'De Geest kent geen mnren'
Absurditeit
instituut in
film Brooks
Een detective is
ook maar een
doodgewoon mens
„Blazing Saddles"
Een record aan banaliteiten
Pinksterbeweging in Nederland morgen 70 jaar
VRIJDAG 19 MAART 1976
PAGINA 19
Film: "Blazing Saddles". Regis- zeggen: "Ik hoop dat het een happy -
seur: Mel Brooks. In de hoofdrollen end wordt".
Cleavon Little, Sam Wilder, Slim "Blazing Saddles" is zeker de
Pickens. David Huddleston. Claude moeite van het bekijken waard.
Ennis Starret jr. Toegang: acht- Geen film die een uitgebreide analy-
tien jaar. Theater: Camera. se achteraf behoeft. De film geeft hefc
genre van de slapstick-humor. De
Ongecompliceerde humor, absurdi- kijker vindt dat leuk of niet. Ver-
teiten. slapstick-effecten en volstrekte wacht geen diepzinnig verhaal, even-
onlogica. Dat zijn ongeveer de ingre- min creatieve filmeffecten. "Bla-
diênten in Mel Brooks' "Blazing zing Saddles" is een typische weg-
Saddles". Brooks, creator van o.a. werk-film: 't minst belangrijke daar-
"Young Frankenstein", heeft het van is de inhoud van het verhaal. Die
in deze film duidelijk gezocht in vi- stel' niets voor: de film is alleen
suele, eenvoudige humor. "Blazing maar grappig door zijn directe ef-
Saddles" mag een parodie op een fecten. Er wordt met taarten gesme-
v.estern worden genoemd, maar ont- ten, er komt in de film een hele se-
nian'elt evenzeer de filmproduktie r e halve of hele gekken voor. Mocht
i treedt als zodanig buiten de Brooks dan al een boodschap heb-
eigen proporties. Zo kan het gebeuren ben willen overbrengen dan zal dat
da', de hoofdrolspelers gefilmd hooguit kunnen blijken uit de wijze
werden in een bioscoopzaal waar ze waarop hij geprobeerd heeft rassen-
naar hun eigen film gaan kijken en onderscheid belachelijk te maken.
„Farewell, my lovely' of:
Scène uit Blazing Saddles",
een film van Mel Brooks, die nu
weer in de belangstelling staat.
Een neger wordt in de film tot sher-
riff benoemd: de blanke bevolking
is daar allerminst gelukkig mee.
maar natuurlijk maakt de neger
zich waar en krijgt erkenning. En,
zoals Lucky Luke in z'<n beste dagen,
vertrekt de held aan het einde van
het verhaal naar een onbestemd el
ders.
Brooks laat de logica in de film ten
slotte volledig op de loop gaan. Het
decor van 't Wilde Westen wordt ver
laten; in hun dolle vechtpartijen
breekt de 'cast" van "Bla
zing Saddles" zelfs door de filmstu
dio's van Warner heen. Omdat de ab
surditeit in de film geïnstitutionali
seerd is. wekt dat eigenlijk geen
verbazing. Maar het ls wel leuk
JOHN KROON
Titel: „Farewell, my lovely"; re
gie: Dick Richards; hoofdrollen: Ro
bert Mitchum en Charlotte Ramp-
ling; theater: Lido: 18 jaar.
Dat een detective ook maar een
mens is. die fout op fout kan ma
ken. bewijst "Farewell, my lovely",
naar het boek van Raymond Chand
ler. In deze film is detective Mar
lowe degene, die om de tuin wordt
geleid, van de ene onoplosbare moorc)
in de andere duikt en op het laatst
van vermoeidheid loopt te tollen
op zijn benen, zonder dat hij ook
Titel: "Sensuele belevenissen in
Zweden" in de hoofdrollen: een
ontzettende hoop kreunende, blote
particulieren van beiderlei kun
ne Theater: TRIANON.
De Zweedse "Sensuele belevenis
sen' maken een voortreffelijke kans
om tot de banaalste filmproduktie
van het jaar te worden uitgeroepen.
Het aantal platvloersheden dat hier
me' de geslachtsdaad wordt uitge
haald, komt werkelijk in de buurt
van een wereldrecord.
Het verhaal is geconcentreerd
rond de meisjes Karlsson zeker niet
de beste Karlssons ter wereld, om
met een bekend tv-programma te
spreken), die hun ouders hebben ver
loren en de wereld zijn ingetrokken.
Het Slechte meisje Karlsson be
landt linea recta in een formidabel
bordeel en verdient daar een aardi
ge boterham door tegenover de
clientèle voortdurend de belaagde
maagd te spelen. Haar zuster, de
Goede Karlsson. houdt wel even cor
rect stand, maar valt dan in de han
den van een geschifte zonderling die
steeds vrienden mee naar huis
neemt om het met haar aan te leg
gen Af en toe kruisen de Karlssons
eikaars levenspad. De Slechte opent
met andere meiden de jacht op een
miljonair die een zwak hart heeft
en zyn hele fortuin testamentair
heeft toebedeeld aan 't meisje in
wiens armen hij zal sterven. Hij is zo
ongeveer ingekwartierd in 't bordeel
en het spreekt vanzelf dat alle meis
jes hevig hun best doen hem al co
pulerend het leven te benemen.
Maar de miljonair kan tegen een
stootje. Je gaat al twijfelen aan dat
zwakke hart totdat.
Er valt soms om deze film te la
chen. al schaam Je je daarvoor wel
als je buiten staat.
RUUD PAAUW
maar één stap verder is gekomen.
Maar de filmmakers hebben de toe
schouwer niet helemaal in de war
willen brengen, want op het aller
laatst wordt toch nog een ontkno
ping voorgeschoteld-
Dan zijn er al 7 doden gevallen en
Robert Mitchum is steeds zieliger
gaan kijken, heeft minstens honderd
pakjes sigaretten verrookt en zeven
tien flessen bourbon door het keel
gat gegoten. In die tussentijd is hij
door een akelige .madam" vol
drugs gespoten en heeft hij ge
vreeën met Charlotte Rampling on
der het toeziend oog van haar zo
wat seniele heer gemaal.
Een film die duidelijk op het talent
van Mitchum mikt. Sober van op
zet - als we de riante decors even
vergeten -, zonder spectaculaire en
daardoor ongeloofwaardige gevecht
scènes, zopder al te fantastische ge
vechten. Boeiend van opzet en fas
cinerend door het roeren in een
beerput, wat het werk van een de
tective nu eenmaal is.
Sommige gegevens hadden best wat
uitgebreider uit de doeken mogen
worden gedaan, hoewel het gebode-
ne dan misschien aan spanning had
verloren.
Kortom, een meer dan middelmati
ge detective, die boeit om zijn men
selijke kanten. En dat is iets, wat
in dit genre nogal eens ontbreekt.
ANNEMIEK RUYGROK
Blijvers
LUXOR "Emmanuelle". de
antimaagd. Dat bewijst ze dan
ook de hele film door: de ene
copulatie volgt de ander op, in
verschillende variëteiten.
STUDIO "Scènes uit een hu
welijk", een absoluut meester
werk vanjngmar Bergman.
LAK-Cinema/
Leid® Filmhuis
LAK-theater (Levendaal) 19
maart 19.00 uur: "Nel Nome del
Padre" van Marco Bellloohio,
21.15 uur: "Salomé" van Carme-
lo Bene en "Salomé" van John
Bryant; 24.00 uur Bluesfilms en
andere muziekfilms (deze nacht-
voorstelling is gratis, de overige
films niet).
Kindermatinee
CAMÉRA "De schat in het
zilvermeer".
REX "Pinocchio".
Nachtfilms
CAMERA "Let the good ti
mes roll".
REX "Mannen die de kan-
sen grijpen".
Rex
"Het Deense sleutelgat" Na
tuurlijk valt er weer heel wat te
zien door de sleutelgaten van
Deense slaapkamers.
Goede films
in andere steden
'La femme aux bottes rouges"
r (van Juan Luis Bunuel met Ca-
thérine Deneuve), Kriterion, Rot
terdam.
"Lucky Lady" (met Liza Minel-
li. Gene Hackman en Burt Rey
nolds), Cinerama, Rotterdam.
"Love and Death" (Woody Al
len en Diane Keaton), Thalia,
Rotterdam.
"La grande bouffe" (van Marco
Ferreri, met Marcello Mastroian-
ni, Michel Piccoli en Andrea Fer-
reol), Ceintuur, Amsterdam.
"Stavisky" (van Alain Res-
nais), The Movies, Amsterdam.
„Decomerone" (van Pier
Paolo Pasolini), Tuschjnski 4,
Amsterdam.
"La dolce vita" (van Federico
Felijni met Marcello Mastroian-
ni, Anita Ekberg en Anouk Ai-
mée). De Uitkijk, Den Haag.
"Mozart's die Zauberflöte"
(Ingmar Bergman), Calypso. Den
Haag.
Haagse bioscopen
Apollo 1: "Smokkelschip Luc
ky Lady", dag. 2.30. 7.00 en 9.30
uur, zo. 2.00, 4.30, 7.00 en 9.30 u.
14 jaar.
Apollo 2: "Jaws", dag. 2.00 en
7.30 en 10.00 uur, zo. ook 4.30 u.
14 jaar.
Asta: "Sherlock Holmes' slim
mere broer", dag. 2.30, 7.15 en
9.30 uur, zo. 1.30, 4.00, 7.15 en 9.30
uur. A.L.
Bijou: "La femme au bottes
rouges", dag. 7.5 en 9.30 uur.
18 jara
Calypso: „Die Zauberflöte"
dag. 8.00 uur. AL. "Sneeuwwitje
en de 7 dwergen", dag. 1.30 en 3.30
uur, za. en zo. 12.00. 2.00
en 4.00 uur. AL.
Camera: "Dog day afternoon"
dag. 2.15, 7.00 en 9.30 uur. zo. ook
4.30 uur. 14 jaar.
Cineac: "Mensen blijven bees
ten", dag. 5.30, 7.30 en 9.30 uur.
18 jaar.
Corso: "Irma la Douce", dag.
2.00 en 8.00 uur. 14 jaar.
Du Midi: "Cabaret", dag. 8.15
uur, vr. za. en zo. 7.00 en 9.30
uur. 18 jaar.
Euro: "De Peetvader, deel I".
dag. 1.30 en 7.45 uur. za., zo. en
woe. 3.45 en 7.45 uur. 14 jaar.
Flora: "Een potente jongen op
de porno-toer", dag. 2.00, 7.00 en
9.15 uur. 18 jaar
Kriterion: "Lily aime-moi",
dag. 7 00 en 9.30 uur. za. en zo. oo
3.00 uur. 14 jaar.
Metropole: "Eenmaal is niet
genoeg", dag 2.00, 7.00 en 9.30 u.
18 Jaar.
Odeon 1: "Flatfoot in Hong
Kongdag. 2.00, 6.45 en 9.15 u.
zo. 1.45, 4.15, 6.15 en 9.15 uur. 14
Jaar
Odeon 2: „La bonne année" dag.
2.00, 6.45„en 9.15 uur, zo. 1.45 4,15
6.45 en 9.15 uur. 14 Jaar.
Olympia: "Thunderball", dag.
2.00 en 8 00 uur. 14 jaar.
Passage: "Emmanuelle 2, de
antimaagd", dag. 2.30, 7.00 en 9.30
uur, 'za en zo. 1.30, 4.00, 7.00 en
9-30 uur. 18 Jaar
Rex: "Death race 2000", dag
11.30 1.30, 3.30, 5.30, 7.30 en 9.30
uur. 18 Jaar.
Royal "70:
"Vlammen over New
York". do.
en zo. 2.00, 7.00
en 9.30 uur,
za. 2.00, 4.30, 7.00 en
9.30 uur, vr.
2.00 en 7.00 uur ma.
2.00 en 8 00
uur, di. en woe 2.00
uur. 14 Jaar.
Royal: "Vrouwelijke killers
van de Oriënt", ma. t/m woe. 2.15
en 8.00 uur, do. t/m za 2.00. 7 00
en 9.30 uur, zo. 2.30 en 9.30 uur. 18
jaar.
Studio: "Blue movie", dag 2.15
7-15 en 9.30 uiur, zo 1.30, 4.00,
7.15 en 9.30 uur. 18 jaar.
Studio 2000: "Onschuldigen
met vuile handen", dag. 7.00 en
9.30 uur. 18 Jaar
De Uitkijk: "La Dolce Vita",
dag. 2 00 en 8.00 uur. 18 Jaar.
De r.-k. gemeenschappen in de
Bollenstreek willen in deze vasten
tijd proberen, of in het doip Sega-
ra in Tanzania' de watervoorziening
geregeld kan worden. Niet alleen de
parochies geven aandacht aan dit
project, maar ook de scholen en de
dcrde-wereldwerkgroep van Lisse.
Volgens kardinaal Wille-
hrands. die in het Utrechtse Jaar
beursgebouw een bijeenkomst met
200 religieuzen van zijn aartsbisdom
toesprak, kunnen religieuzen een
noodzakelijke correctie aanbrengen
op eenzijdigheden in de samenle
ving. zoals geld en financieël voor-
dtel. macht en prestige, die vaak de
toon aangeven. Naast vele anderen
htbben juist religieuzen, ongeacht
leeftijd of maatschappelijke taak.
de opdracht, voor een gezond even
wicht te zorgen, aldus de kardinaal.
"Steeds weer duiken afgoden op en
deze moeten ontmaskerd wor
den omwille van het geluk en het
welzijn vai
Visum
Het Israël-comité Nederland
heeft de geestelijke leiders in ons
land (bestuurders, synodes en broe
derraden) dringend gevraagd, erop
toe te zien dat er in kerken en ge
nieenten geen doopbewijzen worden
afgegeven met als doel een visum
voor een Arabisch land te krijgen.
Ook wordt gevraagd, de afkeuring
daarover kenbaar te maken, niet
alleen om Israël te bemoedigen
maar ook om de kerken en gemeen
ten te vrijwaren van elke mogelijke
smet van discriminatie.
Op zondag 21 maart van 10 tot
12 uur houdt de Kerk van Jezus
Christus van de Heiligen der Laat
ste Dagen in het Congresgebouw in
Den Haag een speciale conferentie
over de zin van het leven en de
maatstaf voor een zinnig leven. Wij
kregen deze mededeling van de heer
A. P. Uytterlinde, Jan Evertsenlaan
335 Voorschoten, die over deze kerk
alle gewenste inlichtingen kan en
wil geven.
De stichting Oecumenische
IIulp aan Kerken en Vluchtelingen
In Utrecht heeft meegedeeld, dat in
het door aardbevingen geteisterde
Guatemala allereerst voor 1 miljoen
mensen gezocht moet worden naar
•nderdak. Meer dan 250.000 wonin
gen moeten worden gebouwd voor
dat het regenseizoen (in mei)
begint.
Dit programma past in het geheel
vap de toekomst van dit land dat,
zo zegt de stichting OH, de afgelo
pen jaren heeft geleefd in een
voortdurende situatie van onrecht
vaardigheid op sociaal, politiek en
economisch terrein. "Vanuit Europa
of de Ver. Staten zullen wij geen
lijnen uitstippelen voor de toekomst
en het herstel van de geti-offen ge-
bicden; wel kunnen wij meewerken
met al die groepen die in het land
zelf bezig zijn".
De permanente raad van de
Franse bisschoppen meent, dat de
kerk beieid moet zijn tot gesprek met
hen die voor het socialisme hebben
gekozen. Anderzijds wordt in de des
betreffende verklaring opgemerkt,
dat het christelijk geloof en de mar
xistische ideologie niet met elkaar te
verzoenen zijn.
De raad zegt, dat men het mar
xisme op twee manieren kan benade
len. Voor de één betekent het een
belofte. De ander legt de nadruk op
ds tegenstelling tussen het geloof
en deze ideologie. Kerkelijke kringen
in Frankrijk hebben de verklaring
uitgelegd als een poging om duide
lijk te maken dat de kerk bereid moet
zijn tot dialoog.
De rk bisschoppen van Rhode-
sié beschuldigen de regering van
Ian Smith ervan, de rechtsonde in het
land te schenden. Zij doen dat in
een brief aan de minister van Justi-1
tie. Hun verwijt heeft met name be
trekking op het feit dat een groot
aantal mensen zonder enig proces in
hun vrijheid wordt beperkt of ge
vangen gehouden.
Het r.-k. Rhodesische tijdschrift
Keerkring verwijt in een open
brief de regering dat in de gevange
nissen in alle stilte processen wor
den gevoerd waarbij negers ter dood
worden veroordeeld, en dat ook deze
straf in alle stilte wordt voltiokken,
zodat zelfs de familieleden van de
terechtgestelden er niets van te we
ten komen.
AMSTERDAM Toen in het begin van deze eeuw een groep
christenen in Amsterdam ervan getuigde de „doop in de Hei
lige Geest" te hebben ontvangen en in vreemde talen uiting gaf
aan ongekend-wonderlijke religieuze ervaringen, keken broe
ders en zusters in andere kerkelijke milieus slechts verbijsterd
toe. De „Pinksterbeweging" was naar ons land overgewaaid.
Kerkelijke en nietkerkelUke buiten- rière geweest lussen pinkstermen-
staanders in verlegenheid gebracht sen en andere christenen. Is die
door haar ongebruikelijke sympto- scheidsmuur al een stukje geslecht'
men, wisten er geen raad mee en Johan Bos: "De laatste jaren
plaatsten haar gemakshalve in de komt daarin een kentering Men
rij der sekten. En daarmee wilde de komt nu in de meest uiteenlopende
institutionele religie liever niet van kerkelijke kringen mensen tegen die
do„e" hebben. in tongen (vreemde klanken) spre-
Maar de stroom van geestes- ken. Velen van hen hebben ook te
kracht is doorgegaan en morgen kennen gegeven, gedoopt te willen
herdenkt de Nederlandse pinksterbe- worden door onderdompeling,
weging in de Jaap Edenihai in Am- Anderen blijven bil de kindei'-
sterdam (aanvang 10 uur) haar 70- doop, maar zijn ook gedoopt in de
jarig bestaan. Gemt Roelof Polman, Geest en bezitten evident geestelij-
eerst officier bij het Leger des Heils, ke gaven",
stichtte in 1906 aan de Kloven iers-
burgwal de eerste gemeente. "ee" ïe P'nksterbewegmg de ge-
In de loop der jaren is de terml- kerken aI m"ktoar •*'-
nologie waarmee de pinkstermensen
worden aangeduid, wel wat genuan- "Het werd voor de kerk steeds
ceerder geworden. Ze worden door moeilijker, aan deze nieuwe groene-
buitenstaanders ook wel „tongenspre- ring van christenen voorbij te gaan,
kers of gebedsgenezers genoemd. Er rezen daar vragen over het
Johan Bos (35 jaar), lid van de werk van de Geest. In 1960 signa-
Amsterdamse pinkstergemeente, ex- berden de gereformeerde en her-
Journalist en nu voorBohtingsman vorm<le synodes ör(,k
van verschillende godsdienstige groe- geesteskracht in de kerken Lang-
penngen. neemtdat de met -mgewij- zaam nmar twain er een ge-
den ruetkwe lijk Vertekening komt sprek op hervonnde k»rk
vaak voort uit onwetendheid. publiceerde een herderlijk schrijven
"Pinkstermensen", zegt hij, "zijn over verhouding kerk en p'nk
gewoon christenen, die met leden stergroepen. waarop de Broeder-
kerke° g» hebben. xhap van Pinkstergemeenten rea-
geschrift. De
dat zij geloven in Jezus Christus als geer(je met
dp erkende, dat de kerk slechts
Zweedse gedeeltelijk datgene wat
Vrouw
De algemene synode van de pres
byteriaanse kerk van Oost-Afrika,
bijeen in Nairobi, heeft het pries
terambt voor de vrouw opengesteld.
Een citaat uit de resolutie: "Het is
van belang dat wij ons ontdoen van
conservatieve opvattingen met be-
tiekking tot de rol van de vrouw.
Dit geldt in het bijzonder voor de
hun Verlosser en Heer
Hij vertelde
pinksterpionier eens dit heeft gezegd
"Ik heb er niets tegen, dat mei
my een pinksterbroeder noemt. Maar
posi
tiefs uit de Osborn-campagne van
«uko x ii ,.i vi* 1958 was voort8ekomen had weten
daarmee bedoelt, dat de °PD^
geestesdoop mijn stokpaardje Ls, dan p'nR.s
ic Hof nninict Tlr HoIHrt Allo nrntu 3,S °e KerK
is dat onjuist. Ik belijd èlle grote
waarheden van de bybel. Gaat het
om de doop, dan ben ik baptist. Om
de rechtvaardiging door het geloof,
dan ben ik lutheraan. Om de heili
ging van het leven, dan ben ik
i m
De pinksterbeweging is evenmin
toonbeeld van een
heid.
Johan Bos: "Dat is waar. Allerlei
bewegingen kwamen in pinkster
vaarwater terecht en ontwikkelden
ich buiten de traditionele pinkster-
thodist. En om de geestesdoop, dan gemeenten om. Zij trokken vele
ben ik pinksterman. Dus: ik ben een leden van de kerken naar hun op-
christen". wekkingssamenkomsten en daar-
De doop In water en de doop in mee werd de noodzaak voor de of-
de Heilige Geest zfln dikwijls 'n bar- ficiële theologie om zich op "pink
steren" te bezinnen extra onder
streept.
Bewegingen als Stromen van
Kracht, de opwekkingsbyeenkom-
sten van F. A. Stroethoff, de cam
pagnes van Ben Hoekendijk en het
werk van de evangelist Maasbach,
zij alle hadden grote invloed op de
stroomversnelling waarin de pink
sterbeweging werd opgenomen. De
Geest waait waarheen hij wil en
stoort zich blijkbaar niet aan mu
ren De jongste ontwikkeling die
van ae door alle kerken en groepen
heenbrekende charismatische bewe
ging is er opnieuw een bewijs
van. Zelfs tussen pinkstermensen
zyn duizen-en-één geschilpunten
te bedenken, maar het werk van de
Geest gaat door".
In 1959 werd als kerkgenootschap
Broederschap van Pinksterge-
Nederland gesticht. On
der auspiciën van deze broeder
schap functioneren ook de Centrale
Pinkster-Bijbelschool in Den Haag
en de arbeid van Teen Challenge, 'n
organisatie die opvangcentra voor
jongeren in crisis-situaties exploi
teert.
Hoe de heilsofficier Polman pink
sterman werd?
Bos kent die geschiedenis. "Hij
woonde in Engeland (Sunderland)
een serie opwekkingsbijeenkomsten
bij, waar de Noorse methodistenpre
dikant Barratt sprak, die het pink
stervuur van Amerika naar Europa
heeft gebracht.
Op een toernee door de Verenig
de Staten om geld voor zijn kerk in
te zamelen, werd Barratt in New
York gedoopt in de Heilige Geest.
Hij werd vervuld van zon licht en
kracht, dat hij met luide stem lh
een hem vreemde taal begon te roe
pen. Te oordelen naar de verschil
lende taalvormen en klanken moet
liij in zeven of acht talen hebben
gesproken".
Wat verwacht de Nederland
se pinksterbeweging staande voor
haar jubileum van de toekomst?
Johan Bos: "Naar de kracht van
de Geest verlangen mensen in alle
delen van de wereld. Zij leven in de
meest uiteenlopende kerkelijke
struoturen Wat Nederland betreft,
van rooms-katholiek tot vrij-evan
gelisch. Hoe het allemaal verder
gaat, weet alleen de Heer. En dat
is maar goed ook
S. J. DE OROOT.
