FORD IN ACTIE TEGEN
„LOCKHEED - PRAKTIJK
li
Wilson gaat ronselen
huurlingen te lijf
VN-commissie: Marteling in Chili nu instituut
'VS lopen achter
bij Rusland op
militair gebied'
NAAST HET NIEUWS
Ook wapenfabriek VS
strooit met miljoenen
WOENSDAG 11 FEBRUARI 1976
PAGINA 9
GENEVE Reuter i De
sie voor de rechten van de mens van
de Verenigde Naties heeft gisteren
een officieel rapport onder ogen ge
kregen, waaruit blijkt, dat de Chi
leense regering de praktijk van het
martelen thans tot instituut heeft
verheven.
Het 67 bladzijden tellende rap
port het produkt van een onderzoek
van een jaar door een speciale com
missie van vijf leden onder voor
zitterschap van Goelam Ali Allana
van Pakistan.
"Marteling is in Chili inderdaad
geïnstitutionaliseerd en is praktijk
van de huidige regering geworden'",
aldus het rapport.
"De methoden die worden aange
wend blijven gekarakteriseerd wor
den door uiterste genadeloosheid.
Zij reiken van kille, methodische toe
passing van marteling als middel
om informatie los te krijgen of po
litieke tegenstanders te vernietigen,
tot veelvuldig voorkomende uitin
gen van barbaars sadisme door indi
viduele personen".
"In dit opzicht tarten verklarin
gen die ten overstaan van de com
missie zijn afgelegd, de verbeel
ding", aldus het rapport.
De commissie-Allana heeft mee
gedeeld dat zij beschikt over omvang
rijk bewijs dat Chileense gehei
me diensten "een aantal goed-ge-
trainde, professionele folteraars in
dienst hebben".
"Onder deze folteraars is in de
getuigenverhoren in het bijzonder
naar voren gekomen een zekere Os-
waldo Romo. Het verzoek is gedaan
dat hij ter verantwoording zal wor
den geroepen voor misdaden tegen
de mensheid", aldus het rapport van
de commissie.
De commissie heeft zich bereid
verklaard alsnog een bezoek te
brengen aan Chili, voor een onder
zoek ter plaatse. Tot nu toe heeft de
regering in Santiago toestemming
voor een dergelijk bezoek geweigerd.
Aan haar rapport hecht de com
missie getuigenissen van personen
die hebben verklaard door de Chi
leense geheime politie te zijn ge
marteld.
De Britse arts mevrouw Sheila Cas-
sidy beschrijft de toepassing van
elektrische schokken door in haar li
chaam ingebrachte elektroden.
Mevrouw Cassidy geeft in de ge
tuigenissen ook verhalen die zij van
andere vrouwen die zij in de gevange
nis ontmoette, heeft gehoord. Zo
heeft er een verteld dat de politie
op haar ratten gebruikte op dezelf
de manier als elektroden.
Onder de verschillende martelme
thoden die het rapport Allana op
somt, zijn gebruik van een geëlek
trificeerd bed, slagen, honden, schok-
behandeling van open wonden,
het ondersteboven ophangen van
mensen gedurende verscheidene
uren, het opensnijden van het li
chaam met scheermesjes en het be
graven in het zand tot aan het hoofd,
dat aan de zon blijft blootgesteld.
WASHINGTON (UPI) De Amerikaanse president,
Gerald Ford, veroordeelt „ten sterkste" uitbetalingen door
Amerikaanse ondernemingen aan buitenlandse regerings
functionarissen.
Ford heeft voorts een herziening bevolen van de wetten die
dergelijke bedrijven in het buitenland beschermen, zo heeft
sen woordvoerder van het Witte Huis gisteren bekendge
maakt.
Volgens de woordvoerder zullen Amerikaanse bedrijven of in
dividuen „die onwettige betalingen doen aan functionarissen
of buitenlandse regeringen" niet door het ministerie van Bui
tenlandse Zaken in bescherming worden genomen tegen wet
telijke acties in het buitenland of in de Verenigde Staten.
WASHINGTON (AP) De mili
taire krachtenbalans tussen de Sow-
jet-Unie en de VS, gaat langzaam
doorslaan in het voordeel van het
eerstgenoemde land, aldus is giste
ren bekendgemaakt in een rapport
opgesteld door de bibliotheek van
het Congres.
Er wordt niet gezegd of die ver
andering „goed'" is of „slecht" maar
er worden wel beleidsvragen gesteld
die door het Congres kunnen wor
den behandeld.
Senator John Culver, die om het
rapport had gevraagd, wilde het ge
bruiken als stof voor openbare be
sprekingen en een debat over het
defensiebeleid.
In het stuk staat dat de VS thans
wat bewapening betreft op elk ge
bied bij de Sowjet-Unie achterligt.
Poolse grondwet
goedgekeurd
WARSCHAU (DPA) Zonder te
genstemmen en bij een onthouding
heeft het Sejm. het Poolse parle
ment, igsteren de herziene grondwet
goedegkeurd. De enige onthouder was
de katholieke veafgraaeidd gen
de katholieke afgevaardigde Stani-
slaw Stomme. De andere vier afge
vaardigden van de onafhankelijke
katholieke groep „Znak" gaven hun
stem aan het ontwerp.
De grondwetshervorming was in
de afgelopen maanden herhaaldelijk
het doelwit van protesten en peti
ties, vooral van de zijde der rooms-
ka/tholieke kerk en verscheidene
groepen intellectuelen. De kritiek
richtte zich vooral tegen de veran
kering van de leidende rol van de
communistische partij, het fixeren
van de verhouding met de Sowjet-
Unie en de passage 'de rechten van
Poolse burgers zijn onlosmakelijk
verbonden met de uitvoering van
hun plichten voor het vaderland'.
Amerika beschikt over meer vlieg
tuigen die op de hele wereld kun
nen worden ingezet met kernwapens
op tactische vluchten, maar de Sow
jet-Unie is in centraal-Europa daar
entegen veel en veel sterker. Daar
heeft dit land bijvoorbeeld tienmaal
zoveel raketten voor doelen op de
grond als de VS en met 700 vlieg
tuigen die atoomladingen kunnen
vervoeren ongeveer het dubbele aan
tal van dat der Amerikanen.
Wat de landstrijdkrachten betreft
beschikt de Sowjet-Unie over twee-
eneenhalf maal zoveel manschap
pen als de VS en over 34.500 tanki
tegen de VS naar schatting 9000.
De Sowjet-Unie heeft ook meer
gevechtsschepen in elke categorie
behalve die der vliegkampschepen,
en bezit 25 procent meer Jagers en
middelzware bommenwerpers dan de
Amerikaanse luchtmacht en het
corps mariniers samen, aldus het
rapport.
President Ford heeft gisteren ge
zegd dat hij met tegenzin de wet
voor de Amerikaanse defensiebegro
ting ter waarde van 112.3 miljard
dollar heeft ondertekend. Ford klaag
de over het verbieden van wapen
hulp aan de door Amerika gesteun
de bevrijdingsbewegingen in Angola
en over een andere bepaling die hij
ongrondwettelijk vindt.
De begroting loopt tot 30 septem
ber van dit jaar. Voordat hij teken
de liet Ford in een verklaring we
ten: „Ik ben diep teleurgesteld dat
het Congres zodanig in 't berotings-
voorstel heeft ingegrepen dat 't volk
van Angola die hulp wordt ontzegd
die het nodig heeft om de Russische
en Cubaanse militaire interventie in
zijn land te kunnen weerstaan. Ik
geloof dat deze bepaling een in hoge
mate ongewenst precedent schepten
een ernstige beperking zou kunnen
opleggen aan onze mogelijkheden
een positieve en effectieve rol te
vervullen in internationale aange
legenheden".
Ford had ook bezwaar tegen het
gedeelte van de wet dat de finan
ciering van de munitie voor het leger
regelt.
De bevolking van het ge
teisterde Guatemala heelt
met behulp van doeken en
dekens onderkomens in el
kaar gezet om zo althans eni
ge beschutting te hebben.
Bijna een week na de aard
bevingsramp zijn er gisteren
twee nieuwe aardschokken
gevoeld. Sinds 4 februari zijn
nu meer dan 600 schokken
geteld.
De eerste schok van giste,
ren had een kracht van 3.01
op de schaal van Richter. De
tweede, slechts twee minuten
later, was zwaarder. Over
nieuwe schade is niets be
kend.
Er zijn in Guatemala naar
schatting 30.000 wezen bene
den de vijf jaar als gevolg
van de jongste aardbevingen.
Zij bevinden zich merendeels
in arme plattelandsgebieden.
Bonn en Den Haag
afwijzend inzake
Europees bestuur
BONN (DPA, ANP) Bonn rea-
Volgens de woordvoerder heeft
Ford zijn adviseurs gevraagd om
aanbevelingen ten aanzien van mo
gelijke acties van de federale rege
ring. Fords gedachten gingen uit
naar het instellen van een commis
sie op kabinetsniveau, die het doen
en laten van Amerikaanse bedrij
ven op dit gebied zou moeten onder
zoeken. Dit alles betekende echter
niet dat de president 'tot een con
clusie is gekomen over Lockheed',
aldus de woordvoerder.
De Amerikaanse senator Frank
Church, voorzitter van de onder
zoekcommissie van de Senaat voor
buitenlandse betrekkingen, heeft gis
teren voorgesteld een internationale
conferentie bijeen te roepen om een
eind te maken aan het betalen van
steekpenningen in ruil voor winst
gevende vliegtuigverkopen. Volgens
Church kan een internationale over
eenkomst dergelijke zaken voorko-
(i Church heeft
geldschenkingen door de vliegtuig
fabriek Lockheed in een groot aan
tal landen aan het licht gebracht.
Church gaf voorts aan dat de com
missie niet van plan is de buiten
landse aspecten van de zaak- Lock
heed nader te onderzoeken.
Grumman International, een van
de grote Amerikaanse wapenleve
ranciers, heeft gisteren toegegeven
zes miljoen dollar commissiegeld be
taald te hebben aan agenten in Per-
zië om een contract met de Per
zische regering voor levering van
vliegtuigen tot 2.2 miljard dollar te
verkrijgen.
De maatschappij noemde een rap
port in de Washington Post. dat zegt
dat de maatschappij 28 miljoen dol-
Italië
De voormalige Italiaanse minister
van defensie, Luigi Gui, van wie een
aantal Italiaanse kranten heeft be
weerd dat hij geld heeft ontvangen
van de vliegtuigfabriek Lockheed,
heeft gisteren een verklaring over
leed aan de openbare aanklager en
heeft deze gevraagd alle bijzonder
heden over de regeringsaankoop van
vrachtvliegtuigen type C 130 bekend
te maken.
Gui zei dat hij om het onderzoek
heeft gevraagd "met alle juridische
consequenties, die daaruit kunnen
voortvloeien". Zijn verklaring is niet
openbaar gemaakt.
Hongkong
binnen de Europese Gemeen- misleidend.
schap. Regeringskringen hebben De maatschappij zegt dat de Per
gisteren verklaard dat het mogelijk ™ehe regering bezwaar gemaakt
is dat dergelijke denkbeelden bij de heeffc ^gen betaling van commissie
ontmoeting van president Giscard *eld aan agenten. "Sindsdien hebben
d'Estaing en bondskanselier Helmut W'J de overeenkomsten met de ver-
Schmidt in Nice ter sprake zullen tegenwoordigers beëindigd."
komen. De regering in Bonn zou de- -
ze voorstellen die opnieuw in de Japan
Franse pers ter sprake kwamen
"slechts met voorzichtigheid kun
nen benaderen".
Waarnemers herinnerden er aan
dat Schmidt
Groot-Brittannië
iswaar belankrijk acht,
van een rechtstreeks "bestuur" tot
toe in Bonn nieit officieel gespro-
Een topfunctionaris van de lucht
vaartmaatschappij Pacific Airways
is gisteren afgetreden nadat bekend
was geworden dat de vliegtuigfabriek
Lockheed hem 80.000 Amerikaanse
dollars heeft betaald. De functiona
ris. Bernard Smith, had Lockheed
geholpen bij de verkoop van Tri
stars aan regionale luchtvaartmaat
schappijen.
Zweden
De Zweedse parlementaire ombuds
man onderzoekt of de commandant
van de Zweedse luchtmacht, gene
raal Dick Stenberg, steekpenningen
heeft aangenomen van Lockheed.
Dit heeft de ombudsman, Gunnar
Thyresson, gisteren meegedeeld.
Het persbureau Tass heeft in een
commentaar op de affaire verklaard
dat de 'schandalige machinaties' van
Lockheed verband houden met het
verlangen van het Amerikaanse mi
litair-industriële complex fabelach
tige winsten' te maken en de Ameri
kaanse schatkist te spekken.
"Men kan gemakkelijk begrijpen
dat andere overwegingen, waaronder
morele, op de achtergrond geraken
indien het gaat om zulke winsten",
aldus Tass.
Giinther Gebel Williams, medewerker van het beroemde
Barnum and Bailey circus heeft bij de timmerman een grote
vijl moeten halen om de tenen van één van de optredende
olifanten bij te vijlen. Het circus treedt vandaag op in het
Giethoorn van het zuiden: Venetië.
ADDER ONDER HET GRAS
De rector van de Noordindiase universiteit van Meeroet Is gisteren
verrast met een bijzonder „levendig" presentje. Een onbekend ge
bleven „gulle" gever stuurde hem per post een levende cobra.
Volgens de politie sloeg het dier by het openen van het pakket di
rect toe. Een snel te hulp geroepen slangenbezweerder ving 't onge
veer 60 centimeter lange reptiel. Deze deskundige wist te vertellen
dat het een zeer giftig exemplaar betrof. Een beet van de cobra zou
dodelyk geweest zyn. De politie heeft wel kunnen vaststellen dat
het pakket afkomstig was van een studentenhuis uit een naburige
stad.
DUUR BEDRIJFSONGEVAL
Een man die tengevolge van een bedryfsongeval verlamd Is ge
raakt heeft een els tot schadevergoeding voor een bedrag van ruim
4,7 miljoen dollar (circa 12,7 miljoen goilden) toegewezen gekregen.
Daarin is begrepen een half miljoen dollar voor zyn echtgenote we
gens het ontbreken van geslachtsverkeer met haar invalide man.
Richard Rodriguez was 21 Jaar en pas zestien maanden getrouwd
toen op zyn werk een 285 kilo wegende niet goed vastgebonden buis
op hem viel. Hy kreeg daarby inwendige verwondingen en raakte
by na geheel verlamd.
WIE WIL TALEN-GENIE ZIJN
Volgens de Russische Ingenieur Martin Schwarz kan iedereen die
dat wil, een talen-genie warden. Schwarz heeft enig recht van
spreken en niet alleen in het Russisch, want hi) spreekt liefst 60
vreemde talen. Hij kan zich redelijk vloeiend uitdrukken in alle
Europese landstalen, maar ook in het Turks en in een aantal Afri
kaanse en Indiaanse dialeden.
Schwartz heeft een nieuw talenpraoticum ontwikkeld dat uitmunt
door snelheid. Bij de ontwikkeling ervan heeft hij gelet op kinderen.
Wanneer die beginnen te spreken pikken ze meteen brokstukken
van zinnen op waarmee ze gaan combineren.
Schwartz doet eigenlijk precies hetzelfde. Wanneer hij een nieuwe
taal opneemt in zijn .repertoire", leeft hij eerst korte zinnetjes uit
zijn hoofd. Voorwaarde is dat ze makkelijk kunnen worden ontleed
Schwarz heeft ontdekt dat er met 200 van dit basiszinnetjes dui
zenden combinaties mogelijk zijn, waarmee men zich in korte tijd
behoorlijk kan redden in de vreemde taal.
Schwarz kon een maand nadat hij met swahili was begonnen, goed
converseren met een Afrikaanse gast. Vlijt blijft wel een eerste ver-
IK BEN JE PAPA NIET
De president van de Centraal Afrikaanse Republiek, Jean Bede!
Bokassa, wil niet langer dat Jan en alleman hem met „papa" aan
spreekt. Hy heeft een besluit uitgevaardigd dat bepaalt dat hy
voortaan alleen nog maar benaderd mag worden met de tiitels „me
neer de president voor het leven", of „meneer de maarschalk van
de Centraal Afrikaanse Republiek".
Een uitzondering wil president Bokassa maken voor zyn familie,
voor bestuursleden van de „beweging voor sociale evolutie in zwart
Afrika" en voor de Jeugd, maar hy wil geen brieven meer krijgen
dit met de aanhef „papa" beginnen.
Deze troetelnaam wordt nog wel door de president zelf gebruikt.
Zo spreekt hy van „myn pleegvader" en „mijn dierbare verwant"
als hy het heeft over Houohoue: Boieny, de president van Ivoor
kust en het Franse staatshoofd Valéry Giscard d'Estaing.
De socialistische partij in Japan,
een van de grootste oppositiepar
tijen, heeft geëist dat ex-premier
Kakoeei Tanaka en twee vroegere
ereenstemming met hoge regeringsfunctionarissen wor-
- Prankrjjk wel- den opgeroepen om vragen te be-
antwoorden over 't Lockheed-schan-
daal voor een parlementaire commis
sie. Het onderzoek is in handen van
de begrotingscommissie van het Ja-
Ook Nederland blijft de "directe- Danse Lagerhuis. De commissie zal
num-gedachte binnen de Europe
se Gemeenschap afwijzen. Dit ver
klaarde gisteren e
van het ministerie
se Zaken naar aanleiding van een
bericht in het Franse blad "Le
Monde".
ken
Antiquiteiten In de buurt van de
Zuiditaliaanse stad Vibo Valentia
Nederland heeft zich hier al her- heeft de politie gisteren archeologi
sche schatten in beslag genomen
waarvan de waarde wordt geschat
Stoel (Buitenlandse Zaken) tegen1 op 15 miljoen gulden. De rijke buit
verklaard. Een woordvoerder
klaarde gisteren: "Nederland wijst
dit af. Een dergelijk systeem zaagt werden gearresteerd.
irortels van de gemeen- wordt dat zij bezig
schapspolitiek".
era aangetroffen in de auto
twee mannen. Jonge Italianen, die
Aangenomen
de anti
quiteiten weg te smokkelen.
LONDEN (UPI. Reuter) Pre
mier Harold Wilson heeft gisteren
de vorming bekendgemaakt van
een uit drie leden bestaande com
missie, die moet onderzoeken hoe 't
ronselen van huurlingen in Enge
land tot staan kan worden ge
bracht. De commissie zal onder lei
ding staan van Lord Diplock, een
rechter. De twee leden zijn een con
servatieve jurist en een socialistisch
parlementslid.
De 44 huurlingen die gisteroch
tend uit Angola in Engeland terug
keerden worden door de politie on
dervraagd. Enkelen waren gewond.
Strijdkrachten van de MPLA
volksbeweging voor de bevrijding
van Angola) hebben de steden Lo-
bito en Benguela, belangrijke ha
vens op ongeveer 500 kilometer ten
zuiden van de Angolese hoofdstad
Luanda, "bevrijd". Dit is gisteren
officieel bekendgemaakt te Loean-
Kleine eenheden van de MPLA
zouden tot diep in het zuiden van
Angola zijn doorgedrongen en daar
Zuidafrikaanse stellingen bedrei
gen. zo blijkt uit mededelingen in
Johannesburg. De MPLA zou zich
daarmee mogelijk willen voorberei
den op een grootscheepse militaire
actie, nu de overwinning op de te
genstanders, het FNLA en de Uni-
ta, in zicht lijkt.
Oeganda heeft gisteren de MPLA
erkend.
In diplomatieke kringen wordt de
mededeling van president Idl Amin
gezien als de grootste politieke
overwinning van de MPLA bij haar
strijd voor erkenning als de wettige
leider van Angola.
D^ organisatie voor Afrikaanse een
heid (OAE) heeft de volksrepubliek
Angola (bestuurd door de MPLA) te
vens toegelaten als 47ste lidstaat van
de organisatie.
