SUF®?
Nieuw ballet van Van Manen:
interessant, niet opwindend
FRIJFEL
Re
Generaal:
valse
munter
Madan
ISDAG 24 FEBRUARI 1976
PAGINA '9
Eva Batman is 36 jaar. Ze
werd geboren in Leningrad en
woont nu in Israël, met haar
dochter Lily van negen en
een half en haar dochtertje
Giula van twee jaar en twee
maanden. Giula betekent
„vrijheid". Ze werd in vrijheid,
in Israël geboren, en in de
grootst mogelijke onvrijheid
verwekt: in het concentratie-
kamp-streng-regime bc-389-35
district Perm. Hoe zulks, zult
u vragen. Welnu, haar man
Hillel Butman werd gearres
teerd op 15 juni 1970 en op 24
december 1970 in 't zogeheten
eerste Leningradse proces ver
oordeeld tot tien jaar kamp-
streng-rpgime. Over de rede
nen van zijn arrestatie en de
rechtvaardigheid van het von
nis spreek ik hier niet, dat
komt later. Eens per jaar mag
een kampgevangene bezoek
hébben van zijn familie. Bij
goed gedrag is dat twee dagen,
en in andere gevallen korter of
helemaal niet. Ook gebeurt het
dikwijls, dat het bezoek op
het laatste moment (als de
familie al onderweg is of zelfs
voor de poort staat) wordt ge
weigerd, of dat het bezoek hal
verwege wordt afgebroken.
Eva Butman bezocht haar
man twee keer: in maart 1972
en in maart 1973. Ook zag ze
hem na zijn arrestatie en
vlak voor zijn deportatie naar
het kamp een uurtje in de
burelen van de KGB. In maart
1973, nadat ze besloten hadden
dat zij en haar dochtertje Lily
naar Israël zouden emigreren
als zij daar de kans toe kre
gen, zagen Eva en Hillel elkaar
voor het laatst. Hoe gaat zo'n
ontmoeting in het werk? Op
de grens van het kamp en de
buitenwereld is een speciaal
huis gebouwd, dat half in
het kamp staat en half erbui
ten. Het heet „ontmoetings
huis. De gevangene wordt
door een deur binnen de af
rastering het huis binnen ge
bracht. Zijn bezoek (die 2de
en laatste keer Hïllels vrouw
Eva en zijn zUster) wordt door
'n deur buiten 't kamp binnen
gelaten, waarna beide deuren
op slot gaan. De bezoekers zien
daardoor nooit een glimp van
het kamp. Voor en na het be
zoek wordt iedereen grondig
gefouilleerd. Het is wel ge
oorloofd, en zelfs gewenst,
voedsel mee te nemen, want
het is de bedoeling dat de ge
vangene en zijn familie ge
durende de twee dagen (of
korter) van het samen-zijn
zichzelf bedruipen. Zij krijgen
een kamer toegewezen, zeer
sober gemeubileerd, maar je
kunt er koken, aan tafel zit
ten en slapen. Ook is er een
toilet. Het ontmoetingshuis be
vat verschillende van zulke
kamers, in elke kamer zit
een familie. Op mijn vraag
of die. bijvoorbeeld 's avonds
bij elkaar kunnen komen
(„voor de gezelligheid", zal ik
maar zeggen), antwoordde Eva
Butman dat dat wel kon,
maar dat je daar niet over
peinsde: de tijd was te kort
om die met vreemden te gaan
delen. Zij had die ontmoetin
gen iedere keer als een vorm
van marteling beschouwd: je
leeft onder een geweldige
spanning, je hebt elkaar zo
veel te vertellen, maar je zit
daar maar, eerst de uren te
tellen, daarna de minuten,
wetend dat ze je ook plotse
ling kunnen weghalen (op 12
mei 1974 brak in dit zelfde
kamp een hongerstaking uit,
die een maand duurde, uit
protest tegen het feit dat de
politieke gevangene Pron-
joek eerst wel zijn vrouw en
vierjarig zoontje mocht ont
moeten, en toen opeens weer
niet, hoewel zij al uit Kiew
waren overgekomen: tot de
25 hongerstakers behoorde ook
Hillel Butman, die met twaalf
anderen zijn hongerstaking tot
13 juni 1974 doorzette: al die
tijd zat hij in een kleine cel
eenzaam opgesloten: allerlei
straffen volgden nadien).
Geschenk
Om een lang verhaal kort
te maken: Eva en Hillel gin
gen tijdens hun laatste ont
moeting met elkaar naar bed,
zij raakte wonder boven won
der in verwachting, en negen
maanden later werd Giula ge
boren: „een geschenk van
God, zoals Eva zei. Als Hil
lel, die nu 43 jaar is, inder
daad niet eerder dan eind
1980 wordt vrijgelaten, zal hij
Giula (vrijheid) pas op haar
zevende voor het eerst zien.
Ze kijkt voortdurend uit naar
haar vader. „Is dat papa?,
vraagt ze elke keer als een
vreemde man haar aandacht
trekt.
Adressen
Mocht u iets aanmoedi-
gends willen schrijven dan
kan dat naar: Hillel Butman,
Wladimir prison, USSR, Mos
cow, Uchrezdenie p-y 5110-1
od-1 st-1. Of naar Eva But
man, Kibbutz Naan, Israël.
Of naar Hïllels moeder: Sa
rah Butman, pr. Kirowski 64
app. 66. Leningrad, USSR.
AMSTERDAM .Ik ben met
teweglng bezig", zei Hans v. Manen
ezer dagen nog eens uitörukkelikk.
(je moet geen literaire uitleg in
mjn chereografieën interpreteren".
Choreografen zijn „mensen van de
lag": ze denken vooral en eigenlijk
jlleen aan de dingen, waar ze mee
ezig zijn. Hans van Manen vergat,
|m maar iets te noemen, zijn
Twilight", dat Alexandra Radius
p Han Ebbelaar in de voorstelling
[an Heit nationale Ballet gistermid-
lag in de Amsterdamse Stads-
E' ouwburg schitterend dansten:
n programmatisch ballet, maar
t de spanningen tussen de
lansenden duidelijk meer dan alleen
bewegingen.
Het geld t echter wel voor zijn
nieuwste choreografie „Ebony Con-
terto en een Tango", waarvan ook de
iitel simpelweg de muziek noemt die
[oor het ballet is gebruikt,
lomposities van Strawinsky. Van
Wanen heeft zich ook verder vrij
nauwkeurig aan de muziek gehou-
Sen: toet alle kazzy accenten die het
verk (geschreven voor Woody
Herman) heeft, is het klassiek van
vorm. Die sfeer kent Hans van
Wanen ook in zijn choreografie:
„modernistische" bewegingen, geënt
op de klassieke dansvorm en en
kiassieke ballettechniek. Het gaat
daarbij inderdaad in de eerste en
eigenlijk: enige plaats om de
vorm, de beweging. In het eerste
deel esn onderzoek naar de
mogelijkheden van de (klassieke)
pirouette en in het algemeen de
vertikale draaiing van het lichaam,
dat los van de aarde komt. In het
tweede blues-deel een onderzoek
naar symetrieën van de twee paren
die het balles dansen, synchonisa-
ties naar paar en sexe, en ten slotte
een wervelende pas de quatre. De
tango is een duet, dat meer is dan
beweging, en de beide figuren
duidelijker in onderlinge, gespannen
samenhang brengt.
Op hetzelfde programma een
(uitstekend gedanste) reprise van de
symfonie in C van Balanchine: die
houdt zich ook met pure beweging
bezig, maar hij vergeet daarbij niet
dat hij theaterman is. Zijn
toneelbeleid blijft als geheel, met
dat onderzoek van de beweging,
boeiend. Bij Hans van Manen is het
detail boeiend: de vrije toepassing
van het classicisme, maar (behalve
bij Tango) levert het toneelbeeld,
mijnentwege de „inhoud" van de
choreografie, weinig opwindend op.
Een interessant onderzoek, en een
goed technisch vehikel, maar als
kunstwerk niet op Van Manens
tophoogte. Het is geschreven voor
Maria Aradi en Zoltan Peter: ze
dansten het uitstekend, en dat geldt
ook voor beide anderen, Joanne
Zimmerman en David Lorin
JAAP JOPPE
Lawrence Stephen Lowry, een
van de grootste primitieve schilders
van Engeland, is in Salford, een
voorstad van Manchester, op 88-ja-
rige leeftijd overleden.
Lowry, een zeer eenzelvige vrijge
zel die zelden of nooit Salford ver
liet waar hy bijna 70 Jaar geleden
was komen wonen, is wereldbekend
geworden door zijn indurkwekkende
weergave van het grauwe landschap
van het industriegebied waar hij
woonde.
T entoonstellingen
orukkery De Bin*. Rooseveltstraat.
Expositie van werk van Ben Aalbers.
Tui eind februari Openingstijden dag.
Ars Aemuia Naturae, Pleterskerk-
feraoht 9. expositie v
21 febr
'Ars
vrh,
i 11 I
opeud i
rlnsenweg 94. Wassenaar, Galerie
iJa". Expositie An Blesot - grafiek,'
Ronnie Meerts - grafiek en Rob Blote
beeldhouwwerk. Van 19 febr.-7 mrt.
Geopend: woe. t/m zo. van 10 uur v.m.
f—5 uur nam., woe. ook van 810 uur
film,
voorstelling i
echte toverlantaarn
LUXOR: "Enter the dr
2.30, 7.00 en 9.15 uur, zo. o
18 jaar.
STUDIO: "Scenes uit
REX: "Sexplezier
hier", dag. 7.00 en 9.15
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
OngevaIlendt«nsl elke da* Acade.
mlsch Ziekenhuis behalve van dins
dag 13.00 uur tot woensdag 13.00 uur
(Dlaconessenhuis) en van vrijdag 13.00
uur tot zaterdag 13.00 uur (Elisabeth,
ziekenhuis).
Bezoekuren Ziekenhuizen
Dlaconessenhuis: Middagbezoekuur:
13.46—14.30 uur Avondbezoekuur:
18.30—19.30 uur Kinderafdeling dage-
n". dag. 1415 uur; eerste klasse: de gehele
tsse afdeling van 13.00-
i 18.80 tot 20.00 uur.
Derde klasse bezoekuur v;
1860—19.30
14.00
Kinderzaal:
woensdagavond (uitsluitend
13.00—14.00
ouders) van 18.30—19 30
ACADEMISCH ZIEKENHUIS
Voor alle patiënten (behalve kinderen)
zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag:
14.15—15.00 uur.
18.30—19.30 uur.
Voor de prematurenafdellng gelden de
voljjende bezoekuren (alleen voor
Maandag t/m vrijdag:
18.30—18.45 UUT.
Zaterdag en zondag:
14.45—15.00 uur.
Bezoek aan ernstige patiënten
Wanneer voor ernstige patiënten door
lopend bezoek wordt toegestaan kan
de hoofdverpleegkundige hiervoor spe.
Idemlegebouw. Rapenburg 73.
Helling Westfriese naleven. Van 13 bJks^ van K.0019.00 uur^alleen
Atelier' ..De Scherf" Nassaulaan 41
Oegstgeest, tel. 150220 Ans v. d. Helde-
jKort exposeert eigen werk glasbulgen. kinderafdeling,
(houtwerk tegels en mozaïeken
Rijksmuseum van Oudheden (Rapen
burg 28) Werkd 10 uur voorin.5 uur
Tentoonstelling "Archeologen wer
ken in Zuid-Holland" opgravingen en
- - - laatste 15 jaar Tot en
Jaar hebben geen toegang op de
clerafdellng.
Sint Ellsabeth-zlekenhuls volwasse-
«aêr22Tebrixart 1976
lLeidsc bioscopen
CAMERA: "Jaws", dag. 8.00 uur.
14 jaar. Kindermatinee: "Old Shatter-
hand" za. en woe. 2 30 uur, zo. 2.00
pn 4.15 uur. AL. Nachtvoorstellimg:
De nachten van Dracula", vr. en za.
15.00 tot 16.00
uur en van 18.80 tot 19.30 uur. Kinder
afdeling dag van 15.00 tot 18.3
1500—15.45 uur
18.30—19.00 urr
Bezoektijden kinderafdeling:
Alphen aan den Rijn
11 noord: le en 2e klas 11-11.3
1515.30 u alleen voor ouders 18
verpleging: dag vaniï3o tSt Geluidshinder Schiphol
18 30 tot 19.00
Adviescentrum
i do. 19.30-20.30 uur ln het
's zondags 11—12
kunnen dag en nacht worden gemeld
(9uc/ Qltettws
24 februari 1976
Honderd jaar geleden stond in
de Tcrant
Uit St. Jean de Luz wordt
gemeld, dat de zaak der Carlis-
ten voor goed verloren is en
dat koning Alphonsus zijn in
tocht in Tolosa heeft gehouden
Van don Carlos meende men,
dat hij reeds Zaterdag Spanje
heeft verlaten. Volgens een
Hongaarsch blad, de "Kelet
Nepe", zou hij geen schuil
plaats trachten te vinden in
Oostenrijk maar in Zwitser
land of mogelijk in Hongarije,
waar hij uit de nalatenschap
van den hertog van Modena
een heerlijkheid heeft geërfd.
Vijftig jaar geleden
Nadat Litauen drie dagen
geleden het grensgebied 'van
Podgajo had bezet, hebben de
Polen een tegenaanval ge
daan, die volgens de Poolsche
bladen met succes werd be
kroond. Na een korte schiet
partij, waarbij aan Poolsche
zijde niemand werd gewond,
ontruimden de Litauers de
grensstrook voor de Poolsche
overmacht. Hierbij werden
Een Engelsche reiziger,
die zich in dronkenschap on
voorzichtig en beleedigend
over Mussolini had uitgelaten
is te Rome tot acht maanden
hechtenis veroordeeld alsme
de tot 12 pond boete. Een
nuchtere Ier, die gepoogd had
den Engélschman te helpen
door op dienst dronkenschap
te wijzen, kreeg een pond boete
plus een waarschuwing. Het
was de eerste maal dat de
nieuwe Italiaansche verorde
ning betreffende de veiligheid
van den minister-president
werd toegepast.
PANDA EN DE VREEMDE SLAAP
Het ging niet goed met Joris. Hij had al in een paar dagen niet gegeten - en
ook had hij slecht geslapen op een bankje in het park. Nu slenterde hij op
deze vroege ochtend door de stille stad, in sombere gedachten verdiept.
"In deze maatschappij is geen plaats voor mij", peinsde hij. "Ik ben te
delicaat voor ruwe handen-arbeid, en de tijd dat men nog betaalde voor
fijn gedachten werk, is voorbij. Mijn moeilijkheid is, dat ik een klasse apart
Gelukkig was niet iedereen zo droevig gestemd als hij. Boven hem kunnen
we bijvoorbeeld de opgewekte heer Vermol zien. Deze was met een stralenc
humeur opgestaan en deed nu frisse ochtend-oefeningen om goed wakker f
t zijn c
worden
"Een, twee telde hij, terwijl hij flink
vierEen, twee oeps!"
Die laatste kreet had niets te maken met zijn gymnastiek
bloempot die hij per ongeluk van de vensterbank veegde en die nu naa.
beneden viel. Het voorwerp maakte een betrekkelijk zachte landing op de
t zwaaide, "drie
r met dt
hoed i
i Joris, r
r het splinterde toch uit elkaar.
MEXICAANSE
STOOFPOT
g magere runder
lappen; 75 g boter; 1 ui;
teentje knoflook; lk
groene paprika; 1 rode
paprika; klein blikje
tomatenpuree; zout;
peper, tabasco, cayen
nepeper, paprikapoe
der, worcestershiresau-
ce.aromazout; lk liter
blik maïskorrels; V» li
terblik doperwten; 4
tomaten; 100 g geraspte
oude kaas; gehakte pe
terselie.
Snijd het vlees in blok-
n bak deze zachtjes
fin de boter bruin 20
minuten).
i ui c
de gewas-
zaadlijstles
ontdane en in stukjes
gesneden paprika's toe.
Fruit alles 10 minuten
voeg daarna toma
tenpuree, zout, de krui
den en een scheutje wa
ter toe.
Roer de uitgelekte maïs
en de doperwtjes er
door, met de in stukjes
gesneden, ontvelde to
maten.
Meng er tenslotte de ge
raspte kaas en de ge-
haktejjjeterseli^door^
£0R, HET HU AL DB PB2^N
u/6Eti pw JE hiep-H&haj udoecr- J
WBCfGAiC LASTl^ "HEl VV
KAT HEEFT o Ar BR M0U
nee TE A7AC6A4?
/{R VACHT WC -
was
TE. U6l/EAi:
Atru. UwuxS j
Copyright-
Ob*ron/Haarlem
Tekenaar Peter de
De avonturen
van
Jommeke
j KomBobos, buiten je plasje doen
Pff!... naar beneden)
ging toch veel
N vlugger! fS
Dce, madam bewaart
een fortuin in haar
brandkast, en mij krngen
I maar 'n pepermuntje f
KLEINE VAART
ARCAS 21 ra Amsterdam nr Mld-
dleafborough,
BASTIAAN BROERE 22 dw Lissabon
nr Mllfordhaven,
BERNISSE 22 vn Rotterdam nr Lon
don.
BIERUM 23 rede Tartous.
DUTCH MATE 23 te Rotterdam.
DUTCH SAILOR 22 vn Rotterdam
Barry.
ENGELINA BROERE pass Downslng
nr Dordrecht,
FIDUCIA 20 te
FIDUCIA-2 21
FINLANDIA 22 te Amsterdam,
FRANCINAPLEIN 23 te Amsterdam.
HEERENGRACHT 2 25 o Northfore-
GROTE VAART
GANYMEDES 22 vn Ark» nr Valpa
raiso.
KATWIJK 23 300 no Balboa nr Crlsto-
ARISTOTELES 23 te Fort de France
ATLANTIC CROWN 23 te Baltimore.
ATLANTIC STAR 22 vn Hallfas nr
Norfolk.
BAARN 23 te Bilbao,
BANDA 22 te Rotterdam,
EREDA 23 te Kingston.
NEDLLOYD DEJIMA 22 440 ZO
muda nr .Rotterdam.
NEDLLOYD KIMBERLEY 22 te
reka,
NEDLLOYD KYOTO 22 vn Kaap-
BUSSUM 21
CAPILUNA 22 40
Srlracha,1
Japan,
MARE ALTUM 22 te Rotterdam,
MEDINA 22 30 w Cadiz,
CONCORDIA 23 vn Rotterdam i
CORRIE BROERE 23 vn Rotterdam
nr Stade.
DART 20 vn Amsterdam nr Londen. NORSTAR 22 vn Rotterdam nr Huil,
DUTCH ENGINEER 22 vn Rotterdam
nr Immlngham.
DUTCH GLORY pass 23 Quessant
Llvorno,
CHEVRON NAGASAKI 23 te
CHEVRON THE HAQUE 23
PIETER WINSEMIUS 20 te
dam.
TUVANA pass 22 Ouessant nr Ant-
STRAAT CUMBERLAND 24
nlla.
STRAAT FUSHÏMI
STRAAT NASSAU 23 te Santos
STREEFKERK 23 180 zo Melbou-i
nr Suez,
WAARDRECHT 21 560 wnw Wal -,
baai nr Savona.
WALCHEREN 22 te Amsterdam.
WIELDRECHT 22 250 o Chariest*
nr Galveston.
WONORATO 23 te Sac Antonio.
