Japanner beschuldigt
Lockheed van laster
Zuid-Afrika bijna bereid tot erkenning MPLA
President Peron
in tegenaanval
'OUDE KOERS
IN NIGERIA
VOORTZETTEN'
DE SPANNING IN ANGOLA LIJKT LANGZAAM WAT AF TE NEMEN
S
Osano overweegt aanklacht
tegen afgetreden president
Rebellie in
Zuid-Vietnam
neergeslagen
MAANDAG 16 FEBRUARI 1976
PAGINA 7
Sinds 1860 een
probaat middel tegen
kikkerkramp,
polderpiep, bliksembeef N éöwimX
en grasgriezel.
IN ARGENTINIË
Bij een frontale botsing
tussen twee treinen in de
buurt van het Zwitserse
Yverdon zijn zaterdag zes
mensen omgekomen en veer
tig gewond geraakt, van wie
een aantal ernstigHet on
geluk gebeurde op een en-
kelspoor dat Y ver don ver
bindt met Sainte Croix aan
de grens met Frankrijk in de
bergen.
De botsing deed zich voor in
een bocht waar de trein die
in de richting van Yverdon
had moeten wachten op een
zijspoor om de trein die met
ongeveer 100 passagiers heu
velafwaarts reed, voorrang
te geven. De politie heeft
meegedeeld dat nog niet be
kend is waarom de 47-jarige
bestuurder, die is omgekomen
iiiet op de trein heeft ge
wacht. Men vermoedt dat de
oorzaak van het ongeluk
moet worden gezocht in een
menselijke fout.
Foto: de ravage bij de twee
treinstellen.
Nieuw staatshoofd:
LAGOS (Reuter/AFP) Tot nieuw
staatshoofd van de Afrikaanse staat
Nigeria is zaterdag benoemd lui
tenant-generaal Oloesegoen Obasan-
jo, voorheen chef-staf van de strijd
krachten. Generaal Obasanjo komt
in de plaats van generaal
Moertala Moehammed, die vrijdag
tijdens een mislukte staatsgreep om
het leven kwam. Dit is bekendge
maakt door radio Nigeria.
De Nigeriaanse radio verspreidde
een verklaring van de hoge militai
re raad waarin "met de grootste
droefheid de tragische en plotselinge
dood' van generaal Moertala Moe
hammed" werd aangekondigd.
Blijkens de verklaring werd Moeham
med vrijdag gedood door luitenant-
kolonel Dimka, de trainingsofficier
die vrijdag de staatsgreep aankon
digde, en enkele dissidente militairen
die zijn gearresteerd.
Behalve president Moertala Moe
hammed zijn bij de ipislukte staats
greep nog vier soldaten gedood.
Generaal Obasanjo zei dat een
uitgebreid onderzoek is gelast naar
de staatsgreep die werd uitgevoerd
door enkele militairen en die was
georganiseerd door luitenant kolonel
B.S. Dimka van het opleidingskorps
van het leger. Er zijn vele arresta
ties verricht en de schuldigen zullen
"op militaire wijze" worden behan
deld.
De nieuwe president van Nigeria
verklaarde dat hij "tegen zijn per
soonlijke wil" als staatshoofd was
aangewezen, maar dat hy „deze eer
had aanvaard in het belang van
het land en ter nagedachtenis aan
Moehammed'.
In zijn eerste via de radio uitge
zonden, boodschap tot de natie, be
loofde hij plechtig het land te zul
len -leiden op de wijze die zijn voor
ganger volgde. „Alles zal verder
gaan zoals in het verleden. De tra
gische gebeurtenissen kunnen slechts
aanzetten tot meer toewijding om
het land te verheffen en vooruitgang
te boeken".
Generaal Obasanjo noemde zijn
voorganger "een van de beste zonen
van Nigeria" die het land een "uniek
gevoel voor plicht" had gegven.
De nieuwe president is chef-staf
van de strijdkrachten geweest. Hij
wa5 al de tweede man in de hiërar
chie van de strijdkrachten en zetel
de naast generaal Moehammed in
de opperste militaire raad, het lei
dende orgaan van de republiek.
Obasanjo staat bekend als een
gematigd en bekwaam leider.
TOKIO (Reuter) De Japanner Tycoon Kenji Osano
heeft vanmorgen op een parlementaire hoorzitting in Tokio
verklaard te overwegen de afgetreden president van de
Lockheed'-vliegtuigfabriek aam te klagen wegens laster. De
ze had Osano's naam in verband gebracht met het steek
penningenschandaal.
Osano getuigde onder ede voor de begrotingscommissie van het La
gerhuis dat een onderzoek instelt naar beschuldigingen dat Lockheed
miljoenen dollars aan steekpenningen had betaald om de verkoop
van vliegtuigen in Japan te vergemakkelijken.
De 59-jarige Osana, een van Ja
pans rijkste mensen, zei dat Kot-
chian hem gevraagd had zijn in
vloed aan te wenden ter bevordering
van de verkoop van de Tristar aan
de All-Nippon Airways (ANA) waar
van Osano 11 miljoen aandelen
heeft. Hij zei echter niet te zijn in
gegaan op het verzoek van Kot-
chian. Hij ontkende ten stelligste
enig geld te hebben ontvangen van
de Japanse ultrarechtse Yoshio Ko-
dama die een geheim agent voor
Lockheed in Japan zou zijn.
Te ziek
Kroongetuige Kodamta (64) die
morgen zou moeten geuigen, heeft
het parlement meegedeeld dat hij
te ziek is om voor de commissie
te verschijnen. Een subcommissie
van de Amerikaanse Senaat was
meegedeeld dat Kodama meer dan
zeven milj. dollar van Lockheed had
ontvangen. Kotchian, die vrijdag af
trad als president van Lockheed,
deelde de commissie mee dat Osana
vermoedelijk enkele van de zeven
miljoen had ontvangen.
Osana deelde de commissie mee:
"Het is betreurenswaardig dat Kot
chian mijn naam bezoedeld heeft
door te getuigen dat enkele» betalin
gen naar mij zijn gegaan. Ik ben
van plan de nodige actie te onder
nemen nadat ik via senator Mat-
soenaga van Hawaii de notulen heb
ontvangen. Deze zullen zorgvuldig
in het Japans worden vertaald waar
na ik overleg met mijn advocaat op
Hawaii zal plegen".
Osano zei Kotchian twee of drie
keer te hebben ontmoet. "Telkens
werd ik gevraagd mijn invloed als
groot aandeelhouder aan te wenden
om ANA er toe over te halen de
Tristar luohtbus van Lockheed te
kopen. Maar ik deed dat niet. Ik
heb nooit een politicus of een in
vloedrijk man in de Japanse politiek
over deze zaak gesproken. Ik had
niets te maken met de keuze van
ANA inzake de Tristar".
Bescherming
De Amerikaanse senator Frank
Church, voorzitter van de subcom
missie van de senaat voor multina
tionale ondernemingen, heeft in een
vraaggesprek met het tijdschrift
Newsweek verklaard dat de onthul
lingen met betrekking tot de steek
penningen, betaald door Amerikaanse
ondernemingen aan regeringen in
het buitenland, er in de eerste plaats
op gericht èijn het beleid inzake de
buitenlandse politiek van de V.S. be
beschermen.
Zeker in het begin, aldus Church,
was ons doel het effect na te gaan
dat deze praktijken hadden en heb
ben op de buitenlandse politiek van
de V S. "De NAVO is de spil van
ons veiligheidssysteem. Wij ontdek
ten dat Amerikaanse maatschappij
en hoge functionarissen van de NA-
VO-landen hebben omgekocht om
een gunstige beslissing te verkrij
gen met betrekking tot de aankoop
van hun vliegtuigen en dat Euro
pese generaals mogelijk hierbij be
trokken zijn". Church wees erop dat
de Japanner Yoshio Kodama actief
bijdraagt aan de radicale, rechtse
politieke beleidsvorming in Japan en
dat dit indruist tegen de belangen
van de Amerikaanse buitelandse po
litiek". Een andere zeer belangrijke
overweging met betrekking tot de
büitenlandse politiek, aldus Church
is de manier waarop wij meer wa
pens aan de landen in het Midden-
Oosten verkopen dan we kunnen le
veren. Wij doen dit door functiona
rissen te verrijken die in staat zijn
invloed uit te oefenen op de besluit
vorming van hun regeringen inzake
het aantal te kopen vliegtuigen. Dit
brengt het risico met zich mee dat
er in dit gebeid eens een grote oor
log uitbreekt".
Senator Church ontkende met na
druk dat zijn werk het voortbestaan
bedreigt van regeringen die de V.S.
gunstig gezind zijn.
Tenneco Inc.. een Amerikaanse
oliemaatschappij met hoofdkantoor
in Houston, Texas, heeft zaterdag
onthuld dat een van haar dochter
ondernemingen aan 'n buitenlandse
regeringsfunctionaris 10.000 en aan
bepaalde militaire autoriteiten in een
land in het buitenland, 500.000 dol
lar aan steekpenningen heeft be
taald. Laatstgenoemd bedrag was
voor het kopen van bescherming
van haar activiteiten.
Tenneco noemde geen namen en
verklaarde dat door de betalingen
geen Amerikaanse wettten werden
geschonden. Wel zijn ze in de boe
ken van de firma gecamoufleerd
opgeschreven en zouden ze aftrek
baar voor de inkomstenbelasting zijn
verklaard zonder het te zijn.
Tenneco heeft verder onthuld vijf
Jaar lang 2.000 dollar te hebben be
taald aan een politiesheriff in Loui-
siane en geld te hebben gestort in
de campagnekas van twee kanton
rechters en een officier van Justi
tie.
BUENOS AIRES (Reuter) Na
maandenlang verzet tegen pogingen
haar tot aftreden te dwingen is de
Argentijnse president Maria Estela
(Isabel) Peron in de tegenaanval
gegaan. Twee afzonderlijke decre
ten heeft ze uitgegeven, waarbij een
vooraanstaand blad in Buenos Aires
voor tien dagen werd verboden en
waarbij het Congres wordt verzocht
het grondwettelijk systeem te her
vormen voor de komende presi
dentsverkiezingen. De decreten volg
den na een dag van afzonderlijke en
geheime besprekingen tussen mili
taire en politieke groeperingen waai.
naar verluidt, de toekomst van me
vrouw Per ons regering werd beke
ken. Kort daarvoor waren linkse
guerrillastrijders in twee voorsteden
van Buenos Aires in botsing geko
men met de politie, waarbij felle
vuurwisselingen plaatsvonden en een
tiental plezierboten in de delta van
de rivier de Plate in vlammen op
gingen. Of er slachtoffers vielen is
niet bekend.
Bij La Plata, 50 km ten zuiden van
Buenos Aires, zijn op afzonderlijke
plaatsen de verminkte lijken gevon
den van twee jongemannen. De eer
ste, een twintigjarige, vertoonde
brandwonden. Zijn beide handen wa
ren afgesneden en er waren schot
wonden.
Het tweede slachtoffer, de 33-Ja-
rige Juan Lobos, vakbondsman in
een metaalfabriek, werd in een sloot
gevonden met twintig kogels in zijn
lichaam.
Sinds het begin van het jaar zijn
in Argentinië 71 mensen vermoord
In San Fernando, 30 kilometer ten
noorden van de Argentijnse hoofd
stad Buenos Aires, is een rooms-ka-
tholieke' geestelijke doodgeschoten
Luitenant-generaal Murtala Mohammed vooropi is om het le
ven gekomen bij de mislukte staatsgreep in Nigeria, de macht
is nu in handen van luitenant-generaal Oloesegoen Obasanjo
(rechts).
SAIGON (AFP/UPI) Veilig
heistroepen van de Zuidvietnamese
regering hebben afgelopen vrijdag
twee rebellen van het leger van het
vorige bewind tijdens een nachte
lijk vuurgevecht bij een rooms-ka
tholieke kerk in Saigon gedood, zo
hebben de autoriteiten zaterdag be
kendgemaakt.
Volgens een woordvoerder
hadden de opstandelingen bindingen
met de Amerikaanse inlichtingen
dienst CIA. Hierover werden echter
geen nadere bijzonderheden ver
strekt.
De leiders van de opstand, de
rooms-katholieke priester Nguyen
Guang Minh en ex-parachutist ma
joor Nguyen Ngoc Tiep, en een aan
tal volgelingen zijn na het gevecht
gevangen genomen, aldus de woord
voerder. Een officier van het Zuid
vietnamese leger was bij de strijd
omgekomen en een soldaat gewond.
Voorts werd meegedeeld dat de
groep, de 'organisatie van het volk
en het leger voor het nationale her
stel', beschikte over een radiozender
en apparatuur voor valsemunterij.
De gouverneur van de nationale
bank van Vietnam heeft gisteren ge
waarschuwd dat grote hoeveelheden
vals geld ln omloop zijn. Hij deed
dit in het officiële blad 'Giai Phong'.
De rebellie was het eerste georga
niseerde en gewapende verzet in
Saigon sinds de nieuwe regering in
april vorig jaar de stad overnam.
Wel is eerder sprake geweest van
verzet op het platteland. De rege
ringswoordvoerder noemde de op
stand 'de belangrijkste politieke mis
daad sinds bevrijdinsdag'.
Isabel Peron
door vier of vijf zwaar gewapende
mannen die zich als soldaten had
den voorgedaan.
De broer van de geestelijke, een in
valide, werd zwaar gewond. De gees
telijke behoorde tot de zogenoemde
"priesters van de derde wereld" een
groep linkse geestelijken die onder de
armen werken.
JOHANNESBURG (Reuter /UPI)
In Zuid-Afrika is in het weekein
de de hoop gegroeid dat de drei
gende situatie in 't Angolese grens
gebied enigszins kan worden ver
beterd en dat 'n gewapende con
frontatie tussen de strijdkrachten
van de MPLA en van Zuid-Afrl-
ka kan worden vermeden. In het
grensgebied zijn Zuidafrikaanse
militairen gelegerd om de voor
Zd.-Afrika belangrijke waterkracht
centrales te beschermen. Er zijn
aanwüzigingen dat zowel Zd-Afrika
als de MPLA-regering voelhoren*
hebben uitgestoken om met elkaar
tot een regeling te komen.
Politieke waarnemers in Kaap
stad zeggen dat de Zuidafrikaanse
regering langs diplomatieke weg
en vermoedelijk door bemiddeling
van Mozambique de MPLA-rege
ring heeft laten weten dat zij
de door Zuidafrikaanse militairen
bezette ongeveer vijftig kilometer
brede grensstrook in Angola on
middellijk zal ontruimen als de
MPLA zich bereid verklaart de
bescherming van de by Calueque
in aanbouw zijnde krachtinstalla
ties op zich te nemen en de voort
zetting van de werkzaamheden
garandeert.
Zuid-Afrika zou ook bereid zijn de
MPLA-regering van rechtswege te
erkennen. Met belangstelling is in
dit verband in Kaapstad kennis
genomen van een verklaring van
MPLA-minister van buitenlandse
zaken Jose Eduardo dos San
tos. Deze heeft in een interview
met 't Franse dagblad Le Monde
gezegd dat Zuid-Afrika zijn belan
gen in Angola zou kunnen
beschermen door de MPLA-rege
ring te erkennen. Waarnemers
leiden daaruit af dat de MPLA
bereid is met Zuid-Afrika tot een
akkoord te komen.
Tussen de MPLA-troepen en de Zuid
afrikanen in zuidelijk Angola lag
gisteren nog een niemandsland van
ongeveer 150 km breed. Volgens
onbevestigde berichten zouden de
grotendeels uit Cubanen bestaan
de MPLA-stoottroepen hun opmars
hbben vertraagd.
Daarvoor worden twee argumenten
aangevoerd. Het kan zijn dat de
MPLA haar troepen pas op de
plaats laat maken om in het
zicht van mogelijke onderhandelin
gen met Zuid-Afrika een confron
tatie te vermüden. Een andere
reden kan echter zijn dat de MPLA
een dergelijke confrontatie nog
niet aandurft zolang de aanvoer
lijnen voor haar de laatste we
ken snel opgerukte troepenmacht
nog niet zijn georganiseerd.
Van de troepen van Unita die thans
overal door die van de MPLA
zyn verslagen, is weinig meer te
merken. Op bevel van hun leider,
Jonas Savimbi, onthouden ze zich
van contact met de MPLA-legers
en zijn ze in de rimboe verdwe
nen om vandaar een guerrilla te
beginnen.
Belangrijk voor de regering in Pre
toria is ook dat de MPLA van
plan schijnt te zijn zich niet daad
werkelijk in de kwestie-Namibië
(zuidwest-Afrika) te mengen. Dit
mag worden afgeleid uit. de ver
klaring die de leider van de MPLA
Agoetinho Neto, vorige week af
legde tegenover het Joegoslavi
sche persbureau Tanjoeg. "Wat in
Namibië zal gebeuren hangt ge
heel af van het volk van Namibië
en wij zijn niet van plan daar eni
ge leidende rol te spelen", aldus
Neto. Zuidafrikaanse regerings
functionarissen noemden deze ver
klaring "bemoedigend".
De kans dat Zuid-Afrika de MPLA-
regering zal erkennen lijkt steeds
reëler te worden nu de ene na
de andere Afrikaanse staat zich
achter de regering in Loeanda op
stelt. Van de 44 lidstaten van de
organisatie voor Afrikaanse een
heid (OAE) zijn er tot dusver 36
tot erkenning van het MPLA-be
wind overgegaan.
Volgens goediingelichte bronnen in
Kaapstad, waar de ministers bij
een zijn in verband met de lopen
de zitting van het parlement,
wacht de regering nu af of ook
Zaïre en Zambia de MPLA-rege
ring van dr. Agostinho Neto zullen
erkennen. Als zij dat zouden doen
moet Zuid-Afrika onvermijdelijk
hun voorbeeld volgen, zo werd op
gemerkt.
De reden daarvan is dat de Zuid
afrikaanse inmenging in Angola
er van het begin af op gebaseerd
was dat Zaïre en Zambia het op
treden van Zuid-Afrika diploma
tiek zouden blijven steunen. Maar
Zambia scheen gisteren overstag
te gaan. President Kaoenda ver
klaarde op een bijeenkomst van
de regerende verenigde onafhan
kelijkheidspartij erkenning van de
MPLA als de wettige rege
ring van Angola ernstig te
overwegen. Wij laten ons échter
niet dwingen tot het nemen van
beslissingen die tegen onze begin
selen indruisen, zei hij. Zambia is
een van de landen die tot dusver
krachtig voorstander waren van
een regering van nationale een
heid in Angola.
Met de val van de Angolese stad
Loeso, die gisteren door MPLA-
troepen werd ingenomen, beheerst
deze bevrijdingsbeweging thans
voor honderd procent de Ben-
guela-spoorweg, die Zaïre en Zam
bia met de Atlantische kust ver
bindt. Volgens een in Loeanda uit
gegeven communiqué werd Loe
so na een langdurig beleg op troe
pen op de Unita veroverd.
Voorts vielen in handen van de
MPLA-strijdmacht de plaatsen:
Buela, aan de grens met Zaïre,
en Cuimba, bij de stad s«n Sal
vador.
In door de Zuidafrikaanse regering
vlak over de grens in Angola in
gerichte kampen arriveren nog
dagelijks duizenden vluchtelingen
die voor de MPLA-troepen op de
loop zijn gegaan. Functionarissen
van het Rode Kruis verwachten
dat hun aantal binnen enkele we
ken tot 80.000 aal zijn gestegen.
Zuid-Afrika, dat de hulp zelf finan
ciert, heeft voor de derde maal
een dringend beroep gedaan op de
Verenigde Naties om deze vluch
telingen te helpen. Vorige verzoe
ken zijn door de volkerenorgani
satie afgewezen met het argu
ment dat het de verzoeken van
Zuid-Afrika niet in behandeling
kan nemen aangezien de kampen
op Angolees grondgebied liggen.
Een dergelijk verzoek zou van
Angola moeten uitgaan.
