HET IS BUIGEN OF BARSTEN
(TNO)
Kies hoe uw geld't beste groeit»
ico
rends
eilig in
lgiers
Ondernemingsraad ligt kabinet-Den Uyl zwaar op de maag
Scliiphol-
lijn sluit
niet aan op
Europees
spoornet
Regering beraadt zich
nog over Chili-lening
Waalwijkse pyromaan
bekent acht branden
VRIJDAG 30 JANUARI 1976
DEN HAAG (ANP) Nico Arends,
medewerker van de dienst grond
waterverkenning TNO, die 15 no
vember 1975 bij werkzaamheden
in het gebied tussen de westelij
ke Sahara en Mauretanië werd
gevangen genomen, is gezond en
in veiligheid.
Bij TNO en het hoofdbestuur van
het Nederlandse Rode Kruis
kwam gisteren het bericht binnen,
dat Arends in Algiers is aangeko
men. Hij zal binnen enkele dagen
naar Nederland terugkeren.
Dc geofysicus Nico Arends uit Bor
ger werd zoals eerst later zou
blijken, eigenlijk per vergissing
gevangen genomen door een
patrouille van de Frente Polisa-
rio. de beweging die de onafhan
kelijkheid van de Sahara na
streeft. Eerst had men gedacht dat
hij was gegijzeld.
De gevangenneming gebeurde
toen hij op Mauretaans gebied 'n
geofysisch onderzoek deed ten
behoeve van de watervoorziening
van de stad Nouachibou. De pa
trouille moet, zo nam de leiding
van TNO aan, niet hebben gewe
ten dat zij op Mauretaans gebied
Tegelijk met Arends werden vier
Mauretaniërs met hun Landrover
meegevoerd. De vier Mauretaniërs
werden al gauw teruggestuurd
naar hun vaderland.
"Met Nico Arends moeten zij in
hun maag hebben gezeten", zei
dr. L. B. J. Stuyt, voorzitter van
de centrale organisatie TNO in
december op een persconferentie
in Den Haag. Hij was juist terug
uit Afrika.
Dr. Stuyt veronderstelde toen, dat
de Polisario-mannen die Arends
gevangen hielden, hem niet zon
der medeweten van de hogere ba
zen durfden vrij te laten.
De Nederlandse ambassadeur in Se
negal E. E. S. de Jongh had reeds
in november 1975 in Nouakchott,
de hoofdstad van Mauretanië
vernomen, dat Nico Arends (24)
in goede welstand verkeerde.
Aanvankelijk maakte de TNO-
leiding zich zorgen over zijn ge
zondheidstoestand bij een lang
durig verblijf onder de primitieve
omstandigheden in de woestijn.
Het gebeuren met Arends deed het
bestuur van TNO besluiten
mede op aandrang van ongerust
geworden personeelsleden
strengere veiligheidsnormen aan
te houden bij buitenlandse pro
jecten waar medewerkers van
TNO te werk worden gesteld. Be
sloten werd voorlaan nauwkeurig
te onderzoeken of 't gebied waarin
de werkzaamheden moeten wor
den uitgevoerd, veilig is.
De 24-jarige Nico Arends. medewerker van de dienst grondwa
terverkenning TNO, is na 2Yz maand gevangenschap in een ge
bied tussen de westelijke Sahara en Mauretanië vrijgelaten.
D 66 komt
met een
compromis
DEN HAAG (SP) In de
verhitte discussie over de on
dernemingsraden heeft D '66 een
tussenvoorstel gelanceerd. Deze
partij stelt voor, dat niet nu *1
ondernemingsraden-nieuwe-styl
wordt gekozen. D "66 wil, dat
met „verschillende vormen van
bedrijf sdemocratisering" 'n aan
tal jaren wordt proefgedraaid.
Fractievoorzitter dr. Jan Ter
louw van D '66 heeft in een ver
klaring een vergelijking getrok
ken met de wet universitaire
bestuurshervorming over de de
mocratisering op de universi
teiten en hogescholen. Ook met
deze wet is enkele jaren geëxpe
rimenteerd. Om het experiment
te begeleiden was er een speciale
commissie ingesteld.
Terlouw herinnert er aan, dat
zijn party destijds het idee van
een personeelsraad (onderne
mingsraad zónder directie)
heeft gelanceerd. „Zelfs voordat
de meningsverschillen over dit
punt zo hoeg opliepen is door
D'66 beklemtoond dat soepelheid
in de standpunten begrijpelijk
en gerechtvaardigd is. Wij heb
ben in 1970 al gepleit voor ex
perimenten met verschillende
vormen van bedrijfsdemocrati-
sering". aldus Terlouw.
AR-fractieleider Aantjes heeft
gisteren nadere uitleg gegeven
over het christen-democratisch
standpunt. „Ons standpunt ls
dat de onderneming een samen
werkingsverband is en dat dit
ook in de samenstelling van de
ondernemingsraad tot uitdruk
king behoort te komen. Leiding
en uitvoering (directie en per
soneel) behoren niet uit elkaar
te worden getrokken. Van dat
standpunt stappen wij ook niet
af', aldus Aantjes in het AR-
blad „Nederlandse Gedachten'.
De AR-fractieleider vindt,
dat uit dit standpunt niets valt
af te leiden over de bevoegd
heden van de ondernemings
raad. Ook behoeft het voorzit
terschap van de raad geenszins
bij de directeur te berusten,
oordeelt Aantjes. „Aan mensen
die hun hele bestaan en gezin
aan de onderneming verbinden
komt meer zeggenschap en
medebeslissingsrecht toe dan
aan wie er alleen geld in steekt",
meent Aantjes.
AMSTERDAM <ANP) Een
hardhandige verwijdering uit het
café "De Grot" in de Warmoes
straat in Amsterdam heeft het le
ven gekost aan de 45-jarige Engel
se zeeman M. E. George uit Cardiff.
Het slachtoffer sloeg met zijn
hoofd tegen een juist passeren
de auto. toen hij gistermiddag uit
het café op straat werd gegooid.
Hij overleed aan een schedelbreuk.
De man zou dronken het ca
fé zijn binnengekomen. Omdat de
caféhoudster, de 43-Jarige E. de J.,
en haar 28-jarige Griekse vriend
AD. geen dronken klanten wen
sten, hadden zij hem volgens de re
cherche de zaak uitgewerkt. De
vrouw is wegens medeplichtigheid
aan dood door schuld aangehou
den. De Griek is nog voortvluchtig.
Behalve naar hem wordt ook naar
de bestuurder van de auto gezocht.
Deze is na de botsing doorgereden.
Volgens de recherche moet de au
tomobilist zeker iets hebben ge
merkt, omdat het slachtoffer met
een enorme klap tegen de zijkant
van de auto terecht kwam.
DEN HAAG (SP) De democra
tisering van het bedrijfsleven ligt
het kabinet- Den Uyl zwaar op de
maag.
Vandaag staat de ministersploeg op
nieuw voor de netelige vraa:g Moet
de ondernemingsraad- nieuwe-stijl
voortaan helemaal door de werkne
mers worden gekozen of niet?
Moet de fabrieksdirecteur er deel
van blijven uitmaken? Nauw daar
mee samen hangt de vraag welke be-
voegheden de ondernemingsraad-
nieuwe-stfjl moet krijgen. Krijgen de
werkenemers werkelijk medezeggen
schap?
Confessionelen en progressieven
verschillen over de "ondernemings
raad-kwestie" grondig van mening.
Terwijl KVP en ARP vinden dat de
directie z'n plaatsje in de onderne
mingsraad moet houden, willen PvdA,
PPR en D'66 van de onderne
mingsraad een zuivere personeeis-
raad mét vergaande bevoegdheden
maken.
In porgressieve ogen zou de perso-
neelraad 'n stevige vinger in de pap
moeten hebben bij de benoeming van
de directie, bij ontslagen, bij de op
stelling van investeringsplannen, bij
fusie en bij bedrijfssluitingen. Dit
gaat de confessionelen te ver. Als de
ondernemingsraad in de toekomst
meer betrokken wordt bij plannen
voor bedrijfsinvesteringen is hun dat
al mooi genoeg.
Kortom - een berg problemen voor
Den Uyl. In politiek Den Haag houdt
men er rekening mee dat vandaag
het lont in het kruitvat zal worden
geworpen. Het is buigen of barsten.
Voorlopig schijnt niemand genegen
te zijn een stapje terug te doen.
Andriessen niet omdat hij vindt dat
de KVP al genoeg op het altaar van
Den Uyl geofferd heeft. PvdA, PPR
en D'66 niet, omdat ze hun achter
ban een wezenlijke en verreikende
democratisering van het bedrijfsle
ven" in het vooruitzicht gesteld heb
ben.
Beroerd
De ARP is er het beroerdst aan
toe. De anti-revolutionairen zijn het
in hun hart met de KVP eens. Maar
zij zitten in hun maag met minister
Boersma die in het kabinet de zijde
van de progreasieven gekozen heeft.
Het maakt de situatie voor de AR
alleen maar ingewikkelder dat minis
ter De Gaay Fortman een geharnast
tegenstander is van de personeels
raad.
Het is er de ARP daarom alles aan
gelegen een compromis in deze ne
telige kwestie te bereiken. Aantjes'
inspanningen zijn daar op gericht.
Hij lijkt aan te sturen op een onder
nemingsraad, waar weliswaar de fa-
brieksleiding in zit, maar die tege
lijk de beschikking over grote be
voegdheden heeft.
Een ander compromis zou kunnen
zijn - naast de ondernemingsraad
(waarin directie en personeel samen
werken) - een afzonderlijke raad van
werknemers in het leven te roepen.
In progressieve kring lijkt men daar
wel voor te voelen.
De ondernemingsraad' is lange
tijd een adviesorgaan zonder enige
werkelijke zeggenschap geweest.
Daar willen de progressieve drie
verandering in brengen. Bij de ver
kiezingen van 1972 stelden zij een
"ondernemingsraad die uitsluitend
zal bestaan uit door het personeel
gekozen leden" in het vooruitzicht.
In confessionele kring wees men
dit idee afkomstig uit de koker
van D'66 af. Toch leverde dit bij
de kabinetsformatie geen moeilijk
heden op. Formateur Burger con
stateerde zelfs dat "op het terrein
van de bedrijf sdemocratisering de
meningen van confessionelen en
progressieven in hoofdlijnen paral
lel lopen". Hij is bedrogen uitgeko-
Donkere wolken
Premier Den Uyl stond echter
met beide benen op de grond.
Waarschijnlijk zag de minister
president de donkere wolken al
hangen toen hij besloot een ver
tragingsmanoeuvre uit te voeren:
advies vragen aan de SER over
"het functioneren van de onderne
mingsraden, hun structuur en sa
menstelling en de uitbreiding van
hun bevoegdheden". Op 28 mei 1973
bij het eerste optreden van het
kabinet in de Tweede Kamer be
loofde Den Uyl dat de nieuwe re
geling voor de ondernemingsraden
er "niet later dan 1975" zal zijn.
Minister Boersma deed er nog een
schepje boven op. Vóór 1 januari
1975 zullen de voorstellen bij de
Kamer liggen, beloofde hij.
Op 4 oktober 1973 gaat de ad
viesaanvraag aan de SER de deur
uit. In de loop van 1974 moet het
advies binnen zijn, laat de minister
er bij weten. De vertragingsactie is
in volle gang.
Het getalm lijkt succes te hebben.
Maar de PPR begint dwars te lig
gen. De bezweringsformules zijn
ontoereikend om de radicale haast
af te remmen. De steun van de PPR
aan het kabinet-Den Uyl staat of
valt met de vergroting van de me
dezeggenschap van de werknemers,
laat het PPR-kamerlid Van Gor-
kum zelfs dreigend: weten. Tussen
neus en lippen door merkt vice-pre
mier Van Agt op dat zoiets van hem
niet verwacht kan worden
Wachten
Intussen laat het SER-advies
maar op zich wachten. Hoe langer
het duurt, hoe ongeduldiger de PPR
wordt. Herhaaldelijk zeggen de ra
dicalen het kabinet-Den Uyl de
wacht aan. Evenveel keren maakt
minister Boersma duidelijk dat de
regering eerst het SER-advies wil
hebben voordat de plannen voor
hervorming van de ondernemings
raad ingediend worden.
Als het SER-advies eindelijk
komt (in oktober '75), heeft het ka
binet er nauwelijk houvast aan. In
de SER blijken de meningen al
evenzeer verdeeld als in de Tweede
Kamer.
Toch moet er iets gebeuren. Niet
alleen is met moeite een opstand in
de PPR tegen het kabinet-Den Uyl
voorkomen, maar ook de PvdA eist
dat er haast gemaakt wordt. De
progressieve druk neemt toe. Het
confessionele tegenvuur blijft niet
uit. Aan beide kanten wordt drei
gende taal gesproken.
Het kabinet-Den Uyl zit in z'n
zoveelste crisis.
Treinkaping kost
NS f 1,8 miljoen
UTRECHT (ANP) De Neder
landse Spoorsegen schatten, dat de
treinkaping bij Wijster - in decem
ber - de NS ongeveer f 1.875.000.-
heeft gekost. Nog niet alle rekenin
gen zijn binnen. Een woordvoerder
van NS zei gisteren op de jaarlijkse
persconferentie, dat nog niet bekend
is of voor dit bedrag een rekening
bij het ministerie van justitie zal
worden ingediend.
Na de treinkaping zijn op de sta
tions en in de treinen geen extra
veiligheidsmaatregelen getroffen.
Wel zullen de gebeurtenissen bij Bei-
len mede een rol spelen bij de be
oordeling van de proef met de tele-
rail in Noord-Holland. Telerail is een
systeem, waarbij de machinist van
uit de cabine radiocontact kan op
nemen met de verkeersleiding. Het
systeem is in 53 treinstellen inge
bouwd.
UTRECHT "Het ligt in het ge
heel niet in onze bedoeling dat de
aan te leggen spoorlijn Amsterdam-
Den Haag, beter bekend als de
Schiphollijn, aangesloten wordt
op een internationaal, Europees
net. een net dat door treinen met
hoge snelheden bereden zal wor
den".
Dat zei de president-directeur van
de Nederlandse Spoorwegen de
heer De Bruin, gisteren op de
nieuwjaars - persconferentie in
Utrecht. De heer De Bruin han
teerde niet het argument van de
minister van verkeer en waterstaat
Westerterp, als zou het traject
Den Haag Amsterdam daar
voor te bochtig zijn. Hij meende
dat hardrijden op zo'n regionaal
traject eenvoudigweg niet kon.
Daarnaast waren de plannen voor
'n groot Europees net, sinds de idee
van de bouw van een tunnel onder
het Kanaal van de baan is, in
middels verdwenen en zouden vrij
wel zeker niet voor het einde van
deze eeuw gerealiseerd worden.
Topsnelheid wordt op de Schiphol
lijn 160 kilometer, aldus de heer
De Brin, maar als de treinen op
een andere lijn invoegen, moeten
ze hun snelheid kunnen matigen.
Zoals bekend zijn de verwachtin-
tingen voor een Europese aanslui
ting in de toekomst afkomstig van
het aotie-comité Warmond, die een
alternatief traject aan de minis
ter had voorgesteld. Een traject
waar zo'n Europese aansluiting
mogelijk was. Het traject is echter
inmiddels al door de minister van
de hand gewezen
Hij heeft voor het oorspronkelijke
traject gekozen. Over de keuze tus
sen die twee trajecten liet de presi
dent-directeur zich niet uit. Hij
wenste zich niet op het terrein van
het ruimtelijke ordening-beleid te
begeven.
De heer Leopold, directielid van de
NS vertelde dat de mogelijkheden
voor een stationshalte "De Vink"
nog steeds aandachtig worden be
studeerd. Hij toonde zich wel te
leurgesteld over de stagnatie, die
bij de bebouwing rond de halte
was ingetreden. Maar als door de
komst van de Schiphollijn de
spoorlijn Leiden Haarlem wordt
ontlast, zal de komst van de halte
zeker ernstig overwogen worden,
aldus de heer Leopold.
DEN HAAG (ANP) De Neder-
lanse regering beraadt zich nog over
de vraag of zij het voorstel van de
wereldbank moet steunen om een
lening van 33 miljoen dollar
Chileense regime te verstrekken. Mi
nister Pronk van ontwikkelingssa
menwerking heeft dit gisteren
verlichten van de schuldenlast van
•ver het land. Daarnaast neemt Neder-
de land binnen de Wereldbank het
een standpunt in, dat daar zo weinig mo-
het gelijk politieke overwegingen een rol
moeten spelen, omdat deze anders
door andere landen in een verkeer
de richting zullen worden gebruikt.
Tweede Kamer meegedeeld tijdens Aanvankelijk zou de wereldbank-lan-
het mondelinge vragenuurtje.
De lening is bedoeld voor investe
ringen om de koperproduktie te ver
hogen. Bij de standpuntbepaling van
de regering speelt vooral mee, dat het
ontwikkelingsbeleid consistent moet
zijn, aldus Pronk. Er bestaat geen
verschil
mening i
den afgelopen dinsdag een beslissing
nemen over de lening aan Chili. Op
verzoek van Nederland is de beslis
sing hierover een week uitgesteld,
omdat ons land zijn standpunt nog
niet had bepaald.
Van der Hek (PvdA), die de vra
gen had gesteld, was het niet met
volstrekt verwerpelijk regime
dat Chili zijn partijgenoot Pronk
Prinses Beatrix wordt zaterdag 38 jaar. Ter gelegenheid van
haar verjaardag maakte prins Claus deze foto van zijn vrouw streekse hulp meer
in Lage Vuursche. ven en niet mee te
Daarom is ook besloten geen recht- aanleiding moeten zijn om af te zien
'li te ge- van de lening aan het regime-Pino-
ADVERTENTIE)
WAALWIJK (ANP) De 27-Jarige'
P. G. uit Waalwijk, een ongeschoold
arbeider, heeft gistermiddag bekend
acht van de tien branden die de
laatste tijd in zijn woonplaats heb
ben gewoed, te hebben aangestoken.
De totale schade van de tien bran
den wordt ruwweg geschat op f 20
miljoen gulden. Door de aanhouding
en de bekentenis van de brandstich
ter kan de bevolking van Waalwijk
weer gerust zijn. De laatste tijd wer
den veel gebouwen permanent be
waakt. De man heeft tegen de poli
tie gezegd: "Ik had een innerlijke
drang om brand te stichten". Hij
had zich nog nooit eerder hieraan
schuldig gemaakt. Wel onderging hij
zes Jaar geleden een straf wegens
het plegen van dertig inbraken.
8YP/0
SVP/o
8VP/0
8 °/o
7 °/o
6VP/0
Spaardeposito
met vaste looptijd 7 jaar
Spaardeposito
met vaste looptijd 6 jaar
Spaardeposito
met vaste looptijd 5 jaar
Spaardeposito
met vaste looptijd 4 jaar
Spaardeposito
met vaste looptijd 3 jaar
Spaardeposito
met vaste looptijd 2 jaar
6VP/0
S/P/o
4'/°/o
4/P/o
4//(/o
6'/P/o
Spaardeposito
met 24 maanden opzegging
Spaardeposito
met 12 maanden opzegging
Spaardeposito
met 6 maanden opzegging
Spaardeposito
met 3 maanden opzegging
Spaarrekening/
Spaarboekje
S paar-Extra-Rekening/
Boekje
De spaarvormen van de ABN zijn er goed voor.
Algemene Bank Nederland
