'Ik ben vrij
gevoelig
voor sfeer'
Commissie Nationale Hitparade
moet duidelijkheid bevorderen
J
Mercury,
...en gisteren
toegelicht
ramma
Volk en vaderliefde"
op de VPRO-televisie
de betrouwbare
m/Êmk
DONDERDAG 11 MAART 1976
«inMHiiwiima
PAGE
99
De vader der geschiedschrijving Herodotus was niet alleennaar
voortdurend blijkt, een nauwkeurig historicus, maar ook een groot
verteller. En als zodanig weer een inspirator van andere vertellers:
Harry Mulisch schreef op basis van zijn verhaal over de „Machts-
übername" van Darius een tv-spel, dat Wim T. Schippers op zijn
beurt weer als basis nam voor een eigenzinnige produktie. Zo'n meng
sel van drie creatieve persoonlijkheden kan alleen in de VPRO-sfeer
leiden tot een tv-produktie als „Volk en Vaderliefde", vanavond om
half negen op Nederland 1. Effect (en kennelijk: doel)desoriënta
tie, onzekerheid bij de kijker. Het verhaal ivordt in eerste instantie
heel serieus verteldmet rijke kostuums en décors en in brede acteer-
trant. Maar er zit toch een schroefje los: er wordt tè breed, tè melo
dramatisch ten daardoor soms slecht) geacteerd, de Perzische"
landschappen zijn te Hollands, de orgieën te wulps. Naarmate het
spel vordert komen de slapstick effecten: de Perzische koningin die
een kopje koffie drinkt, de auto in het landschap, tot er tenslotte
een menging van heden en verleden plaats vindt waarin de politieke
moraal van het spel nadrukkelijk wordt verteld. Op de foto Jan van'
Roijen als Otanes en Belinda Meuldijk als Fatima in „Volk en Vader
liefde".
TOP TWINTIG
Georgie, Pussycat
Ich bin wie du,
Marianne Rosenberg
Love hurts, Nazareth
The alternative way,
Anita Meyer
Why did you do it.
Stretch
The party is over, Sandra
For ever and ever, Slik
Quiero, Julio Iglesias
Rain, Status Quo
Saturday night.
Bay City Rollers
Hold back the night,
The Tramps
La ballade des gens,
Gerard Lenorman
Lies in your eyes,
The Sweet
J'attendrai, Dalida
Party is a groovy thing,
People's Choice
No regrets.
Walker Brothers
All by myself,
Eric Carmen
Let your, love flow,
Blellamy Brothers
Fernando, Abba
Theme from Mahogany,
Diana Ross
één driehoeksverhouding getole- Violist Schneiderhan morgenavond in Leiden
reerd: God. Nederland en Oranje'.
Dit was één van de grapjes, waar
mee Rob van de Meeberg en Hessel
van der Wal de handen van het pu
bliek, dat zich gisteravond in he#
LAK-theater vriendelijk welwillend
tegenover het duo opstelde, op el
kaar kreeg. Rob van de Meeberg en
Hessel van der Wal vormen samen
met de zeer in de voorstelling be
trokken pianist Nico van der Linden
jr. het Cabaret Honoloeloe, waarvan
het programma (als pikante noot?)
opgewekt vermeldde dat het tot
stand was gekomen me* steun van
het Prins Bernhard Fonds, in de
vorm van een startsubsidie. Maar
eerlijk is eerlijk: er werd in het
programma 'Leuke Vent* niet alleen
naar de rechtse rakkers uitgehaald,
hoewel die het zwaarder te verduren
kregen dan de linkse kameraden,
van Wie Van der Stoel een zitzak
„Honoloeloe"
sterk en zwak
De naam Wolfgang Schneiderhan prijkt in een imposante violisten-
rij van een wat oudere generatie, die een grote faam heeft. Op uit
nodiging van K. en O. komt hij morgenavond naar Leiden, waar YA
met het Rotterdams Philharmonisch Orkest onder leiding van Fer
dinand Leitner het Vioolconcert van Mendelssohn zal vertolken.
Door
Bep Rijndens
werd genoemd en Vredeling een mi
nister met een atoomko p in plaats
van een hoofd.
Sommige onderdelen van het pro
gramma kwamen nauwelijks boven
het niveau van een schoolavondje uit
zoals het banale nummer met de stof
zuigerslang en de geforceerde ver
schrikkelijk wrang liedje over eutha
nasie en een bizar verteld ver
sprekingen in het Wilhelmuslied.
Andere nummers echter verrasten
onder meer door de roetzwarte hu
mor en de grote betrokkenheid met
hè'. onderwerp. Zo was er een ver
haaltje over het modale gezin. Ver
der veel liedjes over honger en ellen
de in Brazilië en het land van wijlen
Allende.
Kort en goed: Rob van de Meeberg
en Hessel van der Wal zijn een pas-
beginnend cabaretduo, dat het voor
deel van de twijfel verdient.
PIETER C. ROSIER
LEIDEN/ROTTERDAM Wolf
gang Schneiderhan, wereldburger
met vaste standplaats in Wenen,
zijn geboortestad, en in Luzern
waar hij docent is aan een hoge
school voor violisten, tevens op
richter, samen met zijn vroegere
leerling Baumgartner, van het
Festival Strings Orchestra.
Hij is een forse man met grijs
golvend haar. vriendelijke bruine
ogen, die, schuilgaande achter
dikomrande brilleglazen, een hef
tig temperament doen vermoeden.
Hij heeft krachtige handen met
brede handpalmen en korte dikke
vingers.
Aanvankelijk verloopt ons gesprek
wat moeizaam. Wolfgang Schneider
han lijkt niet direkt bereid wat dieper
en spontaner op de hem gestelde
vragen in te gaan. Maar allengs vlot
het meer en komt zyn beschouwe
lijke aard aan bod.
mand" „Een nieuwe techniek"
hij trekt zijn schouders wat op „Je
ziet die tendens overal, topontwikke-
ling van technieken, maar onze cul
tuur gaat zó", zijn handen maken
een neerwaartse beweging. „De ge
schiedenis herhaalt zich denk maar
aan het oude Rome. Het is een ver
wordingsproces geestelijke waar
den tellen niet meer. Iedereen
schreeuwt om vrijheid, maar wat is
vrijheid zonder zelfdiscipline. Nee, ik
ben geen somber mens, ik ben rede
lijk optimistisch, ik constateer alleen
feiten en ik filosofeer graag en trek
graag lijnen naar het verleden. Al
les moet tegenwoordig vlug gaan,
voor inkeer is geen tyd meer. Om
terug te komen op myn vak als je
daarin wat wilt bereiken, moet je
werken, werken, werken. Er zijn maar
weinig muziekstudenten die daartoe
bereid zyn. Ze hebben niet veel zelf
discipline en zonder dat gaat het
niet. Desondanks raad ik Jonge men
sen aan, hun. talent te gebruiken en
een muziekstudie te kiezen als zij
zich daartoe geroepen voelen. Ja,
luister eens, zekerheden heeft nie
mand in dit leven in wat men ook
kiest moet uien niet te materialis
tisch denken. Maar violisten hebben
toch veel mogelijkheden: in orkesten,
Wolfgang Schneiderhan: „Wat is vrijheid zonder zelfdiscipline?
DUITSE TV
such en de toepassing daarvan le-
T7" 1 *111 verde de Leonhardt-rage op, die ove-
Klavecimbelsnow riS<™s intussen lijkt weg te ebben.
Emamuels boek heeft namelijk de-
LEIDEN Eiji Hashimoto kon
weinig waardering opbrengen voor
het William de Blaise-klavecimbel,
dat in het KenO-gebouw voor hem
klaar stond. Hij stak zijn ongenoe
gen trouwens niet onder stoelen of
die dit nog niet aan zijn spel hadden
gemerkt. De man had groot gelijk:
zelfde fout als bijna ieder
tenschappelijk werk (ook nu nog!>:
het veronderstelt een aantal zaken
bekend, en die voor hem en zijn tijd
genoten normale dingen zijn voor ons
moeilijk te aohtertialen.
Zo is de rubato-kwestie langzamer
hand berucht geworden: bij welke
17.55 Journ (Reg. programma NDR:
18.00 TV-spel. 18.30 Nieuws. 18.45 Klaa«
Vaak. 18.55 Nordschau-magazine. 19.26
TV-spel. 19.59 Progr.-overz. WDR: 18.00
I uit Noordrljnland-Westfalen.
kwart voor acht). 20.00
toetsen die blijven hangen, knerpen- componist wel, bij wie niet,
de pedalen, zinderende bassen
onzuivere stemming.
De klavecimbelliteratuur beslaat een
betrekkelijk korte periode van de
muziekgeschiedenis, maar de ont
wikkeling er van verliep dermate snel
en heftig, dat Emanuel Bach
het nodig vond om een eind te ma
ken aan al die naast elkaar voortle
vende stijl-interpretaties. De heront
dekking in deze eeuw van zijn Ver-
i vooral hoe? Couperin, Rameau en
Froberger achtte Hashimoto het
rubato waardig, echter niet J.S. en
CPh.E. Bach; Scarlatti viel wat dit
betreft tussen de wal en het schip
in. De totale indruk was die van een
ietwat wankele interpretatie, ge
stoeld op een technisch voldoende ba
sis, gelardeerd met een uitgekiende
portie show.
Cult, magazine. 22.30 Journaal.
Duitsland II
Aktion Sorgenklnd.
21.00 Journaal. 2.15 Kontrovers. 22.00
315 Coronation Street. 20.40 Pano-
RON HARMS. Journaal. 22.55 Schooltelevisie.
klein ensembles, als docenten, by de
radio. En bedenk ook, dat voor een
goed violist de hele wereld open
staat. Ik raad altijd mijn leerlingen
aan, eerst eens een poosje in een or
kest te spelen. Ze leren er discipline,
en wat erg belangrijk is, ze leren het
orkest in al zyn gelederen kennen.
Kyk, iemand heeft, als hij dat wil,
ook in een orkest een grote inbreng.
Zijn persoonlijkheid verliest hij heus
niet integendeel hy zal uitgroeien als
hy geleerd heeft met anderen samen
te werken. Heeft hij solistische capa
citeiten, dan komen die er wel uit".
Hoe lang studeert u op een nieuw
werk?
„Moeilijk te zeggen ik moet stu
deren in de weinige uurtjes die my
resten. Overal in de wereld, tot in
alle uithoeken, geef ik concerten; er
moet tijd overblijven voor mijn leer
lingen; ik geef lezingen en ik pu
bliceer veel boeken. Ik houd van
schrijven. Maar ik denk dat ik alles
by elkaar om een nieuw werk uit
myn hoofd te leren zo'n dertig uur
nodig heb. bij een modern werk ze
ker vijftig uur". Wolfgang Schneider
han zegt het byna verontschuldi
gend: „Ik neem niet zo snel op.."
Maar in die tijd kent hy ook de ge
hele orkestpartij. „Ik gebruik altijd",
zo gaat hij verder, „de 'Urtext' om
de oorspronkelijke bedoelingen van
de componist te volgen. Het noten
beeld staat in mijn geheugen gegrift.
Ja, ik kan zeggen dat ik een redelijk
'fotografisch geheugen' heb. Daarna
studeer ik met myn assistent aan de
piano, om de puntjes op de i te zet
ten. Of ik nerveus ben voordat ik
een podium opga' Soms wel, soms
niet; ik ben nogal gevoelig voor
sfeer. U kent ook myn vrouw, Irm-
gard Seefried? Zij zingt nog steeds;
op het ogenblik bij de Weense Staats-
opera. We treden vaak samen op met
orkest. Er zijn componisten, die voor
ons geschreven hebben: Henze en
Blacher.of is 't..? och ik weet 't
niet meer zo precies. Ik zou 't moeten
nakijken, ik heb zo ontzettend veel
aan mijn hoofd.
Nu, laten we zeggen: tot ziens vry-
dagin Leiden. Ik herriner me, daar
voor de oorlog eens te zijn geweest.
Leuk om de kennismaking te her
nieuwen".
(ADVERTENTIE)
Zoek ruimte en rust
op het wijde water.
Een Mercury buitenboordmotor
brengt U er rap. Zonder mankeren!
Want Mercury is veilig en betrouw
baar. Maak Uw keus bij de erkende
Mercury Dealer. Die zit dichtbij.
18.15
Bedreigde landschappen (herh. les 5 (TELEAC)
18.45
Toeristische tips (NOS)
18.55
Journaal (NOS)
19.05
Laurel en Hardy (VPRO)
19.30
Landgenoten (VPRO)
MJ0
Zendtijd van het Simplisties Verbond (VPRO)
20.05
AU in the family (VPRO)
20.30
Volk en vaderliefde tv-spel (VPRO)
21.35
Journaal (NOS)
21.50
Israël, uitverkoren en gehaat (EO)
22.40
Journaal (NOS)
NEDERLAND II
18.45
Paulus de boskabouter (NOS)
18.55
Journaal (NOS)
19.05
Het intieme leven van de wilde eend (VARA)
19.30
Dat ik dit nog mag meemaken(VARA)
20.00
Journaal (NOS)
20.25
Achter het nieuws (VARA)
20.40
Ieder zijn deel (VARA)
21.05
Koning Klant (VARA)
21.30
Logies met ontbijt, film (VARA)
22.00
Kees Verwey, sehüder te Haarlem (VARA)
22.40
Achter het nieuws (VARA)
23,15
Gedicht (VARA)
23.15
Den Haag vandaag (NOS)
23.31
Journaal (NOS)
Voor wie bij de televisie werkt,
en er achter wil komen hoe "het
Nederlandse volk" over een be
paald onderwerp denkt, staan
twee wegen open. De eerste ma
nier: hy gaat met een camera
ploeg de straat op. bij voorkeur
de markt in de Amsterdamse Al-
bert Cuypstraat. Dan ben Je in
elk geval vlug klaar, want u
weet: die Amsterdammers ma
ken van hun hart geen moord
kuil. Het is een vaak gebruikte
methode, veel programmamakers
zijn kina aan huis op de Albert
Cuypmarkt.
De tweede manier is om werk
studenten, die by "in interviewbij-
reau iets byverdienen, steekproefs
gewijs het volk te laten ondervra
gen. Ook dit gbeurt met grote
regelmaat. TROS-Aktua liet bij
voorbeeld deze week nog uiterst
geruststellende cijfers over "de
Nederlandse jeugd" zien: 67 pro
cent is tevreden met het zak
geld: 70 procent is voorstander
van de dienstplicht, en 80 procent
wil niets liever dan trouwen en
sparen voor een eigen huisje.
Beide onderzoekmethoden wer
den ook gisteren weer op het
scherm gehanteerd. "Wat is het
belangrijkste in het leven?" De
ze vraag werd op de markt ge
steld namens het GPV, in ae zend
tijd voor de Politieke Partijen.
De antwoorden lagen in de sfeer
van: werk voor iedereen, een pret
tig leven, gezondheid, en zelfs een
hoop geld verdienen. Allemaal
fout natuurlijk, want het is zoals
een GPV-kamerlid op strenge
toon zei: "mensen zijn geen naak
te apen, die door het najagen
van materiële zaken blyvend be
vredigd kunnen worden".
Omdat het NOS-aanbod op het
eerste net nogal aan de schrale
kant was, zou het TROS-program-
ma aan de andere zijde wel het
meeste publiek getrokken hebben.
"Informatie op woensdag" vulde
de avond, opgebouwd volgens de
formule: eerst een speelfilm, en
daarna een ietwat documentair
programma, dat daarmee enigs
zins in verband staat. Dit keer
ging 't over iets. wat we allemaal
bezitten: een gezicht. De film
bleek een amusante draak uit
1941, "A womans face", geregis
seerd door George Cukor en met
Joan Crawford in de hoofdrol.
Het probleem van deze opzet
is al eerder gesignaleerdde
film duurt anderhalf uur, met
als gevolg, dat er veel te weinig
tijd overblijft voor het documen
taire gedeelte. Dat was ook dit
keer weer het geval. Binnen een
uur moesten in ijltempo weer
te veel zaken aangesneden wor
den. Zowel de marktbezoekers
als het onderzoekbureau waren
ingeschakeld. Dat leverde aan
informatie onder meer op, dat
70 procent van de mannen en
67 procent van de vrouwen wel
tevreden is meit het eigen hoofd.
Dat is maar goed ook, want de
mogelijkheid er iets aan te ver
anderen is er natuurlijk wel
'plastische chirurgie by voor
beeld maar kent ook haar be
perkingen.
Maar de ontervredenen doen
wat ze kunnen. Met elkaar geven
ze ruim 900 miljoen gulden per
jaar uit aan cosmetica. En
200.000 dragen 'n pruik of toupet,
een leger dat jaarlijks met 14.000
aangroeit. Toch maakten de aan
gesproken mensen op de markt
geen ontevreden indruk, integen
deel. Diverse mannen verklaar
den 'hiijn eigen vrouw" de mooi
ste ter wereld te vinden.
GERARD PAQUES
VARA's „Achter het Nieuws" zal vanavond een filmverslag
laten zien van het in Brussel gehouden Vrouwentribunaal. De
opnamen werden gemaakt door een geheel uit vrouwen be
staande Engelse tv-ploegdie als enige werd toegelaten. Ver
der is er informatie over het feit dat op grond van de zoge
naamde Polenverdragen nog 125.000 Westduitsersdie na de
oorlog in Polen achter bleven, mogen remigreren. De Duitse
CDU bestrijdt dit aantal: er zouden veel meer Duitsers in Po
len wachten op terugkeer naar het vaderland. Een ander on
derwerp in de uitzending is het plan van de BUMA om een
„objectieve hitparade" samen te stellen. In de korte afleve
ring van „Achter het Nieuws" informatie uit Spanje over de
politieke situatie van de dag.
DONDERDAG II MAART
Hilversum I
NCRV: 18 00 Tild vrij voor muziek in
vrije tijd. 18.30 Nieuws. 18.41 .Wereldpa
norama. 18.53 De kerk vandaag. 19.10
Leger des Hellskwartler. 19 25 De we
reld zingt Gods lof. 20.05 Schuttersweg
8. 22.25 Avondoverdenking. 22.30 NWs.
22.40 Hier en nu 23.00 Stairway to the
stare. 23.55 Nieuws.
Hilv
NOS
VRO
tij Radikalen. IKON: 18.30 Kleur.
Scbulte. 17.00 (SI Kinder]
ril Ochtend-
17.30 Nieuws. 17.32 (S)
II
7 20 Te Deum Laudamus.
ag. 8.00 Nws. 8.11
Rozegeur en prikkel-
In focmaitdeprogramsnai
rheuma. 9.35 Waterstanden AVRO
Schoolradio. NOS: 10 00 Wat
heeft dat kind. 10.16 De t
.30 Eurollght. 11.00 1
?vmuastiek. 7 20 Te Deum Laud&mua. i
.54 Vingerwijzing. 8.00 Nws. 8.11 J
Hier en nu. 8.25 Rozegeur en prikkel-
Hoogtepunten uit Operettes. 20.0
20.05 AVRO's Radiojournaal.
Programma-overzicht. 20.15 Solrée Mu-
Sicale. 21.40 Essay. 22.10 Jazzspectrum
live. 23.00 Met het oog op morgen. 23.56
Nieuws.
Hilversum III
NOS: 18.03
Overheidsvoorlichting. 12.49 Uitzending
voor de landbouw. NOS: 13.00 Nws.
NCRV 13 11 Hier en Nu NOS: 13.30
Vonken onder de as. 13 45 Onder de
Groene Linde. 14.00 Radlo-Fllharmo-
nlsch Orkest. 15.00 Zoeklicht op Ne
derland (16.00^_Nieuws). 16.30 Kijk op
8.10
Luister
kringen. 17.45 Symbiose. VP
Hoe betrouwbaar zijn de landelijke
hituarades? Zijn ze wel tot stand
eekomen door middel van eerlijk ver-
kreeen cijfers? Wat is de invloed van
de omroepen, in het bijzonder de
disc-iockevs. die als plaataanpraters
nummers onder het kopje troetel-,
triiter- en alarmschijf eerder bewust
dan onbewust het hiteebeuren in
prijzen?
Om op dergelijke vragen een even
tueel antwoord te krijgen en met de
resultaten daarvan te komen tot een
onafhankelijke en objectieve voor
lichting van de Nederlandse consu
ment hebben de auteursrechtorga
nisaties de Vereniging Buma en de
Stichting Stemra zich verenigd in
het Instituut De Nationale Hitparade.
Gelijktijdig is gisteren in Amsterdam
door het Jonge instituut de 'Beleids
commissie' ingesteld voor het 'Insti
tuut De Nationale Hitparade* afge
kort tot 'Commissie Nationale Hit
parade'.
In de commissie zitten niet-belang-
hebbenden bij de produktie, promotie
of de verkoop van grammofoonpla
ten, dan wel de uitzending van mu
ziekwerken daor de omroep.
Voorzitter is de oud NOS-voorman
E. A. Schüttenhelm. Daarnaar heb
ben Piet Beishuizen, oud CCGC-di-
recteur, AJax-voorzitter Jaap van
Praag, de secretaris van het bedrijf
schap Horeca drs. A. W. Merk en
muziekjournalist Frits Versteeg zit
ting in de commissie.
Schüttenhelm, in deze functie „niet
door kennis gehinderd" actief, zegt
als voorzitter te streven naar de
voor de consument zo zeer gewenste
objectiviteit. Hy vindt dat de con
sument zich ook op dit terrein vei
lig moet voelen. Het 'grotere deel
dat men binnen de commissie voor
ogen heeft, is te komen tot een
UDO THEATER
MENSEN BLIJVEN BEESTEN
niet 14 jaar,
doch 18 jaar.
informatiecentrum ten dienste van
de muziekconsument. Ook wordt
binnen de commissie de vraag
gesteld of een consumentenonder
zoek noodzakelijk is en op welke
wijze dat onderzoek moet gebeuren?
Tevens zal in april een lezerskring-
onderzoek worden gehouden binnen
het huisorgaan, het weekblad „De
Nationale Hitparade" met een oplage
van 105.000 exemplaren.
Gedacht wordt aan een terreinver
binding van 'het muzikale repertoire.
Ook andere genres, klassieke muziek
bijvoorbeeld, krijgen in de „Nationa
le Hitparade"-krant ruimte toegeme
ten om de verengende en vernau
wende functie van hitlijsten tegen
te gaan. Tevens blijken recente
onderzoeken te hbbeen uitgewezen
dat de belangstelling van het publiek
op muziekgebied ruimer wordt.
Voorzitter Schüttenhelm ziet zich
voor een niet al te eenvoudige taak
geplaatst. Rem interesseert vooral
de „ontbrekende poot" bij de
totstandkoming van de hit, de
consument. Bij de samenstelling van
de „Nationale Top 30" gaat men
namelijk enerzijds uit van de
verkoopcijfers van de industrie, de
platenmaatschappijen, en anderzijds
van de detailhandelaar, 120 winkels
In totaal.
Daarnaast heeft de commissie tot
taak de Buma/Stemru te adviseren
terzake van de bestemming van het
saldo van de exploitatierekening van
het instituut. Deze bestemming
dient het Nederlandse muziekleven
te bevorderen.
De grote publieke onduidelijkheid
ten aanizen van hitparades hoopt
Buma/Ssterma door de installatie
van deze Beleidscommissie nu uit de
weg te kunnen
Gelderen
VRIJDAG 12 MAART
Hilversum I
EO: 7 03 Gospelsound 8 03 Tijdsein.
(8 03. 8 30 en 8 45 Klankbord). 9 03 De
muzikale fruitmand. 10.03 Te elfder
ure. TROS: 11.08 Drie draalt on ver
woord. 7.07 (S) Licht programma ipet
Hans van Wllllgenburg (7.30 Nieuws).
8.30 Nieuws. 8.36 Gymnastiek voor da
S8.45 Spiegel van Bel-
9.02 (S) Stof
11.59 Berich t Vastenaktie. 12.00 (S)
n- (S) Woord
AVROIK
Encyclopedie nodig?
Kyk vanavond om 8 uur Ned. II
En morgen kunt u alles rustig bekijken,
By AV BOEK.
Pieterskerkchoorsteeg 14. Leiden, 071142441
