ik
Consument
een beter
beeld
geven van
wat we
doen
van
ikeln
In de Verenigde Staten hebben ouders zich verenigd in comité's, die de strijd aan
binden met de Unified Family, een religieuze sekte die geleid wordt door de Ko
reaanse „zaligmaker" Sun Myong Moon. De ouders willen hun kinderen terug. Al
menigmaal hebben ze, alleen of in vereniging, overvallen gedaan op de kwartieren
van mr. Moons jonge volgelingen om hun kind terug te „kidnappen".
De ouders vindén rechtvaardiging voor dit gewelddadig optreden in hun overtuiging
dat hun kinderen niet uit vrije wil in de Moon-beweging zijn opgenomen. Ze zijn
gehersenspoeld, van hun oorspronkelijke persoonlijkheid beroofd, weten ze.
Ook in Europa, waarheen de Unified Family aan het eind van de jaren zestig zijn
werkterrein uitbreidde, komen ouders in opstand.
Met een ploeg van 150 „missionarissen" is de Unified Family vorig jaar door Enge
land en Duitsland getrokken om bekeringen te verrichten. Thans concentreren ze
zich op de jongeren van Italië, Frankrijk en België.
Door
Aad Wagenaair
In Frankrijk kwam het al in Lyon,
Lille en Nantes tot overvallen van
oudergroepen op de plaatsen, waar
de Unified Family hun kinderen in
de leer onderwees. Een maand
geleden werd zelfs een bomaanslag
gepleegd op een hotel in Parijs,
waar twintig leden van de
Moonsekte verblijf hielden.
In de Brabantse stad Oosterhout
kunnen de heer en mevrouw
Hinten-Bezemer <43 en 41) zich die
daden goed voorstellen. De heer
Hinten zegt: "Die gijzelingsacties
von de Molukkers hebben me aan 't
denken gezet. Alleen als je geweld
pleegt, kun je blijkbaar aandacht
krijgen voor het om-echt, dat je
wordt aangedaan. Het is net of de
Justitie mij dwingt tot een
bomaanslag voor ze onze zaak
serieus gaan nemen.
„Onze zaak" betreft hun dochter
Vrouwkje Hinten, een 18-jarig
meisje dat haast twee jaar geleden
tot de sekte van Moon toetrad. "Als
zestienjarig meisje, nog een kind. is
ze van ons geroofd", zeggen de
ouders, "niemand helpt ons om
Vrouwkje uit de klauwen van de
Unified Family terug te halen. De
Justitie geeft de schurken van
mister Moon gewoon een vrijbrief
voor kinderroof".
Het was midden april 1974 dat
Vrouwkje Hinten het huis in
Oosterhout verliet met de medede
ling dat ze naar gymnastiekles ging.
Kort daarna kreeg haar tweeling
zusje Ria een telefoontje van
Vrouwkje, waarin ze zei dat ze niet
meer thuis zou komen: "Ik ga er
vandoor, ik kan onmogelijk blij-
Vrouwkje reisde naar Bergen aan
Zee, waar in het voormalige
Bio-vakantieoord het hoofdkwartier
van de Nederlandse afdeling van
Unified Family is ingericht. "Huize
Gloria", zoals 't grote gebouw in de
Bergense duinen nu heet, staat
onder leiding van Teddy Verheyen
(in 1968 met een opdracht van mr.
Moon uit Amerika naar zijn
geboorteland overgekomen) en diens
Amerikaanse vrouw Pauline.
Uit een briefje, dat Vrouwkjes
ouders vonden in een achtergelaten
spijkerbroek, konden ze opmaken
wat het reisdoel van hun dochter
was. De politie werd gevraagd het
kind op te sporen. De ochtend na
haar verdwijning kon vader Hinten
zijn dochter in het politiebureau
van Bergen aan Zee bij de hand
nemen en weer naar huis voeren.
Een week later echter was Vrouwkje
opnieuw vertrokken, 's Anderdaags
ging de heer Hinten weer naar het
Bergense politiebureau, waar men
hem naar hij zegt "snauwend
en mokkend" behandelde. Maar
opnieuw werd zijn dochter van
"Huize Gloria" opgehaald.
VIJANDIG
"De politie zei: laat dat kind nou
toch, ze heeft het best daar. ze
loopt toch weer weg", herinnert de
vader zich.
"In de auto terug naar huis zei ze
geen stom woord. En in de paar
dagen, dat ze daarna nog bij ons
was, deed ze heel vijandig. We zijn
toen maar met haar naar 'n psychia
ter gegaan, maar ze was na een mi
nuut weer uit zijn spreekkamer te
rug.
"Met dit meisje is niets te beginnen"
zei de psychiater. Toen we later
contact met de Kinderbescherming
kregen, hadden we dezelfde reactie'.
"Het is later gebleken" zegt mevrouw
Hinten, "dat ze op het station van
Breda in contact is gekomen met
een kerel van die Unified Family.
Vrouwkje had toen pas een
hersenschudding gehad en was nog
wat wazig. Daar heeft de Unified
Family van geprofiteerd. Ze moeten
haar in de tijd van een dag dol
gemaakt hebben. Vrouwkje was een
heel opgewekt en sportief meiske
voor ze met die bende in aanraking
kwam. Die verandering in zo'n korte
tijd in een vijandig en fanatiek
wezen konden we niet begrijpen.
Vrouwkje verdween ten derden
male.
"We waren murw", zegt de vader,
"en we dachten: laat haar in gods
naam maar even dollen, ze komt er
wel van terug. En dat is onze fout
geweest. Want de eerste veertig
dagen, die de nieuwelingen van de
Unified Faanily in "Huize Gloria"
doorbrengen, worden gebruikt om de
kinderen een volledige hersenspoe
ling te geven. Ze mogen in die tijd
absoluut geen contact met de
buitenwereld hebben en worden van
's morgens vroeg tot aan het slapen
gaan kapot gepraat over de
beginselen van mr. Moon".
Een keer daarna is Vrouwkje nog
thuis geweest. Dat was toen ze
onder begeleiding van een zekere
Patricia, die geen moment van haar
zijde week in Oosterhout haar
kleren kwam ophalen.
-Ze heette toen geen Vrouw
kje meer. Patricia noemde haar Sis-
sey ze hadden haar zelfs haar
naam ontnomen in dat proces van
persoonsverandering", zegt de va
der bitlter. De enige keer dat we
•Vrouwkje daarna nog gezien hebben,
war. in Bergen aan Zee. Ik had eens
opgebeld naar "Huize Gloria" om te
viagen hoe Vrouwkje het maakte.
"Sissey lag op bed", zeiden ze, "ze
had een auto-ongeluk gehad, niet
ernstig, maar ze was nog niet
helemaal wel". Ik vroeg waarom ik
voor de donder niet gewaarschuwd
was. U erkent onze beweging niet",
was het antwoord, "dus u erkent
ook uw dochter niet".
De andere dag werden de ouders in
"Huize Gloria" binnengelaten en
mochten ze enkele uren met hun
dochter in de conversatiezaal sa
menzijn.
"Het was eigenlijk best gezellig",
zegt moeder Hinten, „maar dat
kwam omdat we er met geen woord
over durfden te praten of ze weer
naar huis zou komen. Op een
gegeven moment kwam er nog een
dame de zaal binnen, met twee
kleine kinderen. Pas later heb ik
gehoord dat dat Pauline Verheyen
Mevrouw Hinten heeft tranen in de
ogen: "Dat had ik toen moeten
weten. Ik zou dan zo maar een van
die kinderen van haar weggesleurd
hebben en ermee naar buiten gerend
zijn, naar de auto, dan had zo'n
mens eens kunnen ervaren wat het
is, als Je kind van je weggeroofd
wordt'.
Op 18 juni 1975 wendde het
echtpaar Hinten zich tot de
Amsterdamse kinderrechter met het
verzoek zijn dochter onder toezicht
te stellen.
Vrouwkje woonde inmiddels in een
huis van de Unified Family in
Amfsterdam. Haar opleiding in
Bergen was voltooid: ze verrichtte
nu evangelisatiewerk op straat en
verkocht bloemen, kaarsen en noten
om de kas van mr. Moon te
spekken.
De kinderrechter. mevrouw J.
Groeneveld-Van Baak, hield de zaak
aan tot dat de Kinderbescherming
in Breda een rapport had uitge
bracht over het meisje en haar
ouders. Haast vijf maanden later
pas, op 12 november 1975, diende de
zaak in tweede instantie. De
kinderrechter wees het verzoek van
de ouder af. "Aan de maatregel van
ondertoezichtstelling van dit acht
tienjarige meisje kan geen enkele
inhoud gegeven worden", oordeelde
zij.
"Het werd met niets gemotiveerd,
zegt vader Hinten"en van wat de
Kinderbescherming rapporteerde,
hebben wij ook niks vernomen".
"Ik begrijp de onvrede van die
ouders wel, maar zo'n rapport is nu
feenmaal altijd vertrouwelijk", zegt
de Amsterdamse advocaat mr. M. J.
Diemer, die voor het echtpaar
Hinten als procureur optrad. 'Wat de
motivering van de kinderrechter
betreft, die kwam er op neer dat
var plaatsing van Vrouwkje in het
eigen of in een pleeggezin toch niets
terecht zou komen. Het kind zou
toch weer weglopen en je kunt ze
nu eenmaal niet met kettingen
vastleggen. Het is Vrouwkjes vrije
wil om bij de Unified Family te
zijn, al plaats ik bij dat "vrije wil"
wel wat vraagtekens. Wat de
geestelijke schade aangaat, die een
kind bij zo'n beweging kan oplopen
daar moet in wezen de politie
voor in actie komen, maar die voelt
zich ook gebonden. Want als de
politie uit zou halen naar de
Unified Family, dan moeten ze ook
ingrijpen bij al die alternatieve
opvangcentra van minderjarige jon
geren, waar weer bij een andere
'groep ouder grote weerstand tegen
"We weten dat Vrouwkje nu in een
huis in Leiden woont. Kennissen
hebben haar daar op straat gezien;
ze is uiterlijk veranderd. Ze heeft
nu een opgeblazen gezicht,' zegt de
moeder, "heel af en toe belt ze ons
wel eens op en dan praat ze over de
beginselen van de family. En als ze
per ongeluk eens even persoonlijk
wordt, als ze bij voorbeeld vraagt
hoe het met haar jongste zusje
Andrea is, dan komt er een abrupt
einde aan het gesprek. Want er
staat altijd iemand naast haar in de
telefooncel. En na zo'n gesprek
horen we drie maanden niets meer
van 'haar'.
"Dan wordt ze weer gehersenspoeld",
zegt de vader, kinderrroof en
slavernij, wat kan ik in godsnaam
doen om Vrouwkje terug te krijgen"
De sekte van de Unified Family, die
de Koreaan Sun Myeng Moon in
1944 stichtte, heeft ongeveer tien
miljoen aanhangers, het merendeel
in Azië en de Verenigde Staten.
De Family-leden leven in grote
soberheid en dragen hun verdiens
ten van de straatverkoop tot op de
laatste cent af aan de beweging.
Dat stelt mr. Moon (55) in staat om
in een 25 kamers tellende villa ln
New York te wonen. Hij heeft voor
meer dan tien miljoen dollar aan
bezittingen in de VS. Hij laat zich
vervoeren in een kogelvrije Lincoln.
Zijn vierde vrouw ("de nieuwe Eva"
zoals ze wordt genoemd) heeft voor
iedere dag van de week een andere
geklemde nertsmantel.
Het Nederlandse hoofdkwartier van
de Unified Family, het voormalige
Bio-vakantieoord in Bergen aan
zee, is ook gekocht met geld dat
Teddy Verheyen en zijn volgelingen
door straatverkoop verdienden.
In Nederland is de leer van de
Unified Family nog lang niet wijd
verbreid. Het aantal actieve .missio
narissen' (tevens straatverkopers)
wordt geschat op 50 tot 60. Ze
wonen in huizen in een achttal
steden en komen iedere 14 dagen in
Bergen aan Zee bijeen om door
leider Verheyen in de leer gesterkt
te worden.
In april 1975 heeft de Alkmaarse
hoofdofficier van justitie, mr. H.
van 't Veer een onderzoek gelast
naar de activiteiten van de Unified
Family. Hij veronderstelde toen dat
er in "Huize Gloria" slavernij werd
bedreven'.
Het onderzoek leidde niet tot een
strafvervolging. Mr. Van 't Veer is
inmiddels overleden en zijn opvolger
mr. J. van den Oever ziet
vooralsnog geen mogelijkheden om
tegen de Unified Family op te
treden.
„Alleen actie van oudercomité's kan
wat uithalen", zegt in Zandvoort de
35-jarige Henry van Engelen. Hij is
de stichter van het (voorlopig
eenmans-)comité 'Stop de hersen
spoeling in Bergen aan Zee'.
'Wat in "Huize Gloria" gebeurt zijn
duidelijke gijzelingen van Jonge
mensen. Bij die hersenspoeling
worden de kinderen met niets
anders dan Satan bedreigd. De hele
buitenwereld is Satan, de ouders
zijn Satan. De beveiligde Unified
Family is daarentegen het paradijs'.
Van Engelen zegt dat hij over
aanwijzingen beschikt dat het grote
propaganda team van Unified Fami
ly. dat momenteel in Frankrijk en
Itailë opereert. binnenkort een
offensief in Nederland zal beginnen.
Vrouwkje Hinten op twee
pasfoto's. De bovenste is ge
maakt toen zij nog thuis
woonde, de ander toen zij al
enige tijd actief was in de
Unified Family. Volgens haar
ouders schijnt Vrouwkje nu
in Leiden te wonen.
DEN HAAG Als 'n man een topfunctie krijgt, bestaat het
gevaar dat hij de voeling met de praktijk kwijtraakt en ook de
omgang met mensen die hem tegenspreken.
Psychiater J. van Londen, hoofd geestelijke volksgezondheid
van de Haagse GGD, geeft toe dat hij daar eigenlijk wel een
beetje bang voor is. In zijn toekomstige functie als hoofdin
specteur en directeur bij het ministerie van Volksgezondheid,
wil hij „beroepsblindheid" dan ook voorkomen en zorgen voor
„meer openheid" op allerlei terreinen.
Door
Madeleine Roumen
„Ik voel me zelf een vertegenwoor
diger van de consument", zegt hij.
„En die consument moet een
behoorlijk beeld hebben van wat er
in de gezondheidszorg gebeurt. Om
daA te bereiken moet je met meer
informatie over de brug komen. Doe
Je dat niet, dan blijven er eeuwig
onderlinge misverstanden bestaan."
Om aan te tonen dat in de
gezondheidszorg vaak langs elkaar
heen wordt gepraat, geeft Van
Londen een voorbeeld dat hem nog
akelig vers in het geheugen zit.
„Soms gebeuren er dingen, waar ik
me hevig over opwind. Dan krijg ik
dringende telefoontjes van mensen,
die willen dat ik de een of ander
laat opsluiten, omdat die „gevaarlijk"
zou zijn. Dan word ik achterna
gezeten om de krankzinnigenwet toe
te passen op mensen, terwijl mij uit
eigen onderzoek is gebleken dat de
betreffende man of vrouw niets
mankeert en helemaal niet in
aanmerking komt voor opname in
een inrichting. Op zulke momenten
word ik wel eens somber. Aan de
ene kant wordt ons verweten dat we
„nooit iets doen" en aan Ce andere
kant wordt net zo hard verkondigd
dat we maar „iedereen" opsluiten.'?
Volgens dokter Van Londen wordt
de krankzinnigenwet strikt toegepast
naar de huidige ruime opvattingen.
Daardoor gebeurt het dat een
geestelijk gestoorde vrouw, die
verkommerd in haar flatje zit,
gelukkig niet meer snel met een
krankzinnigenverklaring in een in
richting wordt opgenomen. De
keerzijde van de medaille is dat zo'n
vrouw verder ook vaak van de juiste
opvang en hulp verstoken blijft, als
ze hulp doodeenvoudig weigert. Van
Londen: „Dit moet straks ook
duidelijk in de informatie aan de
mensen naar voren komen. Als men
in Nederland voor een bepaalde
soepele wet kiest, moet men zich
tevens realiseren, dat de voordelen
ook nadelige bijwerkingen kunnen
hebben".
Zo op het eerste gezicht lijkt dokter
Van Londen een eerzuchtig man. Je
kan bijna geen commissie tegenko
men op welzijnsgebiecl (onder meer
drugs, alcohol, slachtoffers gijzelin
gen. herziening krankzinnigenwet)
of zijn naam is er aan verbonden.
Het is dan ook niet zo verwonderlijk
dat Van Londen per 1 april een
topfunctie gaat bekleden in de
gezondheidszorg in Nederland. Bo
vendien is zijn taak tweeledig. De
Haagse psychiater volgt de vorig
jaar overleden, zeer geziene prof. dr.
P. Baan op als hoofdinspecteur van
de geestelijke volksgezondheid. Te
vens wordt hij hoofddirecteur bij
Psychiater J. van Londen:
nieuwe topman gezondheids
zorg.
het directoraat op het ministerie de indruk wekt dat hij vooral met drang tot organiseren. Omdat
van Volksgezondheid. nergens een misverstand over wil hij in zijn nieuwe functie zoveel
Van Londen, die tijdens het gesprek laten bestaan, komt over als iemand onderwerpen gaat behandelen, dat
het menigeen bij het horen van al
deze taken groen voor de ogen zou
worden, vroegen we hem naar de
grote lijn in zijn werk. Uit zijn
verhaal springen enkele zaken naar
voren, waaraan hij voorrang zou
willen verlenen.
Het zit hem hoog dat in Ce
aanduiding van mensen met een
bepaald gedrag zeer wordt gediscri
mineerd. „Je kan er natuurlijk niet
onderuit dat sommige mensen
opvallen door een ander gedrag.
Maar het wordt hoog tijd dat we
het woord krankzinnig afschaffen.
We moeten eindelijk ophouden met
het discrimineren van geesteszieken
en mensen met psychische proble
men tegenover andere zieken. Die
naamsverandering kan tegelijk met
de wijziging van de krankzinnigen
wet."
Dokter Van londen is voorzitter
van de groep deskundigen, die zich
tegen de huidige wetgeving afzet.
Het wetsontwerp voor een nieuwe
krankzinnigenwet is al in de Tweede
Kamer behandeld, maar er is nog
steeds geen definitief antwoord op
gekomen.
„Niet de hele wet hoeft op de
helling", meent hij, „maar we
kunnen wel wat aanwinsten gebrui
ken. In de huidige wet wordt alleen
maar de opname in en het ontslag
uit de psychiatrische inrichting
geregeld. Terwijl wij streven naar
een stelsel met een scala vaD
maatregelen die je aan mensen zou
kunnen opleggen. Met dien verstan
de, dat een patiënt natuurlijk nooit
gestraft kan worden als hij zo'n
maatregel niet wenst op te volgen.
Als een alcoholist zich niet wil laten
behandelen, dan moet hij daartoe
niet worden gedwongen. Als er dus
meer en andere mogelijkheden tot
hulp zijn dan alleen maar het
uitschrijven van een krankzinnigen-
verklaring, moet de hulp buiten de
inrichtingen veel beter op de
behoeften worden afgestemd. Dan
moet de overheid zorgen voor
bijvoorbeeld meer hulpkrachten.
Maar ook voor meer gezinsvervan
gende- of halfweghuizen voor
geestelijk gestoorden. Het verblijf in
zo'n huis moet dan niet, zoals nu,
onbetaalbaar zijn voor een gewoon
mens. Want dan gaat er helemaal
niemand naar toe. Als je in ons
land als zwakzinnige in een
halfweghuis zit, wordt het allemaal
vergoed. Maar als mens in
psychische moeilijkheden gebeurt er
niks."
Van Londen vraagt zich af of het
overheidsgeld wel goed wordt
verdeeld. Zo hebben veel mensen
sterk de indruk dat de zwakzinni
genzorg door de overheid wordt
voorgetrokken als het om subsidies
gaat. Terwijl in de zorg voor
bijvoorbeeld demente bejaarden
schromelijke tekorten bestaan. Ook
voor mensen die uit de inrichting
zijn ontslagen, maar toch nog
begeleiding nodig hebben, zijn er
weinig opvangmogelijkheden. Van
Londen ergert zich dan ook aan de
situatie, dat psychiatrische inrich
tingen therapeutische huisjes op
hun terrein zetten van het geld dat
o.a. verzekeringen aan de verpleeg-
prijs uitgeven.
Dokter Van Londen: „Op deze
manier blijven patiënten veel te
lang in zo'n huisje hangen.
Bovendien blijft iemand zo te dicht
bij de Inrichting zitten en dat is
geen goede voorbereiding op een
terugkomst in de. maatschappij.
Maar het huisje bij de inrichting
wordt betaald. Dat is niet het geval
met het gewone huisje in de gewone
straat. Dan moet zo'n net ontslagen
patiënt het zelf maar zien te
rooien".
