Levensgevaarlijke situatie
Billiton
Arnhem
Wellicht nog voor
zomer behandeling
van abortuswetten
11
Niet vooruitlopen op de
gevolgen bezuinigingen'
iiui.'i.'ij.'iM.'r—
Chemici waarschuwen
'De regering Den Uyl
gebruikt monarchie'
i
Pronk
met van
om
plan
hulp
Cuba te
aan
stoppen
Bekijk en rij de
Nieuwe Middenklasse
Volvo 66
Eis van 19 maanden
tegen dienstweigeraar
Pouw uit Sassenheim
- ffilJDAG 23 JANUARI 1976
PAGINA 7
RN HEM (ANP) De gezondheid van "bewoners uit wijken rond de
ier bedrijven van Billiton in Arnhem (rechts op foto dat aan de
yestervoortsedijk) wordt ernstig bedreigd door de omvangrijke lo-
ung van zeer giftige stoffen door die bedtpjven. Contact met water
it sloten kan in sommige gevallen de dood tot gevolg hebben. Er
k reden voor een zekere mate van paniek.
b it zijn enkele conclusies van een onderzoek van scheikunde stilden-
In en stafleden van de werkgroep project onderwijs van de Utrecht-
universiteit. Het wetenschappelijk genoemde onderzoek werd uit-
woerd op verzoek van het Milieu Aktiecentrum Nederland, afdeling
ïrnhem.
ROTTERDAM (ANP) De
regering Den Uyl heeft de mo
narchie nodig en verzet zich
daarom veel minder tegen pogin
gen van koningin Juliana om
Invloed uit te oefenen dan de
regering Biesheuvel. Dit schrijft
prof. mr. H. Th. J. F. van Maar-
seveen, hoogleraar staats- en
bestuursrecht aan de Erasmus -
universiteit in Rotterdam, in het
Januari-nummer van het tijd
schrift "civis mundi".
"Het huidige koningsschap is
bruikbaar in een socialistis-
sche opvatting van de staat. Het
ondersteunt als traditioneel en
aanvaard politiek element de
statelijke machtsconcentratie.
Vandaar ook een veelb°leden
voorkeur voor een door vrouwen
vervuld koningsschap, nu 'va
dertje-staat" is Ingeruild voor
het beeld van de zorgende
dertje-staat".
Een reden om het koning
schap af te schaffen is voor Van
Maarseveen de illusie van zeker
heid die het koningschap in de
snel veranderende wereld ver
schaft. 'Geef de mensen zeker
heidsillusies en de machthebben
de elites kunnen hun gang
gaan", aldus de Rotterdamse
hoogleraar.
Maar Van Maarseveen beseft
dat het koningsschap op korte
termijn niet zal worden afge
schaft "Tenzij de leden van het
koninklijk huis zelf zich niet
langer aan de hun opgelegde ge
dragspatronen gaan houden en
vrijer bestaan claimen. Het hele
koningsschap rust op een wan
kele basis, aldus de Rotterdamse
hoogleraar, prof. Van Maarse
veen.
ARNHEM (ANP) Alarmerende berichten over mensen die
noesten kokhalzen op straat, vergiftigde koeien die moesten
porden afgemaakt, vergiftigd hooi. honden die stierven door
ut een plas tegenover de fabriek te drinken en mensen die hun
rnderen uitbesteedden omdat zij het niet meer vertrouwden
tormde de aanleiding voor de werkgroep van de Utrechtse uni
versiteit om het onderzoek rond Billiton in Arnhem te begin-
Gezien de grootte en giftigheid daar
van is het volgens de werkgroep aan
te nemen dat de gezondheid van de
bevolking ernstig wordt bedreigd.
Op het terrein van Biliton in
Arnhem werken vier bedrijven: de
Hollandse Metallurgische Industrie
Billiton en Billiton-Phibro (375
werknemers). Kawecki-Biliton (80»
en Billiton-Research (70). Via de
Billiton-groep maken deze onderne
mingen met verschillende fabrieken
dee«: uit van de Koninklijke Shell-
groep «Kaweoki is een vijftig pro
cent deelneming van Billiton)
Het Milieu Aktiecentrum Neder-
nd dat al eerder aoties tegen de
[llitonbedrijven heeft gevoerd, kon-
Igde gisteren aan dat nieuwe acties
ken het bedrijf zullen worden on-
ernomen wanneer niet spoedig aan
fe giflozingen een einde komt. Wel
ft acties dat zijn kon MAN-voorzit-
ftr J.P. Langendam nog niet meede
in. "Het zou een verrassingseffect
loeten krijgen omdat Billiton de be-
rijven na vorige aoties extra h^eft
psohermd met prikkeldraad en een
fcrsterkte poortbewaking".
De werkgroep projectonderwijs
beft monsters van het slijk in de
bkgoten van woningen dichtbij en
£raf van de Billitonbedrijven geno-
pen, waaruit is gebleken dat gifti-
fc tot zeer giftige stoffen worden ge-
losd. "Er zijn angstwekkend hoge
cncentraties gevonden van zwaar
ttftige stoffen, zoals lood, molyb-
|een, arseen, antimoon en vanadium'
ildus de WPO.
Op het parkeerterrein direot voor
Ie Billiton aan de Wester voor tsedijk
njn plassen regenwater onderzocht
pet hoge concentraties lood, arseen,
jhroom. antimoon en vanadium. De-
b plassen zijn giftig en gevaar
lijk. De uitworp van Billiton via
Schoorstenen komt grotendeels dicht-
iij de faibriek terecht. De bevolking
lan zeven aangrenzende woonwij
ken (50.000 inwoners) staat bloot
lan te hoge concentraties van gif-
itoffen. In de omgeving van de fa-
irieken is regelmatig 'n chloorlucht
ke ruiken. De concentratie van het
chloor in de lucht is ten minste 300
paal te hoog, zo blijkt uit het onder
hoek.
j Via een zogenaamde zuurpijp loost
feiliton rechtstreeks proceswater met
[ware metalen in de Rijn. Uit mon
sters van het water en van slib-
honsters zegt de werkgroep te heb
ben aangetoond dat "onwaarschijn
lijk hoge concentraties" giftige stof
fen worden geloosd.
Het onderzoek dat een Jaar lang
reeft geduurd, concludeert dat een
groot deel van de uitstoot van de
fabrieken in woonwijken neer komt.
WD is tegen de
defensiebegroting
f)EN HAAG (ANP) Het betoog
ban minister Vredeling tijdens het
bat over de defensiebegroting is
ït name bij de VVD-fractie gewo-
n en te licht bevonden. De libera-
woordvoerder Ploeg vond dat Vre-
leling zich maar weinig van de ge-
everde kritiek had aangetrokken.
CVP-woordvoerder Van Eisen meen-
fle dat de minister in de voorj»wfi-
zal moeten aangeven op welke
hij denkt de 21 miljoen te vin-
ien die nodig zijn om her. Neptune-
squadron voor de Koninklijke Mari-
ie in dienst te houden.
Minister Vredeling zei dat de wer- DEN HAAG (ANp> Minister Dui
GIJZELAARS
NAAR SPANJE
De eerste groep
gijzelaars uit de
trein bij Wijster is
gistermorgen, op
uitnodiging van de
Bond zonder Naam,
voor een vakantie
van drie weken naar
Spanje vertrokken.
Op de achterste rij,
derde van rechts, de
conducteur van de
trein, de heer Brin-
kers. De ex-gijze
laars werden op hun
vlucht naar Spanje
vergezeld door een
schare Nederlandse
journalisten terwijl
er van de zijde van
de Spaanse pers ook
veel belangstelling
bestond voor de aan
komst op het vlieg
veld van Barcelona.
Ook de Spaanse
televisie was op het
vliegveld aanwezig.
(ADVERTENTIE)
Een auto met
technische kwaliteiten,'*'
die maar weinig auto's in deze
klasse evenaren. Een auto, waar Volvo met
trots zijn naam aan geeft Een auto, die u moet
ervaren meteen proefrit VOLVO
Als u dóórdenkt
BOOT
WILLEM DE ZWIJGERLAAN 39,
ALPHEN AAN DEN RIJN
xELEFOON 0172075441*
Ingang showroom Wielewaalstraat.
Off DAF-dealer voor Voorschoten
en Zoeterwoude
GARAGE VLIETWIJK
GERARD DOUPLANTSOEN 22
VOORSCHOTEN
TELEFOON 01717—4455
DEN HAAG (SP) De VVD ver
wacht dat de drie wetsvoorstellen
over de abortus nog voor de zomer
door de Tweede Kamer zullen wor
den behandeld. De VVD-kamerle-
den Veder-Smit en Geurtsen lieten
dat gisteren doorschemeren bij de
presentatie van de memorie van ant
woord o hun wetsvoorstel.
Naast het wetsvoorstel van de VVD
liggen er nog twee voorstellen over
de abortuswetgeving: één van de ka
merleden Lamberts en Roethof (P
vdA) en één van de kamerleden Van
Leeuwen (ARP) en Van Schaik (K
VP).
Als de drie initiatief wetten voor
het zomerreces door de Tweede Ka
mer zouden zijn afgehandeld kan
de Eerste Kamer ze in de herfst be
handelen. In dat geval zop een door
het parlement aangenomen wetsvoor-
kelijke personeelssterkte van de krijgs
senberg van Financiën wil i
a^tjets ^^hüde^eraam- uiüopen op de geVolgen
wat ik ge- hierover binnenkort met een wets-
egon minis- ontwerp, dat thans bij de minister -
ter Duisenberg gisteren zijn antwoord raad ligt. Op de exacte inhoud van
bezui- Eerder had CHU-woordvoerder Schol
stel aan het begin van het volgend
jaar bij minister Van Agt van Ju
stitie op tafel liggen.
Minister Van Agt heeft grote be
zwaren tegen het voorstel van de P
vdA en zal dat vrijwel zeker geen
wetskracht geven door het onderte
kenen. Het voorstel van de PvdA is
het verstrekkendst, terwijl de VVD-
initiatiefwet wordt gezien als een
tussenvoorstel.
Bij de presentatie van het VVD-
voorstel, ongeveer een Jaar geleden
was er nogal zware kritiek op het
wetsvoorstel. Zo zei het KVP-kamer
lid mevr. Gardeniers: "Er deugt ju
ridisch niets van". Zij vergeleek de
initiatief-wet toen met een vergiet.
In de memorie van antwoord ge
ven de VVD-kamerleden Veder-Smit
en Geurtsen antwoord op meer dan
tweehonderd vragen. Van de kant
van de KVP was er echter maar één
over een juridisch aspect. "En die
hebben wij weerlegd", meent de Ju
ridisch specialist v. d. VVD- Geurt-
By de stemmingen in de Tweede
Kamer over de drie wetsvoorstellen
zal het van zeer groot belang zijn
in welke volgorde zij in stemming
komen. Als dat gebeurt in volgorde
van indienen (zoals bij moties) dan
luidt de volgorde: PvdA, ARP/KVP
en VVD. In volgorde van "het meest
verstrekkende eerst" (zoals bij amen
dementen) dan is de volgorde waar
schijnlijk: PvdA. VVD en ARP/KVP
In het eerste geval zal het voorstel
van de VVD een grotere kans heb
ben aangenomen te worden, dan in
het tweede geval. Noch het voorstel
van de PvdA, noch van de ARP/
KVP kan namelijk waarschijnlijk
Pronk van ontwikkelingssamenwer
king is niet van plan om in 1976
geen geld te geven aan Cuba. Hij
heeft dat gisteren laten blijken bij
zijn terugkomst op Schiphol van
een reis naar Egypte.
Het VVD-kamerlid Waalkens zal
volgende week donderdag de minis
ter interpelleren over de vijftien mil
joen gulden die aan Cuba zijn toe
gezegd. omdat Cuba naar zijn me
ning dat geld niet nodig heeft. Hij
baseert dat op het inzetten van Cu
baanse militairen in Angola, waar
ze "kennelijk wel geld voor hebben"»
Minister Pronk: "De Nederlandse
hulp is geheel en al bestemd voor
medische voorzieningn op het plat
teland en die bestedingen worden ge
controleerd. Bovendien is tot op he
den feitelijk nog geen enkele Neder
landse gulden in Cuba besteed".
Minister Pronk bestreed op Schip
hol dat door het geven van ontwik
kelingsgeld Cuba geld heeft kunnen
vrij maken voor de activiteiten in
Angola: "Er waren voor deze pro
jecten geen andere financiële mid
delen. Van geld vrijmaken voor de
ook door mij betreurde Cubaanse
activiteiten in Afrika is dus geen
sprake".
Minister Pronk deelde verder mee
op Schilphol dat ons land dit jaar
twintig miljoen gulden aan ontwik
kelingshulp voor Egypte beschikbaar
bij "de VVD die zegt berekfte zijn zal stellen. Vijftien miljoen gulden
initiatiefwet over abortus hebben ge
produceerd. vrezen dat een situatie
zal ontstaan waarin geen van de drie
ingediende wetsontwerpen een meer
derheid zal halen.
"Dit wordt van de zijde van de
PvdA erg betreurd, maar de ver
antwoordelijkheid daarvoor ligt ech-
tot overleg, maar niet tot toenade
ringen bereid bleek", aldus Lamberts
en Roethof.
wordt op zachte voorwaarden
Egypte geleend, de andere vijfmil
joen is een schenking.
Den Haag Tegen dienstweigeraar
Ger Pouw (22) is gisteren voor het
Hoog Militair Gerechtshof een jaar
en zeven maanden gevangenisstraf
geëist. Deze eis is conform het
vonnis van de krijgsraad in
Arnhem. Ger Pouw weigert een
beroep te doen op de wet
gewetensbezwaarden omdat hij deze
wet als een onderdeel van de
dienstplicht ziet. Door een totale
te maken wat er in de wereld
omgaat. Hij haalde aan dat in de
wereld vier keer zoveel aan defensie
wordt uitgegeven dan aan genees
kundig onderzoek en dat de helft
van de wetenschapsmensen zich
bezig houdt met h©t ontwikkelen
van wapens. „Het is niet zo gek dat
Ger Pouw daar niets mee te maken
wil hebben".
Hij zei voorts dat toen bewape-
weigering wil hij protesteren tegen, ningszaken sterker bij de mensen
3.6 miljoen opleveren, de nigiingen 0,p één procent per jaar te ten gezegd het maar vreemd te vin- bepaald is stilgestaan bij de hogere
bezoldiging van het militaire perso
neel 6.8 miljoen gulden, aan kleding,
voeding en reiskosten zal 1 miljoen
minder worden uitgegeven terwijl
ooor minder kostwinners op te roe
pen 9.6 miljoen kan worden uitge
spaard aan kostwinnersvergoeding.
krijgen. Hij zei dit gisteren
Tweede Kamer tijdens de behande
ling van zijn begroting.
In beginsel zijn geen onderdelen
van de sociale voorzieningen en de
directe rijksuitgaven van het onder
den dat Den Uyl dat interview had commerciële
gegeven zonder vooroverleg met de
minister van Financiën.
Volgens staatssecretaris De Goe
de lotenverkoop worden gesteld. Ook
deelde hijmee, dat volgens hem
bij een commerciële opzet
Schaken Zaterdag 14 februari om
komt wereldkampioen schaken Ana
toli Karpov naar Nederland. Hij zal
een speciale vergadering
onderzoek,
minister.
Tijdens het geruchtmakende inter-
i Financiën heeft de aandacht verband moet blijven bestaan tus
sen de omzet aan loten en het In
komen van de collecteur.
Volgens de bewindsman Is het
voorts een mythe, dat het publiek
centen oppot omdat de feitelijke waar
de van de cent meer zou zajn dan
één cent. Centen bestaan uit een
gevonden. Aan winstdeling hebben
deze maatschappijen in 1974 onge-
anderhalf maal zoveel uitge-
FIDE
tevens
geven.
Amsterdam bijwonen en bezuinigingen op de sociale voorzie-
i aantal simultaanseances nin°en voor de VPRO-radio was Dui
senberg in het buitenland. Na zijn
premier Den Uyl over de keerd als het jaar daarvoor, aldus mengsel van koper, tin
staatssecretaris. Overigens
den er nog steeds gegevens
meld om een goed inzicht I
Turnen De Nederlandse dames
turnplceg zal op 13 en 14 maart in
Boekarest aantreden tegen Roeme
nië. Voor de Nederlandse dames is
dit duel de tweede kwalifieatiewed-
tkijcl voor de Olympische Spelen.
terugkomst omspon zich tussen de zaak te krijgen, op grond
de
premier
ciën het volgende gesprekje
Duisenberg: "Ik ben blij, dat ik
dat interview niet heb gegeven".
De Uyl: "Waarom?
Finan- de regering
kan nemen.
De staatssecretaris kondigde
vens aan, dat hij de positie vai
collecteurs en collectrices van
zink, diie
metalen scheiden is een technisch
>rza- uiterst moeilijk proces, dat nauwe-
deze lijks zou lonen. Wel is het zo dat
de kosten om centen te maken aan-
entueel maatregelen zinlijk boven de waarde van de
cent ligt. De staatssecretaris heeft
te- nauwelijks iets gemerkt van een te-
de kort aan centen, een munt, die vol
de gens hem trouwens langzaam aan
rekenen op een meerderheid
kamerleden. Als deze beide voorstel
len eerst zouden worden verworpen,
bestaat er volgens de twee VVD-ka
merleden een gerede kans dat hun
voorstel wordt aangenomen.
Geurtsen: "Er moet Iets besloten
worden. Dat vindt ongetwijfeld een
meerderheid van de Kamer. Onze
oplossing zal niet iedereen kunnen
bevredigen, maar men zal
mee kunnen hebben. In die
dit is het maximaal haalbare op het
gebeid van abortus in Nederland".
In een reactie op de memorie van
antwoord bij het VVD-wetsvoorstel
ove: de abortus zeggen de PvdA-ka
merleden Lamberts en Roethof dat
"de VVD verantwoordelijk gesteld
kan worden voor de ernstige ver
traging die is ontstaan bij het tot
zoals hij het
van militarisme,
statendom".
De advocaat-fiscaal, mr. baron F. J.
G. van Voorst tot Voorst, vond dat
de beklaagde, door geen beroep te
doen op de wet gewetensbezwaarden,
zichzelf eigenlijk al berecht. Hij
stelde in zijn requisitor dat van
gewetensnood en overmacht bij
Pouw geen sprake is. De advocaat
fiscaal zei dat daarom voor
vrede pouw uitsluitingsgronderi gelden. Ook
vond hij dat het vonnis van de
krijgsraad rechtmatig en doelmatig
is. Hij vroeg daarom bevestiging van
dat vonnis.
Pouw's raadsman, mr. H. Droesen,
had een van de staatssecretarissen
van Defensie op de zitting als
getuige willen horen, om uit diens
mond te horen wat de minister van
stand brengen
Duisenberg; "Omdat Je nog niet staatsloterij ml ver beteren. Hij komt zijn eind komt
abortuswetgeving, door met
gen wetsontwerp te komen".
Lamberts en Roethof, die zelf i
wettelijke de zaak
Door omstandigheden
leefden - rond 1955, het hoogtepunt
van de ban de bom-beweging -
dertig tot vijftig dienstweigeraars in
de gevangenis zaten. „Ger Pouw is
nu weer de eerste uit een lange rij.
Hij probeert op deze manier
manifest te maken wat er in
werkelijkheid aan de gang is.
Kissinger is voor ontwapeningsbe
sprekingen in Moskou en voor
datzelfde doel staat Ger Pouw nu
hier". Mr. Droesen sprak ook van
dienstdwang, in plaats van dienst
plicht.
In zijn laatste woord zei de
dienstweigeraar, dat de dienstplicht
moet worden afgeschaft, als eerste
stapje naar de opheffing vam het
leger.
KRIJGSGVANGENEN In Ra
bat is bekendgemaakt dat Marokko
drie Algerijnse soldaten krijgsgevan
gen heeft gemaakt die vochten aan
de zijde van de Saharaanee be vrij-
Unesco-koerier het HMG duidelijk dingsbe weging 'Frente Polisario'.
