"Minister moet
ook luisteren
naar provincie
n
Voor woonwagens
nog geen oplossing
Panama: V.S. moet uit de ka naalzone verdwijnen
DINSDAG 17 FEBRUARI 1976
PAGINA 13
GEDEPUTEERDE BORGMAN BESTRIJDT
VERSTEDELIJKINGSNOTA GRUUTERS
LEIDEN Nieuwe bouwlocaties in de regio Leiden, zoals bijvoorbeeld in Voorhout, zijn
niet noodzakelijk en in vernieuwde stadskernen mogen de mensen best wat dichter op
elkaar wonen dan in de nieuwbouwwijken aan de rand van de stad. Dat waren de twee
kernpunten van het betoog van PvdA gedeputeerde J. Borgman, die gisteravond in de
Burcht in Leiden sprak voor de PvdA.
Met die opvattingen staat Borg
man lijnrecht tegenover de opvattin
gen van bouwminister Hans Gruy-
ters, die in zijn onlangs verschenen
verstedelij kingsnota juist Voorhoüt
aanwees als bouwlokatie, met name
ter opvang van die mensen die door
stadsvernieuwing zonder woonruimte
komen te zitten.
Borgman wees er nogmaals op dat
de bestaande en in voorbereiding
zijnde bestemmingsplannen voldoen
de speelruimte bieden voor de wo
ningbouw en dat hooguit vanuit de
bollenstreek een zekere overloop te
verwachten is. Die zou dan opge
vangen kunnen worden io een klein
schalige uitbreiding van Voorhout.
Mocht er nu plotseling toch be
hoefte komen aan veel woningen,
bijvoorbeeld in de orde van 10 tot
20.000 duizend zoals Gruijters meent,
dan ziet Borgman wel andere bouw-
lokaties gekozen zo dicht mogelijk
by de zich uitbreidende en daardoor
„hulpbehoevende" steden in Wa
teringen, in Nootdorp (en uitdrukke
lijk niet in Pijnacker), aan de rand
van Delft, in Zoetermeer en de al
genoemde zeer klein uitbreiding van
Voorhout. Gruijters wilde uitbreiding
van Nootdorp/Pynacker en Zoeter
meer als groeikern en vam Voorhout.
Voor het laatste dorp dacht hy in de
orde van grootte van drie tot zesdui
zend.
Bezwaren
De bezwaren van Borgman zijn de
volgende. Hy meent dat in Voorhout
Leids raadslid:
„Haast maken
met overleg
door de plannen van Gruijters teveel
goede bollengrond verloren gaat, ter
wijl men dan bovendien bezig is om
in het „groene hart" van Zuid-Hol
land te bouwen. Het aanwijzen van
Pijnacker als groeilokatie zou het
aantrekken van de overloop uit Rot
terdam betekenen, terwijl die stad
zich Juist in zuidelijke richting moet
ontwikkelen. Bovendien heeft Voor
hout naar de mening van Borgman
een te grote aantrekkingskracht op
Amsterdaam en Haarlem.
Borgman verzette zich uitdrukke
lijk tegen de opmerkingen van minis
ter Gruyters, dat deze niets te ma
ken heeft met gemeentelijke en pro
vinciale plannen, wanneer die het
overheidsbeleid doorkruisen. „Gruij-
AVOND OVER
DEMOCRATIE
IN
NEDERL4ND
LEIDEN De studentenvereni
ging SSR orgniseert vanavond een
bijeenkomst over de democratie in
Nederland. Mr. J.P. Glastra van Loo
(D'66) en H.H. Drenth, Tweede-
Kamerlid voor de PvdA, zullen on
der leiding van de Leidse politico
loog drs. J. Th. J. van den Berg
in discussie gaan over de volgende
vragen: beletten de steeds ingewik
kelder wordende problemen die in de
maatschappij van nu spelen de deel
name van de burgers aan de demo
cratische besluitvorming? en: heb
ben de politici genoeg middelen ter
beschikking om hun taak goed te
kunnen uitvoeren? De bijeenkomst
wordt gehouden in het gebouw van
SSR, Hogewoerd 108. Aanvang 20.00
ters wil inspraak", aldus Borgman.
„En dan zal hij ook naar de gemeen
te en de provincie moeten luisteren".
Borgman week overigens ook af
van de Provinciale Planologische
Dienst, waarby wordt uitgegaan van
een woningbezetting van 2,2 inwoners
in 1980. „Ik houd het op 2,5 en dat
betekent een verschil van enkele
tienduizenden woningen".
Het zal nog wel even duren
deze twee einden één brug
Maar als het karwei eenmaal ge
klaard is, dan zal het de langste
brug ter wereld zijn. Hij komt over
de New River in Charleston (VS).
LEIDEN De bijeenkomst van
de zestien regiogemeenten, giste
ren in het Leidse stadhuis onder
voorzitterschap van Gedeputeerde
Engelsman, om de woonwagenpro-
blematiek te bespreken, heeft weinig
nieuwe gezichtspunten opgeleverd.
Weliswaar stelden alle gemeenten
zich positief op ten aanzien van de
spreiding van de woonwagens over
de regio, er wordt gedacht aan
142 wagens in 1985, en toonden de
meeste gemeenten de principiële
bereidheid een klein aantal staan
plaatsen aan te leggen, maar de
realisatie van een en ander is nog
erg onzeker. Vooralsnog wil Leiden
dan ook nog geen noodvoorzieningen
aanleggen op het regionale kamp
ten behoeve van de bezetters van
het Stadhuisplein. Inspecteur Zijlstra
van CRM merkte op dat wel over
subsidie voor de noodvoorzieningen
met CRM gepraat kan worden; dit
in tegenstelling tot eerdere uitlatin
gen van de gemeente Leiden hierover
Inmiddels hebben vertegenwoordi
gers van de woonwagenbewoners
zich akkoord verklaard met het ter
rein bij Alberts Corner dat Leider
dorp wil bestemmen voor een aan
tal staanplaatsen. De raadscommis
sie heeft dit in haar advies overge-
Tijdens de behandeling van de
provinciale begroting heeft Engels
man onlangs verklaard dat er een
speciale commissie is gevormd die,
in overleg met de betrokken ge
meentebesturen, voor de hele pro
vincie een plan moet maken om
de problemen op te lossen rond de
grote tekorten aan staanplaatsen voor
woonwagens. In deze oommissie zyn
ook twee plaatsen ingeruimd voor
woonwagenbewoners en zij is in
middels al aan het werk. Er wordt
echter niet alleen gewerkt aan een
provinciaal plan, maar het provin
ciaal bestuur is tevens bezig de
knelpunten op dit gebied op te spo
ren en op te lossen.
GS zijn bereid om desnoods ge
bruik te maken van hun bevoegd
heid gemeentebesturen een "aanwij
zing" te geven voor het inrichten
van een klein woonwagenkamp, ge
zien de Leidse problematiek, maar
het college wil hier niet mee begin
nen. Wel zou het in concrete situa
ties een speoiaal artikel uit de
Woonwagenwet kunnen toepassen als
het anders onmogelijk mochit blij
ken kleine kampjes tot stand te
brengen in de gemeenten rand Lei
den.
Prinses Christina viert morgen haar 29ste verjaardag ter gele
genheid waarvan Max Koot deze Joto maakte.
Bezwaren bij
universiteit
Leiden tegen
wetsontwerp
LEIDEN Het college van be
stuur van de Leidse universiteit zal
zich met een brief tot de vaste ka
mercommissie voor Onderwijs en
Wetenschappen wenden om zijn
standpunt kenbaar "te maken over
een aantal fundamentele punten in
het wetsontwerp over de verlening
en wijziging van de Wet Universi
taire Bestuurshervorming '70 (WUB).
De universiteitsraad gaf gis
teravond zijn fiait aan dit initiatief.
In de brief maakt het Leids col
lege o.m. bezwaar tegen de in het
wetsontwerp opgenomen veranderde
voorschriften over de samenstelling
van het bestuur van de vakgroepen
alsook tegen de voorgestelde veran
dering in de verhouding tussen de
universiteitsraad en het college van
bestuur, waardoor, aldus de brief, de
eenheid op het centrale niveau wordt
verbroken. Het college vindt dat de
desbetreffende voorstellen in het
wetsontwerp ofwel onvoldoende zyn
gemotiveerd ofwel twijfel doen rijzen
over het gestelde doel.
VVD-vragen
over bezetting
Stadhuisplein
LEIDEN In vragen aan B
en W van Leiden merkt de WD-
fractie op dat het principe van
rechtsgelijkheid aangetast
wordt doordat het college niet op
treedt tegen de bezetters van
het stadhuisplein. De WD-
raadsleden vragen hoe het col
lege het gevolgde beleid van
inactiviteit kan rechtvaardigen.
Als het college zo tolerant is,
omdat het hier een demonstra
tie betreft, aldus de laatste van
de vier vragen, is het college
dan niet van mening dat de gren
zen van wed gevoeglijkheid zowel
door tijdsduur als optreden ern
stig zijn overschreden?
Sneevliet en
de Chinese
Revolutie
LEIDEN Het Sinologisch Insti
tuut van de Leidse universiteit or
ganiseert morgenavond in samen
werking met het "Herdenkingscomi
té gevallenen 13 april- 1942-16 ok
tober" een bijeenkomst over het
onderwerp "Sneevliet en de Chine
se Revolutie. 1921-*23". Dr. Dov
Bing van de Universiteit van Wai-
kato, Hamilton, Nieuw Zeeland, zal
over dit thema een voordracht hou
den (in het Nederlands). De bijeen
komst wordt gehouden in het colle
gegebouw aan de le Binnenvest
gracht 33 izaal II) en begint om
20.00 uur.
werksituatie Kissinger: "Als we niet oppassen krijgen we een tweedë Vietnam'
ambtenaren'
LEIDEN Met algemene stem
men ging de Leidse gemeenteraad
gisteravond akkoord met de door het
CDA-raadslid Bleijie geuitte wens,
dat binnen 'n maand de werksituatie
van de Leidse gemeenteambtenaren
ter sprake dient te komen in het zo
genaamde „georganiseerd overleg",
waarvan onder meer de ambtenaren
bonden deel uitmaken.
De vervulling van die algemeen ge
uite wens zal zeer snel kunnen ge
beuren, want wethouder Van Aken
deelde de raadsleden mee. dat reeds
voor morgenmiddag een dergelijke
vergadering is uitgeschreven. Bleyie
vond een dergelijk gesprek noodza
kelijk omdat verschillende leden van
het college, volgens hem, nogal on
heus optreden ten opzichte van be
paalde ambtenaren.
Hy somde een reeks voorbeelden
op uit het afgelopen Jaar, waaruit
onder meer bleek dat er in de per
soonlijke sfeer nogal eens conflicten
zijn geweest tussen wethouders en
topambtenaren. „1975 was een ru
moerig Jaartje", aldus Bleijie, die met
name de houding van wethouder Van
Aken veroordeelde: „Hy zegt niets".
Volgens het CDA-raadslid hebben de
Leidse ambtenaren recht op betere
behandeling.
„De reorganisatie binnen het stad
huis kan alleen dan slagen, wanneer
de ambtenaren voor de volle hon
derd procent meewerken. Dat kan
alleen wanneer er goede samenwer
king bestaat tussen de bestuurders en
de ambtenaren. Dat daar op het
ogenblik nog wel het een en ander
aan mankeert leidde Bleyie af uit
een brief van voorzitter G. Steenge
van de Nederlandse Christelijke
Bond van Overheidspersoneel afde
ling Leiden. Daarin werd geconsta
teerd dat onder het gemeenteperso-
neel onrust en onvrede is ontstaan
door zaken als het geven van de lei
ding van de Soc. Dienst aan een per
soon die de meerderheid van de me
dewerkers afwijst, het niet benoemen
van Mojet tot geneesheer-directeur
van Endegeest, en het in de open
baarheid brengen van vertrouwelijke
gegevens over de geschorste Groen-
oordhal-directeur Daey Ouwens.
De motie van Bleyie om binnen
een maand te vergaderen over de
werksituatie werd door het college
overgenomen en zonder hoofdelijke
«temming door de raad aanvaard.
WASHINGTON (AP) Panamese
functionarissen hebben een goed
ideë ter viering van het 200-jarig
bestaan van de Ver. Staten: laat
Amerika eens beginnen zich terug te
trekken uit de kanaalzone.
Ondanks een al twee jaar durende
vooruitgang in de richting van een
nieuw verdrag duiden alle tekenen
erop dat de Verenigde Staten ook
in de komende jaren hun greep op
het Panamakanaal zullen blijven be
houden, zoals dat al meer dan 70
jaar het geval is.
Regeringsfuctionarissen in de Ver
enigde Staten achten het onwaar
schijnlijk dat in 1976 een ontwerp
verdrag zal worden opgesteld' ter
goedkeuring van de Senaat. Over de
reden waarom het onderhandelings
proces wordt vertraagd bestaan ver
schillende meningen. Sommigen zeg
gen dat de oorzaak ligt in funda
mentele meningsverschillen tussen
Panama en de Verenigde Staten, an
deren zijn van mening dat de ver
traging is ontstaan vanwege politie
ke overwegingen in verband met de
dit Jaar te houden verkiezingen.
Onvoorziene gebeurtenissen daarge
laten wordt echter verwacht dat de
regeringen van beide landen het op
een gegeven ogenblik, misschien in
1977, eens zullen worden over een
voorstel voor een ontwerpverdrag dat
Panama toenemende zeggenschap
zal geven in de exploitatie en ver
dediging van het kanaal.
Panama zou dan binnen drie jaar
na het van kracht worden van het
nieuwe verdrag volledige zeggenschap
krijgen over de kanaalzone.
Hinderpalen
Op het ogenblik beheersen de Ver
enigde Staten alle zaken in de ka
naalzone, van de toepassing van
rechtspraak tot de uitgifte van ken
tekenbewijzen voor auto's.
Het nieuwe verdrag zal waar
schijnlijk een afloopdatum bevatten,
rond het Jaar 2000, waarna Panama
de volledige verantwoordelijkheid
voor de exploitatie van het kanaal
op zich zal nemen.
De belangrijkste hinderpalen voor
een nieuw verdrag worden op dit
ogenblik gevormd door de verdedi
ging van het kanaal. Panamese luac-
tionarissen zeggen dat de Verenigde
Staten erop staan voor onbepaalde
tijd betrokken te blijven bij de ver
dediging van het kanaal, iets wat
door Panama wordt afgewezen.
Ook is men het er niet over eens
of de Verenigde Staten, gedurende de
looptijd van het nieuwe verdrag, het
recht zouden mogen hebben het ka
naal uit te breiden. Over de orde
van grootte van Amerikaanse econo
mische hulp aan Panama en over
de grootte en ligging van de land
en zee-streken die de Amerikanen
voor de exploitatie en verdediging
van het kanaal nodig zullen hebben
is nog geen Qvereenstemming be
reikt.
De Amerikaanse uitgangsbasis voor
de onderhandelingen, zoals die wordt
omschreven door de Amerikaanse
onderhandelaar, ambassadeur Ells
worth Bunker, is dat de Verenigde
Staten „niet meer de enigen ter we
reld kunnen en willen zijn die ex
territorialiteit uitoefenen op het
grondgebied van een ander land".
Bunker is zich er echter wel van
wust dat de Senaat, die 'n toekom
stig nieuw verdrag met 'n twee-der
de meerderheid moet bekrachtigen,
ieder voorstel voor een volledige
Amerikaanse terugtrekking uit de ka
naalzone zal verwerpen. Men schat
dat de Verenigde Staten gedurende
de afgelopen 70 jaar een bedrag van
zeven miljard dollar in het kanaal
hebben geïnvesteerd.
Alhoewel de regering van presi
dent Ford bereid is Panama op den
duur volledige rechtsbevoegdheid te
geven bestaat er in Amerika een niet
te verwaarlozen oppositie, die tegen
een volledig opgeven van de Ameri
kaanse rechten in de kanaalzone is.
38 senatoren vijf meer dan no
dig zijn om de bekrachtiging af te
stemmen hebben een resolutie on
dertekend waarin geëist wordt dat
ae Verenigde Staten „op geen enkele
wijze ook maar één van haar bij het
verdrag van 1903 verkregen rechten
opgeven".
In het verdrag van 1903 wordt de
Verenigde Staten toegestaan te han
delen „alsof zij de soevereiniteit over
het gebied hebben".
Ook het Huis van Afgevaardigden
u een broedplaats voor tegenstand
tegen het regeringsplan. In Juni van
het afgelopen jaar besloot het Huis
van Afgevaardigden met 246 tegen
164 het ministerie van buitenlandse
zaken geen geld meer te geven om
de onderhandelingen voort te zetten.
Vervolgens werd een compromis voor
het toestaan van toekomstige onder
handelingen bereikt.
Zelfs onder ideale omstandigheden
zou het voor iedere regering moei
lijk zijn 67 senatoren te overreden
akkoord te gaan met een plan om
Panama volledige rechtsbevoegdheid
te geven over het 830 vierkante kilo
meter grote gebied.
Maar de Panamezen hebben ge
noeg van de Amerikaanse aanwezig
heid en hoge functionarissen zijn
van mening dat het Panamese ge
duld op een gegeven ogenblik op is.
Op dat ogenblik, aldus Bunker, „is
het bijna zeker dat zich in Panama
een conflict zal voordoen en het
zal een conflict zijn waarvoor alle
betrokkenen een hoge prijs zullen
moeten betalen".
„Als wij proberen de status-quo te
handhaven zullen wij worden ge
confronteerd met een steeds groter
wordende vijandelijke houding in
Panama en Latijns-Amerika en
het mogelijke verlies van Juist die
belangen, die wij in stand willen hou
den".
De regering ondervindt op dit ogen
blik steeds meer tegenstand tegen
haar beleid. Danil J. Flood, 'n Repu
blikein en één van de aanvoerders
van de anti-verdragsgroepering in
het Huis van Afgevaardigden, zegt
dat hij in de afgelopen twee Jaar
meer dan 2.000 brieven heeft gekre
gen, waarin zijn standpunt wordt on
dersteund. Men schat dat ongeveer
10.000 personen individueel of in
groepsverband opereren om het Huis
van Afgevaardigden te overreden het
regeringsplan af te wijzen.
Regering
Ook binnen de regering is verzet ge
rezen tegen de kanaalplannen. En
kele functionarissen van het Penta
gon zijn het volkomen oneens met
de Panamese eis dat de Verenigde
Staten bijna alle militaire bases in
de kanaalzone moeten ontruimen.
Gedurende de afgelopen 13 Jaar
heeft de kanaalzone dienst gedaan
als hoofdkwartier voor het zuidelijk
opperbevel van de Verenigde Sta
ten. Dit opperbevel is verantwoorde
lijk voor alle Amerikaanse militaire
activiteiten in Midden- en Zuid-Ame-
rika.
Enkele functionarissen van het Pen
tagon zijn van mening dat dit een
bijzonder ongeschikt ogenbilk is voor
de regering om bij onderhandelingen
de rechten van de Verenigde Staten
in de kanaalzone op geven. De
communistische opmars in Zuid-
Oost Azië en Afrika in ogenschouw
genomen vormt Panama een goed
terrein om de Amerikaanse vastbe
radenheid te tonen, aldus regerings
functionarissen.
De Panamezen hoeven niet nood
zakelijkerwijs de loop der gebeur
tenissen af te wachten. Brigade-ge
neraal Omar Torrijos, het regerings
hoofd, heeft een bezoek aan Cuba
gebracht. Hij is daarmee de derde
Latijns-Amérikaanse leider, die door
premier Fidel Castro nu 17 jaar
aan het bewind ontvangen wordt.
Het bezoek van Torrijos aan Cuba
wordt in Panama beschouwd als een
gebaar aan de ongeduldige linkse
partijen.
Ook wordt verwacht dat Panama
in 1976 meer aandacht gaat beste
den aan zijn campagne om de inter
nationale publieke opinie tegen de
Amerikaanse aanwezigheid in dit
land te verenigen.
Minister van Buitenlandse Zaken
Henry Kissinger zegt dat „een twee
de Vietnam" zich in Panama gaat
afspelen als er geen nieuw verdrag
wordt overeengekomen". Het ant
woord van critici hierop is dat er een
tweede Suez zal ontstaan als Kissin
ger zijn zin krijgt.
„Agenten van de Sowjet-Unie zijn
geïnfiltreerd in de regering van Pa
nama. Zij staan klaar om de macht
over te nemen als de gelegenheid
zich voordoet", aldus het congreslid
Flood.
Ongeveer 10.000 schepen, twee-der
de van het aantal schepen dat ieder
jaar door het kanaal vaart, komt
uit of gaat naar een Amerikaanse
haven. Men is het erover eens dat
sluiting van het kanaal een cata
strofe voor de Amerikaanse economie
zou betekenen. Schepen zouden dan
de 13.000 kilometer lange reis rond
Kaap Hoorn moeten maken om hun
bestemming te bereiken.
Generaal Torrijos zegt dat een spon
tane invasie van de kanaalzone door
Panamezen, die er genoeg van heb
ben, tot de mogelijkheden behoort als
de onderhandelingen mislukken.
„Als het volk van Panama besluit
ae kanaalzone te bezetten, kan ik het
verpletteren of leiden. Ik zal mijn
volk niet verpletteren", aldus het Pa
namese regeringshoofd.
Uit een proefonderzoek va
rk Sociaal Kerkelijk Institupt is ge
bleken, dat van de 5,5 miljoen Ne
derlanders die als rk te boek staan,
er 3 miljoen als "kerkelijk betrok
ken" kunnen worden beschouwd en
dat 1,8 miljoen wekelijks naar de
kerk gaan. Het aantal "betrokke
nen" is een schatting van de pasto
res van 1255 parochies die vervolgens
is herberekend over het to
taal van 1813 parochies. De rk
bisschoppen van Nederland zullen
de komende maanden hun bijzondere
aandacht richten op de jongeren. Uit
gangspunt daarvoor is het rapport,
dat de Nederlandse bijdrage is ge
weest aan het Europese congres
over "Jeugd en (on)geloof" dat
eind vorig jaar in Rome werd gehou
den onder auspiciën van het Romein
se secretariaat voor de niet-gelovi-
gen. Dr. P. van Hoof, studiesecreta
ris op het secretariaat van de rk
kerkprovincie, en pastor F. de
Bruyn zijn er de samenstellers van.
Het is verkrijgbaar bij de rk Jeugd
raad, Maliesingel 13 Utrecht. Na
de bisschoppen van Oostenrijk Duits
land en Frankrijk heeft nu ook kar
dinaal Suenens van België gewaar
schuwd voor de secte van Moon of
wel de "Unified Family". Volgens
de kardinaal heeft deze "leer" de
wind mee door de humanitaire
woordkeus, die bovendien christelijk
lijkt. "In feite is wat de sekte be
lijdt niet alleen in strijd met het rk
maar ook met het christelijke ge
loof in het algemeen. Haar stichter,
door zijn volgelingen beschouwd als
een nieuwe messias, beroept zich op
nieuwe en vreemde openbaringen
die hij, naar zijn zeggen, recht
streeks van God zou ontvangen". De
kardinaal zag echter nog een ande
re kant aan het hele sektenver
schijnsel in deze tijd: "Wij moeten,
vooral aan de Jongeren die op zoek
zijn naar een ideaal, een levend
christendom laten zien met warmte
en echt geloof'. Beroepingswerk
Herv. Kerk beroepen te West-
broek, Nieuw-Lekkerland en Zuili-
chem en Nieuwaal kand. G. Hendriks
Woudenberg, te Ooltgensplaat H.
Vreekamp Oosterwolde (Gld), te
Pernis D. W. Koelman Katwijk aan
Zee aangenomen naar Harder
wijk H. J. de Jong Meppol, naar
N ie uw-Stadskanaal A. Kastelein te
Strijen; benoemd tot geestelijk ver
zorger De Lichtenberg Amersfoort:
T. Korporaal Zeist, tot geestelijk ver
zorger bejaarden J. Batelaan te
Voorschoten. Geref. Kerken: beroe
pen te Raamscónk kand. M. J. Heu-
le Kampen, te Soest J. C. Baumfalk
Diemen; aangenomen naar Den
Haag E. Haverkamp Assen, naar
Alphen a. d. Ryn J. Vree Broekster
woude. Geref. Kerken Vrijgemaakt:
bedankt voor Stoenwijk H. van Om
men Arnhem. Geref Gemeenten:
beroepen te Benthuizen R. Boogaard
Ledien, te Enkhuizen A. Bac Bos
koop; bedankt voor Meeuwen J.
Mol Rijssen.
