sessii&E&db
Carlos en
stoutste stunt
IATERDAG 14 FEBRUARI 1976
PAOTNA 15
De Opec heeft voor een organisatie
van zo groot belang een erg
bescheiden kantoor in Wenen. Het
beslaat de eerste twee verdiepingen
van een modern blok van beton en
glas, dat een in de oorlog ontstaan
gat opvult tussen de grillige
Habsburger praal rondom. Je kan
het gebouw binnen komen via drie
liften of langs twee trappenhuizen,
die uitkomen bij de receptie op de
eerste verdieping. Volgens voor
schrift van de brandweer moet elk
trappenhuis op de eerste verdieping
zo'n zware rode stalen dein- hebben
waarmee ze ook de waterdichte
compartimenten van een schip
afsluiten. Als Je eenmaal op die
eerste verdieping bent kijk Je tegen
een wand van melkglas, die van
vloer tot plafond reikt en zie je een
glazen schuifdeur, die naar de
receptieruimte voert. Van die
receptie uit lopen gangen naar links
en rechts.
Links liggen de kantoorlokalen,
rechts de vergaderzaal.
Op die vriesoohtend van 21
december waren er niet veel
Door
Colin Smith
Observer-cJienst
journalisten die de twee jaarlijkse
conferentie van de Organisatie van
Olie Producerende en Exporterende
landen bijwoonden. Twee correspon
denten van persbureaus Sidney
Weiland van Reuter en iemand van
Associated Pres®.. stonden binnen
bij de lift te praten. Buiten bij de
deur stond nog een Amerikaanse
verslaggever, Ron Taggiasco van
Business Week.
Sporttassen
Een groepje Jonge mensen drie of
vier van hen met een donker
uiterlijk en' ook een met een
Baskische baret en een open witte
regenjas over een leren jack
kwam naar de deur. Ze vroegen aan
Taggiasoo of de vergadering nog
aan de gang was. Toen liepen ze
langs Weiland en zijn collega bij de
lift en namen de trap, die hen
direct tegenover de receptieruimte
bracht. Het viel de journalisten op
dat ze allemaal een Adidas sporttas
droegen. Een van hen was een klein
vrouwtje in een jak met een
bontkraagje. Verder droeg ze een
wollen grijze skimuts zo strak over
haar hoofd, dat je niets van haar
haren zag.
Een van de mannen was klein en
donker. Hij had een grote bontmuts
op. Weiland vond ze er een beetje
raar uitzien Op de
eerste verdieping hielden twee
politiemannen de wacht: de inspec
teurs Janda en Tichler. Ze waren in
burger en hadden alle twee een
automatisch pistool in een holster
onder hun jasje. Inspecteur Josef
Janda is een beer van een vent.
Zijn collega Anton Tichler is een
kleine zestiger.
Tichler zou aan het eind van het
Jaar met pensioen gaan en was van
plan dan een lange vakantie in het
Midden-Oosten te nemen. Maar die
zondag was hij in gedachten bij een
korter tripje: 's middags zou hij met
zijn vrouw per auto naar Zwitser
land gaan voor de kerstdagen. Toen
de jongelui met de sporttassen de
trap op kwamen, had hij nog maar
een uur en twintig minuten voor de
boeg.
Handen omhoog
Edith Heller deed haar best om
wakker te blijven. De lange blonde
receptioniste had het die zaterdag
avond laat gemaakt. Er flitste een
lichtje aan op het schakelbord van
de telefoon. „Goede morgen, met de
Opec", antwoordde ze. In de seconde,
dat ze de telefoon beantwoordde
keek ze even niet naar de glazen
deur. Toen ze haar blik weer
daarheen wendde stonden er twee
jonge mannen. De ene had een
Baskische baret en een leren jak, de
andere droeg een grote bontmuts.
Dïe in het leren jasje had een klein
machinegeweer, de andere trok een
pistool en vroeg: „Waar is de
vergaderzaal?" In een flits zag ze
inspecteur Tichler bij de lift staan
met zijn handen omhoog. Toen
begonnen ze te schieten.
Carlos, de overal gezochte terroristenleider.
In de vier volgende minuten werden
drie mensen gedood, twee door het
terroristenmeisje en de derde door
de jongeman met de baret, die zich
kort daarna bekend zou maken als
Carlos.
Edith' Heller vond hem wel een
knappe Jongen, een beetje gezet maar
niet dik en hij had bruin krulhaar.
Onder zijn leren jasje droeg hij een
grijze trui met een V-hals en
daaronder weer de lichtblauwe
coltrui, waarvan hij soms met
plezier zegt, dat hij die van dr.
George Habash heeft gekregen, de
leider van het onverzoenlijke
Volksfront voor de Bevrijding van
Palestina.
Een stuk of zes mensen zaten of
stonden op dat moment in de
receptiehal. De meesten waren
delegatieleden, die even uit de
vergaderzaal waren weggewipt om
een praatje te maken en een sigaret
te roken. Nu zaten ze weggedoken
achter de zwart leren bank en de
stoelen bij de muur. Een diplomaat
gebaarde de onthutste Edith Heller,
die nog steeds naar de schietende
man met het wapen staarde, om
zich te laten vallen. Dat deed ze en
ze nam daarbij met haar linkerhand
de telefoon mee. Met bewonderens
waardige moed draaide ze de politie.
„Hier is de Opec, ze staan hier
overal te schieten..." „Met WIE zei
u?", vroeg een ongelovige stem aan
de andere kant.
Souvenir
„De Opec, Opec, dit is Opec!" Er
werd hevig geschoten. Ze moest over
het lawaai heen schreeuwen. Haar
luide stem trok de aandacht van
een van de terroristen. Hij boog zich
over het bureau met het pistool in
de hand, richtte het op het hoofd
van het meisje en toen veranderde
ghij heel eventjes van.richting en
schoot. De kogel sloeg recht door de
telefoon in de grond. Daarna schoot
hij nog een door de hoorn op het
schakelbord en door de schakelkast
zelf. (Juffrouw Heller heeft die
doorzeefde telefoonhoorn nu thuis,
als souvenir)
Anton Tichler was het eerst aan de
beurt om gedood te worden. Bij de
Oostenrijkse politie leren ze een
judogreep, waarmee een sterke en
gezonde kerel, die snel is en lef
heeft, soms iemand kan ontwape
nen, die een geweer of een
machinepistool op hem richt. Voor
iemand van zestig deed Tichler het
niet eens zo gek. Hij greep de loop
van het Beretta-machinepistool van
Carlos en wist hem dat bijna te
ontwringen voor de verraste terro
rist hem van zich afduwde en de
receptieruimte binnenrende.
Tichler had toen waarschijnlijk
door, dat hij er bijzonder slecht
opstond en probeerde te ontsnappen
met een van de liften, waar al een
koffiemeisje met haar wagentje in
stond. Ze was uit de keuken
gevlucht toen ze het schieten
hoorde. Ze stond in die lift en keek
Tichler in z'n gezicht. Toen hij de
lift binnenstapte stond ineens het
terroristenmeisje, dat hem met
Carlos had zien worstelen, achter
hem en vroeg in het Engels: ,3ent
u van de politie?".
tweederangs gangsterfilm: het meis
je duwde het lijk van de politieman
verder in de lift en stuurde die naar
de parterre. Toen hij daar werd
gevonden zat zijn pistool nog in de
holster. Er was niet mee geschoten.
De volgende, die eraan zou gaan
was de lange lijfwacht van de
olieminister van Irak, Ala Hassan
Saeed Al Khafari, 27 jaar oud. De
lui op het kantoor kenden hem als
meneer Hassan. De veiligheidsoffi
cier van Opec, een zekere Nial, ook
uit Irak, die kennelijk zelf geen
wapen had, zegt dat hij Hassan
door de gang zag rennen terwijl hij
van onder zijn jasje een pistool
trok. Wat er daarna precies
gebeurde is niet helemaal duidelijk.
In elk geval begon hij met het
meisje te worstelen, dat net Tichler
had doodgeschoten. Hij greep de
hand met het pistool in een poging
haar te ontwapenen en trok haar
met bont afgezette grijze Jak aan de
rechterkant naar beneden. Toen zij
zag dat ze aan de verliezende hand
was. trok het meisje met haar linker
hand een ttteede pistool uit haar
broekriem en doodde de Irakees met
een enkel schot, dat via zijn
elleboog door zijn hoofd ging.
Gedurende de onderhandelingen
over de gijzelaars maakte ze
daarvoor later op de dag haar
excuses aan de Iraakse zaakgelastig
de. maar legde uit dat ze niet
anders kon, omdat Hassan had
geprobeerd haar te ontwapenen)
Op de grond
Carlos kreeg inmiddels inspecteur
Janda bij diens arm te pakken en
rende met hem de gang door,
onderwü'l met zijn machinepistool
naar het plafond schietend. Een van
Carlos' bendeleden was al in de
vergaderzaal en had de olieministers
en hun delegaties onder bedreiging
van een pistool gedwongen op de
grond te gaan liggen. Op dat
ogenblik was het voor de terroristen
het belangrijkst om de gang vrij te
krijgen en dat deden ze door zo veel
mogelijk lawaai te maken en toor
iedereen, die niet in de vergaderzaal
was, de zijvertrekken binnen te
duwen.
Toen hij zich op die manier van
Janda had ontdaan was de volgende
stap van Carlos om de kamer te
onderzoeken direct naast de verga
derzaal links op de nu donkere
gang. Daar kwam hij oog in oog
met een lid van de Libische
delegatie, Tousef Ismirli, een hoge
amibtenaar, vader van twee kinde-
Ismirli keek de gewapende overval
ler even aan en greep toen diens
machinepistool zo stevig, dat hij
erin slaagde 't meteen uit z'n hand
te trekken. Een ogenblik had Carlos
zijn wapen alleen nog maar bij de
schouderriem, die naar zijn pols was
afgegleden.De terrorist deed een
graai naar het machinepistool met
zijn linkerhand en trok tegelijk met
zijn rechter een pistool uit zijn
broekriem. Toen hij zag dat hij
verloor draaide de Libiër zich om.
De eerste twee 9 mm kogels troffen
hem in de rechterschouder en dat
had als effect, dat hij rondtolde,
waardoor hij weer met z'n gezicht
naar Carlos kwam te staan. De
terrorist schoot nog drie keer: twee
keer in z'n lichaam en een keer door
zijn keel.
Libiërs
Naderhand betuigde Carlos zoals
zijn vrouwelijke kameraad dat had
gedaan over de Irakees zijn spijt
voor het feit, dat hij een Libiër had
gedood en dat mocht ook wel want
bij minstens een gelegenheid gaf hij
de indruk, dat de Libiërs zijn
opdrachtgevers waren voor de
overval op de Opeo. Toen hij zich in
Tripoli, de laatste stopplaats op hun
zwerftocht per vliegtuig, aan iets
ergerde, barstte hij tegen de
Oostenrijkse gezagvoerder uit: „Mijn
God, hoe kan ik voor deze mensen
werken! Ze weten niet hoe ze iets
moeten aanpakken!"
Er is meer bewijs. De terroristen
waren het laatst gezien toen ze in
een politiewagen het vliegveld van
Algiers verlieten: een week later
kwam het bericht, dat ze terug
waren in Libië, waar een van hen in
een ziekenhuis werd opgenomen, en
een paar dagen later verklaarde een
ontevreden en onbegrijpelijk onvoor
zichtig lid van de Libische regering
tegenover David Martin, onze
Afrika-correspondent, botweg dat
president Gadaffi de hele zaak had
georganiseerd.
Toen de terroristen de receptie
binnenkwamen was de instinctmati
ge reactie van inspecteur Janda om
zijn pistool te trekken, maar toen
hij de machinepistolen zag wist hij
dat hij kansloos was. Nu daoht hij
aan twee dingen: meer hulp zien te
krijgen en -zijn pistool zien kwijt te
raken. Hij vroeg aan een secretares
se, die zich onder een bureau had
verscholen, hoe hij een btiitenlijntje
op de telefoon kon krijgen en
verstopte gelijktijdig zijn pistool
met holster in een van de
bureauladen.
Het telefonisch alarm van Janda,
dat op een band werd opgenomen,
kwam binnen om tien seconden voor
kwart voor twaalf. De politieman
gaf zijn boodschap nuchter, zoals de
dienstregeling voorschrijft „Inspec
teur Janda, afdeling 1", zei hij.
„Overval op Opec. Er wordt
geschoten met machinepistolen". Op
dat bandje kan Je de schoten horen,
waarmee op de achtergrond de
Libiër werd gedood.
Een paar seconden later kreeg de
politie een tweede alarm, dat uitging
van Eddie Hinterecker, een chauf
feur van de Opec, die in de oorlog
op een Duitse duikboot had gevaren
en krijgsgevangene was geweest in
Amerika. Hij was in de postkamer
aan de andere kant van het gebouw
toen hij bij de vergaderzaal hoorde
schieten. Toen hij de gang inrende
sloegen een paar kogels naast hem
in de muur. Hij ging snel een
kantoortje rechts binnen en vroeg
daar een meisje om de politie te
bellen. Daarop schoot hij met een
paar collega's pijlsnel de gang over
naar een ander vertrek, vanwaar zij
hoopten door de ramen naar de
straat te kunnen klimmen.
Vrouwenstem
Maar dat ging niet, want het
Gangsterfilm
Tichler zei van ja en begon zijn
handen omhoog te steken. Terwijl
hij dat deed richtte het meisje
zorgvuldig en schoot hem van
anderhalve meter achter in z'n nek,
precies onder de lijn van zijn haar.
De politieman zakte stervend in de
lift in elkaar. Het meisje trok de
dodelijk verschrikte koffiejuffrouw
naar buiten en die rende wat ze kon
om zich te versohuilen onder het
burea/u van Edith Heller, die daar
zat samen met een ander koffie
meisje.
En toen was het net een
Eén van de Opec-terroristen wordt na de overval gewond weggedragen.
Opeogebouw heeft air-conditioning
en Je hebt een speciale sleutel no
dig om de ramen te openen.
Ze begonnen de twee deuren te
barricaderen met stoelen en kasten.
Zo waren daar net mee klaar of
van buiten klonk een vrouwenstem,
die hen gelastte naar buiten te ko
men of anders zou er worden gescho
ten. Ze kropen stilletjes naar de lin
kerkant van de deur. Opnieuw kre
gen ze bevel open te doen. Hinter
ecker herinnert zich hoe stom
verbaasd hij was dat het een vrou
wenstem was. Tien seconden nadat
ze voor het laatst had geroepen
drongen twee kogels door de deur.
Hierop riep de chauffeur, die het best
Engels sprak, luid dat ze naar bui
ten zouden komen maar eerst de bar
ricade moesten opruimen. De vrou
welijke terrorist liet hen door de
gang naar de vergaderzaal lopen.
Ze kwamen langs het zieltogende
lichaam van Hassan.
De politie identificeerde het meis
je als Gabrielle Kröcher-Tiedeman,
een 24-jarig lid van de Westduitse
anarchistengroep Baader-Meinhof.
Ze was een van de vijf veroordeelde
terroristen, die in maart 1975 wer
den uitgewisseld voor' de ontvoerde
politious Peter Lorenz in West Ber
lijn.
Bontmuts
In de vergaderzaal zitten de olie
ministers in alfabetische volgorde
voor kleine vlaggen van hun land,
rond een ovale tafel. Toen de ter
roristen de trap op kwamen was Irak
aan het woord.
Chief M.O. Feyide van Nigeria, de
secretaris-generaal van de organi
satie, die aan de korte kant van de
tafel zit. noteerde terloops dat een
lid van de Libische delegatie zijn
plaats verliet: die zou wel even de
natuur zijn loop laten hebben. Zo
als hij verwachtte ging de deur even
later weer open en kwam de Libi
sche gedelegeerde terug, maar om
onverklaarbare reden droeg hij nu
opeens een grote bontmuts.
Maar dat was die Libiër helemaal
niet, nee toch? Want deze man had
een pistool 111 zijn hand, dat hij naar
het plafond richtte en vijf keer af
schoot.
Grizelda Carey, de Jonge Engelse
secretaresse van Chief Feyide, zorg
de voor de microfooninstallatie en
zag net als haar baas de man met de
bontmuts binnenkomen.
Yamani
Iedereen lag ineens op de grond,
ook sjeik Ahmed Zaki Yamani, de
olieminister van Saoedi-Arabië, de
meest bekende in de vergaderzaal.
"We hoorden plotseling schoten"
vertelde hij. "Ik keek om naar de
deur en zag twee gemaskerde man
nen met pistolen. De andere gede
legeerden en ik doken onder de con
ferentietafel om dekking te zoeken.
Toen hoorden wij een van de terro
risten in het Arabisch met een bui
tenlands accent zeggen: "Yoessef,
leg die bom hier neer Een ande
re stem vroeg in het Engels: "Heb
Je Yamani ontdekt?" De olieminis
ter van Gabon keek me vol mede
leven aan.
"Een van de gewapende mannen
nam nauwkeurig onze gezichten op
en toen hij mij aankeek groette hij
spottend en zei tegen zijn collega's
dat ik daar was
De Engelse secretaresse hoorde
dat er nog meer mensen werden bin
nengebracht. Er klonk een beve1:
"Neer op de grond, neer!" Dat
waren Edith Heller en de koffiemeis-
jes. Het toneel dat de receptioniste
zag toen ze de vergaderzaal binnen
kwam was zo onverwacht dat ze
even dacht dat iedereen dood was.
Langzaam begon ze zich te reali
seren, dat het niet de bedoeling van
de terroristen was om er een massa
slachting van te maken, tenminste
niet direct. Toen begon in de gang
het schieten opnieuw. Iemand
schreeuwde iets, maar ze konden
door al het lawaai niet horen wat.
Er klonk een lichte ontploffing, am
per harder dan de andere geluiden.
Eddie Hinterecker, de chauffeur
die vlak bij de deur van de zaal lag,
begreep het beste wat er aan de hand
was. Het geschreeuw kwam van de
terrorist Klein, die gebukt stond in
de deur van een vertrek dat uitzag
op de receptie. Hij schoot op de po
litie, die bovenaan de trap was ver
schenen. Elke keer als hij ophield
met schieten om een nieuw maga
zijn in zijn machinepistool te zet
ten riep hij: "Eruit! Of iedereen
gaat eraan!"
Toen zag Hinterecker dat de ter
rorist met zijn tanden de veiligheids-
pin uit een handgranaat trok en die
de gang inslingerde. Hij gooide in
het wilde weg en de kleine granaat
kwam tegen de muur vijf meter ver
der. viel op de grond en ontplofte.
Klein, die zich op de grond liet val
len, bofte dat de muren bijna alle
scherven opvingen.
Spoedbericht
De politie reageerde zeer snel op
de overval. De eersten, die het ge
bouw uitkwamen en werkelijk iets
hadden gezien van wat er was ee-
beurd, waren Sidney Weiland - van
Reuter, en zijn Amerikaanse collega.
Ze waren beiden de trap opgestormd
toen het schieten begon. De Ameri
kaan deed de stalen branddeur open
en zag een schim van iemand, die
aan het schieten was.
Een paar seconden na kwart voor
elf Engelse tijd ratelden op kran
tenredacties over de hele wereld de
telex: "Spoedbericht Wenen 21 dec.
er zijn schoten van machinepistolen
gehoord uit het kantoor van de or
ganisatie van Olie Exporterende Lan
den (OPEC) toen de olieministers
vanmorgen in vergadering waren,
Reuter"
Toen de Journalisten terugkwa
men was er al een peloton comman
dotroepen van de politie met stalen
helmen, kogelvrije vesten en UZI-
machinepistolen.
De commando's wisten niet, dat de
OPEC-ministers in het gebouw ver
gaderden, het enige dat ze gehoord
hadden was dat er daarbinnen was
geschoten. Drie man renden de trap
op. vooraan Kurt Leopolder, een 52-
Jarige veteraan van de "Wehr-
macht,".
De drie zagen dat de branddeur
boven aan de trap op een kier stond.
De Irakees lag verderop tus
sen de glazen schuifdeur.
Toen Leopolder hem omdraaide en
zag, dat hij stervende was, werd er
van de gang uit op hem geschoten
Hij zag de schim van een man met
een snor klein. Hij liet zich val
len. stak de neus van zijn UZI tus
sen de glazen deuren en schoot te-
Leopolder hoorde een gil en de
terrorist hield op met schieten
Gijzelaars
Hij greep zijn kans, schoof de deu
ren open en rende over de gang naar
een inham bij de receptie. Terwiil
hij dat deed opende Klein of mis
schien een andere terrorist die hem
te hulp was gesneld opnieuw het
vuur en de politieman liep een pijn
lijke vleeswond op in z'n achter
werk.
Hij zat bijna zonder munitie en zijn
collega's moesten hem nieuwe ko
gelhouders toegooien van boven aan
de trap. Hij leunde tegen de muur
met die pijn en was niet in swat
om snel genoeg terug te gaan naar
vanwaar hij was gekomen.
Hij kon wel dekkingsvuur geven
voor iedere collega, die er zin in had
om hem gezelschap te komen hou
den.
Maar op dat ogenblik schreeuwde
Klein: "Iedereen gaat eraan!" En
omdat ze niemand in de receptie
ruimte zagen waren de politieman
nen ervan overtuigd dat de elf olie
ministers stevig in handen van de
bende waren.
Het was een pat-stelling. Na een
vuurgevecht van twintig minuten
hadden zes terroristen zeventig gij
zelaars gemaakt.
