Exploitatie van een vijf ling
Groen SC neemt
wraak op Donar
V rouwencabaret
veroverde
LAK-publiek
Katwijk 1 verrast derde
schaakteam van LSG: 4-6
Plichtsgetrouw
spel Belgisch
klarinetkwintet
BURGEROORLOGEN ZO OUD ALS DE WERELD
HET EERSTE BOERTJE AL VERKOCHT
t zekere
voor't
onzekere,
met uw
spaanse
vakantie...
daarom:
(Si
zonnetour
Wolters
Metaal
Provincies
Leiden en
Het Gooi s
definitief
door de
fc
minister t
geschrapt
PAGINA 10
ZATERDAG 28 FEBRUARI 1876
Door
H. J. Oolbekkink
Je zult maar als zojuist ter wereld
gekomen kind gelijk onder exclusief
copyright staan.
Het eerste boertje dat je ontvalt,
het eerste windje dat je ontsnapt,
het eerste tussen snik en glimlach
aarzelende stuipje dat je aangezicht
beroert dit alles is bij voorbaat
aangekocht en wordt gefotografeerd
en beschreven teneinde tot wereld
nieuws te worden verheven.
Nou ja, je bent natuurlijk niet zo
maar een baby, je bent dat
natuurwondertje: lid van een
vijfling.
Het echtpaar Hendrik en Joke den
Outer-Romein uit 's-Gravenzande
weet sinds kort ongeveer wat
het betekent in een keer in het
bezit van vijf telgen te komen,
vandaar dat er een advocaat is
ingehuurd om publicitaire en
zakelijke beslommeringen aangaande
Marloes, Martijn, Tessa, Rik en
Ernst bekwaam in juridische banen
te leiden.
Het zal nodig zijn.
Want de beroemdste vijfling ter
wereld (de meisjes Dionne die op 28
mei 1934 in het Canadese Corbell
werden geboren als kroost van een
agrarisch echtpaar) is lange tijd
door hun op gewin beluste pa
geëxploiteerd als 'n soort kermisat
tractie en reclame-object. Miljoenen
dollars rijker is de fómilie er aan
geworden, maar gelukkig zijn de
meisjes niet in dit leven. Twee van
hen, Emilie (in 1954) en Marie <in
1970) zijn dood, de andere drie
leiden een welverzorgd maar terug
getrokken bestaan.
In 1937, toen de vijfling nog drie
jaar was, schreef de befaamde
Weense psychiater Alfred Adler al:
„Het uniforme leven dat ce vijf
Dionne-kinderen opgedrongen
wordt, zal zwaar op hen drukken,
zodra zij 'n beetje ouder geworden
zijn.
Er zullen conflicten en onderlinge
moeilijkheden uit voortkomen. Zelfs
wanneer men de allerbeste vrienden
door uiterlijke omstandigheden
dwingt voortdurend samen te leven,
zullen zij in de meeste gevallen
voortdurend ruzie maken, ik ben
bang dat ook de kleine vijfling aan
deze wet niet ontkomt. Het is ook
zeer goed mogelijk dat, zo geen
element in hun bestaan geintrodu-
ceerd wordt, zij nooit zullen leren de
moeilijkheden van het leven alleen
en zonder de anderen aan te
durven. Ondanks de conflicten die
hen scheiden zouden zij dan toch
nooit alleen kunnen blijven".
Poseren
Emilie, Yvonne, Cecile, Marie en
Annette Dionne kwamen ter wereld
in een haveloze boerderij op het
Canadese platteland, maar omdat
pa Dionne al op de geboortedag
lucratieve film- en fotocontracten
afsloot, verhuisde het gezinnetje al
spoedig naar een vijftien kamers
tellend herenhuis met aanpalend
'n privé-school. Daar genoten ze in
volstrekte afzondering van andere -
zeg maar: normale kinderen het
lager onderwijs, afgewisseld met
het eindeloos poseren terwille van
de familieschatkist.
Adler schreef ook nog: "Hun belang
eist dat ze van elkaar gescheiden
opgevoed en aan vijf verschillende
families toevertrouwd worden. Deze
oplossing zouden ook de meest
LEIDEN Groen Stereo Centrum
had wat goed te maken tegen Do-
nar. In de eerste ontmoeting wist
Donar verrassend met 3-1 te win
nen en dat zat de mannen van
Henk van Klaveren nog dwars. Toch
leek het in de eerste fase van de re
turn-wedstrijd of Donar weer aan
het langste eind zou gaan trekken.
Groen Stereo Centrum moest te- het gevaar voor degradatie uit de
gen een 0-6 achterstand aankijken, derde divisie
voordat met name het blok meer met 3-1 terug
vat kreeg op de Donar-aanval. Toen is.
zakte Donar snel weg. Van 0-6 druk-
te Groen Stereo Centrum onweer
staanbaar door naar 159. In
de tweede set probeerde Donar
langs de diagonale lijnen tot succes
te komen, maar ook dat lukte niet.
Groen Stereo Centrum pakte de
tweede set met dezelfde cijfers:
15-9. en daarna speelden Henk van
Klaveren cs. een gewonnen wedstrijd.,
15-7. Bij de dames boekte Groen
Stereo Centrum 2 een verdiende
en snelle winst op Dosko uit Schoon
hoven. dat toch hoger op de rang
lijst genoteerd stond. 15-6, 15-8 en
158. Een goede prestatie, te meer
omdat de geroutineerde spelverdeel-
stAnnet de Wit door een blessu
re verstek moest laten gaan. Haar
vervangster, An de Hollander, bleek
echter geen verzwakking en dat be
tekende voor de reserves van Groen
Stereo Centrum natuurlijk een ge
weldige stimulans. Groen Stereo Cen
trum ging in Schoonhoven tegen ti-
telpretendente DOS sterk van start
en nam een 2-0 voorsprong. Daarna
echter domineerde DOS. ondanks
het voortdurende goede werk van
snelverdeelster Tineke Renes, 2-3. In
de eerste klasse Heren bleef Groen
Stereo Centrum 2 de race om het
kampioenschap met Leski Wasse
naar 1 goed volhouden door in Ha-
zerswoude Orion met gedegen spel
geen kans te geven 158. 15—7 en
15—5.
Orion kreeg geen moment de gele
genheid om in zijn normale snelle
spel te komen en vond bij de schaar
se keren, dat de aanval wel goed
doorkwam, de Leiderdorpse defen
sie paraat. Uitblinker in die defen-
competente sociologen aangeven
Wanneer zij als het ware incognito
zouden kunnen opgroeien, zouden
alle vijf hun levensproblemen op
eigen wijze aanpakken en zich, tot
de oplossing er van, individueel
opmaken. De wetenschap zou zich
tevreden moeten stellen hen te
observeren, zonder in hun levens
sfeer in te grijpen."
Nog maar weinige psychiaters
zouden nu een zo gescheiden
opvoeding voorstaan, en de weten
schap heeft trouwens niet zo
drastisch ingegrepen in het leven
van de Dionnes. Dat is veel meer de
commercie geweest die zich, geheel
in de Amerikaanse traditie, meester
maakte van wat toen nog een
unicum was in een steeds meer door
reclame gevoede wereld.
Komt dat zien
Het heeft lang doorgerommeld. De
meisjes werden vijf, ze werden tien,
ze werden vijftien, ze werden
achttien: en elke keer werden ze,
via de wereldpers, den volke getoond
komt dat zien, komt dat zien, en
men kon er voor in zijn fauteuil
blijven zitten. Steeds weer varieer
den de reacties van een vertederd,
„Ach, gut, wat schattig toch" tot een
bij voorbaat angstig „Het zal je
maar gebeuren" maar hoe dan
ook, het publiek kon niet genoeg
krijgen van die vijf meisjes die op
den duur jonge vrouwen werden.
En toen, opeens, was het afgelopen.
Er kon geen staatsiefoto meer
gemaakt worden toen de meisjes
meerderjarig werden, want op haar
twintigste was Emilie al aan
epilepsie overleden, en zodra de
overige vier 21 werden, bleek dat zij
hartelijk de pest aan hun pa
hadden. Met medeneming van het
fortuin dat op hun uitzonderlijkheid
was gebaseerd, verlieten ze het
ouderlijk huis, om door mislukte
huwelijken, falende pogingen om
non te worden en depressies
getekende „eigen" levens te gaan
leiden.
Ellende
De meisjes Dionne hebben het
bewezen: je hoeft geen dwerg.
Siamese tweeling of vrouw met
baard te wezen om buiten de
aanvaarde (conformistische) normen
te vallen. En ze hebben het geweten.
Wat op 28 mei 1934 nog een
buitenmodel soort oudergeluk mocht
lijken, heeft in de volgende
decennia, afgezien van al het geld,
voornamelijk tot ellende voor dat
vijftal geleid.
Men mag aannemen dat, in 1976,
het echtpaar Den Outer en hun
goed als bezworen adviseurs verstandiger zullen zijn.
wijzen, waardoor Ondanks dat aan exclusiviteitsbepa-
lingen onderhevige eerste boertje.
de volgende sets geen doeltreffend
verweer meer vinden op de aanvallen
van DAC. 7-15, 9-15 en 8-15. Bij de
dames boekte DAC ook winst op Les
ki Wassenaar. Daar bleven de Was-
senaarse reserves met 4-15, 3-15 en
12-15 volkomen kansloos. De dames
van Leski Wassenaar 1 deden het
heel wat beter door Die Raeckse
Maya Bouma achter de tap in het T ROS-amusementsprogram-
ma "Zaal Concordia", dat maandagavond op het scherm komt.
"Zaal Concordia" komt in de plaats van de Johnny Kraaykamp
Show, die wegens gebrek aan succes werd gestaakt.
LEIDEN Natascha Emanuels,
Mies de Heer, Maeve van der Steen,
Cisca Beaudoux en Cilly Dartell ver
van Caroline Fleumer op de piano
een eruptie in het eLidse theaterge-
beuren. Centraal in alle sketches en
oorzaakten gisteravond in het LAK- liedjes staat de achterstelling, c.q. de
theater, met muzikale begeleiding
LEIDEN Een kat in het nauw
maakt rare sprongen. Dat ondervond
LSG III in zijn duel tegen het in de
gradatienood verkerende Katwijk I
in de eerste klasse van de Leidse
Schaakbond. Net toen de Leidenaars
dachten te kunnen gaan oogsten ging
alles mis. Het Katwijkse team bracht
tenslotte een verrassende 46 zege
op het scorebord. Door deze zege
kwam Katwijk naast Philidor IV. dat
nu ook diep in de zorgen zit. en droeg
het tevens de rode lantaarn over aan
Voorschoten II. Welke beide teams
van het drietal Katwijk I, Philidor
IV en Voorschoten n, uiteindelijk
zullen afzakken naar de tweede klas
se. zal beslist worden in de matches
Katwijk I Voorschoten II en Phili-
dor IV—Katwijk I.
Voor LSG III begon de wedstrijd
tegen Katwijk I tamelijk rooskleurig.
De Leidenaars kwamen al vrij snel
op 30. Noordijk maakte het zo in
gewikkeld. dat De Raad „uitgleed" en
verloor. Barnhoorn offerde een stuk
voor een aanval, die geen aanval was.
terwijl Lugthart 'n vijandelijk paard
in zijn linies toeliet, dat er onher
stelbare verwoestingen aanrichtte.
LSG leek regelrecht op de overwin
ning af te stevenen, want ook Heems
ven, maar hij kreeg van captain
Haasnoot opdracht nog even door te
spelen. En zowaar, tot grote ontzet
ting van de LSG-aanhang maakte
Heemskerk een vreselijke blunder,
waarna Ouwehand er als de kippen
bij was om de koning van Heems
kerk mat te zetten. Door deze tegen
slag was LSG dermate aangeslagen,
dat Katwijk in de tijdnoodfase wel
moest winnen. Zo joeg Haasnoot Ser-
dijn in een overigens gelijke stand
„door de vlag". Dick van der Plas en
Swets ontfutselden Zegwaart resp.
Van Rijssel het ene houtje na het
andere: 34.
Postma verspeelde tegen
E deling zijn voordeel, maar hij haal
de nog remise. Ver burg en Roose had
den tegen Michiel van der Plas resp.
Van de Bent stellingen om van te
watertanden. In tijdnoot moest Ver
burg genoegen nemen met eeuwig
schaak remise) en bleef Roose met
„brandhout" zitten: 46.
Het tweegevecht om de titel in
klasse III D tussen Fhilidor VII en
LSG V duurt onverminderd voort.
gen. Toch kwam Katwijk m nog tot
vier winstpartijen tegen koploper
Philidor VII. Geen enkele partij ein
digde in remise zodat Philidor VII dit tel1 garandeerden
duel uiteindelijk met 46 won. Ook antwoorde
LSG V had meer moeite met het
zwakste team van deze klasse, Val
kenburg I, dan was verwacht. Val
kenburg scoorde drie remises en twee een uitstekende begeleiding. Opmer
kelijk is, dat de zes vrouwen uit Am
sterdam en Hilversum moeiteloos het
publiek in Leiden veroveren. Een
verheugend verschijnsel.
A. C. KOEKEBAKKER jr.
onvermijdelijk daaruit voortvloeiende
emancipatie van de vrouw. Voor
al Natascha Emanuels, die de leiding
heeft van het vrouwencabaret en
Mies de Heer wisten bijzonder ge
voelige en vaak nadrukkelijke accen
ten te leggen. Cisca Beaudoux, die
o.a. heeft gewerkt met Rients G ra te-
ma is een fenomeen apart, die heer
lijk spontane dingen kan doen.
Voor de pauze werden voor een vol
ledig uitverkocht LAK-theater, waar
twee extra rijen stoelen de grote be
langstelling moesten verwerken,
vooral de thema's „Vrouw en Art
sen" en „Vrouw en Abortus" naar een
artistiek hoogtepunt gespeeld. Mies
de Heer, die na de pauze het liedje
„Tweelingzuster, Tegenvoeter"
bracht, combineerde een goede tekst
aan een geëngageerde voordracht.
Maeve van der Steen en Cilly Dar-
goede en ver
ondersteuning bij de
sketch over het schuldcompiex. Pia
niste Caroline Fleumer, die pas bij
het vrouwencabaret is. zorgde voor
winstpartajen, zodat LSG V met een
3%-6% zege naar huis terugkeerde.
Na vijf van de zeven te spelen ron
den zijn de standen:
Eerste klasse: 1. Alphen I 5 ge
speeld. 9 matchpunten, 32% bordpun-
ten; 2. LSG IH 5. 6. 26; 3. Fhilidor
III 4, 6, 21 4. Lisse I 4. 5. 24; 5.
Philidor IV 4. 2. 17%; 6. Katwijk I
4. 2, 15 en 7. Voorschoten II 4, 0,
13%.
Derde klasse D: 1. Philidor VII 3,
6. 20; 2. LSG V 3. 6. 17%; 3. Lisse
II 3. 4. 21; 4. Noordwijk II 3. 4. 20%.;
5- Katwijk III 4, 0. 14 en 6. Valken
burg I 4, 0, 7.
Marktberichten
per kist 260400: Prei 882; Boeren.
huiCenstrM! 21 l»t,(020)?4t>16
ANVR-boekingskantoren:
vismarkt-1. leiden. (071)14 9041
harenstraat 19. leiden. (071)12 5070
V&D
breestraat leiden. (071)141241
Landzicht haalt
stevig uit8-0
LEIDEN In de eerste klasse van
de competitie van de LBB delen
Rijnstreek en Landzicht nu met 80
punten de tweede plaats achter kam
pioen De Carambole. Landzicht 1
kwam op gelijke voet met Rijn
streek door plaatsgenoot De Oude
Herberg met maar liefst 0-8 in ei
gen huis te kloppen, terwijl Rijn
streek met 2-6 van De Carambole
verloor. De overige uitslagen: UVS -
Rijnegom 4-4; TOG - Between 3-5.
TOP 1 blijft voorlopig met een to
taal Van 92 uit 17 koploper in de
tweede klasse. Landzicht 2 is de
voornaamste concurrent met een to
taal van 84 en een ontmoeting min
der gespeeld. Cleyn Duin 1 is met
een totaal van 85 uit 17 ook nog
niet kansloos.
Uitslagen: Vriendschap 2 - De Waag
1 4-4: TOP l - X Zuid 1 6-2: De
Waag 2 Landzicht 2 2-6; DOS 1 -
De Heul 1 8-0; Carambole 2 - Cleyn
Duin 1 2-6. In de derde klasse bleef
de Rijnstreek 2 op 87 punten uit
16 staan, daar het niet hoefde te
spelen. Vier ploegen volgen elkaar
hier op de hielen: Oude Herberg
2 79-17, UVS 2 79-18, Cleyn Duin 2
76—17 en Wachtje 2, 76—17. De uit
slagen: Carambole 3—Witte Hen 1
26; Landz. 3't Wachtje 2, 26;
Cl. Duin 2—O. erb. 2, 6—2; TOG
2UVS 2, 53: Between 2Rijne-
gem 2, 80. Vierde klasse: Rijne-
3—Carambole 4. 44; Landzicht 4
DOS 2 6-2; UVS 3- Vriendschap 3
0-8; VOP 1 - De Waag 3 2-6; Cleyn
Duin 4—TOP 3 4—4; TOG 3—Witte
Hen 2, 26; Morspoort 2Caram
bole 5, 62. Zesde klasse: Vriend
schap 5TOP 4. 44 (regl.); DOS
4 - UVS 4 4-4; Between 3 - Land
zicht 5 2-6; Carambole 6 - De Waag
5 4-4.
Uitbarsting
van geweld
BELFAST Groepjes jeugdige pro
testanten zijn gisteravond en -nacht
gewelddadig door de straten can
de Noordierse hoofdstad Belfast ge-|
trokken. Ze blokkeerden wegen metj
brandende voertuigen, staken aan ka
tholieke school in brand en hadden
volgens de ploitie op een bepaald
moment zelfs 80 procent van de
stad in hun greep. Geïsoleerde ka
tholieke woningen werden met ben
zinebommen en stenen bekogeld,
doch de schade bleef beperkt en er|
vielen geen slachtoffers. Tezelfder
tijd werd uit een rijdende auto met
automatische wapens, vermoede
lijk door leden van het IRA, een
man doodgeschoten die in het zui
den van Belfast voor een protestants'
café stond. Drie mansen raakten
daarbij gewond, van wie één ern
stig.
De plotselinge opleving van het
protestants geweld in alle delen van
Belfast was bedoeld als protest te
gen de plannen van de Britse rege
ring met ingang van maandag de|
behandeling als "speciale categorie"
van protestantse gevangenen af tet
schaffen. Het wegvallen van deze sta-L
tus betekent het verlies van privile-|
ges inzake kleding, bezoek en recrea-p
tie. L
DEN HAAG Zoals eerder in)(
deze krant gemeld komen er geen
26, maar slechts 24 nieuwe provincies
in ons land. Minister De Gaay Fort-^1
man is definitief afgestapt van zijn s'
plan om van de streek rond Leiden' 1
en het Gooiland aparte provincies®1'
te maken. I,
Dit blijkt uit de nieuwe voorstel-Aj
len voor provinciale herindeling, die01
gisteren aan de besturen van deF
elf provincies voor advies zijn toe-P.
gezonden.
De Leidse agglomeratie gaat i"
de gloednieuwe plannen van de mi-|
nister deel uit maken van een pro-,
vincie Den Haag, terwijl Alpherr0
aan den Rijn bij de provincie Gou-P,
da/Dordrecht wordt gevoegd. Het
Gooi wordt onderdeel van de nieu-r
we provincie rond Amersfoort, hetP
I.'emland'.
In de loop van de zomer zullen.
minister De^.
!l
voorstellen
Gaay Fortman r
mer gaan.
de Tweede Ka
LEIDEN Voor een klein publiek
speelde gisteravond 't Belgisch Kla-
netkwintet in de foyer van de Stads
gehoorzaal. Het programma vermeld
de drie werken van Belgische, en twee
zondering.
De Belgische klarinettisten speelden
goed en plichtsgetrouw. Ook zij kon
den weinig aan het schamele mate
riaal toevoegen, maar dank zij hun
van Duitse hedendaagse componisten charmante innemendheid vormden
Een overweldigende indruk vermoch
ten deze composities niet achter te la
ten. Ze waren gematigd-modern, dat
w
ambassadeurs van dit genre.
Als toegift klonk de „Kattenfuga'()E
Scarlatti, door Marcel Hanssens c
wil zeggen ofwel stomvervelend of- gekwalificeerd als
wel berekend op goedkoop effektbejag ving", welk purisme equivalent is aan&f
Door zijn ontwapenende naïviteit de bovenmoerdijkse expressie „trans-6l<
fee
RON HARMSCl
zonder twijfel Sjef Kouwen-
berg. Leski Wassenaar 1 maakte
evenmin 'n fout en stuurde LUSV 2
met. 15-10, 15-13 en 15-9 terug naar
huis. De reserves van Leski Wasse
naar wonnen de eerste set tegen DAC
1 overtuigend, 15-6, maar konden in
NIEUWE UITGAVEN
Zoomlens op Lampo. Een aforistische
bloemlezing uit het werk van Hubert
Lampo, samengesteld door René
Turkry. Uitgeverij De Arbeiderspers,
f 19.50
De naaister, door Beryl Bainbridgc.
Roman. De Arbeiderspers, f 19.50
Candide of het optimisme, door Vol
taire. Met tekeningen van Paul Klee.
De Arbeiderspers, f 24.50
Gezichtsmassage, door Linda Clark.
Uitgeverij De Driehoek, Amsterdam,
f 10.00.
Mijnheer Teste, door Paul Valéry.De
Arbeiderspers, f 18.50
Juffrouw Pym beschikt, door J. Tey.
De Arbeiderspers f 18.50.
Droomtochten. door Herman Hesse.
De Arbeiderspers, f 17.50
Ons boqienland. door Gait L. Berk.
Uitgeverij De Haan/ Unieboek,
Bussum Tot 1 april 1976: f 17.50,
daarna f24.50
Wie is wie in het Oude Tcsament.
Tekst: Myrna Pollak; illustraties
Aaron Shevo. Uitgeverij Elsevier Ne
derland, Amsterdam, f 14.90
De Telegraaf belastinggids 1976, door
J L van Hedel. Uitgeverij Teleboek,
Amsterdam f 12.50.
Door
drs. W. van Lookeren
Campagne
De burgeroorlogen in Noord-lerland
en in Libanon hebben ons met de
neus op de werkelijkheid gedrukt. In
de jaren voor 1968 leek het of de
moeilijkheden in Ulster geleidelijk
tot een oplossing zouden komen. De
premiers van Noord-lerland en de
Ierse republiek ontmoetten elkaar
nu en dan en men zag de wandaden
van de extremistische IRA als een
geïsoleerd verschijnsel.
M wie de laatste jaren de grens
tussen de Ierse Republiek en
Noord-lerland overschrijdt, wordt
meteen geconfronteerd met prikkel
draad, wegversperringen en bom-
schade en is blij als hij weer naar
het zuiden terugkeert. Maar ook dat
deel van Ierland werd ruim vijftig
Jaar geleden geteisterd door eeD
burgeroorlog.
De burgeroorlog in Ulster is nog
meer een sociale dan een gods
dienstige strijd en dat was in veel
opzichten ook het geval met de
oorlog tussen moslims en de
christelijke bovenlaag in Libanon.
Maar welke bezoeker die ruim een
jaar geleden door de luxueuze
hoofdstad Beiroet dwaalde, had
gedacht, dat er daar spoedig een
burgerstrijd op zo grote schaal zou
losbarsten en dat sommige wijken
verbrand en met de grond gelijk
gemaakt zouden worden?
Burgeroorlogen zijn er altijd ge
weest; onder de Grieken en
Romeinen, in de vijftiende en
zeventiende eeuw in Engeland, en in
het meestal roerige Frankrijk. Maar
men dacht, vooral in Nederland, dat
het een verschijnsel uit het verleden
was, iets wat nu hoogstens nog een
enkele maal onder heetgebakerde
volken in verre landen voorkwam.
Amerika
De bekendste burgeroorlog van al,
die tussen de Amerikanen in de
jaren zestig van de vorige eeuw, is,
bij alle romantiseringen, voor veel
Amerikanen nog altijd een onver
teerd gebeuren. De verre nawerkin
gen zijn nog altijd te merken en
men gebruikt tegenwoordig, als het
ware uit een soort schaamte, liever
de vlakke uitdrukking „de oorlog
tussen de staten" dan „burgeroorlog".
Ook in het koude Finland heeft aan
het eind van de Eerste Wereldoorlog
een burgeroorlog gewoed tussen
linkse en rechtse Finnen, waarbij
aan beide zijden wreedheden werden
bedreven. Na de overwinning van de
„witte" Finnen onder Mannerheim
kwamen veel gevangen „rode" Finnen
in kampen van honger om. Ook
hiervan is de nawerking nog steeds
te bespeuren en talrijke Finnen
stemmen principieel communistisch
om wat hun vaders of grootvaders
destijds is aangedaan. Dit is slechts
een voorbeeld.
Vaak hebben grote staten elkaar
bestreden op andermans grondge
bied, wat dan gepaard ging met een
burgeroorlog in dat land. Dit was
het geval in (de latere jaren van)
de Dertigjarige oorlog in het
Duitsland van de zeventiende eeuw
en in onze eeuw tijdens de Spaanse
burgeroorlog, die een voorspel was
tot de Tweede Wereldoorlog.
Nadien werd Griekenland geteisterd Luropa
door een burgeroorlog.
terreurdaden en in meer primitief
verband, strijd tussen stammen; het
zijn allemaal met het verschijnsel
burgeroorlog verwante zaken. Zij
kunnen zich altijd tot een complete
burgerstrijd uitbreiden.
Als wij dat onder ogen zien moeten
wij erkennen, dat de mogelijkheid
van een burgeroorlog in de meeste
landen eerder wel dan niet bestaat.
In veel staten van Latijns-Amerika
en in Afrika en Azie zijn
guerrillastrijders actief.
In Argentinië bijvoorbeeld waar link
se guerrillos overvallen doen en
tegenstanders ontvoeren, antwoorden
ultra-rechtse groepen met contrater-
reur. Men kan er nog net niet
spreken van een burgeroorlog, maar
het scheelt niet veel. Zelfs kan men
zeggen, dat de politieke en sociale
omstandigheden veel landen op de
rand van burgeroorlog doen balan
ceren. Dit geldt zeker voor de
landen van de z.g. Derde Wereld.
Verschijnselen
Staatsgrepen, guerrilla-activiteiten
Maar ook in Europa liggen er
gevaarlijke mogelijkheden. Frankrijk
is na 1945 op zijn minst twee keer
maar juist aan een burgeroorlog
ontsnapt: in 1958, toen de weer ten
tonele gevoerde De Gaulle de
ultra-rechtse krachten handig om
de tuin wist te leiden en in 1968
tijdens de Parijse opstand en de
massale stakingen.
In Italië, waar in sommige streken
aan het einde van de Tweede
Wereldoorlog feitelijk een burgeroor
log woedde tussen fascisten en
antifascisten, lijkt de huidige
toestand op die in Argentinië, zij
het in veel mindere mate.
In Portugal is de kans op
burgeroorlog nog steeds groot,
terwijl in Spanje, waar de
democratische krachten hoop zijn
gaan koesteren op veranderingen,
wellicht alleen de herinnering aan
de afschuwelijke burgeroorlog van
een kleine veertig Jaar geleden tot
matiging zal nopen.
België
Ook in noorderlijker landen is de
situatie niet altijd pluis geweest.
Wij noemden reeds Finland. Wan
neer in Belgie waar de Vlaamse
meerderheid zich nog altijd niet
gelijkberechtigd voelt tijdens de
koningskwestie rechtse elementen
eens niet hadden ingebonden, als
ydLm
en£
iel
enkele jaren later de anticlericalei>0(
hun schoolwetgeving niet waji0
hadden gematigd en als men in d*
verwarde toestand kort na helBi
verlies van Kongo alles op haren
snaren had gezet, dan zou ooi»-
Belgie zijn getroffen door iets
men een burgeroorlog kon noemen^
De Belgen hebben de problemen
echter toen, zoals zo vaak, wat zij
noemen kunnen „arrangeren en
debrouilleren". IJ
Alle Nederlanders, van links to
rechts, lijken het eens te zijn ovei
één ding: een burgeroorlog zal bij01
ons nooit voorkomen. En zip1
koesteren daarbij vaak de aanmati'
gende bijgedachte: daar zijn wij tf'
rustig, te beschaafd voor. !ai
Nederland heeft inderdaad dP
laatste honderden jaren geer
burgeroorlog gekend; zelfs in d?p<
Patriottentijd, in het laatste kwar1.
van de achttiende eeuw, kon meC
daarvan niet spreken. Ook thans ra
ondanks alle „polarisatie" de kanjZl
hierop gering. Maar in elk land ka{df
zich de politiek en sociaal-economi
sche toestand zo ontwikkelen da^.,
bepaalde delen van de bevolking d-E
