Echtgenote
van Mao
nu doelwit
van kritiek
Nixons rapport over China belangrijk voor V.S.
Wij brengen
Ian Smith wel
naar Londen'
Libische aspirant-kapers
bezitten vals paspoort
REGERING-MORO IN GEVAAR
MAANDAG 8 MAART 1976
fSAN CLEMENTE Oud-president Ri-
fchard Nixon heeft dit weekeinde hard ge-
Lwerkt aan zijn rapport over de lange ge
sprekken die hij in China heeft gevoerd
[inet Mao Tse-toeng en diens naaste mede
werkers. Dit „rapport uit China" zal, on-
jdanks a!le eerdere ontkenningen van het
Witte Huis, nauwkeurig worden bestu
deerd. De belangrijkste punten eruit kent
|dr. Kissinger al.
(De ex-president heeft uitvoerig notities
toemaakt tijdens zijn achtdaagse reis, waar
op hij werd onthaald als een staatshoofd.
Nixon schijnt
het de loop ya
anderen.
Zelfs Nixons felste vijanden geven toe,
Door
Charles Foley
dat zijn missie in China mees
dan een „ego-trip", die hem de kans op
terugkeer in de politiek zou moeten geven.
Nixon zegt over gedetailleerde bewijzen te
beschikken dat China doodsbenauwd is
voor de agressieve instelling van de Sow-
jet-Unie en voor het slappe antwoord van
de Verenigde Staten daarop. Die angst zou
zó sterk zijn, dat we mogelijk binnenkort
getuige zullen zijn van een terugkeer van
China naar het bondgenootschap met Rus
land met alle onvoorstelbare gevolgen
vandien voor het huidige machtseven
wicht.
Mao zelf, zo zal uit het rapport blijken, is
vastbesloten op de oude voet door te gaan.
Maar hij is 82 en ziekelijk. Alleen zijn
enorme prestige stelde hem tot dusver in
staat af te rekenen met mensen die de
tijd rijp vinden voor een wijziging van
China's buitenlandse beleid. En een moge
lijke wijziging is herstel van het socia
listische wereldfront", waar Brezjnjew dol
gelukkig mee zou zijn. De Sowjet-Unie
heeft hierover al eens wat proefballon
netjes opgelaten, zo kreeg Nixon in China
te horen.
Mao maakte er geen geheim van hoe te
leurgesteld hij was over het bezoek van
Ford en Kissinger in de herfst, toen hij de
Amerikanen wees op de gevaren van een
soepele houding jegens de Russen. Som
mige mensen in mijn omgeving, zo ver
telde Mao aan Nixon, vragen zich af of
Washington de band met China niet ge
woon gebruikt als een soort ruilmiddel in
de onderhandelingen met de Sowjet-Unie,
terwijl het ondertussen met de export van
vitale goederen de Russen een „bloed
transfusie" geeft.
Nixons rapport zal voorts opheldering
kunnen geven over de machtsstrijd in Pe
king. Ford en Kissinger verdeden hun
meeste tijd aan waarnemnd premier Teng
Hsiao-ping, die even later als „een tweede
Chroesjtsjow" werd afgedankt en plaats
moest maken voor Hoea Koeo-feng.
Met deze „onbekende" nieuwe premier
heeft Nixon 10 uur gepraat over mogelijk
heden om de samenwerking voort te zet
ten by de stryd tegen de „Russische uit
breidingsdrift". Nixons suggesties hoe anti-
Russische krachten in Peking kunnen
worden geholpen, zouden wel eens van
beslissende betekenis kunnen zyn in de
toekomst.
MACHTSSTRIJD IN CHINA
HONGKONG Dagbladen in Hongkong hebben dit week
end gemeld dat Tsjiang Tsjing, de vrouw van partijvoor-
I zitter Mao Tse-toeng, scherp wordt bekritiseerd itn muur-
kranten die in de stad Kanton zijn aangeplakt. De muur-
kranten waarin de naam van Tsjang Tsjing wordt genoemd
zijn vaak aangeplakt naast kranten die aanvallen op vice
premier Teng Hsiao-ping tot onderwerp hebben. De „South
China Morning Post in Hongkong ontleent deze informa-
PRESIDENT NYERERE
r De Italiaanse politie arresteerde op hei vliegveld
van wapens' Op de foto twee van de drie Arabie ren
Rome drie Libiërs die in het bezit bleken
tie aan reizigers uit Kanton.
De kritiek op Tsjiang Tsjing be
treft
.«v als de drijvende kracht achter de
biografie, die de Ameri- campagne tegen „degenen die de
kaanse hoogleraar Roxane Witke kapitalistische weg volgen', een
campagne die vooral Teng tot doel-
wit heeft.
In de jongste editie van het Chi-
theoretische tijdschrift 'Rode
1 heeft geschreven op verzoek
mevrouw Mao. In gesprekken met
mevrouw Witke zou Tsjiang Tsjing
persoonlijke zaken te berde hebben
gebracht die indiscreet zijn ten op- vlag' wordt de kritiek op Teng recht-
jzichte van voorzitter Mao en ande
re Chinese leiders. De Chinese
tbassadeur by de Verenigde Naties,
streeks
de positie
maakte
verband gebracht met
Tsjiang Tsjing. Teng
lturele uitvoeringen, die
dwang Hwa, heeft het manuscript onder leiding van Tsjiang Tsjing tot
onder de aandacht van voorzitter stan(i zyn gekomen, belachelijk
(stuurd naar Teng, die de kwestie
ionder de aandaccht van voorzitter
ROME De ambassade van Li- inenten dat buiten Libië verforen
aanvallen op Teng betroffen dtens houden, vals zijn.
[Mao bracht. Voorzitter Mao was ook jnvloedt, aldus Rode Vlag. Eerde-
'niet gelukkig met de inhoud en zei
lTsiiang Tsjing dat ze haar opvattin
gen moet herzien, zo vermelden de
Kantonese muurkranten.
Rome heeft gisteren be
kendgemaakt dat de paspoorten
in het bezit van de drie mannen
die zaterdag op het vliegveld Fiu-
micino van Rome werden aange-
ging en daarna door een buitenland
se mogendheid werd gebruikt met sinds eind vorig
de bedoeling de reputatie van Li- zyn post.
bië te schaden.
De drie arrestanten,
één
Kracht
opvattingen over economie, technolo
gie en onderwijs. Teng verbleef
sinds de culturele revolutie gerui
me tijd op de achtergrond, maar
kreeg drie jaar geleden weer in-
Libisch diplomatiek pas- gevraagd of Al-Honi Libië's
politburo en waarnemend chef
van de generale staf. Omdat hij al
weken niet meer is waargenomen
bij belangrijke gebeurtenissen werd
betwijfeld of hij nog wel vice-pre-
Waarnemers menen dat de macht
strijd in China nu op een punt is
beland waarop Teng zich ofwel te-
In een desbetreffende mededeling
stond dat de paspoorten waarschijn
lijk behoren tot een aantal docu-
Mortiervuur in
Noord-Ierland
BELFAST De internationale
lüchthaven Aldergrove bij Belfast is
zaterdagavond beschoten met zelf-
poort bezat, werden op Fiumicino
gegrepen nadat de douane in hun
bagage drie automatische vuurwa
pens en een handgranaat had ge
vonden.
Buitenlandse Zaken of ex-
iminister van Buitenlandse Z alken ma"
was. Het antwoord luidde: "minister".
In een door het Libisdhe persbu- 1
Arna verspreide verklaring
David Martin
„The Observer"
Dar-es -Salaam Engeland moet
zorgen dat het niet verwikkeld raakt
in de zaken van de verschillende
groeperingen van de Rhodesische
Afrikaanse Nationale Raad ANC en
het mioet het aan Afrikaanse leiders
overlaten om druk uit te oefenen
die Smith aan Londen zal
uitleveren." Dat heeft president
Nyerere van Tanaania mij zaterdag
in een vraaggesprek nadrukkelijk
gezegd.
„Ik zou de Engelsen graag twee
dingen zien doen. Ten eerste, niets
doen in Rhodesië. En ten tweede
Mozambique helpen bij de toepas
sing van de economische sancties
tegen Rhodesde."
Nyerere kwam er herhaaldelijk op
terug dat het heel gevaarlijk is als
Engeland een of andere overeen
komst tot stand probeert te brengen
waarbij de nieuwste en nog
ongrijpbare kracht in Rhodesie
buiten beschouwing blijft: de
guerrillas try ders, die half januari
hun strijd voor onafhankelijkheid
hervat hebben.
Die „derde macht", zoals hij het
noemt, zal volgens Nyerere vrywel
zeker elke overeenkomst verqerpen
tussen Ian Smith, Engeland en
welke ANC-groepen dan ook, omdat
de guerrillastrijders niet geraad
pleegd zijn bij de onderhandelingen
over zulke afspraken, voorwaarden
en compromissen,
Er zijn nu naar schatting omstreeks
16.000 Rhodesisohe guerrillastrijders
in kampen in Mozambique. Presi
dent Nyerere zegt dat zij hun eigen
leiders hebben, die zich weinig
aantrekken van de ruziende ANC-
groepen - ook niet van de drie
voormannen van de „buitenlandse"
ANC-vleugel, bisschop Muzorewa,
dominee Sibhole en James Chikere-
De Italiaanse politie kon niet ach- het Libische ministerie van Buiten
landse Zaken wordt ontkend dat
een relatie bestaat tussen de rege
ring van Libië en de drie op een
Romeins vliegveld
rug moet trekken, of terug moet gemaakte mortieren. Vijf granaten
slaan. De. muurkranten in Karbon ontploften op het parkeerterrein bij
ter berichten gaan staan dat de
drie mannen van plan zouden zijn
geweest een vliegtuig te kapen met
aan boord de Libische minister van
Buitenlandse Zaken Abdiel-Moneim
al-Honi, die nog geen uur tevoren Met nadruk wordt in de verkla-
onverwadht uit Cairo in Rome was ring ontkend dat de man wiens
aangekomen. naam door de Italiaanse politie is
De drie mannen willen tegenover Sa^ £Mo^tan,
de Ptfitl. geen mend opendoen. Ze Bu-
zouden deel uitmaken
genoffensief van aanhangers van
Teng.
Roxane Witke, hoogleraar in de
geschiedenis aan de universiteit van
New York, voerde in 1972 in Pe
king gesprekken met Tsjiang Tsjing
voor de biografie. De vrouw van
Mao sprak toen over haar levens
zijn opgesloten in de Regina Coeli-
gevangenis, onder verdenking van
de aankomsthal. Een politieman werd ontwettig wapenbezit en invoer van
wapens.
Volgens niet bevestigde berichten
was Al-Hona op weg naar Parijs,
voor een medische behandeling. De
licht gewond en enkele auto's liepen
grote schade op.
De beschieting waarschyniyk het
werk van de IRA, speelde zich af
tenlandse Zaken werkzaam is.
Zieke Kodama in
bed ondervraagd
giers bleven ongedeerd. De politie, Italia/vliegtuig met bestemming Pa
die kort tevoren i
loop, haar leven en haar opvattingen had ontvangen,
de gebouwen op de
rijs. Zoals Al-Honi
afkomstig uit Cairo.
Al-Honi woonde al enige tijd
luchthaven begonnen, toen de gra- Cairo nadat hij het met staatshoofd
de opvattingen die Tsjiang naten neerkwamen. De mortieren
werden later aangetroffen
parkeerde vrachtauto ev
het vliegveld. Ze
tydontsteking.
Tsjing uitte ,niet altyd
stemming waren met de Chinese
leer". Het omstreden boek zal in
de loop van dit Jaar verschijnen.
kolonel Gaddafi over de buitenland
se politiek van Libië aan de stok
had gekregen. Zijn aftreden als mi
nister van Buitenlandse Zaken is
nooit officieel bekendgemaakt, maar
Italiaanse socialisten streven naar links akkoord
i ROME Kennelijk onder druk
«van zijn partijgenoten heeft Frances-
ïco de Martino, de leider van de
^Italiaanse socialistische partij, gis-
teren op het congres van zijn partij
fin Rome bakzeil gehaald en de mo-
l'geiykheid van 'n nieuw bondgenoot
schap met de aan de macht zijnde
|christen-democraten uitgesloten.
Bij het begin van het congres gaf
(De Martino in een rede de voorkeur
laan een nieuw bondgenootschap met
Jde christen-democratische partij bo-
jïven een band met de communisten.
IfZiin voorstel werd echter heftig be
streden door verscheidene partijgeno
ten die stelden dat de socialisten
jmoeten streven naar een linkse
^meerderheid en geen akkoorden op
1 «korte termyn dienen te sluiten met
„de christen-democraten.
Het nieuwe standpunt zal naar de
■«mening van velen vrijwel onvermij
delijk de weg effenen voor nieuwe
Verkiezingen in Italië op korte ter-
/püjn waaruit naar men verwacht,
«de communistische party nog siterker
iiaar voren zal komen,
In zijn slotrede op het congres zei hebben in de huidige Italiaanse Ka-
De Martino dat de strategie van de mer van Afgevaardigden samen 240
socialisten gericht moet zyn op de zetels, de Christen-democraten 257.
vorming van een linkse meerderheid De huidig regering, de vorige maand
die de christen-democraten naar de gevormd door de ohristen-democra-
opposdtiebanken zal verwijzen". tische premier Moro» kan zich alleen
De communisten en socialisten handhaven als de socialisten zich
ADVERTENTIE
Vraag: Welke bladen
leest een Berenburg-
drinker?
Antwoord: Alleen de
bladen die hem aanstaan.
by stemmingen in t parlement ont
houden.
De afgevaardigden naar het con
gres van de socialistische keurden
zondagavond unaniem een slotver
klaring goed, waarin regeringsver
antwoordelijkheid tijdens de huidige
wetgevende periode wordt uitgesloten
De socialistische partij, aldus de
verklaring, zal zich echter, net als
•tot nu toe. op verantwoordelijke wij
ze blijven gedragen. Hieruit zou de
conclusie getrokken kunnen worden,
dat de socialisten in het huidige par
lement him tactiek van onthouding
bij stemmingen zullen blijven vol
gen.
De communistische party zal waar
schijnlijk niet ingenomen zijn met
het standpunt dat de socialisten heb
ben ingenomen. Zij dringt namelijk
nog steeds aan op het sluiten van
het zogenaamde "historische com
promis" hetgeen een soort politiek
bondgenootschap tussen de twee
linkse partijen en de christen-demo
craten inhoudt.
Z1^ gisteren Yoshio Kodama, de sleutel
figuur in het Japanse Lockheed-
achandaal, aan zyn bedzyde ver
hoord over zyn belastbaar inkomen
en andere geldzaken. Kodama wordt
er van verdacht zeven miljoen dollar
te hebben ontvangen van Lockheed
voor distributie naar Japanse func
tionarissen, die in ruil voor deze
steekpenningen Lockheed-vliegtuigen
hebben aangeprezen. Een Japans on
derzoekteam wil uitzoeken of Koda
ma zyn volledige inkomen aan de
belasting heeft opgegeven en wil ook
weten of hij dit inkomen via legale
kanalen heeft gekregen.
De 65-jarige Kodama, die grote in
vloed geniet in rechtse Japanse krin
gen en die bovendien een obscuur
oorlogsverleden heeft, is niet op de
hoorzittingen van het parlement over
de Lockheedzaak verschenen omdat
hy een hartaanval heeft gehad. Het
verhoor van gisteren vond plaats na
dat hy door een arts was onderzocht.
De Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken, Kissinger, is vol
gens zyn naaste medewerkers woe
dend over de wyze waarop de pers
het Lockheedschandaal behandelt.
Kissinger is van oordeel, dat Ameri-
ka's buitenlands beleid daardoor
wordt geschaad. Enkele van die on
dergeschikten zyn ontsteld over het
feit, dat Kissinger in een beleidsver
klaring van zyn departement over
het schandaal heeft gesproken over
„recente onthullingen over niet hard
gemaakte beweringen tegen ambte
naren van de buitenlandse dienst."
Deze onthullingen, aldus de ver
klaring, hebben ernstige schade be
rokkend aan de betrekkingen met
sommige landen. De woordvoerder
van het departement weigerde de
desbetreffende landen by name te
noemen. Andere ambtenaren spraken
echter van Nederland.
Van mensen van de Organisatie van
Afrikaanse Eenheid OAE heb ik
vernomen dat de militaire leiders
ae guerrillastrijders in november al
in Mozambique vergaderd hebben
over organisatieproblemen en aktie-
programma's. Wie er deelgenomen
hebben aan die gesprekken, wordt
geheim gehouden, om binding met
een of andere ANC-groep te
voorkomen. De tien leden van het
gezelschap hebben er zelf in januari
acht man bijgekozen.
De achttien „bestuursleden" wijzen
elk contact met Muzorewa afzonder
lijk af. Wel zijn zij bereid tot
overleg met alle vier de ANC-top
mannen gezamenlijk: de „buiten-
Vierde dode
in Vitoria
VITORIA (AP/Reuter) Het
dodental bij de gevechten tussen po
litie en arbeiders in de Baskisch®
hoofdstad Vitoria van vorige week
woensdag is gisterochtend tot vier
gestegen, zo hebben woordvoerders
van het plaatselijke ziekenhuis mee
gedeeld.
De 32-jarige José Castillo, een ge
trouwde arbeider, vader van twee
kinderen, is overleden aan de ver
wondingen in zijn hoofd die hij op
liep toen de politie in Vitoria net
vuur opende op demonstranten
De politie heeft de betogers uit een
kerk in Vitoria gedreven met behulp
van rookbommen. Daarna, aldus de
autoriteiten, zouden de agenten uit
zelfverdediging op de demonstranten
hebben geschoten. Nog vier betogers
en een inspecteur van politie verke
ren in levensgevaar, zo heeft het
ziekenhuis laten weten.
De incidenten in Vitoria hebben
vrijdag en zaterdag in meer dan tien
Spaanse steden betogingen tot gevolg
gehad, waarbij volgens vakbonds
kringen meer dan honderd mensen
zouden zijn opgepakt.
De Spaanse minister van Binnen
landse Zaken, Fraga Iribarne, heeft
zaterdagavond onverwacht een be
zoek gebracht aan Vitoria. De mi
nister arriveerde per helikopter en
begaf zich direct naar de ziekenhui
zen waar na de ongeregeldheden
nog tientallen gewonden worden ver
pleegd. Een van hen schreeuwde:
"moordenaar", toen de minister zijn
zaal binnenkwam.
Iribarne, die enkele uren tevoren
na een driedaags bezoek aan West-
Duitsla nd in Madrid was terugge
keerd, riep op tot kalmte.
landrs" drie plus de „binnenlandse
leider Joshua Nkomo, die op het
ogenblik met premier Ian Smith
onderhandelt.
De guerrillastrijders voelen zich nog
wel verbonden met de ANC, maar
niet met de ruziende groeperingen.
Eerst de onafhankelijkheid verwer
ven, daarna komt die kwestie vajt
de leiding wel. Met een compromis
in de huidige toestand zou Engeland
vclgens Nyerere in botsing kunnen
komen met Tanzania, Zambia,
Mozambique en Botswana, want die
hebben de guerrillastrijders hun
steun toegezegd. De tijd is voorbij
dat de oorlog in Rhodesie ten einde
is zodra Rhodesie maar terugkeert
[tijdelijk natuurlijk) onder Brits
bewind Dat is een beslissing waarin
nu ook de guerrillastrijders stem
nebben.
Srnltti heeft op geen enkele
toenaxiermgspoging geantwoord en
er Blijft nu alleen gewapende strijd
over, meent Nyerere.
Afrika heeft öch zijn inziens "bijna
tot in het belachelijke" ingespannen
om het overleg een kans op succes te
geven. Engeland heeft de vier Afri
kaanse presdenten vertrouwd in hun
pogingen om in die richting succes te
bereiken, en nu moet het hen vetrou-
wen by het streven naar de tweede
mogelijkheid. "Wij zorgden voor de
druk die Smith aan Londen zal uit
leveren", zegt hy.
In Dar-es-Salaam va/lt te vernemen
dat d<e guerrillastryders een basis-op
leiding (inclusief politieke scholing,
guerrillataotiek, lichameiyke ü-aining!
sabotoge en bediening van vyf soor
ten wapens) krygen die een half jaar
duurt. Het zal misschien een klein
jaar duren eer him leger op maxi
male kracht is.
Met welke snelheid Nyerere en zijn
collega's Smith aan de conferentieta
fel in Londen kunnen krygen, hangt
af van een aantal factoren die niet
te overzien zijn. Zonder militaire
tussenkomst van buitenaf zou het
misschien in de loop van volgend
jaar kunnen zijn.
Vorster schynt Engeland er echter
opgewezen te hebben dat dertig p-o-
cent van de blanke Rhodiesiërs van
Zuidafrikaanse afkomst is en dat zyn
eigen kiezers hem wel eens tot mili
taire interventie zouden kunnen
dwingen als er veel blanke doden
gaan vallen in Rhodesië.
Max von Sydow:
belastingfraude?
STOCKHOLM De bekende
Zweedse acteur Max von Sydow
die vaak voor regisseur Ingmar
Bergman heeft gewerkt, is in
zyn land van belastingfraude
beschuldigd. Volgens het in
Stockholm verschynende blad
Expressen wordt hem met name
verweten, dat hy ongeveer zes
honderdduizend gulden inkom
sten zou hebben verzwegen. Dit
geld zou hy van buitenlandse
maatschappyen hebben ontvan
gen. Von Sydow zegt zich niets
te verwyten te hebben. Zoals
bekend is ook Ingmar Bergman
van belastingontduiking beticht.
Naar aanleiding daarvan heeft
hy een zenuwinzinking gekre
gen.
Marokko breekt
met Algerije
RABAT. MAROKKO Marokko
en Mauretanië hebben besloten de di
plomatieke betrekkingen met Algerije
te verbreken.
De diplomatieke breuk tussen Ma
rokko/Mauretanië en Algerye is het
gevolg van hun conflict over de Wes
terse Sahara.
Algerije vecht de overneming van
dit voormalige Spaanse gebied door
Marokko en Mauretanië aan en
steunt het Polisario. dat vecht voor
de onafhankelijkheid van de Saha-
Algerije erkende zaterdag de Ara
bische democratsiche republiek Sa
hara die eind februari door Polisa
rio werd uitgeroepen. In de westelij
ke Sahara is inmiddels een regering
geïnstalleerd.
In een oommunique staat dat Ma
rokko geen normale betrekkingen
kan laten voortbestaan met een land
"dat een aanslag pleegt op de na
tionale eenheid en het ondeelbare
grondgebied van het koninkrijk".
