.25 Filmportret. 21.55 Literair progr. 22.35 Journaal en sport. Konsumententips. 18.00 Kung-Fu, tv-serie. 19.00 Journaal. 19.30 Das Haus am Eaton Place, tv-serie. Amusementsconcert. 21.45 Jour- Amerikaanse speelfilm.0.35 Journaal. klein. 9.00 Nws 9.02 Wonen, verschil 9 30 jóurnaal. 9.35-10.20 Report uit BRINK Luchtverwarming Uw installateur: LUCOTHERM B.V.-ALPHEN a/d RIJN Kalkovenweg 58, Postbus 337, Telefoon (01720) 2 03 00

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1976 | | pagina 5