Matthaus Passion in Leiden
c
Generaal:
De
overval
WOENSDAG 31 MAART 1976
TRIJFEL
Stelling: iedere dichter die
minstens drie dichtbundels het
licht heeft doen zien, heeft
minstens een goed gedicht ge
schreven.
De stelling is van mijzelf, ik
hecht er nog steeds geloof aan,
ofschoon ze al verschillende
malen is gefalsificeerd. De stel
ling is immers onjuist zodra er
een dichter met drie bundels
opduikt van wie geen enkel
gedicht met de beste wil van
de wereld waardevol kan wor
den genoemd. In tweedehands
boekwinkels en op markten
koop ik graag een oud bundel
tje van een onbekende dichter,
vi de stellige verwachting dat
het allemaal wel niks zal zijn
(want anders kende ik hem
immers wel), maar dat ik toch,
op pagina 34, plotseling zal
worden verrast door een gaaf
gedicht, of desnoods een gaaf
kwatrijn in een sonnet. Maar
helaas, lang niet elk schot is
een eendvogel.
Joh. W. Schotman
Twee weken geleden over
leed Joh. W. Schotman. Hij
werd 84 jaar. Een veelzijdig
man, die behalve dichter ook
museumdirecteur was, huis
arts, imker en China-kenner.
Ik herinnerde mij dat ik vroe
ger wel eens een bundeltje van
hem had gelezen, maar een
blik in de Spiegel van de Ne
derlandse poëzie 1900-1940
leerde dat dr. Victor van Vries
land in deze poëziebijbel maar
twee gedichten van Schotman
heeft opgenomen, te roeten 'De
schaakspeleren 'Dodentuin'.
In de universiteitsbibliotheek
in Amsterdam merkte ik dat
Schotman in ieder geval niet
onopgemerkt geleefd heeft: de
kaartenbak telde 37 kaartjes
met werk van zijn hand, als
dichter en vertaler, als schrij
ver van een revue en een mas
ker-gebarenspel, als essayist,
en als mede-auteur van een
leidraad voor het samenstellen
en beheren van topografische
atlassen en van een handlei
ding voor den Rooden Kruis
man en den EHBO-er in de
vorm van vragen en antwoor
den onder de titel: „Wat doet
gij bij ongelukken of gasge-
vaar?"
Ik veroverde drie dichtbun
dels op de Universiteitsbiblio
theek te weten „Cloisonne",
„Van de wankele morgen" en
„Hellevaart"en moest wél tot
de conclusie komen dat Schot
man geen veelgelezen dichter
meer is, want .Hellevaart", uit
1946, was in de dertig jaar van
zijn bestaan maar tot bladzijde
39 opengesneden. Ik sneed de
rest van de bundel ook open,
'en besloot uit piëteit voor de
overledene hetzelfde te doen
met de nog geheel onopenge-
sneden bundelCloisonnetoen
ik nog juist bijtijds het inleg
velletje ontdekte met de ge
drukte tekst: „Dit boek werd
op de wijze van het Chineesche
blokboek aan een zijde be
drukt, en mag dus niet wor
den opengesneden"De laatste
woorden rood onderstreept en
van uitroeptekens voorzien. Ik
moet zeggen dat het iets
sjieks heeft, als alle bladzij
den dubbelwandig zijn, zonder
dat er iets op de binnenzijden
is gedrukt.
„Hellevaart"
Brandende vraag: heb ik dat
ene gedicht of dat ene kwatrijn
gevonden dat het dichterschap
van Joh. W. Schotman waar
devol maakt? Ik moet zeggen
dat Victor van Vrieslands keu
ze in dit geval heel goed was,
en ook niet te karig. Het inte
ressantst zijn Schotmans eigen
nagediclite legenden, ook al om
het strakke en ongebruikelijke
rijmschema dat hij aanhoudt,
namelijk steeds achtregelige
strofen met het rijmschema
a-b-a-b-a-b-c-c (ofschoon een
van de legenden rijmloos is).
Nog ingewikkelder echter is
het rijmschema dat hij conse
quent in alle 177 strofen van
.Hellevaart" aanhoudt, te we
ten: a-a-a-a-b-c-c-c-b. Ik geef
daarvan een voorbeeld:
Een met de branding, de teer
geur van touw,
de orgeling dreunend door 't
kerkgebouw,
met wind en wolken aan 't
diepe blauw,
was de zachte stem van de
stille vrouw
die hem wekte en wiesch en
sneed het brood,
en in hem de vrees voor God
ontstak,
en de driftige man, die gebie
dend sprak
en de wil van den knaap op
zijn hardheid brak:
zijn ouders, al jaren dood.
Katwijkse logger
Hellevaart" heeft één onder
werp. Een fantastisch onder
werp, waarover ik nog nooit
eerder gehoord had: de plotse
linge godsdienstivaanzin ivaar-
door de der tienkoppige beman
ning van een Katwijkse logger
midden op zee plotseling be
vangen raakte en die drie man
het leven kostte. In 1915. Mor
gen vertel ik de rest.
NICO SCHEEPMAKER
LEIDEN De christelijke Ora
toriumvereniging "Ex Animo" geeft
op dinsdag 6 april de traditionele
uitvoering van de Mattïiaus-Pas-
«ion.
De avond tevoren, maandag 5
april, wordt van Baohs
ter werk een vooruitvoering gege
ven, waarvoor een gereduceer
de toegangsprijs geldt. Beide con
certen zijn in de Stadsgehoorzaal.
Aan deze uitvoering verleent het
Jongenskoor van "Ex, Animo" me
dewerking. Voor de, begeleiding zal
het Noordhollands Philharmonisch
Orkest zorg dragen. Als solisten fte-
den op de sopraan Annette de la
Bije, de alt Elise Galama, de tenor
Chris van Woerkom (Evangelist),
de bas Cor Niessen (OhristuspartiJ)
en de bas Jaap Jan Hunze. Voorts
zijn van de partij Eduard Plagge
(viola da gamba). Ada van der
Bent (cla/vecimbel) en Joop Brons
(orgel). Het geheel staat onder lei
ding van Ex Animo's dirigenit Her
man de Wolff.
De uitvoering die het Leids Ka-
mermuziekensemble woensdagavond
in het SSR-gebouw zou geven gaat
in verband met ziekte van een van
de leden niet door.
K en 0 biedt een
reeks concerten
LEIDEN K en O heeft voor
de komende dagen weer een reeks
concerten op stapel staan. Liefheb
bers van verschillende soorten mu
ziek zullen daardoor wellicht aan
hun trekken komen.
Op vrijdagavond 2 april concerteert
het Ardito Blaaskwintet in de foyer
van de Stadsgehoorzaal. Op het pro
gramma staan werken van J. P.
Sweelinck, M. Syber, L. v. Beethoven
en diensttijdgenoot A. Reich aOp
zondagmiddag 4 april organiseert K
en O een concert bij kaarslicht in
de Dorpskerk in Leiderdorp. De vio
list Daniël Otten en de pianist Johan
Otten zullen werden ten gehore bren
gen van Pr. Schubert. L. van Beet
hoven, J.N. Hummel, J. Suk, P. Hin-
mith en C. Saint-Saëns. Dit concert
begint om drie uur.
Leidse bioscopen
Drukker!) De Bink. Rooseveltatraat 3
»ou j u.
i zond geel.
De Lakenhal, Oude Singel 28-32 Ex-
Nach tvóors telling,.Le Fantöme de la
positie Henriette van Tr
n.u
en 8.00 uur. 14 Jaar.
STUDIO: ..Le chaud ïapin". aag. z.au,
7.00 en 9.15 uur. zo. ook 4.45. 14 jaar.
LIDO: ..The Killer Elite", dag. 2.30.
7.00 en 9.15 uur. zo. ook 4.45 uur. 18
Sportlonüsenbad. Wassenaar. Galerie
Janvossensteeg a» "De Ruif" Expo
sitie Machteld Wigersma wandkle
den en touwcompi.-sitles en Baltus
Wigersma gewassen penekenLngen.
t/m 1 april dag geopeno van 1—8
uur nam. ea en zo gesloten.
Rijksmuseum voor Volkenkunde:
Tentoonstelling „Volkskunst uit La-
tiins Amerika (tot 20 april 1970)
TRIANON: „De klokkenluider v
>Jotre Dame", dag. 2.30. 7.00 ei
Kindermatinee: „Pinocchio".
Sport-Medisch Adviescentrum Spr.
uur: ma. en do. 19.30-20.30 uur in het
St. Elisabeth-Ziekenhuls.
Endegeest: dinsdag en vrijdag 13
14.30 uur '8 zondags 1112 uur en
14—15 uur: eerste klasse: de gehele
dag.
Annakllnlek:
Klasse afdeling van 13.00—14.30 uur
van 18.30 tot 20.00 uur.
ACADEMISCH ZIEKENHUIS
Galerie Van der Vllst. Botermarkt 3.
Expositie Peter Satijn - schilderyen.
Baps van Elsdingen keramiek t/m
3 april geopend dl t/m za. van 10—
5 uur. do. tot 9 uur nam.
Staalwijkproject, Herenstraat 45. Ex
positie J -»-«->
r ..De Scherf"
Kort exposeert eigen wh»
houtwerk tegels en mozaïeken.
Rijksmuseum van Oudheden (Rapen
de hoofiverpleegkundlge hlerv
15.00—15.45 uur
18.30—19.00 urr
Bezoektijden kinderafdeling:
burg 28) Werkd 10
wandkleden Guy
keramische plastieken
Geopend
NuhtwntelUnR' Meisjes van 17 le- voor de prematurenafdellng geld
ren mron ïte" n «i za. 11.30 Ogende bezoekuren (alleen
uur. 18 laar. oudera
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Acade
misch Ziekenhuis behalve van dins
dag 18.00 uur tot woensdag 13.00 uur
(Dlaconessenhuls) en van vrijdag 13.00
uur tot zaterdag 18.00 uur (Ellsabeth-
zlekenbuis)
Bezoekuren Ziekenhuizen
Dlaconessenhuls: Middagbezoekuur:
13.4&—14.30 uur Avondbezoekuur:
18.30—19.30 uur Kinderafdeling dage
lijks van 14.00—19.00 uur alleen voor
ouders zondag 14.00—15.00 uur voor
overige familieleden. Kinderen beneden
14 Jaar hebben geen toegang op de
kinderafdeling
Sint Elisabeth-ziekenhuis volwasse
nen dag van 13.30—14.15 uur en van
18.30 tot 19.30 uur; klasse-afdelingen
ook 11.15 tot 12.00 uur. Kraamafde-
llng: dag van 11.15 tot 12.00 uur (al
leen voor echtgen.) v 16.00 tot 16.00
uur en van 18.30 tot 19.30 uur. Kinder
afdeling dag van 16.00 tot 18.30 uur.
CCU (hartbewaking) dag. van 14.16 tot
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: le en 2e klas 11-11.30
13.30—14.15 en 18.30—19.30 u.; 3e klas
13.30—14.15 en 18.30—19.30 u. Kraam-
afdellng 13 30-14.15 uur alleen voor
echtgenoten 1920 u.: Kinderafdeling
1515.30 u alleen voor ouders 18—
18.30 uur
Geluidshinder Schiphol
Klachten over geluidshinder van
vliegverkeer van en naar Schiphol
In- kunnen dag en nacht worden gemeld
14.30 uur
i 18.30 tot 19.00 i
hinder Schiphol (020—175000)
(§trd ?ÏUeuw&
31 maart 1976
Honderd jaar geleden stond
in de krant:
Richard Wagner, die in de
Vereenigde Staten een groote
populariteit geniet, heeft de
opdracht ontvangen om een
feestmarsch te componeeren
voor de opening van de ten
toonstelling te Philadelphia.
Hij heeft daaraan gehoor ge
geven, en eenige dagen geleden
is de compositie naar de
plaats harer bestemming ge
zonden. De meester is aan den
Amerikaanschen smaak tege
moet gekomen en heeft er een
geweldig fortissimo in opgeno
men, hetwelk op een point
d'orgue uitloopt, waarop een
paar seconden pauze volgt, die
door de Amerikanen zeker voor
het lossen van eenige kanon
schoten zullen worden aan
gevuldRichard Wagner heeft
voor dezen marsch 5000 dol
lars in goud ontvangen. Twin
tig jaar geleden ontving hij
voor zijn geheélen Lohengrin
300 thaler.
Als een bijzonderheid
omtrent den grooten compo
nist wordt bij deze gelegenheid
medegedeeld, dat hij nooit zijn
eigen manuscript verzendt.
Door langdurige oefening is
het zijn pianist gelukt het
handschrift zoo nauwkeurig
na te maken, dat het moeite
kost te onderscheiden wat
de hand van den schrijver, wat
van die van den copiïst is. Na
Wagner's dood zal dit zeker
nog aanleiding tot menige
quaestie kunnen geven.
Vijftig jaar geleden:
De politie in New-York is
er in geslaagd een troep ban
dieten gevangen te nemen, die
begin Januari op klaarlichten
dag twee Nederlandsche dia
manthandelaren, de heer en
Goudvis en Veerman, midden
in het centrum hadden be
roofd. De aanvoerder Whitte-
more. alias Tigerkid. h^eft zich
bereid verklaard al zijn mis
daden en roofpartijen, samen
voor mer dan een millioen dol
lar, te willen opbiechten als
de politie zijn vrouw zou vrijla
ten. Een der anderen, Antonio
Paladino, heeft vele misda
den bekend, ivaaronder boven
genoemde berooving. De na
men der andere gearresteerde
boeven zijn Leo en Jacob Krae-
mer,
PANDA EN DE VREEMDE SLAAP
r toe.
"Is dat het spul dat we boven het landgoed van baron Van Thop tot Theen
moeten droppen?Vroeg de vliegenier, op de dozen vol spuitbussen wijzend
die inPanda's voertuigje lagen. "Okee. Zet ze voorin neer. Als je maar
oppast dat je m'n instrumenten niet beschadigt. En mijn naam is Buite
laar."
Hij hielp Panda om de lading ngar zijn vliegtuig te dfagen - maar erg
tevreden was hij niet.
"Dit is een eerlijk bestuivings-toestel," mompelde hij. "met speciale instal
laties om land te besproeien. En nu haalt zo'n baron het\n zijn hoofd om me
te huren voor het verwerken van een vracht kinderachtige spuitbusjes.
Maar ja - het geld is goed. Ga zitten en doe je veiligheidsriem om."
Panda wrong zich tiLssen de dozen - en even later stegen ze op.
Spreid in een pan een
bedje van takjes peter
selie en selderij, stukje
gesneden winterwortel
en prei, een verkrui
meld blaadje laurier en
daarover met gulle hand
versgemalen peper.
Schep hierop ruim 2kg
schoongeboende en
goed uitgelekte mosse
len en giet er 1 dl licht
bier over.
Laat de mosselen ruim
10 min. koken en schud
de inhoud van de pan nu
en dan eens om zodat ze
allemaal gelijktijdig
gaar worden.
Neem de mosselen uit
de pan en leg in een zeef
een doekje.
Zeef hierdoor het kook
vocht Zet dit op een
zeer laag vuur. Roer een
dun papje van 1 afgestr.
eetl. mosterd, 6 eetl.
lauwe room, 1 losge
roerde eidooier en en
kele lepels van het ge
zeefde kookvocht.
Roer dit mengsel door
de rest van het kook
vocht en blijf roeren bo
ven zeer laag vuur, tot
deze saus heel licht
bindt. De saus mag
vooral niet aan de kook
komen!
IZAAK^tCS JE AL y)E A^STBAi 'S OP H Z-irj
LAC\ ZOUOCAi ZB B*. HISSOHlEK) /r/AJ&etZ
Sö/TBCfe UtTZlBM. «EB JE
jtoorr tow. es bsm
Jommekt
CHEVRON NAGASAKI 29 60 w Port KOPIONELLA 30 te Singapore,
KLEINE VAART
Caen.
BREEZAND 20 180 2
Sharpness.
JAN 29 rede Caaablanc*.
MARIA SMITS 29 70 o Port Sudan
nr Rotterdam.
SANTA LUCIA 29 240 o Bahamans nr
Havanna,
SHIPMAIR-4 29 rede Georgetown,
GROTE VAART
BAARN 29 340 zo Newfoundland
CHEVRON ARNHEM 29 240 nnw Aru
ba nr Convent,
CHEVRON KENTUCKY 29 460 w
Seychellen nr Perz. Golf,
Etienne nr Savona,
CHEVRON ROME 29 600 ZO Hallfax
Canaport,
CHIRIQUI 30 te Belize.
DILOMA 29 50 w Sumatra nr Mena
al Ahmadl.
DOS IN A 29 in Adriatlache Zee nr
Triest
DUIVENDRECHT 29 vn Piraeus nr
Valetta.
EEMHAVEN 29 130 ono Pernandono-
ronha nr Salvador.
ESSO BONAIRE 29 150 wzw Luderit*-
baal nr Perz. Golf,
FULGUR 29 vn Ango Ango nr Cura-
GANYMEDHS 29 550 no Ptx> Rlco nr
Rotterdam.
GOOILAND 29 vn Antwerpen nr Rio
de Janeiro,
HOLENDRECHT 29 265 zo Bermuda
nr Houston,
ARA 29 vn Ammay Bay nr Rotterdam
KRYPTOS 29 vn Karachi nr Mina al
LEIDER KERK 29 170 X Plores r
Rastanura.
MAASLLOYD 30 te Antwerpen,
MACHAON 29 240 w MaldacUves
Suez.
MEERDRECHT 29 95 z Bermuda i
zzo Madag&s-
Mogadiscio nr Me-
NEDLLOYD KIMBERLEY 29 475 zw
Ascension nr Kaapstad.
NEDLLOYD KYOTO 29 vn Hamburg
t
