John Korporaal: documentaires
in Mexico
GEESTRIJK KUBISME BIJ GERRIT VAN DIJK
HasSanatoriumprachtig moment der filmkunst
In Poolse filmweek in Rotterdam
Oudt Leyden
HONG KONG-
JAMES BOND
EIGENLIJK
BEST LEUK
Op weg
naar
de drie
miljoen
PIJDAG 23 JANUARI 1976
FILM
PAGINA 17
Ook in Leiden
Ook Leiden krijgt een vleugje
Poolse films te zien. LAK-cine-
ma heeft op 2, 3 en 4 februari
voorstellingen in het Academie
gebouw aan het Rapenburg
georganiseerd. Vertoond zullen
worden: "Het spel" ("Gra" uit
1968) van Jerzy Kawalerowicz
op 2 februari, "Het elfde uur"
(Godzina Szcytu uit 1974) van
Jerzy Stawinski op 3 februari
en "Sanatorium der herinne
ringen" ("Sanatorium pod klep-
svdra uit 1973) van Wojchiech
Has op 4 februari.
De voorstellingen beginnen
's avonds om acht uur en zijn
voor iedereen toegankelijk. Zij,
die geen abonnementhouders van
het LAK zijn, kunnen er voor
twee gulden vijftig naar toe.
Met het toenemen van het bios-Leiden) een staartje krijgt. Want
coopbezoek doet zich toch de teleur
stellende ontwikkeling voor dat de
smaak van het publiek zich niet ver
breedt, voornamelijk de Amerikaan
se amusementsprodukties profiteren
ervan, in de andere grotere filmpro-
ducerende landen heerst een malai
se. Zo kwam er in het jaar 1975 bij
voorbeeld niet meer dan één puur
Engelse speelfilm tot stand!
Het aantal Franse en Italiaanse
films, dat hier langs komt om de
veel geprezen diversiteit in stand te
houden is bepaald niet bemoedigend.
De kosten gaan in deze voor ce baat
uit. Is er voldoende aanbod uit een
bepaald filmklimaat dan zal de in
teresse vanzelf stijgen. Eén Japan
se of één Russische film per jaar be
reikt dat niet. Gelukkig dan ook
maar dat in Rotterdam in het kader
van de uitwisseling via een cultu
reel verdrag een Poolse filmweek is
ingeluid, die in diverse plaatsen (ook
ook de niet te verwaarlozen Poolse
film heeft in het verleden wel eens
meer aandacht gehad en er zal nu
in de eerste plaats aan gewerkt
moeten worden om die weer te ver
overen. Het dieptepunt is trouwens
gepasseerd. In het vrije circuit onder
meer zijn alweer wat Wajda's en Za-
nussi's naar Nederland gehaald,
maar een bredere oriëntatie blijft
achterwege. Deze filmweek kan dat
gemis vergoeden met een blik op de
produktie uit recente jaren, op de
hand bekeken misschien niet de al
lerbeste selectie, die te maken was
geweest, maar niettemin informatief
genoeg om er een Pools levenskli
maat uit te kunnen proéven.
Voor wie de nu vijftigjarige Woj-
ciech Has nog niet tot de top mees
ters van de filmkunst rekende, hij
kan er na het zien van zijn "Sana
torium pod klepsydra" uit 1973 toe
besluiten, want een apocalyptische
fantasie als hij op basis van verha
len van Bruno Schulz toont heeft het
filmscherm nog niet bereikt. Nu te
zien in het Rotterdams Filmhuis on
der de titels "Sanatorium der her
innering" of "De zandloper" treft
men een rijp meesterschap in ver
beelding en registratie, dat zijn
weerga nauwelijks vindt. De naam
Kaf ka komt al gauw in de gedach
ten bij het zien hoe Jozef zijn oude
vader, een arme Joodse stoffenkoop-
man gaat opzoeken in een sanato
rium. Het is het forniele hart van 'n
reeks hallicinaties, herinneringen,
fantasieën, een gevoelswereld zoals
die Bunuel inspireerde tot het beste
deel van diens filmwerk.
Het sanatorium is namelijk geen
geijkte verpleeginrichting, maar een
fascinerend droomdecor, waarin de
muren van tijd en plaats zijn weg
gevallen. Has kan zijn gang gaan
in het bizarre landschap van de ver
beelding, dat hij met sublieme ca
merabewegingen aftast in wisselen
de tonen.
Ontroerend soms in het kon-
takt tussen vader en zoon, op an
dere momenten met een ironische af-
standelijheid. Jan Nowicki heeft pre
cies de jongensachtige openheid om
de verwondering te spiegele, die het
voorbijtrekkende leven aan hem ont
lokt. In dit korte bestek kan alle
rijkdom van deze Has-film bezwaar-
iljK worden aangeduid. Het is te ho
pen dat deze film zal worden aan
gekocht. want hij is waard gezien
en herzien te worden, liefst in de
oorspronkelijke kleuren, die er bij
deze gelegenheid aan ontbreken.
Middengroep
De Poolse film heeft een zekere
voorkeur voor historische films en
houdt zich verder nogal nadrukke
lijk bezig met het moderne leefkli
maat van de jonge intellectuele mid
dengroep, die de begaafde Zanussi
bijvoorbeeld diepgaand karakteresi-
seerde. Men proeft dat ook weer in
een vacuümhuwelijk door Jerzy Ka-
walerowic beschreven in zijn "Het
spel". De maker van "Moeder Jo
hanna van de Engelen" beschrijft
de schijn, die een verhouding in
stand houdt, maar zijn film uit 1968
beroept zich op te verouderde,
vaak herhaalde stijlmiddelen die
hem gevaarlijk dicht in de buurt van
Lelouche brengen.
"Kardiogram" van Zaluski is sym-
pathiekr, want minder modieus in
he* volgen van een dokter uit een
kleine stad. Die komt voor een ge
wetensconflict te staan en wordt
onder meer door een partijfunctio
naris in de tang genomen. In zwart-
witfotografie komt het verhaal vrij
authentiek over.
De film over een jongeman, die
vergeefs probeert tot een acteursop-
lciding te worden toegelaten proeft
men in "De vinger van gc
Antoni Krauze als een tegenstelling
tussen individu en conventies
de maatschappij. In de veelvormige
symboliek treedt een helder thema
niet helemaal helder naar buiten,
maar de wijze waarop fictie en rea
liteit over elkaar heengroeien boeit
toch wel.
PIET RUIVENKAMP
ADVERTENTIE
Ruimte vrij
wanneer u ongestoord mei relaties J
of klein gezelschap wilt lunchen
of dineren. Denk dan eens
aan de bovenzaal van Oudt Leyden!
(max. 26 personen)
De van huis uit Haagse cineast
John Korporaal, die nu al een
vijftien jaar met succes in Mexico
opereert en daar als een gedegen
vakman te boek staat, is voor het
eerst sinds zes jaar weer eens even
j ln Nederland.
De vorige maal gold zijn bezoek
eigenlijk meer Italië, waar hij
producenten warm wilde maken
voor een oorspronkelijke variatie op
de gebruikelijke spahgetti-western.
Men had daar waardering voor,
maar in het genre begon toen al de
J klad te komen. Weer ruim zes jaar
Titel: „De man van Hong Kong";
regie: Brian Trenchard - Smith;
hoofdrol: Jimmy Wang Yu; theater:
Lido; leeftijd: 18 jaar.
Kung Fu voert wel een beetje de
boventoon. Het is allemaal watbloe-
i derig, zelfs een beetje cru.
Toch is de "Oosterse James Bond
de man uit Hong Kong, best leuk.
Na al het supergeweld van de wes
terse James Bond, die door respec-
I tievelijk de ruige Sean Connery. de
gladde Roger Moore en voor eventjes
door George Lazenby werd vertolkt,
j doet Jimmy Wang Yu het best aar-
j dig. Wat houterig af en toe. maar
hij komt toch over als een aardige
jongen, die wat slimmer is dan de
boeven. De "mooie" gladjanussen, die
007 personifiëren, halen het daar
niet bij.
Een achtervolgingsscne, uitge-
j kauwd onderwerp tot en met. krijgt
zelfs iets grappigs, als een domme
automobilist, die er ook niets van
snapt, aan te pas komt.
Ook de Oosterse agent weet zich
door mooie dames te omringen, al
gaat hij er niet zo subtiel toe over.
j En traditiegetrouw gaat zijn echte
geliefde dood...
Het slot is hard - een handgranaat
in de mond van de "boef" steken is
I niet bepaald zachtzinnig te noe-
men - maar aardig gevonden.
Kortom: best leuk die Hong Kong-
man. Goeie opnamen, voor wie er
van houdt: goeie Kung Fu en wie
eens wil lachen kan er ook terecht.
ANNEMIEK RUYGROK
films. „Rififi in Amsterdam' en „De
vergeten medeminnaar", die beide
een ruim publiek trokken, wat
daarna voor Nederlandse speelfilms
eigenlijk in geen jaren meer
gebeurde tot het tij met „Mira",
„Blue Movie" en ,,Wat zien ik?"
omsloeg.
Met zijn Mexicaanse echtgenote en
dochter keerde hij vervolgens terug
naar Mexico-stad en er werd
eigenlijk alleen nog maar gehoord
van hem door de medewerking,
welke hij aan films van zijn
Italiaanse vrienden Poulidoro en
Ferreri in de States gaf. Ook met de
Mexicaanse film over de Olympische
Spelen drong hij nog tot ons land
door: hij tekende voor enkele van
de beste delen.
Nadat Korporaal met een satire ..De
sterke arm' in Mexico van zich had
doen spreken en daar ook in Europa
gunstige reacties op had gekregen,
heeft hij in zijn tweede vaderland
niet stil gezeten. In de jongste
periode maakte hij niet minder dan
25 documentaires. waarvan hij
„Festival Cervantino", een onder
meer in Spanje bekroonde film,
naar Nederland heeft meegebracht.
Hij werkte ook nog met de
Nederlandsee fotograaf-Journalist
Frans Stoppelman aan .Oaxaca' aan
.Twistappel' en .Familiariteiten'. Hij
geldt in Mexico als een kei in de
montage en heeft bijvoorbeeld
..Reed' gesneden, die in het Jongste
Film-International-festival in Rot
terdam werd vertoond. Hij schreef
mee aan verscheidene scenario's, die
succesvolle films opleverden.
Hij is al enige tijd bezig met een
satire De processie", een speelfilm,
die hij zelf wil regisseren en
waarvoor Cantinflas (bekend uit „In
tachtig dagen rond de wereld") een
tijd als hoofdrolspeler stond geno
teerd. In Mexico, waar film
tegenwoordig een staatsbedrijf is.
kost het echter veel tijd een
speelfilmproject van de grond te
krijgen, en daarom is de documen
taire in het recente verleden
Korporaals stiel geworden.
Kijkt men Korporaal diep in de
ogen, dan zou hij in Nederland wel
weer eens actief willen worden. Hij
zou graag een Nederlandse filmweek
in Mexico bewerkstelligen naar het
voorbeeld van de Belgische filmweek,
die daar onlangs goed is gevallen.
P.R.
John Korporaal, filmregisseur in Mexico.
Blijvers
LUXOR "Jaws", de reusachtige
witte haai, die een zomer lang
alle badgasten de stuipen op het
lijf jaagt.
STUDIO "Lenny Bruce", de
legendarische cabaretier, goed
vertolkt door Dustin Hoffman.
TRIANON "Histoire d'O", de
mooie O wordt ook deze week ver
nederd door haar minnaar. En
dat om haar liefde voor hem te
bewijzen.
Terug in Leiden
CAMERA 'The great Gatsby",
het "fenomeen", Robert Redford
en de wispelturige Mia Farrow als
de lieve, onbenullige Daisy in een
film, die het eigenlijk alleen van
de kostuums en de entourage
moet hebben.
dag. 2.00, 7.30 en 9.45 uur, zo. ook
4.15 uur. 14 jaar.
CALYPSO "Sneeuwwitje en de
7 dwergen", dag. 2.00 en 8.00 uur,
za. en woe 1.30, 3.30 en 8 00 uur,
zo. 12.00. 2.00, 4.00 en 8.00 uur. AL.
CAMERA "The Sting", dag.
2.15, 7.15 en 9.45 uur, zo. 2.15, 4.30,
7.15 en 9.45 uur. 14 Jaar.
CINEAC "De grote stilte",
's avonds, 5.30, 7.30 en 9.30 uur.
18 jaar.
CORSO "Histoire d'O", dag.
2.00 en 8.15 uur, zat. 2.00, 7.00 en
9.15 uur. zo. 2.00, 4.15, 7.00 en 9.15
uur. 18 jaar.
DU MIDI "Butch Cassidy and
the Sundance Kid", dag. 8.15 uur,
vrij., zat, zo. 7.00 en 9.30 uur.
1.30
3.45
"Lawrence van Arabië",
7.45
7.45
AL.
Kindermatinee
Nachtfilms
CAMERA "Morgan suitable
case for treatment".
REX "I
Goede films
in andere steden
"Dog day afternoon" (Al Pacino),
Tuschinski 2 en Alhambra, Am
sterdam.
"East of Eden" (James Dean),
Alhambra 2, Amsterdam.
"Het beest" (Walerian Boro-
wezyk), 't Venster, Rotterdam.
Haagse bioscopen
APOLLO 1 Jaws', dag. 2.30, 7.00
en 9.30 uur. zo. 2.00, 4.30, 7.00 en
9.30 uur. 14 jaar.
APOLLO 2 "De klokkenluider
van de Notre Dame", dag. 2.00,
7.30 en 10.00 uur, zo. 2.30, 5.00, 7.30
en 10.00 uur. 14 Jaar.
ASTA: "Jaws", dag. 2.30, 7.00 en
9.30 uur. zo. 1.30, 4.00, 7.00 en 9.30
urn-. 14 jaar.
BIJOU "Les violons du bal",
FLORA "Wellustige verleid
sters", dag. 2.00, 7.00 en 9.15 uur,
18 jaar.
KRITERION "Alice doesn't
live here anymore", dag. 7.00 en
9 30 uur, zat. en zo.. 3.00, 7.00 en
9.30 uur. 14 jaar.
METROPOLE "Lenny", dag.
2 00. 7.00 en 9.30 uur. 18 Jaar.
ODEON I "Dodenrit met de
duivel", dag. 2.00. 6.45 en 9.15 uur,
zon. 1.45, 4.15, 6.45 en 9.15 uur.
18 jaar.
ODEON II 'The bridge over
the river Kwai", dag. 2.00 en 8.00
uur. 14 jaar.
OLYMPIA "Samen uit, samen
thuis", dag. 2.00 en 8.00 uur. AL.
PASSAGE Dog day afternoon',
dag. 2.30, 7.00 en 9.30 uur, zat. en
zon. 2.00 en 800 uur. 14 jaar.
REX "Veel liefs uit Moskou",
dag. 11.30, 1.45, 4.00, 7.00 en 9.30
uur. zon. v.a. 11.30 uur. 14 jaar.
ROYAL'70 'The golden voyage
of Sinbad", don. t/m zon. 2.00,
7.00 en 9.30 uur, ma. en di. 2.15
en 8.00 uur, woe. 2.15 uur. 14 jaar.
ROYAL "De negen ontem-
baren". do. t m zat. 2.00, 7.00 en
9 30 uur, zon. 2.00, 4.30. 7.00 en
9.30 uur, ma. t m woensd. 2.15 en
8.00 uur. 18 jaar.
STUDIO "Waar een wil is, is
een bed", dag. 2 15, 7.15 en 9.30
uur, zon. 1.30, 4.00, 7.15 en 9.30
uur. 18 jaar.
STUDIO 2000 "The front page"
dag. 7 00 en 9.30 uur, zon. 1.00,
7.00 en 9.30 uur. 14 Jaar
DE UITKIJK "1'Invitation",
dag. 2.00, 7.00 en 9.30 uur. 18 Jaar.
We z(jn op weg naar drie mil
joen gulden voor het nationaal
Fonds Sport Gehandicapten.
Geweldig. Na zestien ronden is
het enorme bedrag bereikt van
f 2.589.166.04.
De extra-prijzenpot kon weer
worden aangevuld met f 3.462,28,
zodat het totaal is: f 24.362,28.
Wanneer notaris J. H. Birkhoff
nu het sein zou geven dat die
pot mag worden uitgekeerd, dan
souden 24 puzzelaars worden
verrast met 1000 gulden. Toch
zeker een aantrekkelijke ge
dachte. Zelfoverwinning is de
mooiste zege: dat was de oplos
sing van puzzel 16. De namen
van de prijswinnaars vindt u
hieronder.
WEEK-HOOFDPRIJZEN:
Een VW Golf extra: mevr. T.
M. Wessels-Jimmink, Midden-
vliet 2b, Julianadorp (NH).
Een Philips kleurentelevisie
H. Versantvoort, Kruisbroeder
straat 27, Den Bosch.
Een complete Summa Ency
clopedie: mevr. J. A. Tiemstra-
van der Heide, Payensweg 5,
Nijmegen.
Een Olga springboxkombinatie
mevr. L. Post-van Beek, Aria-
weg 88, Amersfoort.
Een Sperry Remington Privé-
brandkast: H. v. d. Molen,
Hoofdweg 182, Harkstede (Gr.).
Een Singer naaimachine: me
vrouw L. Langstraat, Wilbert-
oord 273, Rotterdam 26.
Een hometrainerfiets Bicy-
clette: J. van der Spoel, Vuur
kruidstraat 29, Langerak (ZH).
Een Petri computer II foto
camera: M. Dietvorst, Duin
doornstraat 105, Breda.
Een waardebon van f 500 van
Witteveen: mevr. Van den Berg,
de Straatweiden 20, Velp (Gld.).
Een waardebon van f 500,- van
Witteveen: mevr. S. Geux-Bac
kers, Parklaan 2, Helden(5619).
In het verschyningsgebied van
het Leidsch/Alphens Dagblad
vielen verder de volgende week-
prijzen:
Een Zareska handwerkpakket:
ir. H. J. E. Heikens, Pr. Bern-
hardlaan 10, Oegstgeest, C. v. 't
Wout, Hugo de Grootstraat 48,
Alphen a. d. Rijn.
De volledige trekkingslijst ligt
vanaf maandag a.s. ter inzage
op onze kantoren te Leiden
(Witte Singel 1), Alphen a. d.
Rijn (Julianastraat 19) en Kat
wijk aan Zee (Badstraat 9).
Gerrit van Dijk, schilder in
Amsterdam, krijgt van een bevrien
de fotograaf lege fotopapierdozen.
Misschien niets bijzonders, ware het
niet dat in hem de passie is
gegroeid die dozen te vullen met
honderden tekeningen, „cells", een
doorzichtig materiaal, dat voor het
opnemen van tekenfilms wordt
gebruikt. Zijn gestage werk resul
teerde drie jaar geleden in een veel
geprezen tekenfilm „Butterfly 1975"
en dat heeft hem nog consequenter
op het spoor van de film gezet.
Na anderhalf jaar werken met
hetzelfde team, Wim van Beelen,
camera. Peter Brouwer, organisatie
en techniek en Nico Crarna,
produktie is een tien minuten
durende tekenfilm „CubeMENcube"
gereed gekomen, (met monniken
werk als vrije film zonder subsidie
gemaakt Gerrit van Dijk doet
ook al de tussen tekeningen en het
inkleuren zelf -) en voor het publiek
in dertien Nederlandse bioscopen te
zien (geweest) in het voorprogramma
van "Elckerlijc".
Het Tusoliinski-concern mag zeker
geprezen worden, dat het in een
bioscoopprogramma plaats biedt aan
een Nederlands tekenfilmpje, dat
zeker niet de pretentie wil hebben
te voorzien in kwakerig achtervol
gingsamusement.
„CubeMENcube" is een bijzonder
geraffineerde spielerei, een van de
knapste tekenfilms, die de groeiende
Nederlandse animatiewereld heeft
opgeleverd.
In zijn uitwerking van een typisch
eenmansproject herkent men nog
sterk de schilder. Bij het zien van
de achtergronden ervaart men een
soort totaaltheater van stijlen, van
Jugendstil tot surrealisme, magisch
realisme en neo-romantiek toe. Die
statische achtergronden, overigens
knap in een stijl geordend, vormen
de ene doorlopende shot waaruit
Van Dijks prestatie bestaat.
Daarvoor worden twee kubussen
geboren uit zo'n kitscherig schudde-
aoosje met kunstsneeuw. Met een
niet aflatende vindingrijkheid
maakt de Amsterdamse schilder zeg
maar die twee speelgoedblokken tot
de hoofdfiguren van zijn film. Met
volgehouden esprit en alle moeite,
die daarbij hoort, laat hij zijn
kubussen wisselende vormen en
functies aannemen. In zoveel
grappige detailleringen en variaties,
dat zijn spel zoals dat in dit
genre nogal eens gebeurt ook
maar een moment verveelt.
In zijn persoonlijke uitdrukking
die alles vanuit het gegeven van
zijn filmschilderij wil laten gebeu
ren en niets buiten de „lijst" past
een volledig selfmadeproces in de
animatie.
„CubeMENCubc" is inmiddels uitver
koren mee te dingen in de Franse
filmprijzen.
CubeMEcube" tekenfilm van Gerrit van Dijk,
