Julia Thissen:
de 100.000 ste
Annette Jonker was
in 65 de gelukkige
Leidse bevolkingsgroei had grillig verloop
Leidse gemeenteraad gaat
in 78 weer naar 39 leden
I 'I/'"
Van Bergen op Zoom naar Leiden
ZATERDAG 28 FEBRUARI 1976
LEIDEN
Korevaarstraat 33 Leiden
Telefoon 071-131710 «„«u
LEIDEN Het inwonertal van
Leiden is in de loop der eeuwen
aan grote schommelingen onder
hevig geweest. Vaak stond die
stijging in verband met de wel
vaart of de malaise die de stad
doormaakte. Uit de alle eerste
periode van het bestaan van Lei
den als stad kan het inwonertal
slechts geschat. Zo wordt de
Leidse bevolking aan het begin
van de 15e eeuw op 500 geraamd.
Een eeuw later was dat aantal al
gestegen tot boven de 14.000.
Aan het einde van de 16de eeuw
kon het aantal wat exacter wor
den bepaald. Zo werd er tijdens
het beleg een telling gehouden
die uitkwam op een aantal van
biina 11.500. De allereerste echte
volkstelling vond in 1581 plaats
en men kwam uit op een aantal
van 11.899. De bloei van de in
dustrie zorgde voor een snelle
aanwas van de bevolking in de
periode die daarop volgde. Zo
rond het iaar 1620 was de Leidse
bevolking al gegroeid tot boven de
44 000 zielen en weer 20 jaar la
ter was men de 50.000 al gepas
seerd. Daarbij moet nog rekening
gehouden worden met het feit
dat zich in die jaren enkele pest
epidemieën voordeden waarbij
grote aantallen mensen stierven.
Dr. ir. H.A. van Oerle schat in
zijn boek over de historie van
Leiden, de Leidse bevolking in
't jaar 1775 op rond 60.000 zielen.
Andere schattingen spreken over
54.000 en 70.000. Vaststaat in elk
geval dat Leiden in de 18e eeuw
hard achteruit ging. Niet alleen
wat welvaart betreft. Maar zeker
ook qua inwonertal. Zo telde
Leiden in het begin van de 19de
eeuw niet meer dan 28.000. De
70.000 werd pas weer bereikt op
10 december 1928, terwijl in 1960
al de 96.500 werd bereikt.
In de buurt van de 100.000 kwam
Leiden voor de eerste maal in
1964. Op 31 december 1964 be
droeg het inwonertal van Leiden
99.360. En een jaar later was het
magische getal al gepasseerd:
100.121. Een flinke sprong voor
waarts maakte Leiden op 1 juli
1966 toen door een grenswijzi
ging met Voorschoten Leiden er
in één klap 2309 personen bij-
kreeg.
In de daarop volgende Jaren ont
wikkelde de Leidse bevolking zich
als volgt: eind 1966: 102.201, eind
1967: 102.767, eind 1968: 102.534,
eind 1969: 101.221, 1970: 100.135.
In 1971 daalde Leiden weer on
der de 100.000 wat moet worden
toegeschreven aan het slopen van
grote aantallen woningen in de
binnenstad en relatief weinig
nieuwbouw. In de volgende jaren
zette zich die daling voort: 1972:
98.060, 1973: 96.822 Het dieptepunt
lag in februari 1967 met een aan
tal van 96.771. Daarna ging het
weer snel bergopwaarts, vooral
dankzij de woningbouw in Mors
en Merenwijk. In 1974 zat Lei
den weer op 97.913 en op 31 de
cember 1975 kwam de nieuwe
mijlpaal duidelijk in zicht: 99.893.
Op 9 februari van dit Jaar werd
de 100.000 volgemaakt met de
aangifte van Julia Thissen.
LEIDEN De gemeente Leiden
kan vanaf vandaag het inwonertal
weer met zes cijfers schrijven. Die
verworvenheid deelt Leiden met nog
zestien andere gemeenten, die ook
boven de 100.000 zitten. Volgens de
bevolkingscijfers van 1 januari '75
was Amsterdam de grootste ge
meente van ons land met 757.958 in
woners. Toen Leiden in 1965 100.000
voor de eerste maal passeerde wa
ren dat er aanmerkelijk meer, na
melijk 868.000. Eenzelfde forse' da
ling in inwonertal gaven Rotterdam
en Den Haag te zien. De havenstad
daalde van 732.000 inwoners in '65
tot 62.867 in 1975, de residentie zag
het bevolkingsaantal teruglopen van
603 000 naar 482.879 in diezelfde pe
riode. De andere gemeenten die op,
het ogenblik boven de 100.000 inwo
ners zitten zijn: Utrecht (256.016»,
Eindhoven(192.042) Haarlem(165.861)
Groningen (164.726), Tilburg (152.
112), Nijmegen (147.810). Ensche
de (141.061)Apeldoorn (132.828),
Arnhem (126.235) Zaanstad (124.549
Breda (118.001), Maastricht (11.588
en Dordrecht (101117). Sinds 1965
is er één gemeente onder de 100.000
tereohitgekomen. Dat is Hilversum.
Deze stad had in 1965 nog 104.000 in
woners maar heeft er op het ogenblik
nog slechts bijna 95.000. Dat er in de
nabije toekomst nog snel gemeenten
zullen promoveren boven de 100.000
is niet te verwachten. Naast Hilver
sum is de eerst volgende in de rij
Amersfoort. Per 1 Januari 1975 tel
de die gemeente 88.440 inwoners.
Hl
vraagt voor directe of
latere uitzending:
TYPISTES NED.
TYPISTES M.T.
SECRETARESSE
STENO-TYPISTES
Nu zeventien
genieenten
boven 100.000
Vorige 100.000ste woont nu in Veendam
LEIDEN Voor de tweede
maal in de geschiedenis heeft de
gemeente Leidep vandaag de
100.000ste inwvner verwelkomd.
De eerste keer dat het gebeur
de was op maandag 27 december
1965. Toen verscheen om vijf voor
negen voor het loket van de bur
gerlijke stand in Leiden de toen
26-Jarige Jan Jonker om aangif
te te doen van de geboorte van
zijn dochter Annette Marlijna Jon
ker, die een dag eerder om kwart
voor zes 's avonds geboren was.
Ze woog toen zeven pond en één
ons en woonde aan de Boshui-
zerkade.
Annette is inmiddels tien Jaar
geworden en woont nu in het Bor-
gerspark in Veendam. Ze zit daar
in de vierde klas van de basis
school. Haar één jaar oudere zusje
Je Ineke zit een klas hoger. Toen
we vader Jan Jonker eerder deze
week opbelden om hem te vertel
len dat Leiden opnieuw de
100.000 inwoners zou passeren,
vroeg hij onmiddellijk om op de
hoogte te worden gesteld van de
naam en het adres van de "nieu
we 100.000ste".
"Dan kan mijn dochter de ge
lukkige een felicitafciekaart stu
ren", aldus Jan Jonker. "Als
mijn dochter erachter komt dat
ergens in Nederland een 10.000ste
25.000ste, 50.000ste of 100.000ste
verwelkomd wordt stuurt ze altijd
een kaartje "namens de 100.000-
ste van Leiden". Toen Annette ge-
Kaartje voor
opvolgster
boren werd kreeg ze dergelijke
gelukwensen ook van andere per
sonen die eens een "mijlpaal"
hebben gevormd.
Jan Jonker denkt er dan ook
sterk over om in de nabije toe
komst een contact op te nemen
met de "opvolgster" van Annet
te. "We hebben het altijd erg
leuk gevonden dat het onze doch
ter ten deel viel. Het was wel erg
druk die eerste dagen, maar we
kregen van de meest uiteenlopen
de kanten bezoek. Toen Annette
één jaar werd kwam burgemees
ter Van der Willigen nog op be
zoek en bracht een cadeautje voor
haar mee. Toen we in 1968 naar
Leiderdorp verhuisden was het
natuurlijk afgelopen. Maar An
nette vindt het nog altijd erg
leuk, dat Juist zij ae 100.000ste
Jan Jonker werkte toen zijn bei
de dochters in Leiden werden ge
boren bij Bonda's veevoederbu
reau aan de Oude Vest als direc
tie-assistent. In 1969 verliet hij
de Leidse regio om zich in het
noorden van het land te vestigen
en een directionele baan te aan
vaarden bij de Centrale Vezelor
ganisatie iCVO), waar hij ook op
dit ogenblik nog werkzaam is.
Aanvankelijk woonde hij in Hoo-
geveen, maar vorig jaar augustus
werd hij inwoner van Veendam.
En daarmee ook Annette Jonker
die tien jaar geleden in Leiden de
100.000 volmaakte.
De familie Thissen in haar woning aan de Cruquiuslaan in Leiden.
Gevolgen voor gemeente beperkt
LEIDEN Bij de eerstvolgende ge
meenteraadsverkiezingen in 1978 zal
het aantal leden van de Leidse raad
worden verhoogd van 37 naar 39. Dat
is een van de gevolgen van het
feit dat Leiden sinds vandaag weer
een inwonertal van boven de 100.000
heeft. Overigens zijn de gevolgen
voor de gemeente beperkt omdat
Leiden al eerder die mijlpaal be
reikte en tal van regelingen nog
steeds zijn afgestemd op een derge
lijk inwonertal. Zo blijven de on-
derwijsuitkeringen gelijk omdat een
bepaling van kracht is die zegt dat
als men eenmaal recht heeft gehad
od een uitkering krachtens een in
wonertal van 100.000 die later niet
meer kan worden teruggedraaid.
Wel kost het de gemeente Leiden en
kele duizenden guldens meer aan
contributie voor instellingen als bij
voorbeeld de Vereniging van Neder
landse Gemeenten (VNG). De ge
meentewet zegt verder dat ge
meenten die meer dan 100.000 inwo
ners hebben geen goedkeuring van
GS meer nodig hebben voor het ko
pen, ruilen en vervreemden van on
roerende goederen. Het houdt in dat
Leiden van nu af aan meer eigen
verantwoordelijkheden by hét opstel
len van contracten en formuleren van
eisen. In de financiële sfeer zal het
onder meer gevolgen hebben voor
het salaris van de gemeentesecre-
taris en de daarvan afgeleide amb
tenaren. Burgemeester Vis zal er geen
financiële vruchten van plukken want
zijn honorering ligt nog steeds op het
niveau van gemeenten boven de
100.000. Voor de wethouders, die
nu nog een salaris hebben op basis
van een inwonertal tussen 80.000 en
100.000 geldt een overgangsregeling.
Pas over twee jaar zullen zij het be
reiken van de "ton" in hun "loonzak
je" kunnen merken.
LEIDEN Het zal je ais vijf
jarig meisje maar gebeuren, dat
je wordt uitverkoren om als
100.000-ste Leidenaar in het zon
netje te worden gezet. En dat ter
wijl een getal van 100.000 je niets
zegt, omdat je bij het tellen na
de 20 al snel de draad kwijt bent
en je juist deze week op de kleu
terschool de eerste beginselen van
het klokkijken zijn bijgebracht.
De 5-jarige Julia Thissen was
vanochtend dan ook duidelijk on
der de indruk toen tegen tien uur
zoveel "officiële" mensen de ou
derlijke woning aan de Cruquius
laan 85 binnenstapten om met
enig ceremonieel vertoon het be
reiken van die mijlpaal te vieren.
Met haar lange blonde haren en
heldere donkere ogen liet ze óe ge
beurtenissen over zioh heen gaan.
Julia »op moederdag in 1970 gebo
ren), die haar eerste levensjaren
doorbracht in het Brabantse Bergen
op Zoom. Ze was daar waarschijn
lijk niet als alle andere kleuters on
opgemerkt groter gegroeid, wanneer
haar vader niet half novem
ber van het vorig jaar was
overgeplaatst van de leger
plaats Ossendrecht (waar hij kok
was) naar de Kokschool in Ledden.
Daarna 8s hij nu al weer enkele
maanden in functie als chef-hof
meester.
Het had overigens maar weinig
gescheeld of de familie Thissen was
nooit in Leiden terechtgekomen.
Want op de overplaatsing stond Den
Haag op de nomitatie om het te
worden. Pas op het laatste ogen
blik werd het Leiden. Het duurde
enkele maanden voor er huisvesting
gevonden was. Vader Thissen: "Ik
ben er zelf achteraan gegaan. Er
zijn ons verschillende huizen aange
boden. In de Merenwijk houden we
een vijfkamerflat krijgen,maar dat
vonden we veel te groot. En te
duur. Onze keuze is tenslotte op de
ze flat in het Morsfcwartier geval
len".
Veel] winkels
De eerste indrukken, die het echt
paar Thissen in Leiden heeft opge
daan zijn positief. Mevrouw This
sen: "Ik vind de binnenstad erg
leuk. Er zijn hier erg veel winkels.
Vooral in de herenkleding heb Je
Veel meer keus dan in Bergen op
Zoom. Ja, het lijkt me erg leuk om
in het centrum te winkelen. Ik ben
nog niet erg thuis in Leiden, maar
de Haarlemmerstraat weet ik nu
wel te vinden".
Ander opvallend punt noemt ze
de stiptheid waarmee de bussen rij
den. "Ze wachten hier precies tx>t het
tijd is om te vertrekken. Dat heb ik
wel eens anders meegemaakt". Ver
der kennen beiden de stad no« maar
zeer oppervlakkig. Vader Thissen:
"We gingen vorige week een eindje
wandelen. Komt er een meisje naar
ons toe. die vraagt waar de Spieg-
helstraat is. We wisten het niet.
Maar die straat blijkt hier vlak ach
ter te liggen".
Het aantrekkelijke van de ligging
van Leiden vindt mevrouw Thissen
de aanwezigheid van het strand op
enkele kilometers afstand en de ge
makkelijke bereikbaaiheid van gro
te steden als Amsterdam. Den
Haag en Rotterdam.
Er zijn vaak van die leuke dingen
Tekst:
Bram van Leeuwen
Foto's:
Jan Holvast
D. v. d. Veen
in de RAI. Dat ligt nu binnen on®
bereik.
Natuurlijk zijn er ook dingen,
waardoor met enige nostalgie aan
het gebied beneden de grote rivie
ren wordt teruggedacht. Beiden zijn
geboren en getogen in Bergen op
Zoom en hebben er alle familie en
kennissen wonen. De heer Thissen
bijvoorbeeld zijn zes broers en drie
zusters. En er verandert ook wel
•ets. wanneer je in Bergen op Zoom
de beschikking hebt over zes televi
sieprogramma's terwijl je het hier
met twee moet doen. Vooral als je
zoals Thissen, gek bent op biljarten,
waarvan de Belgische televisie nogal
eens iets op het scherm brengt.
Naast biljarten, dat hij ooit in
competitieverband speelde, voetbalde
hij op Jongere leeftijd. Dat is er
evenals het fotograferen de laatste
Jaren een beetje bij ingeschoten.
"Ik heb in de avonduren en
de weekends veel moetien
studeren". Zijn vrouw mag graag
een goed boek lezen, zwemt graag en
speelde volleybal. Een fraai smyrna-
tapijt dat de eettafel siert bewijst
haar vaardigheid op handwerkgebied.
En - zoals dat er bij nagenoeg
iedere zuiderling zit ingebakken -
zijn beiden grote liefhebbers van
het carnaval. Dit weekeinde wordt
er dan ook zeker afgereisd naar Bra
bant om op maandag de bloemetjes
buiten te zetten en de carnavals
optocht te bekijken. Dochter Julia
heeft inmiddels al een voorproefje
van het carnaval te pakken. Want in
de dependence van de Pacelü-kleu-
terschool aan de Opaalstraat werd
gisteren een feestje voor de kleuters
op touw gezet. En Julia Thissen
voelde zich - als geboren Brabantse
- in dat sfeertje heel goed thuis
Trouwens de verhuizing heeft haar
weinig hoofdbrekens gekost. Ze is
enthousiast over de nieuwe kleuter
school en is ijverig bezig de nodige
vriendjes en vriendinnetjes om zich
heen te verzamelen. Mevrouw This
sen: "We zaten er wel een beetje
over in hoe ze zich zou aanpassen,
maar dat is prima gegaan. Op school
hier worden de kinderen vrijer ge
laten dan in Bergen op Zoom. Daar
moesten de kinderen op hun plaats
blijven zitten en de vinger opsteken
«leer ze iets wilden. Hier gaat
het allemaal wat ongedwongener.
Julia zelf: "Ik vind het erg fijn bij
juffrouw Bogaarts". Puzzels en kraal
tjes zyn haar favoriete spelmate
riaal. En dan het nuchtere oordeel
t vader Thissen over zijn nieuwe
woonplaats. "Wennen? Och, brood
bakken doen ze bveral!"
Transcendente
meditatie
techniek
zoals geleerd door
Maharishi Mahesh Yogi
INTRODUCTIE-
LEZING
door MeJ. C. Glansdorp
en dra J. Janson
DONDERDAG 4 MAART
ACADEMIEGEBOUW
Rapenburg 73
TOEGANG GRATIS
Anette Jonker nu: 10 jaar oud en wonend in Veendam
